Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1905-1918 yılları arasında İdil-Ural bölgesinde yayımlanan belli başlı gazete ve/veya dergilerden biri değildir?
Ülfet |
Fikir |
Ural |
Sebîlürreşad |
Şura |
1905-1918 yılları arasında İdil-Ural bölgesinde yayımlanan belli başlı gazete ve dergiler şunlardır: Ülfet, Nur, Kazan Muhbiri, Fikir, El-Asrü’l-Cedid, Uklar, Yuldız, Tilmiz, Tañ, Añ, Ural, Vakit ve Şura. D seçeneğinde geçen Sebîlürreşad dergisi İslamcılık fikriyatını yaymak amacıyla 1908’de Mehmet Akif Ersoy’un desteğiyle Türkiye’de yayımlanmaya başlanmıştır. Doğru cevap D’dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kırım merkezli aşk ya da kahramanlık destanlarından biri değildir?
Ural Batır |
Koplandı Batır |
Çora Batır |
Nar Kamış |
Kozu Kurpeç |
Kırım’ın sözlü edebiyatı, bir yandan Kıpçak Bozkırı üzerinden Türkistan’a bağlı, diğer yandan Karadeniz üzerinden Rumeli ve Anadoluyla temas hâlindedir. Kırım’daki bazı kahramanlık destanları (Koplandı Batır, Ertargın, Edige, Çora Batır vd.) ve aşk destanları (Kozu Kurpeç ve Bayan Sulu, Nar Kamış, Boz Yiğit) aralarındaki varyant farklılıklarıyla birlikte İdil-Ural ve Kazak bozkırıyla ortaktır.
Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap A şıkkıdır.
3.Soru
Türk Yurdu dergisinde "Gözlerin" ve "Ağlama Emi?" adlı şiirleri yayımlanan şair aşağıdakilerden hangisidir?
İsmail Gaspıralı |
Hüseyin Şamil Toktargazi |
Osman Akçokraklı |
Şevki Bektöre |
Hasan Sabri Ayvazof |
Söz konusu şair Şevki Bektöre'dir.
4.Soru
"....................., aslen Başkurt olmasına rağmen ulusal kimlik anlayışı ve tarih görüşü itibarıyla İsmail Gaspıralı’yı takip eder. Bazı Tatar edebiyat tarihçilerinin de belirttiği gibi
“Müslüman Türkçülük” cereyanının önde gelen temsilcilerindendir."
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Sadri Maksudî |
Rıza Kadı |
Fatih Kerimi |
Mithat Türk |
Ayaz İshaki |
Rıza Kadı, aslen Başkurt olmasına rağmen ulusal kimlik anlayışı ve tarih görüşü itibarıyla İsmail Gaspıralı’yı takip eder. Bazı Tatar edebiyat tarihçilerinin de belirttiği gibi
“Müslüman Türkçülük” cereyanının önde gelen temsilcilerindendir.
5.Soru
1917 Rus devrimi zamanında çıkarılan Millet (1917-1920) gazetesinin baş yazarı kimdir?
Hasan Sabri Ayvazof |
Fevzi Abdulhay |
Kerim Reşit Camanaklı |
Ziyaettin Cavtöbeli |
Cafer Seydahmet |
1917 Rus devriminden sonra bütün Rusya Türkleri arasında olduğu gibi Kırım’da da
millî hareketler su yüzüne çıktı; bağımsız hükûmetler veya devletler kurulmaya başladı. Aynı yıl çıkartılan Millet (1917-1920) gazetesinin baş yazarı da Ayvazof ’tur. Doğru yanıt A seçeneğidir.
6.Soru
Arap alfabesini, Kazakçanın ses özelliklerini tamamıyla yansıtacak şekilde fonetikleştiren , “Okuv Kuralı” adlı alfabe-okuma kitabının yazarı kimdir?
İsmail Gaspıralı |
Abdurrauf Fıtrat |
Ahmet Baytursunoğlu |
Mirze Feteli Ahundzade |
Ibıray Altinsarin |
Ahmet Baytursunoğlu 1912’de “Okuv Kuralı” adlı alfabe-okuma kitabında Arap alfabesini, Kazakçanın ses özelliklerini tamamıyla yansıtacak şekilde fonetikleştirir.
7.Soru
I. Rus Meşrutiyeti ile Gaspıralı'nın fikirlerinin yayılma ortamı hızlanır. II. Asimilasyon politikası değişmez III. Sosyalist akımı destekleyenler Gaspıralı'dan etkilenirler IV. Modern edebiyat bir türlü canlanamaz V. Matbaa ve yayım hareketleri canlanır. 1905 sonrası Kırım için yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri kullanılabilir?
Yalnız I
|
I, II ve III
|
Yalnız IV
|
I, II, III ve V
|
III ve V
|
8.Soru
İsmail Bey’in birbiri ardından yayımladığı küçük “süreli yayınların” ilki hangisidir?
Zamime |
Şafak |
Tonguç |
Mirat-ı Cedid |
Tercüman Gazetesi |
Tonguç, İsmail Bey’in birbiri ardından yayımladığı küçük “süreli yayınların” ilkidir.Doğru cevap C’dir.
9.Soru
20. yüzyıl başlarında Usul-i Cedit okullarından mezun olan gençler, genel olarak aşağıdaki siyasi eğilimlerin hangisine yakın olmuşlardır?
Komünist |
Sosyalist |
Bolşevik |
Türkçü |
Sosyal demokrat |
20. yüzyılın başlarına gelindiğinde Kırım’da gençler arasında genel olarak iki temel eğilim dikkati çekiyordu: Bir grup İsmail Gaspıralı ve Türkiye’nin etkisi altında, öncelikli olarak eğitime önem veren Türkçü, İslamcı ve ıslahatçı bir ruha sahipti. Bir başka grup ise daha çok Rus okullarından yetişerek 1905 Rus Meşrutiyeti’nden sonraki serbestlik döneminde siyaset meydanına atılmış, görüş itibarıyla daha çok Rusya’daki siyasî, sosyal ve kültürel gelişmelerin etkisinde, genel olarak sosyalist ve devrimci düşüncelere bağlı veya sosyal demokrat genç bir kuşak idi. Doğru cevap D’dir.
10.Soru
Hasan Sabri Ayvazof nerede doğmuştur?
İstanbul |
Gaspra |
Koreiz |
Alupka |
Kurbaty |
Hasan Sabri Ayvazof, Alupka’da doğdu, ilk öğrenimini de orada tamamladıktan sonra idadiden mezun oldu. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
'Selime Yaki İffet' eseri aşağıdakilerden hangisine aittir?
Rızaeddin Fahreddin. |
Muhammed Zahir Bigi. |
Musa Akyiğit. |
İsmail Gaspıralı. |
Kayyum Nasiri. |
Rızaeddin Fahreddin. CevapA'dır.
12.Soru
İsmail Gaspıralı'nın Kırım'da çıkardığı "Tercüman Gazetesi" kaç yıl yayınlanmıştır?
15 |
20 |
30 |
35 |
40 |
İsmail Gaspıralı'nın Kırım'da çıkardığı "Tercüman Gazetesi" toplam 35 yıl yayınlanmıştır. Doğru yanıt: D'dir.
13.Soru
I. Vatan Hadimi
II. Kadro
III. Yeni Dünya
IV. Diyojen
Yukarıdakilerden hangileri 1905 yılından sonra Sovyet Döneminde Kırım'da faaliyet gösteren gazetelerdendir?
I ve II |
II ve III |
II, III ve IV |
I ve III |
Yalnız IV |
Yetiştikleri Rus okullarının ve 1905 Rus Meşrutiyeti’nin etkisiyle kendilerini hürriyet ortamında bulan, C¸arlığa karşı daha açık ve sert bir mücadeleden yana olan, ekserisi Rus-Tatar öğretmen okulu mezunu olup “Yaş Tatarlar” şeklinde adlandırılan gençler, Seydahmet C¸elebi’nin Karasupazar’da çıkardığı Vatan Hadimi (1906–1908) gazetesi etrafında toplandılar. Ali Bodaninski ve Türkiyeli bolşevik Mustafa Suphi, birlikte Yeni Dünya (1919) gazetesini yayımladı.
14.Soru
Çarlık devrinde hükûmet tarafından resmen tayin edilmiş, yetki verilmiş Müslüman din adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Ukaznıy Molla |
Hüsameddin Molla |
Pobedonostsev |
Kırk Vezir |
Tercüman |
Ukaznıy molla: Çarlık devrinde hükûmet tarafından resmen tayin edilmiş, yetki verilmiş Müslüman din adamıdır. Doğru seçenek A'dır.
15.Soru
İsmail Gaspıralı'ya göre cehaleti yok etmede birinci dercede rol oyması gereken disiplin hangisidir?
Felsefe |
Matematik |
Doğa bilimleri |
Edebiyat |
Tarih |
İsmail Bey, aynı zamanda Tercüman gazetesindeki yazılarında modern edebiyatın gerekli olduğundan, Avrupa’daki hikâye, roman, tiyatro, seyahatname ve diğer “edebiyat” eserlerinin toplumun gelişmesindeki rolünden, öneminden ısrarla söz etmiştir. Ona göre edebiyat, cehaleti yok etmede birinci derecede rol oynamalı, eğitim-öğretim hareketiyle birlikte toplumun ihtiyaç duyduğu bilgi ve teknolojiyi Batı’dan almasında yol göstermeliydi.
16.Soru
Sovyet Dönemi Azeri Şiiri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Azeri şiirinin modernleşmesi 1920' leri bulmaktadır. |
Klasik şiirin geleneklerinden de taklide düşmeden yararlanılmıştır. |
Azeri şiirinde Türk şiirlerinin Rus şiirlerinden daha önde model olduğu görülmektedir. |
Azerbaycan şiirinin Sovyet döneminden etkilenerek yenileşmesi 1950' lerin sonuna denk gelir. |
Azeri şiirinin 19052 ten sonra ilk hamleyi yapmasına Türkiye' deki yeni edebiyat anlayışlarının da etkisi olmuştur. |
1920’li yıllara, Sovyet devrine gelindiğinde Azerbaycan şiiri yenileşme yolunda bir hayli
yol almıştı. Özellikle Türkiye’deki yeni edebiyat anlayışının; Edebiyat-ı Cedide ve daha
sonra da Servet-i Fünun ve nihayet Millî Edebiyat cereyanına katılmış şairlerin eserleri,
1905’ten sonra Azerî şiirinin ilk hamleyi yapmasına büyük ölçüde etki etmiştir. O dönemde, model olma açısından, Rus şiiri daha arka planda rol oynamıştır. Azerbaycan şiiri 1905’ten sonra Mirze Eli Ekber Sâbir, Hüséyn Cavid, Ehmed Cavad, Abdulla Şaig, Mehemmed Hadi gibi büyük şairlerin elinde şekil ve dil itibariyle geniş imkânlara kavuşmuştu. Klasik şiirin geleneklerinden, taklide düşmeden, şuurlu bir şekilde yararlanılıyordu. Böylece 1920’li yıllara gelindiğinde Azerî şiiri modernleşmiş bulunuyordu.
17.Soru
Öğretimde kullanmak amacıyla hazırlanan, çeşitli metinlerden oluşan bir nevi antoloji, okuma kitabı olarak bilinen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Muhayyelatname |
Enzümec |
Kırk Bahça |
Marzubanname |
Hrestomatiya |
Hrestomatiya: Öğretimde kullanmak amacıyla hazırlanan, çeşitli metinlerden oluşan bir nevi antoloji, okuma kitabıdır. Doğru seçenek E'dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı'nın alfabe ve ilk okuma kitabı olarak yazdığı eseridir?
Tarih-i İslâm |
Neşriyât-ı Osmanî |
Maişet |
Edebiyat-ı Osmanî |
Hoca-i Sıbyan |
Gaspıralı, medrese ve mekteplerde eğitimin ıslah edilmesini, modernleşmenin ilk basamağı olarak görüyordu. Onun alfabe ve ilk okuma kitabı olarak yazdığı Hoca-i Sıbyan (1884) oldukça fazla ilgi görmüş onlarca kere basılmış bütün Rusya Müslümanları arasında kullanılmıştır.
19.Soru
1883’te Tercüman gazetesini çıkaran, 1884’te Usul-i Cedid eğitim-öğretim hareketini başlatan, 1887’de tercüman gazetesinde Molla Abbas Fransevî adıyla yazı yazan ve Rusya Türklerinin ilk hikaye ve roman yazarları arasında kabul edilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Musa Akyiğit |
Sadri Maksudî |
Muhammed Zahir Bigi |
İsmail Gaspıralı |
Rızaeddin Fahreddin |
Rusya’daki “Panslavizm”, Avrupa’daki uluslaşma hareketlerinden etkilenen İsmail Gaspırlı, bütün Rusya “Müslümanlarının” (Türklerinin) içinde bulunduğu kötü durumdan nasıl kurtulacağı konusunda düşünmüş taşınmış yekpare bir projeyi uygulamaya koymuştur: O, 1883’te Bahçesaray’da yayımladığı Tercüman gazetesiyle, 1884’te fonetik metot (Usul-i Savtî)’la başlattığı “Usul-i Cedid” eğitim-öğretim hareketiyle ve 1887’de Tercüman gazetesinde Molla Abbas Fransevî imzasıyla yazmaya başladığı roman ve hikâyeleriyle bu genel projesini, Rusya Türklerinin dikkatine sunmuş bulunuyordu. Bunun yannıda etkileri ve o dönemin şartları sebebiyle İsmail Gaspıralı’yı bütün Rusya Türklerinin, tabii bu arada İdil-Ural Türklerinin de ilk hikâye, roman yazarları arasında kabul etmek gerekir. Doğru cevap D’dir.
20.Soru
"Kendisinin Türk-İslam dünyasında ilk tiyatro eseri yazan şahıs olduğunun bilincindedir. Şarka hâkim olan cehâlet ve batıl inançlardan, kötü alışkanlıklardan, menfaatçilikten insanları kurtarmada tiyatro eserlerinin önemli bir rol oynayabileceğini düşünür. Piyeslerin açık, anlaşılır bir dille yazılmasını, içlerinde ahlâka aykırı sözler ve hareketlerin bulunmamasını teklif eder.
İnsanlar üzerinde komedilerin daha fazla tesir bıraktığında inandığı için dram ve trajediye arka planda değer biçer." Metinde sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Mirze Feteli Ahundzade |
Mirze Feteli Ahundzade |
Séyit Azim Şirvanî |
Mirze Şefi Vâzéh |
Abbasguluağa Bakıhanov Güdsî |
Mirze Feteli Ahundzade
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ