Çalışma Yaşamının Denetimi Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 11 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İş Teftiş Kurulu’nun görevlerinden biri değildir?
Uluslararası sözleşmeler çerçevesinde işyerinde uygulamaları incelemek ve izlemek
|
Denetim sonuçlarına ilişkin istatistikleri tutmak
|
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı makamı tarafından verilen benzeri işleri yapmak
|
Çalışma yaşamı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izlemek
|
İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenlği birimini oluşturmak
|
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk Borçlar Kanunu ile ilgili değildir?
İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür. |
İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir. |
Türk Borçlar Kanunu iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu ya da tedaviler |
Türk Borçlar Kanunu’nun 418. maddesi de işçinin işverenle birlikte yaşaması hâlinde, işverenin beslenme ve uygun bir barınak sağlama yükümlülüğünün |
En az elli işçi çalıştıran işyerlerinde hekim bulundurulması ve işçilerin tedavilerinin yapılması zorunlu tutulmuştur. |
Türk Borçlar Kanunu
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda çalışma yaşamının denetimini ilgilendiren
hükümlere yer verilmiştir. Nitekim 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun “İşçinin Kişiliğinin Korunması” başlığını taşıyan 417. maddesine göre işveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize
uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri
için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız
bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme
uymakla yükümlüdür. İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi
veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan
doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.
Türk Borçlar Kanunu iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu ya da tedaviler
sonucu ölüm vuku bulmuşsa bu arada yapılan harcamaların da işverence yapılması gerektiğini ifade eder. Ayrıca ölüm sebebiyle destekten mahrum kalanların da
maddi zararlarının tazmini gerekecektir. Çalışma gücünü tamamen ya da kısmen
kaybedenlerin ileriye yönelik olarak doğacak kayıpları da işverenden talep edilebilir. Hâkim zarar gören kimsenin özel durumlarını dikkate alarak kendisine ya da
ölümü hâlinde ailesine adalete uygun bir manevi tazminat ödenmesini kararlaştırılabilir (mad.53, 54, 55 ve 56).
Türk Borçlar Kanunu’nun 418. maddesi de işçinin işverenle birlikte yaşaması hâlinde, işverenin beslenme ve uygun bir barınak sağlama yükümlülüğünün
olduğunu belirtmektedir. Ayrıca işçi, kusuru olmaksızın hastalık veya kaza gibi
sebeplerle iş görme edimini yerine getiremezse işveren, sosyal sigortalar yardımlarından yararlanamayan, bir yıla kadar çalışmış işçinin bakımını ve tedavisini,
iki hafta süreyle sağlamak zorundadır. İşçinin bir yılı aşan her hizmet yılı için söz
konusu süre, dört haftayı aşmamak üzere ikişer gün artırılacaktır. Bundan başka
işveren, işçinin gebeliğinde ve doğum yapması durumunda da aynı edimleri yerine getirmekle yükümlüdür.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çalışma yaşamının Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından denetimine ilişkin temel kavramlar arasında yer alır?
Teftiş kavramı |
Sendika kavramı |
Rehberlik kavramı |
Sosyal hizmetler kavramı |
Aile kavramı |
İş denetimi kavramı, teftiş kavramı ve müfettiş kavramı çalışma yaşamının Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından denetimine ilişkin temel kavramlar arasında yer alır. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hizmet birimleri içerisinde çalışma yaşamını doğrudan denetlemekle görevli hizmet birimidir?
Çalışma Genel Müdürlüğü |
Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı |
Yurt Dışı Hizmetleri Genel Müdürlüğü |
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü |
Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü |
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının doğrudan veya dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi konusunda görevli hizmet birimleri; Çalışma Genel Müdürlüğü, Yurt Dışı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü ve Rehberlik ve Teftiş Başkanlığıdır. Hiç kuşkusuz söz konusu hizmet birimleri içerisinde çalışma yaşamını doğrudan denetlemekle görevli hizmet birimi Rehberlik ve Teftiş Başkanlığıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevleri arasında yer alır?
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunlarında öngörülen işleri yapmak |
Üretilen ve ithal edilen kişisel koruyucu donanımların piyasa gözetimi ve denetimini yapmak |
Çalışma mevzuatı ve istihdam politikası ile ilgili taslakları ve kalkınma planları hazırlamak |
Yabancı Başvuru, Değerlendirme ve İzleme Sistemini kullanarak yabancı çalışanlara ve yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının niteliklerine ilişkin veri toplamak |
İç ve dış seyahat yevmiyeleriyle sürekli görevle yabancı memleketlerde bulunan kamu görevlilerinin aylıklarına uygulanacak ödeme misillerini tespit etmek |
Üretilen ve ithal edilen kişisel koruyucu donanımların piyasa gözetimi ve denetimini yapmak İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevleri arasında yer alır. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
89/391 Sayılı çerçeve yönergenin kaçıncı maddesinde işverenlerin sorumlulukları ele alınmıştır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Çerçeve Yönerge; çalışan, işveren, özel olarak işçilerin sağlık ve güvenliklerinden işçi temsilcisi ve tedbirlerden bahseden bir kavramlar dizini yapmıştır.3. maddede yaptığı bu tanımlardan sonra üye devletlerin Yönerge’nin uygulanmasını sağlayacak sorumluluklarını yerine getirmelerinden bahsetmektedir (mad.4). Yönerge’nin esas mantığı 5. madde ile belirginleşmektedir. Buna göre genel hükümler adı altında işverenlerin sorumlulukları anlatılmaktadır. Öncelikle işverenler işle ilgili her konuda işçilerin sağlık ve güvenliklerini koruma yükümlülüğü altındadır. Ayrıca işverenin bazı hizmetleri dışarıdan almasının kendi sorumluluğunu ortada kaldırmayacağı kabul edilmektedir. Yine her ne kadar işçilerin de iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyma konusunda yükümlülükleri varsa da bu husus işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır. Mücbir sayılacak sebepler
oluştuğunda ortaya çıkacak sonuçlar bakımından üye ülkeler işverenlerinin
sorumluluklarının ortadan kaldırabilmesi kabul edilir.
7.Soru
Aşağıdaki tanım hangi kaynağa aittir?
“İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanun’da aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.”
4857 sayılı İş Kanunu |
5953 sayılı Basın İş Kanunu |
854 sayılı Deniz İş Kanunu |
1982 tarihli Türk Anayasası |
Umumi Hıfzısıhha Kanunu |
En son yapılan 4857 sayılı İş Kanunu iş sözleşmesini şu şekilde tanımlamaktadır; “İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanun’da aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.” Doğru cevap A seçeneğidir.
8.Soru
- Uluslararası işgücü göçüne ilişkin iş ve işlemleri yapmak,
- Görev alanıyla ilgili faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlarla yazışmalar yapmak ve bu kuruluşlarla çalışmalar yürütmek,
- Denetim sonuçlarına ilişkin istatistikleri tutmak, değerlendirmek ve yorumlamak,
Yukarıdakilerden hangisi ve hangileri Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünün Çalışma Yaşamının Denetimine ilişkin görevlerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
Yalnız III |
II ve III |
1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünün doğrudan veya dolaylı bir şekilde çalışma yaşamının denetimi ile görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.77):
a. Yabancı istihdamı ve işgücü göçü ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunmak, çalışma izni ve çalışma izni muafiyetine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, b. Uluslararası işgücüne ilişkin politika belirlenmesi amacıyla gerekli çalışmaları yapmak ve belirlenen politikanın uygulanmasına ilişkin ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunmak, c. Yabancı ülkelerle imzalanacak işgücü anlaşmaları ve sosyal güvenlik sözleşmelerinin müzakerelerine, hazırlanmasına ve tadiline katkı sağlamak,
ç. Uluslararası işgücü göçüne ilişkin iş ve işlemleri yapmak, d. Uluslararası işgücüne ilişkin konularda ulusal ve uluslararası projeler hazırlamak ve uygulamak, e. Yabancı Başvuru, Değerlendirme ve İzleme Sistemini kullanarak yabancı çalışanlara ve yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının niteliklerine ilişkin veri toplamak, bunları analiz etmek ve raporlamak, f. Ulusal göç politikasının oluşturulmasında görev alanıyla ilgili konularda çalışmalar yapmak, g. Görev alanıyla ilgili faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlarla yazışmalar yapmak ve bu kuruluşlarla çalışmalar yürütmek, ğ. Ülkemize rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla uluslararası eğilimleri, işgücü potansiyelini ve hareketliliğini izlemek ve politikalar geliştirmesi için gerekli çalışmaları yapmak, h. Yüksek nitelikli işgücünün ülkemize kazandırılmasına yönelik yurt dışında tanıtım faaliyetleri yapmak, ulusal ve uluslararası fuar ve organizasyonlara katılmak, gerektiğinde tanıtım ofisleri açmak, ı. Kültürel, sanatsal, ekonomik ve sportif alanlarda uluslararası gelişmeleri izleyerek ilgili kurum, kuruluş ve ülkelerle işbirliğini geliştirmek, gerektiğinde ortak projeler yürütmek, i. Eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ile stratejik önemi haiz herhangi bir alanda öne çıkmış yurt dışında yaşayan nitelikli insan gücünün ülkemize kazandırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak, j. Bilim, teknoloji, Ar-Ge ve yenilikçilik alanlarında yetişmiş yabancı beyin göçünü ülkemize kazandırmak amacıyla faaliyetlerde bulunmak, k. Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çalışma koşulları kavramıyla çalışanların korunmasını doğrudan ilgilendiren dört alandan bir tanesi değildir?
Çocukların ve gençlerin çalıştırılması |
Kadınların çalıştırılması |
Çalışma süreleri |
Ödeme sistemleri (Ücretler) dir |
Çalışma ilişkileri |
Çalışma koşulları kavramıyla çalışanların korunmasını doğrudan ilgilendiren dört alan anlatılır. Bu dört alan şu şekilde sıralanabilir; Çocukların ve gençlerin çalıştırılması,kadınların çalıştırılması,çalışma süreleri, ödeme sistemleri (Ücretler) dir.
10.Soru
Denetim örgütlenmesinin genellikle coğrafi bölge temeline dayandırıldığı iş denetim sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Genel denetimci sistemler
|
Çoklu uzmanlaşmış sistemler
|
Özel denetimci sistemler
|
Caydırıcı/cezaya dayalı denetim sistemleri
|
Tekli uzmanlaşmış sistemler
|
11.Soru
İstihdamı ve tam çalışmayı sağlayacak, çalışanların hayat seviyesini yükseltecek tedbirleri almak, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının görev türlerinden hangisinin kapsamına girer?
Birincil görevler |
İkincil görevler |
Çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevler |
Hizmet birimlerinin çalışma yaşamı denetimine ilişkin görevler |
Yurtdışı hizmetleri denetimine ilişkin görevler |
İstihdamı ve tam çalışmayı sağlayacak, çalışanların hayat seviyesini yükseltecek tedbirleri almak, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevleridir. Doğru cevap C seçeneğidir