Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi modern Tatar şiirinin özelliklerinden biri değildir?
Vezin, şekil, kafiye itibarıyla klasik şiire bağlı kaldı. |
Özellikle içerik değişti. |
Şiirlerde mahalli dile yer verilmedi. |
Dünya görüşü farklılaştı. |
Din, vatan, millet sevgisiyle dolu romantik temalar işlendi. |
A, B, D ve E seçeneklerinde belirtilen özellikler, modern Tatar şiirinin özelliklerindendir. Ancak seçeneğinde verilen bilgi yanlıştır, zira ilk etapta dönemin şairlerinin bir kısmı ortak edebî dille, bir kısmı da mahalli dille (Tatarca, Başkurtça) şiir yazmayı tercih ettiler. Fakat zamanla artan Sovyet baskısı ortak edebî dille eser yazmaya imkân vermedi. Doğru cevap C’dir.
2.Soru
Geday ne demektir?
Kırım’ın kuzey kesimlerinde kullanılan, Kıpçak unsurlarının hâkim olduğu bir ağızlar topluluğuna verilen isim. |
Kırım'ın sahil kesimine verilen isim. |
Kırım’da halk şairlerine, âşıklara verilen isim. |
Dil açıklığı, düzgünlük. |
Kırım'da devlet adamlarına verilen isim. |
Geday, Kırım’da halk şairlerine, âşıklara verilen isimdir. Doğru cevap C'dir.
3.Soru
H.S. Ayvazof ’un “Neden Bu Hâle Kaldık” adlı eserinde Rusya Müslümanları Kongresi’nde delegelerin hangi dilde yaptıkları konuşmalar eleştirilmiştir?
Türkiye Türkçesi |
Rusça |
İdil-Ural Tatarcası |
Arapça |
Azerbaycan Türkçesi |
Rusça
4.Soru
Rusya Türkleri arasında Hristiyanlığın yayılması için devlet desteğiyle geniş çaplı faaliyetler yürüten, İsmail Gaspıralı'nın Pantürkist ve Panislamist faaliyetlerde bulunduğu hakkında Rus hükümetine defalarca müracaat ederek bu faaliyetlerin durdurulmasını talep eden misyoner şarkiyatçı kimdir?
Nikolay İlminski |
Yusuf Akçura |
Abdürreşit İbrahim |
Hüseyinzade Ali Bey |
Seyit Geray Alkin |
Nikolay İlminski
5.Soru
'Selime Yaki İffet' ve 'Esma Yaki Emel ve Ceza' adlı eserlerin yazarı kimdir?
İsmail Gaspıralı |
Musa Akyiğit |
Muhammed Zahir Bigi |
Rızaeddin Fahreddin |
Sadri Maksudî |
Rızaeddin Fahreddin
6.Soru
"Kim Cenayetke, Şeytan Zuryatlan, Agtıklam Bolsa Öylenecek" isimli tiyatro eserlerinin yazarı kimdir?
H. Deryaev |
T. Cumageldiev |
R. Esenov |
G. Muhtarov |
B. Hudaynazarov |
1970’li yıllarda Türkmen edebiyatı tiyatro türünde bilhassa G. Muhtarov ile birlikte zengin bir karakter kazanmıştır. G. Muhtarov bu yıllarda Kim Cenayetke, Şeytan Zuryatlan, Agtıklam Bolsa Öylenecek gibi tiyatro eserlerini yazmıştır.
7.Soru
İsmail Gaspıralı'nın yayınladığı ilk yazısının adı nedir?
Bahçesaray'dan Gönderilen Mektup |
Rusya Müslümanları |
Rus - Doğu Anlaşması |
Tonguç |
Şafak |
Bahçesaray'dan Gönderilen Mektup
8.Soru
Kuzey Azerbaycan edebiyatı ile ilgili olarak aşağıda söylenenlerden hangisinde bir yanlışlık söz konusudur?
Rus istilâsından sonra, Rusça öğrenen, bu dilin edebiyatını ve Batı Avrupa medeniyetini tanıyan Azerbaycan aydınları arasından ilk düşünürler ve bilim adamları yetişti. |
İlk Azerî kuşağının üzerinde, Fransız ihtilâlinden sonra Avrupa’da oluşan hürriyetçi düşüncelerin, demokrasi idealinin, halkçılık prensiplerinin büyük etkisi vardır. |
Bazı aydınlar Türkiye’deki aydınları örnek alarak sentezci bir yol tutmaya çalışmıştır. |
Islahatçı düşünceler, asrın sonlarına doğru Şéyh Cemaleddin Afganî (1838-1897)’nin de etkisiyle bütün Rusya Müslümanları arasında süratle yayıldı ve bir hayli taraftar topladı. |
Modern Azerbaycan edebiyatının öncüleri İstanbul'da Batılı eğitim almış aydınlar arasından çıkmıştır. |
Modern Azerbaycan edebiyatının öncüleri İstanbul'da Batılı eğitim almış aydınlar arasından çıkmıştır.
9.Soru
İsmail Gaspıralı'nın kurguladığı, zengin bir tüccar çocuğu olan ve medresede iyi bir öğrenim gören Taşkentli Molla Abbas'ın gözüyle, daha doğrusu Müslüman bir Türk'ün gözüyle Avrupa ve özellikle Fransa'yı anlattığı eserinin adı nedir?
Frengistan Mektupları |
Sudan Mektupları |
Kadınlar Ülkesi |
Darürrahat Müslümanları |
Arslan kız |
Frengistan Mektupları
10.Soru
Seçeneklerdeki şairlerden hangisi 18. YY Türkmen Şairlerin dışında kalır?
Memed'i Azama
|
Magtumgılı
|
Dövletmemmet Azadi
|
Şeydayı
|
Magrubi
|
11.Soru
Acem edebiyatının uyanış devri olan X. yüzyıl sonlarında Marzban bin Rustem tarafından Taberistan’ın yerli halk diliyle yazılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Marzubanname |
Hrestomatiya |
Gün Doğdu |
Mürted ve Katile |
Yaş Kız ve Hatınnarga Hediye |
Marzubanname: Acem edebiyatının uyanış devri olan X. yüzyıl sonlarında Marzban bin Rustem tarafından Taberistan’ın yerli halk diliyle yazılan Marzubanname, yazılışından dört asır sonra iki ayrı nüsha olarak İran diline edebi bir şekilde aktarılmıştır. Sadrettin Şeyhoğlu tarafından Türkçe’ye 14. yüzyılda çevrilen Marzubanname, Kelile ve Dimne tarzında yazılan ve kahramanları daha çok hayvanlardan oluşan fabl türünde bir eser hüviyetindedir. Kitaptaki hikayelerin omurgasını sosyal, siyasi ve ahlaki tavsiyeler oluşturmaktadır. Marzubanname, Kelile ve Dimne’den daha zengin ve edebi açıdan daha üstün kabul edilmektedir. Doğru seçenek A'dır.
12.Soru
Kırım’da halk şairlerine, aşıklara verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Hoca |
Şair |
Hafız |
Geday |
Ozan |
Geday: Kırım’da halk şairlerine, âşıklara verilen isim.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan Türklerinin tarih sahnesine çıkışlarına sebep olmuştur?
Orta Doğu Türklüğünün (batıdaki Oğuzlarının) ikiye ayrılması |
Osmanlı-Safevî mücadeleleri |
Nadir Şah’ın ölümü |
Safevîlerin yıkılması |
Selçukluların parçalanması |
Azerbaycan Türklerinin tarih sahnesine çıkışları ise, aslında Orta Doğu Türklüğünün (batıdaki Oğuzlarının) ikiye ayrılmasıyla mümkün olmuştur. Şah İsmail’in kurduğu Safevî Türk devleti (1501) ve uzun zaman sürüp giden Osmanlı-Safevî hâkimiyet mücadeleleri, araya giren mezhep ayrımı (önceleri Kızılbaşlık-Sünnîlik, sonraları Şiîlik-Sünnîlik çekişmeleri), asrın iki büyük devleti olan “Osmanlı Türkiyesi” ve “Türk İran”ın Orta Doğu’yu aralarında paylaşmasıyla sonuçlanmış ve bu süreç, zamanla Azerbaycan Türklüğü ile Osmanlı Türklüğünün ayrışma noktasını oluşturmuştur.
14.Soru
Çağdaş Tatar edebiyatının ikinci romanı Ulûf yaki Güzel Kız Hatice’yi kaleme alan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Kayyum Nasiri |
Musa Akyiğit |
Hüsameddin Molla |
İsmail Gaspıralı |
Muhammed Zahir Bigi |
Çağdaş Tatar edebiyatının ikinci romanı Ulûf yaki Güzel Kız Hatice’yi yazan Muhammed Zahir Bigi (1870-1902), tanınmış din âlimi Musa Carullah Bigi’nin kardeşi olduğu için Sovyet dönemi kaynaklarında hakkında çok kısa bilgi verilmiş, romanları değerlendirilirken de çoğu kere objektif yorumlar yapılmamış, bazen tahriflere bile yol verilmiştir.
15.Soru
İsmail Gaspıralı'nın Bahçesaray’da matbaasını kurduktan sonra deneme mahiyetinde, taşbasma olarak bastığı ilk yayını aşağıdakilerden hangisidir?
Şafak |
Neşriyat-ı İsmailiye |
Tonguç |
Mirat-ı Cedid |
Rusya Müslümanları |
Gaspıralı Bahçesaray’da matbaasını kurduktan sonra deneme mahiyetinde, taşbasma olarak Tonguç’u yayımlar (1881). Baskı çok kötüdür, metin iyi okunmamaktadır. Bu sebeple Tonguç’u Tiflis’te Ziya Matbaası’nda yeniden bastırır (1881). Tonguç, İsmail Bey’in birbiri ardından yayımladığı küçük “süreli yayınların” ilkidir. Doğru yanıt C seçeneğidir.
16.Soru
İsmail Gaspıralı'nın “Kart Ağay” takma adıyla 1905 ve 1906’da olmak üzere Tercüman’da iki kere tefrika edilen eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Arslan Kız |
Frengistan Mektupları |
Gün Doğdu |
Darürrahat Müslümanları |
Sudan mektupları |
Gün Doğdu, “Kart Ağay” takma adıyla 1905 ve 1906’da olmak üzere Tercüman’da iki kere tefrika edilir. Eserin kahramanı Danyal Bey, Kırım’lı soylu bir gençtir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Gaspıralı'nın "Gün Doğdu" eserinin özelliklerinden biri değildir?
Kart Ağay takma adıyla yazmıştır |
Otobiyografik bir yanı vardır |
Tamamlanmamış bir eserdir |
1905 ve 1906 yılında iki kez basılmıştır |
Eserin konusu, Doğu Türkistan’ın Kaşgar bölgesindeki Üçturfan şehrinin Çinliler ve Kalmuklar tarafından kuşatılması, halkın Kaşgar’dan yardım beklemesidir. |
Eserin kahramanı Danyal Bey, Kırım’lı soylu bir gençtir. Hukuk öğrenimi görüp memleketine döndükten sonra kendi toplumunu kalkındırmak için halk arasında dolaşıp çözüm yolları aramaya başlar. E seçeneğinde verilen bilgi yanlıştır. Seçenekte aktarılan konu Arslan Kız adlı esere aittir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
18.Soru
"Sudan Mektupları’nın şeklen devamıdır. Sudan’a Muhammed Ahmet’e yardıma giden Molla Abbas ve arkadaşları, Büyük Sahra’da bir çöl fırtınasında yollarını kaybedip kadın askerlere esir düşer. Kadın askerler bunları bir “melike” (kraliçe) tarafından yönetilen kaleye götürür. "
Yukarıda bahsi geçen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Frengistan Mektupları |
Sudan Mektupları |
Kadınlar Ülkesi |
Darürrahat Müslümanları |
Molla Abbas Fransevî’ye Tesadüf-Gülbaba Ziyareti |
Kadınlar Ülkesi de Sudan Mektupları’nın şeklen devamıdır. Sudan’a Muhammed
Ahmet’e yardıma giden Molla Abbas ve arkadaşları, Büyük Sahra’da bir çöl fırtınasında
yollarını kaybedip kadın askerlere esir düşer. Kadın askerler bunları bir “melike” (kraliçe)
tarafından yönetilen kaleye götürür.
19.Soru
Öğretmen, artist, şair, hikâyeci ve oyun yazarlığı yapmış, Sovyet döneminde tiyatronun gelişmesinde önemli rol oynamış çok yönlü şahsiyet kimdir?
Celal Muinov |
Hüseyin Baliç |
Seyit Abdullah Özenbaşlı |
Abdureşit Mehdi |
Ömer İpçi |
Öğretmen, artist, şair, hikâyeci ve oyun yazarıdır. 1930’lu yıllarda hikâyeciliğini daha da geliştirir ama, o daha çok Sovyet döneminde tiyatronun gelişmesinde önemli rol oynamış, kısa zamanda yirmiye yakın tiyatro eseri yazmış, sadece yazar olarak değil Kırım Tatar Devlet Tiyatrosu’nun rejisörü olarak da başarılı çalışmalar yapmıştır.
20.Soru
Şairliği yanında bilim adamı olan, dil ve edebiyat araştırmalarıyla tanınan, Azerbaycan’da öğretim üyeliği de yapan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Hasan Sabri Ayvazof |
İsmail Lemanov |
Abdulhakim Hilmi |
Şevki Bektöre |
Bekir Çobanzade |
Bekir Çobanzade
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ