Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1 Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
‘’Biz hemişe döyüşe hazır bir esker kimi senin emrini gözleyeceyik’’ cümlesindeki ‘’hemişe’’ sözünün Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
hemen, şimdi |
daima, her zaman |
sonsuza dek |
asla yorulmadan |
çabucak, tez zamanda |
Daima, her zaman
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi konuşma dilinin yazı diline dönüşmesi için gerekli süreçlerden biri değildir?
Seçilme |
Standartlaşma |
Yaygınlaşma |
Kabul |
İtiraz |
İtiraz süreci konuşma dilinin yazı diline dönüşmesi için gerekli süreçlerden biri değildir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Oğuz Türkçesinden ortaya çıkan yazı dillerinden biri değildir?
Azerbaycan türkçesi |
Gagavuz Türkçesi |
Türkmen Türkçesi |
Çuvaş Türkçesi |
Türkiye Türkçesi |
Çuvaş Türkçesi, Oğuz Türkçesinden doğan yazı dili değildir.
4.Soru
Azerbaycan Türkçesinde kaç adet ünlü harf bulunur?
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
Azerbaycan Türkçesinde 9 ünlü bulunmaktadır: “a, e, é, ı, i, o, ö, u, ü”. Türkiye Türkçesinden farklı olarak iki tane e ünlüsü vardır.
5.Soru
Talat Tekin’in tasnifinde hangi Türk dili, Çuvaşça gibi eski bir lehçe olarak kabul edilmektedir?
Yakutça
|
Halaçça
|
Tuvaca
|
Teleütçe
|
Sarı Uygurca
|
6.Soru
“Burada béşiklerimiz üzerine göyde süzen gartalların kölgesi düşmüşdür” cümlesinde aşağıdaki eklerden hangisi yoktur?
yönelme hâl
|
iyelik
|
zarf-fiil
|
bulunma hâl
|
sıfat-fiil
|
7.Soru
Azerbaycan Türkçesi Kiril alfabesinde ? , ? , ?, ? , ? harflerinin Latin alfabesindeki karşılığı hangi seçenekte doğru sıralama ile verilmiştir?
Azerbaycan Türkçesi Kiril alfabesinde ? , ? , ?, ? , ? harflerinin Latin alfabesindeki karşılığı hangi seçenekte doğru sıralama ile verilmiştir?
J,D,İ,Ç,F |
Ç,F,İ,J,D |
D, J, İ, F, Ç |
J, F, İ, Ç, D |
İ, Ç, D, F, J |
Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hâl eki yoktur?
Eli lampanı yandırdı.
|
O, héc bu vaxta galmazdı.
|
Men universitetde oxuyuram.
|
Gözleri héyretden böyümüş.
|
Molla çox şad oldu.
|
9.Soru
Türk lehçebiliminin kurucusu sayılan Wilhelm Radloff Türk dilinin kolları için hangi terimi kullanmıştır?
Fundamenta |
Lazar |
Nareçie |
Turkic |
Yazık |
Türk lehçebiliminin kurucusu sayılan Wilhelm Radloff başta olmak üzere, Lazar Budagov, P. M. Melioransky ve J. Németh gibi yabancı kökenli Türkologlar Türk dilinin kolları için lehçe karşılığında “dialekt” ya da “nareçie” terimlerini kullanmışlardır.
10.Soru
Tarihçilerin yapmış olduğu araştırmalar sonucunda Azerbaycan adının nereden geldiği konusunda yapılan aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
Kâşgârlı Mahmud, eserinde Azerbaycan adını az+er+bay+can sözleri ve ekleriyle eski az erlerinin, kişilerinin zengin ülkesi olarak açıklamıştır. |
Mehmet Emin Resulzâde’ye göre Azerbaycan adı Makedonyalı İskender’in kurduğu imparatorluğa karşı bağımsızlığını ilan eden Satrap Atropet’in adından gelmektedir. |
Cemaleddin Fegihi, Azerbaycan adını Kâtip Harezmi’nin eserine dayanarak Farsça kış ayı anlamına gelen âzer sözcüğüne, bâd (rüzgâr) ve nân (yer) eklerini getirerek kış yelinin estiği yer anlamında açıklamıştır. |
Demircizade’ye göre Aturpatkan şekline giren sözü, Allah, ateş, baş sözcüklerinden yararlanarak baş ateş Tanrısı’nın ülkesi olarak vurgulanmıştır. |
Arap tarihçisi Taberî, çeşitli halk rivayetlerine dayanarak ibadet edilen ateşin en büyüğünün burada bulunmasından ve Zerdüşt tapınaklarından dolayı Azerbaycan adının verildiğini ileri sürer. |
Kâşgârlı Mahmud, ‘’Dîvânü Lügâti’t-Türk’’ adlı eserinde Azerbaycan sözünü ‘’Âzerbâd’’ yani ateşin bulunduğu yer biçiminde açıklamıştır. Seçenekte belirtilen açıklamayı R. Gurban yapmıştır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan yazar ve şairlerinden biri değildir?
Ahmed Cevad
|
Hüseyin Cavid
|
Samed Vurgun
|
Abdülhamit Süleyman Çolpan
|
Bahtiyar Vahapzade
|
12.Soru
Dünya üzerinde en kalabalık nüfus tarafından konuşulan Türkçe hangisidir?
Gagavuz Türkçesi |
Azerbaycan Türkçesi |
Türkiye Türkçesi |
Uygur Türkçesi |
Nogay Türkçesi |
Türkiye Türkçesi tahminen 70 milyona yakın insan tarafından konuşulmaktadır. En kalabalık nüfus tarafından konuşulan Türkçe, Türkiye Türkçesidir.
13.Soru
"Kasıb bacı gapını döyür" cümlesindeki "kasıb" sözcüğünün Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir)
Kasap |
Güzel |
Zengin |
Yoksul |
İyi kalpli |
Kasıp sözcüğü yoksul anlamına gelmektedir.
14.Soru
“Dil, bildirişi sağlayan göstergeler dizgesidir.” diyen bilim adamı kimdir?
Alexander Von Humbolt
|
Ferdinand de Saussure
|
Doğan Aksan
|
Roland Barthes
|
Noam Chomsky
|
15.Soru
Azerbaycan Türkçesi Kiril alfabesinde bulunan ?- ?- ? – ? harflerinin Latin alfabesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
H – Z – U- T |
G – D – O- C |
L – F – Ö- Ş |
F – Y – Ü- N |
P – Ç – E- J |
Kiril alfabesiyle verilen harflerin Latin alfabesindeki karşılığı L – F – Ö – Ş
16.Soru
Sovyetlerin “böl-parçala-yönet” siyaseti için farklı Türk ağız ve lehçelerini farklı yazı dilleri durumuna getirme düşüncesini üreten teorisyen kimdir?
İlminskiy |
Radloff |
Samayloviç |
Budagov |
Baskakov |
XIX-XX. yüzyıla kadar, kendi tabiî çizgisinde oluşup gelişen üç temel yazı dili kolu mevcut iken Sovyetler Birliğinin takip ettiği “böl parçala-yönet” siyaseti ile bu sayı, günümüzde yirmiyi aşmıştır. Sovyet yönetimi kendi temel felsefesine aykırı olarak Türk boyları arasında mikro milliyetçiliği teşvik etmiş ve boyların ağızlarını yazı dili durumuna getirmiştir. Türk ağız ve lehçelerini yazı dili durumuna getirme düşüncesinin teorisyeni İlminskiy’dir. İlminskiy, Türk ülkelerinde ve bölgelerinde açılan Rus okulları vasıtasıyla, Türk çocuklarını Ruslaştırmayı ve Hristiyanlaştırmayı amaçlıyordu. Bunun için de Türkler için açılan okullarda bir yandan Rusça öğretilirken öte yandan da Türk boylarının ağız ve lehçeleri, birbirinden farklı Kiril (Rus) alfabeleri ile müstakil birer dil gibi öğretiliyordu. A doğru seçenektir.
17.Soru
Şireliyef’in yapmış olduğu Azerbaycan edebi dilinin ağızlarından Nahçıvan ağzı hangi grupta yer almaktadır?
Doğu Grubu Ağızları |
Merkez Grubu Ağızları |
Güney Grubu Ağızları |
Kuzey Grubu Ağızları |
Batı Grubu Ağızları |
Nahçıvan, Ordubad, Tebriz, Yereban ağızları Güney Grubu Ağızlarına dahildir.
18.Soru
Aşağıda bazı kelimeler anlamları ile eşleştirilmiştir. Bu eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
layla : ninni |
heyet : köy |
gatıg : ekmek |
künc : kolay |
külek : hepsi |
Doğru cevap A'dır.
Heyet: bahçe avlusu, ahır
Gatıg: Yoğurt
Künc: köşe, bucak
Külek: Rüzgar
19.Soru
Dîvânü Lügâti’t-Türk adlı eserinde Türk dilini Doğu ve Batı grubu şeklinde iki temel kola ayıran Kâşgârlı Mahmud, Doğu koluna hangi adı vermiştir?
Harezmi |
Gagavuz |
Hâkâniye |
Kaşgar |
Balasagun |
Doğu koluna Hâkâniye adını veren Kâşgârlı, bununla Kâşgâr ile Balasagun civarındaki yazı dilini kastetmektedir. Ayrıca, Karluk, Çigil, Yağma, Argu, Tohsı, uygur ağızlarını da bu gruba dahil etmektedir.
20.Soru
Azerbaycan Türkçesi Kiril alfabesiyle oluşturulan ВӘТӘН sözcüğünün Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki karşılıkları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Veten- Vatan |
Kömek- Yardım |
Gözel- Güzel |
Qemli- Acıklı |
Abad- Bayındır |
Veten - Vatan
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ