Çalışma Yaşamının Denetimi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Çalışanların korunmasını doğrudan ilgilendiren dört alan vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu alanlardan biri değildir?
Kadınların çalıştırılması |
İş denetimi |
Ödeme sistemleri |
Çocukların ve gençlerin çalıştırılması |
Çalışma süreleri |
Çalışma ortamı ile çalışanların sağlığını, güvenliğini ve iyilik hâlini etkileyen geniş bir alan anlatılır. Fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik, psiko-sosyal etmenler çalışma ortamında oluşan ve gerekli önlemler alınmadığında çalışanların iyilik durumunu etkileyen etmenlerdir. Çalışma koşullarıyla ise çalışanların korunmasını doğrudan ilgilendiren dört alan anlatılır. Bu dört alan;
- Çocukların ve gençlerin çalıştırılması,
- Kadınların çalıştırılması,
- Çalışma süreleri,
- Ödeme sistemleri, başka bir deyişle ücretlerdir.
İş denetimi ise; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından “çalışanları korumak, çalışma yaşamı ile ilgili mevzuatın uygulanıp uygulanmadığını izlemek ve denetlemek amacıyla yapılan denetime” verilen bir addır. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanayi ve ticarette iş denetiminin dayanağını oluşturan ILO Sözleşmesidir?
129 sayılı Sözleşme
|
155 sayılı Sözleşme
|
81 sayılı Sözleşme
|
161 sayılı Sözleşme
|
102 sayılı Sözleşme
|
3.Soru
ILO'nun ilk sözleşmeleri aşağıdaki gruplardan hangisini korumak üzere çıkarılmıştır?
Kadınlar ve çocuklar |
İşsizler |
Yaşlılar |
Engelliler |
Mülteciler |
ILO’nun kurulmasıyla, riskli sektörlerde çalışanları özelilkle de kadın ve çocukları koruma amacıyla ilk sözleşmeler kabul edilmiştir.
4.Soru
Yüksek Hakem Kurulu ile Bakanlık arasındaki ilişkileri yürütmek ve Resmi Arabuluculuk Teşkilatı ile ilgili işlemleri yapmak aşağıdakilerden hangisinin görevidir?
Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü |
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü |
Çalışma Genel Müdürlüğü |
Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü |
Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı |
Yüksek Hakem Kurulu ile Bakanlık arasındaki ilişkileri yürütmek ve Resmi Arabuluculuk Teşkilatı ile ilgili işlemleri yapmak Çalışma Genel Müdürlüğünün görevidir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevleri arasında yer almamaktadır?
Yüksek Hakem Kurulu ile Bakanlık arasındaki ilişkileri yürütmek |
İş istatistiklerini derlemek ve yayınlamak |
Çalışanların mesleki eğitimlerini sağlayıcı tedbirler almak |
Yabancı ülkelerde çalışan Türk işçilerini çalışma hayatıyla ilgili meselelerine çözüm yolları aramak |
İstihdamı ve tam çalışmayı sağlayacak tedbirleri almak |
Doğrudan çalışma yaşamını denetlemekle görevli kılınan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının bu görevini destekleyici nitelikte çalışma yaşamına ilişkin diğer görevleri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Çalışma hayatını düzenleyici, işçi-işveren ilişkilerinde çalışma barışının sağlanmasını kolaylaştırıcı ve koruyucu tedbirler almak,
- Çalışma hayatındaki mevcut ve muhtemel meseleleri ve çözüm yollarını araştırmak, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları koruyucu ve çalışmayı destekleyici tedbirleri almak,
- Ekonominin gerektirdiği insan gücünü sağlamak için gerekli tedbirleri araştırmak ve uygulanmasının sağlanmasına yardımcı olmak,
- İstihdamı ve tam çalışmayı sağlayacak, çalışanların hayat seviyesini yükseltecek tedbirleri almak,
-Uluslararası iş gücüne ilişkin politikaların belirlenmesi amacıyla gerekli çalışmaları yapmak ve belirlenen politikanın uygulanmasına ilişkin ulusal ve
uluslararası düzeyde faaliyette bulunmak,
- Çalışanların mesleki eğitimlerini sağlayıcı tedbirler almak,
- İş sağlığı ve güvenliğini sağlayacak tedbirlerin uygulanmasını izlemek,
- Sosyal adalet ve sosyal refahın gerçekleştirilmesi için gerekli tedbirleri almak,
- Çeşitli fizyolojik, ekonomik ve sosyal risklere karşı sosyal sigorta hizmetlerini uygulamak, sosyal güvenlik imkanını sağlamak, yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi için gerekli tedbirleri almak,
- Yabancı ülkelerde çalışan Türk işçilerini çalışma hayatı ve sosyal güvenlikle ilgili meselelerine çözüm yolları aramak, hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek,
- İş istatistiklerini derlemek ve yayınlamak,
- İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önleyici ve koruyucu hizmetleri yürütenlerin niteliklerini belirlemek, eğitimlerini ve sertifikalandırılmalarını sağlamak,
- Kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri
yapmak.
Yüksek Hakem Kurulu ile Bakanlık arasındaki ilişkileri yürütmek ise; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının hizmet birimlerinden olan "Çalışma Genel Müdürlüğünün" çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevleri arasında yer almaktadır.
Doğru cevap A'dır.
6.Soru
I. Çalışma yaşamında sıfır hata anlayışının egemen olması
II. Çalışma yaşamında risklerin artması
III. İşçilerin, makinelere karşı korunup gözetilmesi gereksinimi
IV. Sanayileşmenin giderek gerilemesi
Yukarıda verilenlerden hangileri çalışma yaşamının denetiminin önemini arttıran etmenler arasında yer almaktadır?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
II ve IV |
III ve IV |
Sanayileşmenin gelişmesi, risklerin artması, işçilerin gelişen teknolojiye, makinelere, işveren uygulamalarına karşı korunup gözetilmeleri ihtiyacı çalışma yaşamının denetiminin önemini de ortaya çıkarmıştır. Buna göre II ve III numaralı önermelerde verilen etmenler doğru diğerleri yanlıştır. Doğru yanıt B'dir.
7.Soru
I. Sanayi kollarında çalışan
II. Kamu sektöründe çalışan
III. Özel sektörde çalışan
IV. Silahlı kuvvetler çalışanları
V. Polis kuvvetlerinde çalışanlar
Yukarıda verilenlerden, Çerçeve Yönerge’nin getidiği koruma tedbirlerinin dışında tutularak, istisna kabul edilenler hangileridir?
I-II |
III-IV |
IV-V |
II-V |
I-IV |
Çerçeve Yönerge ayrım yapmaksızın kamu ve özel sektördeki bütün iş kollarına, sanayi kollarına uygulanacaktır. Bu yönüyle Yönerge’nin herhangi bir ayrım yapmadığı, kamu ve özel sektörde çalışan, hangi işi yaparsa yapsın herkese getirilen koruma tedbirlerinin uygulanacağı kabul edilmektedir. Ayrıca Yönerge aynı maddede kendi özel yapıları sebebiyle silahlı kuvvetler ve polis benzeri kamu ve sivil savunma işlerinde çalışanlara uygulanmayacağını da belirtmektedir. Yani bu görevlerde çalışanlar istisna tutulmuştur.
8.Soru
155 sayılı sözleşmeye göre, çalışma ortamı, araçlar, makine ve teçhizat, kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddeler ve etkenler neyi ifade etmektedir?
İşin maddi unsurlarını |
İş yapma biçimini |
İşverene ait malzemeleri |
İşyeri ekipmanları |
İş güvenliği malzemeleri |
Sözleşme ile geliştirilmeye çalışılan iş sağlığı ve güvenliği konusundaki ulusal politikalar, tespit edilen eylem alanlarını esas alacaklardır. Bu eylem alanları ise aşağıdaki şekilde belirlenmiştir (mad.5);
-
İşin maddi unsurlarının (işyerleri, çalışma ortamı, araçlar, makine ve teçhi- zat, kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddeler ve etkenler, çalışma yöntemle- rinin) tasarımı, test edilmesi, seçimi, ikamesi, montajı, düzenlenmesi, kul- lanımı ve bakımı
Doğru cevap: A seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevleri arasında yer alır?
Kayıtdışı istihdamla mücadele etmek ve sektörel analizlere dayalı denetimleri yürütmek |
Uluslararası işgücüne ilişkin konularda ulusal ve uluslararası projeler hazırlamak |
Yabancı istihdamı ve işgücü göçü ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunmak |
İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer teknik ve sağlık personel ile işçilere eğitim vermek |
Kamu iktisadî teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların personeli ile kadro ve pozisyonlarına |
Kayıtdışı istihdamla mücadele etmek ve sektörel analizlere dayalı denetimleri yürütmek Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının çalışma yaşamının denetimine ilişkin görevleri arasında yer alır. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Sosyal devlet anlayışının aşağıda verilen özelliklerinden hangisi çalışma hayatının denetlenmesinin temel altyapısını oluşturmaktadır?
Savunmacı |
Liberal |
Güvenceli |
Korumacı |
Bütünleştirici |
Anayasadaki sosyal devlet ifadesi, geçtiğimiz yüzyılın “jandarma devlet” anlayışından devleti uzaklaştırır. Devlet artık savunma, adalet ve asayişi temin görevleri yanında ekonomik hayata da müdahale eden bir şekle bürünmüştür. Bu anlayışın ekonominin doğal kanunlarının işleyişini bozacağı iddia edilen görüşlere karşı bir duruş sergileyen korumacı anlayış içerisinde olduğu görülür. Devletin korumacı bir anlayışa sahip olması gerekmektedir. Aksi takdirde güçlü olanın her şeyi yapabileceği, güçsüz olanın ise korunmasız, üstün sermaye karşısında savunmasız kalacağı bir düzenin varlığı kaçınılmazdır. Bu görüş açısından bakıldığında genel hatları ile sosyal devlet anlayışının korumacı karakteri çalışma yaşamının denetlenmesinin temel altyapısını oluşturmada çok önemli bir katkı sağlamaktadır. Doğru yanıt D'dir.
11.Soru
ILO'nun kabul ettiği iş sağlığı ve güvenliği konusunda getirdiği yükümlülükler ve sağlık, güvenlik tedbirlerinin alınması yanında bu tedbirlerin nasıl uygulanacağını da açık ve katı kurallarla belirleyen sözleşme aşağıdakilerden hangisidir?
129 sayılı sözleşme |
155 sayılı sözleşme |
161 sayılı sözleşme |
89/391 sayılı sözleşme |
81 sayılı sözleşme |
155 sayılı Sözleşme iş sağlığı ve güvenliği konusunda getirdiği yükümlülükler ve sağlık, güvenlik tedbirlerinin alınması yanında bu tedbirlerin nasıl uygulanacağını da açık ve katı kurallarla belirlemektedir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iş müfettişlerinin görevlerinden biri değildir?
İş teftiş kurulu başkanı tarafından kendilerine verilen işleri yapmak
|
Çalışmaların sonuçlarını rapora bağlayarak grup başkanına vermek
|
Mevzuatta gördükleri boşluk ve aksaklıkların giderilmesi için önerilerde bulunmak
|
İşyerlerindeki üretim ve yapım yöntemlerini izlemek
|
İş teftiş kurulu başkanlığınca düzenlenen anketleri yürütmek ve istenen istatistiki bilgileri derlemek
|
13.Soru
161 sayılı Sözleşme’nin U¨çüncü Bölümü'nde ............ düzenlenmektedir.
Cümledeki boşluğa uygun gelen ifade aşağıdakilerden hangisidir?
161 sayılı Sözleşme’nin U¨çüncü Bölümü'nde ............ düzenlenmektedir.
Cümledeki boşluğa uygun gelen ifade aşağıdakilerden hangisidir?
organizasyon |
yardımlaşma |
haklar |
örgütlenme |
iş geliştirme |
161 sayılı Sözleşme’nin U¨çüncü Bölümü örgütlenmeyi düzenlemektedir.
Doğru cevap: D seçeneğidir.
14.Soru
I. 81 Sayılı Sanayi ve Ticarette İş Teftişine İlişkin Uluslararası Sözleşme
II. 129 sayılı Tarımda İş Teftişine İlişkin Uluslararası Sözleşme
III. 155 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Uluslararası Sözleşme
IV. 161 Sayılı İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Uluslararası Sözleşme
V. 89/391 Sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi
Yukarıdakilerden hangileri Türkiye’nin kabul ettiği uluslararası çalışma örgütü sözleşmeleridir?
I-II-III |
II-III-IV |
I-IV-V |
I-III-IV |
II-IV-V |
Türkiye’nin kabul ettiği sözleşmelerden 81 sayılı Sanayi ve Ticarette İş Teftişi Sözleşmesi, 155 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme, 161 sayılı İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme çalışma yaşamının denetimi ile ilgili son derece önemli hükümler içermektedir.
15.Soru
Türkiye İş Kurumu Kanunu aşağıdaki tarihlerden hangisinde kabul edilmiştir?
25.08.1999 |
25.08.2000 |
25.06.2001 |
25.06.2002 |
25.06.2003 |
4904 sayılı Türkiye İş Kurumu kanunu 25.06.2003 tarihinde kabul edilmiştir. Bu kanun uyarınca Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı çalışma yaşamını denetiminde iş yerlerinde incelemek yapmakta ve iş ve işlemleri teftiş etmektedir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde yapılan işlemlerden biridir?
Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda iş birliği ve |
Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt işveren, koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci |
İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu kurula iş birliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili |
Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan |
Hepsi |
Altı aydan fazla
süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda iş birliği ve
koordinasyon asıl işverence sağlanır.
• Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt işveren, koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci
atar.
• İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu kurula iş birliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili
bir temsilci atar.
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan
sayısı elliden fazla ise, koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl
işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulur
17.Soru
Sosyal devleti, jandarma devletinden ayıran temel etmen aşağıdakilerden hangisidir?
Savunma işlerini özel sektöre devretmesi |
Adaleti güvence altına alması |
Asayişi teminat altına alması |
Sosyal güvenlik alanına müdahale etmemesi |
Ekonomik hayata müdahale etmesi |
Anayasadaki sosyal devlet ifadesi, geçtiğimiz yüzyılın “jandarma devlet” anlayışından devleti uzaklaştırır. Devlet artık savunma, adalet ve asayişi temin görevleri yanında ekonomik hayata da müdahale eden bir şekle bürünmüştür. Doğru yanıt E'dir.
18.Soru
Seçeneklerden hangisi işverenin alması gereken tedbirlere ilişkin 89/391 sayılı çerçeve yönergede belirtilen ilkelerden biri değildir?
Risklerden kaçınmak |
Tehlikeleri kaynağında yok etmek |
Çalışanların daha çok kazanmaları için çalışmak |
Teknik gelişmeleri uygulanabilir hâle getirmek |
Toplu koruma tedbirlerine kişisel koruma tedbirlerinden daha çok öncelik |
İşverenler sorumlulukları çerçevesinde çalışanların sağlık ve güvenliklerini
korumak, mesleki riskleri önlemek, bilgilendirmek, eğitmek ve gerekli örgütlenmeyi ve araçları da sağlamalıdırlar. Ayrıca şartların değişmesi hâlinde gerekli uyarlamayı yapacak biçimde hazır olmalıdırlar. İşverenler tedbirleri aşağıda belirtilen ilkelere
uygun olarak almalıdırlar Bunlar ise;
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılamayan riskleri değerlendirmek,
• Tehlikeleri kaynağında yok etmek,
• İşleri çalışanlara uygun hâle getirmek,
• Teknik gelişmeleri uygulanabilir hâle getirmek,
• Tehlikeliler yerine daha az tehlikelileri koymak,
• Tehlikelere karşı bütüncül bir tedbirler politikası geliştirmek,
• Teknik gelişmeler takip edilerek uygun davranmak,
• Tehlikeli olanı tehlikesiz ya da az tehlikeli olanla değiştirmek,
• Teknolojiyi, iş örgütlenmesini, çalışma koşullarını, sosyal ilişkileri biri arada
değerlendirerek birbirini destekleyen tedbirler geliştirmek,
• Toplu koruma tedbirlerine kişisel koruma tedbirlerinden daha çok öncelik
vermektir (Piyal, 2009, s.327, 328, Çelkan- Çakmak, 2007, s.1103, 1104).
Bunlara ilaveten başka bazı denetim usulleri de ifade edilmektedir. Ancak işverenlerin
aldığı tedbirler dolayısı ile işçilere ilave herhangi bir mali külfet getiremeyecekleri
hususu da özellikle vurgulanmaktadır (mad.6/5).
19.Soru
I. Çalışanların vücut bütünlüklerini korumak
II. Çalışanların psikolojik yapılarının zarar görmemesini sağlamak
III. Çalışanların performanslarını düşmesini engellemek
IV. İşyerinin kalite standartlarına uygun üretim yapmasını sağlamak
Yukarıda verilenlerden hangileri işyeri denetiminin amaçları arasında yer almaktadır?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
II ve IV |
III ve IV |
İşyerlerinin denetiminden amaç, çalışanların vücut bütünlüklerinin ve psikolojik yapılarının zarar görmemelerinin sağlanmasıdır. Buna göre I ve II numaralı önermelerde yer alan ifadeler bu amaçlar kapsamında yer almaktadır. Doğru yanıt A'dır.
20.Soru
İş Teftiş Kurulu Başkanlığı hangi yıl kurulmuştur?
1945
|
1950
|
1963
|
1975
|
1979
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ