Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Final 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi Türkmenistan’ın 1991’de bağımsızlığını kazanmasından sonra eser veren sanatçılarından biridir?
Pomma Nurberdiyev |
Garaca Burunov |
Berdinazar Hudaynazarov |
Amandurdı Alamışov |
Berdi Kerbabayev |
Bağımsızlık Devri Edebiyatı, Türkmenistan’ın 27 Ekim 1991’de bağımsızlığını ilan etmesiyle başlayan devirdir. Bu dönem edebiyatı, bağımsızlık ve milli uyanış edebiyatı olarak adlandırılabilir. Bağımsızlık, milli gurur, milli tarih, çocuk psikolojisi gibi konular işlenmiştir. Ahlaki konuların ideolojik baskılardan uzak işlendiği, milli tarihe yönelişin güçlü olduğu bu dönemde şiir yazmaya başlayan Berdinazar Hudaynazarov, kaynağını insan sevgisinden alan çok sayıda şiir yazarak Türkmen şiirinin en güçlü isimlerinden biri olmuştur.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı'nın modernleşme fikirlerini yaymakta etkili olan gazetedir?
Takvim-i Vekayi |
Ceride-i Havadis |
Tercüman |
Tercüma-ı Ahval |
Kadro |
Dışarıdan gelen bu tesirlerin yanı sıra İsmail Gaspıralı’nın Tercüman gazetesiyle yolunu açtığı modernleşme ve 1884’te okuma-yazma kurslarıyla başlattığı modern eğitim (Usul-i Cedid), açık fikirli ve zamanı kavrayabilen din adamları, millet ve din sevgisi sahi- bi tüccarlar (Türk-Tatar burjuvazisi), bir şekilde Türkiye’de öğrenim görmüş gençler yar- dımıyla kısa zamanda geniş halk yığınları tarafından benimsendi ve sadece Kırım’a değil İdil-Ural’a, Rusya’nın ha^kim olduğu diğer Türk yurtlarına da yayıldı.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı'nın Tatar Türkleri arasında yayma mücadelesi verdiği modern fikir sistemini ifade etmektedir?
Nizam-ı Cedid |
Sekban-ı Cedid |
Usul-i Cedid |
Enderûn |
Meclis-i Mebusan |
Dışarıdan gelen bu tesirlerin yanı sıra İsmail Gaspıralı’nın Tercüman gazetesiyle yolunu açtığı modernleşme ve 1884’te okuma-yazma kurslarıyla başlattığı modern eğitim (Usul-i Cedid), açık fikirli ve zamanı kavrayabilen din adamları, millet ve din sevgisi sahi- bi tüccarlar (Türk-Tatar burjuvazisi), bir şekilde Türkiye’de öğrenim görmüş gençler yardımıyla kısa zamanda geniş halk yığınları tarafından benimsendi ve sadece Kırım’a değil İdil-Ural’a, Rusya’nın ha^kim olduğu diğer Türk yurtlarına da yayıldı.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı’nın bilinen ilk yazısıdır?
Halebâ Vebası ve onun Daru devası |
Bahçesaray’dan Gönderilen Mektup |
Mirât-ı Cedid |
Avrupa Medeniyetine Bir Nazar-ı Muvazene |
Mekteb ve Usul-ü Cedid Nedir |
Şimdiye kadar elde edilen en eski yazısı, “Bahçesaray şehir emaneti meclisinden İsmail Mirza” imzasıyla 1879’da Tiflis’te Ziya gazetesinde “Bahçesaray’dan Gönderilen Mektup” adıyla yayımlanmıştır. Doğru cevap B’dir.
5.Soru
Necef Bey'in ilk kez trajedi türünde yazdığı oyunun adı aşağıdakilerden hangisidir?
Ev Terbiyesinin Bir Şekli |
Gemi Lövbersiz Olmaz |
Daldan Atılan Taş Topuğa Deyer |
Pehlivan-Zamâne |
Musibet-i Fahreddin |
Necef Bey'in ilk kez trajedi türünde yazdığı oyunun adı "Musibet-i Fahreddin"dir. Doğru yanıt: E'dir.
6.Soru
18. yüzyılda klâsik Türkmen şiirinin ilk örneklerini hangi şair vermiştir?
Dövletmemmet Azadî |
Şeydayı |
Magrubî |
Magtımgulı |
Nurmuhammet Andalıp |
Klâsik Türkmen şiirinin ilk örneklerini 18. yüzyılda Magtımgulı vermiştir.
7.Soru
Türkmen edebiyatının da ilk temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?
Magtımgulı |
Nurmuhammed Andalıp |
Dövletmemmet Balgızıl |
Memmetveli Kemine |
Gurbandurdı Zelilî |
Türkmen edebiyatının gerçek anlamda 18. yüzyılda başladığını söylemek mümkündür. 18. yüzyıl şairlerinden Magtımgulı (1733-1783), Türkmen dilinin edebî dile dönüşmesinde çok önemli bir mihenk taşı olduğu gibi Türkmen edebiyatının da ilk temsilcisi kabul edilir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rus işgalinden sonra Kırım'da uzun yıllar yazılı edebiyatın bir varlık gösterememesinin temel nedenlerinden biridir?
Kırım'a Rus göçmenlerin yerleşmesi |
Mekteplerin Rus kontrolüne geçmesi |
Kırım'da edebi dil probşeminin yaşanması |
Rus baskıları yüzünden edebiyat yapılamaması |
Kırım'dan büyük göçlerin başlaması |
Kırım Tatar yazılı edebiyatı ise Altın Ordu döneminin sınırlı eserleriyle, Kırım Hanlığı döneminden kalan nispeten daha zengin malzemeye dayanmaktadır. Rus istilasından sonra Türkiye’ye kitleler hâlinde göçün başlaması da edebiyat hayatı için tam bir çöküş dönemi oluşturur.
Bu bilgi ışığında doğru cevap E şıkkı olacaktır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tatarlar arasında dil, tarih ve etnografya alanında Batılı bilim metotlarıyla araştırmalar yapan bilim adamlarının öncülerinden biridir?
Hüseyin Feyizhanov |
İbrahim Halfin |
Şihabeddin Mercanî |
Said Halfin |
Abdunnasır Kursevî |
Tatarlar arasında dil, tarih ve etnografya alanında Batılı bilim metotlarıyla araştırmalar yapan bilim adamlarının öncülerinden olan Hüseyin Feyizhanov (1828-1866), bilimsel araştırmaların Tatarlar arasında yerleşmesinde önemli rol oynadı.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı'nın kaleme aldığı hikaye ve romanları arasında yer almaz?
Frengistan Mektupları |
Darürrahat Müslümanları |
Gün Olur Asra Bedel |
Sudan Mektupları |
Kadınlar Ülkesi |
Gün Olur Asra Bedel
11.Soru
Agı aşağıdakilerden hangisine dahil edilmelidir?
Erkek aydımları. |
Kız aydımları. |
Sanavaçlar. |
Matallar. |
Destanlar. |
Kız aydımları. cevap B'dir.
12.Soru
Rusya’da Tatar Türkçesiyle basılan ilk alfabe kitabı “Tatar Tili Elfbası”nın yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Said Halfin |
Mirza Cafer Topçubaşı |
İshak Halfin |
İbrahim Halfin |
Mirza Kazım Bey |
Rusya’da Tatar Türkçesiyle basılan ilk alfabe kitabı olan “Tatar Tili Elfbası”nın yazarı Said Halfin’dir. Halfin, Kazan’da tercümanlık, mütercimlik ve Tatar dili öğretmenliği yapmıştır. Doğru cevap A’dır.
13.Soru
1914’te İsmail Gaspıralı’nın ölümünden sonra “Tercüman” gazetesinin başyazarı aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
Rıfat Gaspıralı
|
Hasan Sabri Ayvazof
|
Yusuf Akçura
|
Osman Akçokraklı
|
Şefika Gaspıralı
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı'nın "Tercüman" gazetesini çıkarma amaçlarından biri olarak gösterilemez?
Rusya Türklerine içine düştükleri korkunç durumu, geriliği anlatmak. |
Rusya Türklerinin teşkilatlanmalarını, birbirlerine ilgi ve sevgi duymalarını sağlamak. |
Eğitimin ıslahını, İslam dininin doğru anlaşılmasını sağlamak. |
Türklüğün çeşitli kabilelerinin Türk kimliği çatısı altında birleşmesini ve hepsinin ortak modern bir kültüre ve teknolojiye sahip olmalarını sağlamak. |
Rusya Türklerinin, Osmanlı Türkleriyle olan iletişimini keserek onların Rus hükümetine yakınlaşmasını sağlamak |
Rusya Türklerinin, Osmanlı Türkleriyle olan iletişimini keserek onların Rus hükümetine yakınlaşmasını sağlamak
15.Soru
Kırım’da bey soyundan gelen kimselere verilen unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Mirza |
Forza |
Kalder |
savti |
Zamime |
Mirza: Kırım’da bey soyundan gelen kimselere verilen unvandır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkmen halk türkülerine verilen addır?
Matal |
lele |
Aydım |
Erteki |
Hûdi |
Türkmen halk edebiyatı içinde aydım adı verilen halk türküleri önemli bir yer tutar.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sultan Mecid Genizade tarafından kaleme alınan ve Azerbaycan edebiyatının ilk realist romanlarından biri olarak kabul edilen eserdir?
Ekinçi |
Ziya-yi Gafgasiyye |
Mektubât-ı Şéyda Bey Şirvani |
Keşkül |
Şarg-i Rus |
Sultan Mecid Genizade tarafından kaleme alınan ve Azerbaycan edebiyatının ilk realist romanlarından biri olarak kabul edilen eser Mektubât-ı Şéyda Bey Şirvani’dir. Diğer şıklarda verilenler, Azerbaycan’da makale, fıkra, küçük hikâye, tenkit, çeşitli tercüme yazıları vs. gibi türlerin ortaya çıkmasına ve gelişmesine katkı sağlayan ilk süreli yayınlardandır. Doğru cevap C’dir.
18.Soru
Öğretimde kullanmak amacıyla hazırlanan, çeşitli metinlerden oluşan bir nevi antoloji, okuma kitabına ne ad verilmektedir?
Marzubanname |
Fabl |
Kitabe |
Gimnaziya |
Hrestomatiya |
Hrestomatiya: Öğretimde kullanmak amacıyla hazırlanan, çeşitli metinlerden oluşan bir nevi antoloji, okuma kitabı.
19.Soru
Vatan Hadimi gazetesini yayımlayanlar aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru olarak verilmiştir?
Abdulhakim Hilmi-Abdurreşit Mehdi-Hasan Sabri Ayvazof |
Abdulhakim Hilmi-Bekir Sıdkı Çobanzade- Osman Akçokraklı |
Bekir Sıdkı Çobanzade-Osman Akçokraklı- Abdulhakim Hilmi |
Abdulhakim Hilmi- Abdurreşit Mehdi- Bekir Sıdkı Çobanzade |
Seydahmet Çelebi-Hasan Sabri Ayvazof-Abdurreşit Mehdi |
Seydahmet Çelebi-Hasan Sabri Ayvazof-Abdurreşit Mehdi
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İran'ın bir Türk devleti olmaktan çıkarak; siyasî, kültürel yapısında tamamen Farsların hâkim olduğu bir devlet hâline gelmesine sebep olmuştur?
Azerbaycan’a ait birçok arazinin, Ermenistan’a terk edilmesi |
1924’te Lenin’in ölmesinden sonra Stalin’in Sovyet Rusya’nın başına geçmesi |
1924' te Rıza Han'ın Türk Kaçar hanedanını tahttan uzaklaştırarak İran’ın kontrolünü eline geçirmesi ve kendini şah ilan etmesi |
Ermenistan ve Gürcistan cumhuriyetleri içindeki Türklerin sürgün edilmesi |
İran'ın, XX. yüzyıl başlarında Rusya ve İngiltere’nin kontrolü altına girmeye mecbur bırakılması |
İran, XX. yüzyıl başlarında Rusya ve İngiltere’nin kontrolü altına girmeye mecbur olsa da 1924 yılına kadar iyi kötü bağımsızlığını ve Türk kimliğini koruyabildi. 1924’te İngilizlerin de yardımı ile Rıza Han, Türk Kaçar hanedanını tahttan uzaklaştırarak İran’ın kontrolünü eline geçirdi ve kendini şah ilan etti. Böylece 1924’ten sonra İran bir Türk devleti olmaktan çıktı; siyasî, kültürel yapısında tamamen Farsların hâkim olduğu bir devlet hâline geldi.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ