Çalışma İlişkileri Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Günlük kısa çalışma ödeneği sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kaçıdır?
45 |
50 |
55 |
60 |
65 |
Günlük kısa çalışma ödeneği sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde altmışıdır (%60).
2.Soru
17. ve 18. yüzyıllarda, deniz ticaretinin gelişmesi, yeni kıtaların keşfi ve sömürgecilik faaliyetleri Batı Avrupa Ülkelerinde nelere yol açmıştır?
Ailelerin birbirinden köle kiralamasına |
Köleci toplum düzeninin yıkılmasına |
Ticaretin gelişmesi ve örgütlenmesine |
İş hukukunun düzenlenmesine |
İş alanlarının daralmasına |
Özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda, deniz ticaretinin gelişmesi, yeni kıtaların keşfi ve sömürgecilik faaliyetleri özellikle Batı Avrupa ülkelerinde ticaretin gelişmesi ve örgütlenmesine yol açmıştır. Bu dönemde bankalar, borsalar, sigorta şirketleri kurulup güçlenmiş, fuarlar düzenlenmeye başlanmış, para ve kredi büyük önem ve değer kazanmıştır. Ayrıca, nüfusun ve gereksinimlerinin çoğalması ile aile, tüketim ihtiyacının tümünü aile ekonomisinin sınırları içinde üretemez hale gelmiştir. Böylece, birçok yeni iş alanı açılmış ve yeni çalışma biçimleri oluşmuştur.
3.Soru
1890 yılında 14 ülkenin hükümet temsilcilerinin katılımı ile gerçekleştirilen madenlerde kadınların, sanayide 12 yaşından küçük çocukların yasaklanması gibi bir dizi kararın alındığı konferans hangi ülkede yapılmıştır?
İsviçre |
İngiltere |
Almanya |
Fransa |
İtalya |
İlk diplomatik girişim ise 1881 yılında İsviçre’den gelmiştir. Daha sonraki yıllarda da girişimlerini
sürdüren İsviçre, 1890 yılının Mayıs ayı için ilk uluslararası konferans girişimlerini son aşamaya getirdiği bir sırada Almanya’nın benzer bir konferans çağrısında bulunması ve baskıları sonrasında düzenlemeyi düşündüğü konferanstan vazgeçerek
Almanya’nın çağrısını kabul etmiştir. 1890 yılının Mart ayında Almanya’nın önderliğinde yapılan
bu konferansa 14 ülkenin hükümet temsilcileri katılmış ve madenlerde kadınların, sanayide
12 yaşından küçük çocukların yasaklanması gibi bir dizi karar alınmıştır.
4.Soru
Biri diğerine göre ekonomik üstünlüğe sahip iki firma arasındaki ilişki sonucu, küçük firmanın büyük firma için anlaştıkları türde, miktarda ve kalitede sürekli olacak şekilde kendi işyerinde üretim yapması ve bu üretimi anlaştıkları tarihte teslim etmesi anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Fason üretim |
Alt işverene iş verme |
Asıl işverene iş verme |
Ödünç iş ilişkisi |
Geçici iş ilişkisi |
Fason üretim, biri diğerine göre ekonomik üstünlüğe sahip iki firma arasındaki ilişki sonucu, küçük firmanın büyük firma için anlaştıkları türde, miktarda ve kalitede sürekli olacak şekilde kendi işyerinde üretim yapması ve bu üretimi anlaştıkları tarihte teslim etmesi anlamına gelmektedir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı üretim faaliyetleri arasında değildir?
Madencilik |
Buğday öğütmek |
Tütün işlemek |
Deri işlemek |
İpekçilik |
Osmanlı İmparatorluğunun içinde bulunduğu ekonomik, sosyal ve siyasal koşullar nedeniyle sanayinin Cumhuriyet Dönemi’ne dek önemli bir gelişme gösteremediğini, buna bağlı olarak da ücretlilik ilişkisinin yaygınlaşmadığını söyleyebiliriz. Buğday öğütmek, tütün ve deri işlemekten, geleneksel ipekçilikten oluşan üretim faaliyetlerinin bütünü göz önüne alındığında, Osmanlı ekonomisinin bugünkü anlamda bir sanayiye sahip olmadığı söylenilebilir.
6.Soru
Ücretin belirli bir zaman dilimi içinde üretilen mal veya hizmetin miktarına göre hesaplanması esasına dayanan ücret türü aşağıdakilerden hangisidir?
Verime göre ücret |
Zamana göre ücret |
Yüzde usulü ücret |
Brüt Ücret |
Temel ücret |
Verime göre ücret sistemi; ücretin belirli bir zaman dilimi içinde üretilen mal veya hizmetin miktarına göre hesaplanması esasına dayanır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çalışma süresinden sayılan haller arasında yer almaz?
İşçilerin, işveren tarafından işyerlerinden başka bir yere çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler |
İşçinin, işinde ve işverenin her an buyruğuna hazır bir halde bulunmakla beraber çalış- tırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler |
C¸ocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt emzirmesi için belirtilecek süreler |
yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçinin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler |
işin niteliğine bakılmaksızın işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre |
Ancak “işin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getiril- me esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz.”
8.Soru
İş sözleşmesinin temel özelliklerinden birisi, sözleşmenin her iki tarafına da karşılıklı bazı borçlar doğurmasıdır. Aşağıdakilerden hangisi işverenin iş sözleşmesinden doğan temel borçlarından biri değildir?
Ücret ödeme borcu |
İş sağlığı ve güvenliğini sağlama borcu |
Eşit işlem yapma borcu |
özlük dosyası düzenleme borcu |
Çalışma koşullarına uyma ve itaat borcu |
İş sözleşmesinin temel özelliklerinden birisi, sözleşmenin her iki tarafına da karşılıklı bazı borçlar doğurmasıdır. İşverenin iş sözleşmesinden doğan temel borçları şunlardır:
(i). Ücret ödeme borcu
(ii). İş sağlığı ve güvenliğini sağlama borcu
(iii). Eşit işlem yapma borcu
(iv). İşverenin diğer borçları
Doğru cevap E seçeneğidir.
9.Soru
"İşyeri" İş kanunuyla işçilerle ve işverenlerle ilgili önemli bir kavramdır "işyeri" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
İşçi çalıştıran tüzel kişilerin yeri |
Tüzel kişiliği olmayan kurumlar |
İşçi çalıştıran gerçek kişilerin yeri |
Görülmekte olan işin niteliğinin önem taşıdığı yer |
Kafa gücüyle veya kol gücüyle yapılan işlerin yürütüldüğü yer |
İş Kanunu’na göre “İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir” (md. 2). Dolayısıyla arsa, bina, makine, alet, büro araçları, hammadde gibi maddi olan unsurlar; tecrübe, buluş, müşterilerle olan ilişkiler, teknik bilgi (know-how), patent, alacak hakkı gibi maddi olmayan unsurlar ile beşeri sermaye (emek) işyerinin temel unsurlarını oluşturmaktadır. İşyeri vasfının kazanılması için işyerinde görülmekte olan işin niteliği önem taşımamaktadır. İşyerinde sanayi, ticareti hizmet sektörüne giren, kafa gücüyle veya kol gücüyle yapılan işlerin yürütülmesi mümkündür.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçilerin ve sendikalarının hak ve menfaatlerini savunmak amacıyla kullandıkları yaptırım tehditlerinden değildir?
Hizmet içi eğitim |
Grev |
Boykot |
İş yavaşlatma |
Lobi faaliyetleri |
İşçilerin sendikalar aracılığı ile toplu ses oluşturmaları haklarını daha iyi korumalarını sağlar. Çünkü işçilerin bireysel taleplerini dikkate almayabilen işverenler işçilerin sendikalar aracılığı ile dile getirdikleri toplu talepler ve yaptırım tehditleri karşısında (grev, boykot, işi yavaşlatma vb.) duyarsız kalamazlar. İşçi sendikalarının işlevi sadece işverenler ile daha etkili pazarlık yapmak değildir. Sendikalar çalışma ilişkilerinin bir diğer aktörü olan devleti de çeşitli yollarla etkileyerek (lobi faaliyetleri, sendika üyelerinin veya yöneticilerinin milletvekili seçilmeleri vb) çalışma hayatı ile ilgili yasal düzenlemelerin işçiler lehine çıkmasına gayret gösterirler. Bu tek bir işçinin bireysel olarak başarabileceği bir faaliyet değildir.
11.Soru
Kadın ve çocukların fabrikalarda çalışmaya başlamasının başkaca nedenleri de vardır. Bu
nedenlerin birisi aşağıdakilerden hangisidir?
İş bölümü ,makinalar ve üretim tekniğinin sadeleşmesi |
Kadınlar ve çocukların evde üretim yapmaması |
Kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olması |
Çocukların okullara gidememesi |
Kadınlar ve Çocukların iş imkanı bulamaması |
Kadın ve çocukların fabrikalarda çalışmaya başlamasının nedenleri:
iş bölümü ve uzmanlaşma, yeni teknolojiler sonrasında ortaya çıkan makinelerin
sağladığı avantajlar ile birleşince üretim tekniğini sadeleştirmiş ve bunun sonunda da zanaat
ekonomisi içinde olduğu gibi uzun yıllar çıraklık ya da kalfalık süresi geçirmeye gerek kalmamıştır.
12.Soru
I. Eşit işlem yapma borcu
II. İş sağlığı ve güvenliğini sağlama borcu
III. Sadakat borcu
IV. Ücret ödeme borcu
Yukarıda verilenlerden hangileri işverenin iş sözleşmesinden doğan temel borçları arasındadır?
I ve III |
I, II ve IV |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
İş sözleşmesinin temel özelliklerinden birisi, sözleşmenin her iki tarafına da karşılıklı bazı borçlar doğurmasıdır. İşverenin iş sözleşmesinden doğan temel borçları şunlardır:
- Ücret ödeme borcu
- İş sağlığı ve güvenliğini sağlama borcu
- Eşit işlem yapma borcu
- Diğer borçlar: Yukarıda bahsedilen borçların yanı sıra işverenin özlük dosyası düzenleme borcu, araç, gereç ve malzeme sağlama borcu, çalışma belgesi verme borcu ve buluş yapan işçiye bedel ödeme borcu gibi başkaca borçları da bulunmaktadır.
Dolayısıyla doğru cevap I, II ve IV numaralı maddeleri içeren B seçeneğidir.
13.Soru
1947 Sendikalar Kanunu’ndan sonra, ilk sendikal örgütlenme .............. olmuştur. 1948yılında 74 işçi ve 4 işveren sendikasına kayıtlı 52bin dolayında sendikalı işçi bulunmakta ve sendikalıişçi sayısı, toplam işçilerin yaklaşık 8’inioluşturmaktaydı (Altan, 2008, 74)..Hangi iş kolunda Sendikal örgürlenme olmuştur?
Dokuma iş kolunda |
Demir iş kolunda |
Kağıt iş kolunda |
Güvenlk şş kolunda |
Yol Yapımı iş kolunda |
1947 Sendikalar Kanunu’ndan sonra, ilk sendikal
örgütlenme dokuma iş kolunda olmuştur. 1948
yılında 74 işçi ve 4 işveren sendikasına kayıtlı 52
bin dolayında sendikalı işçi bulunmakta ve sendikalı
işçi sayısı, toplam işçilerin yaklaşık %8’ini
oluşturmaktaydı (Altan, 2008, 74).
14.Soru
Fazla çalışma kaça ayrılmaktadır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Fazla çalışma genel sebeplerle (normal) fazla çalışma, zorunlu sebeplerle fazla çalışma ve olağanüstü sebeplerle fazla çalışma olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
15.Soru
Piyasayı oluşturan unsurlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Sendikalar, politikacılar, bürokratlar |
Bürokratlar, firmalar, sermaye sahipleri |
Sendikalar, politikacılar, işçiler |
İşçiler, politikacılar, firmalar |
Sermaye sahipleri, firmalar, işçiler |
Mal ve hizmetlerin üretimi ise sermaye sahipleri, firmalar ve işçilerden oluşan üç temel grubun işbirliği ile gerçekleşir. Bu gruplar arasında işbirliğinin gerçekleştiği organizmalara ‘piyasa’ denilir.
16.Soru
Ekonomik ve toplumsal yaşantıyı yöneten doğal bir düzen ve bu düzenin yasaları bulunan düşünce yapısı aşağıdakilerden hangisidir?
Liberal Düşünce Akımı |
Sosyalist Politika Akımı |
Sosyal Politika Düşünce Akımı |
Rekabet ve Piyasa Mekanizması |
Reformcu ya da Demokratik Sosyalizm Akımı |
Liberal Düşünce Akımı
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçinin günlük çalışma süresinden sayılmamaktadır?
İşçilerin, işveren tarafından işyerlerinden başka bir yere çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler |
Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt emzirmesi için belirtilecek süreler |
İşin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süreler |
İşçinin, işinde ve işverenin her an buyruğuna hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş |
İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işverenin evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini görmeksizin geçirdiği süreler |
(md.66/f.2) e göre; “işin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz.”
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi liberal iktisadi düşünceye olan inancın sarsılmasına yol açan nedenlerden biri değildir?
Serbest piyasa ekonomisinin savunulması |
İşçilerin sefaletiyle sonuçlanan ekonomik krizler |
Emeğin aşırı sömürülmesi |
Emeğin refah artışından adil pay alamaması |
Yetersiz iş güvenliği |
Yeni gelişen sanayi merkezlerinde, işçi sınıfının hızla büyümesi, sefalet ücretleri, yaygın işsizlik, emeğin aşırı sömürülmesi ve refah artışından adil pay alamaması, kötü sağlık koşulları, yetersiz iş güvenliği ve işçilerin sefaletiyle sonuçlanan ekonomik krizler, liberal düşünceye olan inancın sarsılmasına ve bu düşüncenin geçerliliğinin tartışılmasına neden olmuştur.
19.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi üretim ile ilgili söylenemez?
Üretim çok yönlü bir süreçtir. |
Ekonomide piyasalar arası işbirliği önemlidir. |
Üretimin yegâne amacı mal ve hizmet ihtiyacını karşılamaktır. |
Çıkar uyuşmazlıkları meydana çıkabilir. |
Hukuksal, sosyal ve siyasal özellikler taşıyan bir ilişkiler sistemi ortaya çıkmıştır. |
Üretim çok boyutlu bir süreçtir ve piyasalar arası işbirliği üzerinde kuruludur. Çıkar uyuşmazlıkları ile beraber gelen hukuksal ve siyasal bir yapıdan söz edilebilir. Bunları yanında, üretimin asıl amacı mal ve hizmetlere ulaşımın yanında ekonomik açıdan kalkınmaktır.
20.Soru
İşyerlerinde en üst düzeyde yönetim hakkını kullanan yöneticilerden en alt düzeyde görev alanlara kadar değişik kademelerde farklı unvan ve isimlerde bağımlı çalışanlar vardır burada bağımlı çalışanlar kimlerdir?
İş sözleşmesi yapanlar |
İşverenler ve patronlar |
İş kanunu bağımlıları |
İşçiler ve memurlar |
Alt düzeyde görev alanlar |
İşyerlerinde en üst düzeyde yönetim hakkını kullananlardan en alt düzeyde görev alanlara kadar değişik kademelerde farklı unvan ve isimler altında bağımlı çalışanlar bulunmaktadır. Bağımlı çalışanlar grubuna esas itibarıyla işçiler ve memurlar girmekle birlikte, iş hukuku tüm bağımlı çalışanları değil, yalnızca iş sözleşmesine dayanarak çalışan işçilerle onları çalıştıran işverenler arasındaki iş ilişkisini düzenlemektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ