Çevre Sosyolojisi Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I) İnsanlar genetik mirasla birlikte kültürel mirasa da sahiptirler.
II) kültür birikimseldir.
III) teknoloji ile birlikte toplumsal ve kültürel faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidir.
Yukarıda verilen maddelerden hangisi ya da hangileri İnsanı Üstün Gören Dünya Görüşünün özelliklerinin toplandığı noktalardır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
İnsanı Üstün Gören Dünya Görüşü, Egemen Batı Düşüncesinden daha somut ilkeler taşır ve ifade eder. Catton ve Dunlap insanı Üstün Gören Dünya Görüşünün temel niteliklerini dört noktada toplamışlardır. (1) insanlar genetik mirasın yanı sıra kültürel mirasa da sahiptirler; bundan dolayı tüm diğer hayvan türlerinden oldukça farklıdırlar (2) Teknoloji ile birlikte toplumsal ve kültürel faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidirler. (3) Toplumsal ve kültürel çevreler insan ilişkilerinin kritik çerçevesini oluştururlar ve biyolojik, fiziksel çevre insan ilişkilerine temel oluşturma açısından yeterli ve uygun değildir. (4) Kültür birikimseldir; bundan dolayı teknolojik ve toplumsal gelişme sınırsız olarak sürebilir, tüm toplumsal sorunlar çözümlenebilir (1980:24-25).
2.Soru
Aşağıdaki başlıklardan hangisi POET değişkenlerini oluşturan kavramlardan biri değildir?
Nüfus |
Organizasyon |
Çevre |
Teknoloji |
Birey |
POET İngilizce population, organization, environment ve technology kavramlarının ilk harflerinden oluşan bir şemadır. Birey (individual) kavramı bu kapsama girmez. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Türkiye’de çevre yönetiminden sorumlu olan en yetkili kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Çevre Bakanlığı
|
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
|
Çevre ve Orman Bakanlığı
|
Çevre Orman ve Şehircilik Bakanlığı
|
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
|
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yeni Ekolojik Paradigma’da karşılıklı ilişkileri ele alınan değişkenlerden değildir?
Tarihsel süreç
|
Nüfus
|
Çevre
|
Organizason
|
Teknoloji
|
5.Soru
Çevresel risk ve çevresel tehdit hangi sınıf tabakasında birikir?
Üst sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların tepesinde |
Alt sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların tepesinde |
Üst sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların tabanında |
Üst sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların ortasında |
Alt sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların tabanında |
Ekonomik zenginlik, üst sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların oluşturduğu, toplumsal tabakalaşma sisteminin tepesinde; çevresel risk ve çevresel tehdit ise alt sosyo-ekonomik statüye sahip sınıfların oluşturduğu bu sistemin tabanında birikir.
6.Soru
Çevre sosyolojisinin ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangi durum etkili olmamıştır?
Fosil yakıtların kullanımı
|
Çevre sorunlarının hissedilir boyuta gelmesi
|
Endüstriyel kirlenmenin boyutlarının genişlemesi
|
Doğal kaynakların tükenmeye başlaması
|
Çevresel sürdürülebilirlik
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İngiliz Hükümeti için küresel ısınmanın etkilerini izlemek ve bu konuda politikalar üretmek amacıyla hazırlanmış olan rapordur?
Küresel İklim |
İklimsel Yaklaşımlar |
Kyoto Protokolü |
Çevresel Etki Değerlendirme |
Stern Raporu |
Küresel ısınmanın etkilerini izlemek ve bu konuda politikalar üretmek amacıyla oluşturulmuş olan, Birleşmiş Milletler Hükümetler Arası İklim Değişikliği Panelinin hazırladığı raporlar ve İngiliz Hükümeti için hazırlanmış olan Stern Raporudur.
8.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi Yeni Ekolojik Paradigma fikrini ortaya koyanlardan biridir?
Horkheimer |
Spencer |
Catton |
Tönnies |
Comte |
Yeni Ekolojik Paradigma Catton ve Dunlap tarafından ileri sürülmüştür. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 11 Eylül 1992 yılında Hayrettin Karaca ve Nihat Gökyiğit tarafından kurulan vakıftır?
ÇEVKO |
TÜÇEV |
Greenpeace Akdeniz |
TEMA |
TURMEPA |
TEMA, 11 Eylül 1992 tarihinde, Hayrettin Karaca ve Tekfen Holding kurucu ortaklarından, Nihat Gökyiğit tarafından kurulmuştur.
10.Soru
I) 40.000 yıl kadar önce yaşamışlardır.
II) Bitki toplayarak ve hayvanları avlayarak yaşamışlardır.
III) Ekonomik değere sahip yiyecekleri uzun süre biriktirmemişlerdir.
IV) Organizasyonel yapıları çok karmaşık değildir.
Yukarıda verilen özelikler hangi topluma ait özelliklerdir?
Avcı-Toplayıcı toplum |
Tarımcı toplum |
Endüstriyel toplum |
İlkel toplum |
Küresel toplum |
Avcı-toplayıcı toplumlar, günümüzden yaklaşık 40.000 yıl kadar önce ortaya çıkmış, en erken toplum biçimidir (Harper, 1996). Avcı-toplayıcı toplumlar, yenilebilir yabancı bitkileri toplayarak ve yakın çevrelerindeki hayvanları avlayıp yiyerek yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Yiyeceklerini haftalık ya da günlük olarak topladıklarından, uzun süreli olarak saklanabilecek ve ekonomik değere sahip yiyecek biriktirmemişlerdir. “Onların yaşamı (doğayı tanımanın) uzmanlaşmış bilgisinin kültürel olarak birikimine bağlıydı” (Harper, 1996:37). Uzmanlık bilgisi, yakın çevrede varolan yiyecek bulma olasılığını ve toprak, su, hava ve bitkiler hakkında gerekli bilgileri kapsamıştır. Avcı-toplayıcı toplumların organizasyonel yapıları çok karmaşık değildir. Onların gündelik yaşantısı, basit bir iş bölümüne; statü rol sistemleri yaş ve cinsiyet temeline dayanmaktadır. Topluluk üyeleri arasındaki ilişkiler doğrudan ve enformeldi. Bununla birlikte eşitsizlik ya hiç yok ya da çok sınırlı idi, çünkü bir artı değer birikimi dolayısıyla sömürü söz konusu değildir (Lenski, 1996; Harper, 1996:37). Modern toplum ile karşılaştırıldığında, avcı-toplayıcı toplum üyelerinin sayısının azlığı ve merkezileşmemiş toplumsal yapıdan dolayı avcı-toplayıcı toplumların doğal çevre üzerindeki etkileri sınırlı ve yerel ölçülerdeydi. Avcı-toplayıcı toplumlarda, doğal çevre ile karşılıklı bağımlılık ilişkisi söz konusuydu. Avcı-toplayıcı toplumlarda, toplum üyeleri bir yandan doğa ile karşılıklı ve eşitlik temeline dayalı bir ilişkiye sahip iken diğer yandan toplumun diğer üyeleri ile olan ilişkileri de karşılıklılık ve eşitlik temeline dayanıyordu. Bu, doğaya bağımlı olma, avcı-toplayıcı toplumların Egemen Toplumsal Paradigma’sının temelini oluşturmuştur. Onlar, kendilerini doğanın bir parçası olarak düşünmüşlerdir. “Onların doğa kavramsallaştırması, kutsal ruhlar tarafından yönetilen vahşi doğa, balta girmemiş ormanlar ve otlaklardan oluşan yaşayan bir doğadır” (Harper, 1996:38). Yukarıda anlatılan üretim yapısının sonucu olarak avcı-toplayıcı toplumlar, doğa ile bir sömürü ve denetim altına alma ilişkisi değil; karşılıklılık temeline dayalı, uyumlu ve dostane bir ilişki biçimi geliştirmişlerdir. Ancak insanın doğa ile olan bu karşılıklı dostluğu çok uzun sürmemiş, toprağın işlenmeye başlaması ile birlikte, “karşılıklı dostluk” da zayıflamaya başlamıştır.
11.Soru
Doğa merkezci çevrecilik doğal çevreyi nasıl algılar?
İnsanın doğa üzerinde egemen olduğu
|
Bitkiler ve hayvanlardan oluşan bir bütün olduğu
|
Organik varlıklardan oluşan bir bütün olduğu
|
İnsanlar ve hayvanlar ile tüm organik ve inorganik varlıkların bir bütün olduğu
|
Organik ve inorganik varlıklardan oluşan bir bütün olduğu
|
12.Soru
Endüstriyel bacalardan çıkan zehirli gazların atmosferde yoğunlaşması ve havanın nemiyle birleşerek yakıcı asite dönüşmesi ve yeryüzüne ulaşmasına ne ad verilir?
Hava kirliliği |
Su kirliliği |
Ozon delinmesi |
Güneş çarpması |
Asit yağmurları |
Asit yağmurları, endüstriyel bacalardan çıkan zehirli gazların atmosferde yoğunlaşması ve havanın nemiyle birleşerek yakıcı asite dönüşmesi ve yeryüzüne ulaşmasıdır.
13.Soru
Çevre sosyolojisi temel olarak neyi incelemektedir?
Çevresel sorunların insan psikolojisi üzerindeki etkilerini |
Toplumda mevcut sosyolojik yapıları |
Çevre ve toplum arasındaki karşılıklı ilişkiyi |
Endüstrileşme ve insan davranışları üzerindeki etkiyi |
Toplumların çevre ile olan potansiyel ilişkilerini |
Çevre sosyolojisi, çevre-toplum arasındaki karşılıklı ilişkiyi inceler. Bu inceleme sürecinde, bir yandan çevresel olayların toplumsal etkileri incelenirken, diğer yandan toplumsal eylemlerin çevresel boyutu ya da toplumsal eylemlerin doğal çevre üzerine olan etkileri incelenir. Aslında, çevre sosyolojisinde egemen olan bakış açısıyla belirtmek gerekirse, toplumsal çevre ile doğal çevreyi birbirinden ayırt etmek çok fazla mümkün değildir. Toplumsal çevre, doğal çevre içinde yapılanmıştır; doğal çevrenin olmadığı bir toplumsal çevre düşünmek mümkün değildir. Dolayısıyla, doğal çevrede olup biten her şey toplumsal çevreyi etkilediği ve belirlediği gibi, toplumsal çevrede olup biten toplumsal eylemler de doğal çevreyi etkiler.
14.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi toplumsal çevre ve doğal çevre arasındaki ilişkiyi en iyi açıklar?
Doğanın sömürülmesi insanın sömürülmesi ile yakından ilgidir. |
Doğanın sömürülmesi ilerlemeyi de getirir. |
Doğanın sömürüsü belli şartlar altında meşru ve kabul edilebilirdir. |
Doğanın sömürüsü modernliğin sonucu olduğu için olumlanabilir. |
Doğanın sömürüsü yeni ve ideal bir düzen yaratabilir. |
Doğa ve insan arasındaki tarihsel ve ilişkisel durumda toplumsal çevre ve doğal çevrenin çok yakın ve birbirini her an yeniden üreten süreçler geliştirdiği göz önünde bulundurularak, insanın sömürüsünün doğanın sömürüsü ve doğa üzerindeki hegemonik ilişkiler bağlamında düşünülmesi gerekir. Bazı seçeneklerde ima edilen doğa sömürüsünün modern ve ideal bir gelecek kurabileceği algısı ve imaları yanlıştır. Zira sömürü kavramı güç ilişkisi içerdiğinden bu imkansızlaşır. Doğru cevap A seçeneğidir.
15.Soru
Türkiye’de çevre hareketi hangi yıllarda ortaya çıkmaya başlamıştır?
1960’lı
|
1970’li
|
1980’li
|
1990’lı
|
2000’li
|
16.Soru
Dünyanın sınırsız kaynaklara sahip olduğu önermesi hangi paradigma ya da yaklaşım ile doğrudan ilgilidir?
Egemen Batılı Dünya Görüşü |
Yeni Ekolojik Paradigma |
Modernlik İdeolojisi |
İlericilik İdeolojisi |
Nasyonel Sosyalizm |
Dünyanın sınırsız kaynaklara sahip olduğu önermesi genel bir tavır olarak batı toplumlarının egemen toplumsal paradigması içerisinde, egemen batılı dünya görüşünü içermektedir. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İnsanı Üstün Gören Dünya Görüşünün temel niteliklerindendir?
İnsanlar genetik mirasın yanı sıra kültürel mirasa da sahip oldukları için diğer canlılardan ayrılırlar. |
Doğal çevreye ilişkin faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidirler. |
Biyolojik ve fiziksel çevre insan ilişkilerine temel oluşturma açısından yeterlidirler. |
Teknolojik ve toplumsal gelişmenin bir sınırı vardır. |
Kültür geçmişten bağımsız olarak şekillenir. |
Catton ve Dunlap İnsanı Üstün Gören Dünya Görüşünün temel niteliklerini dört noktada toplamışlardır. İnsanlar genetik mirasın yanı sıra kültürel mirasa da sahiptirler; bundan dolayı tüm diğer hayvan türlerinden oldukça farklıdırlar Teknoloji ile birlikte toplumsal ve kültürel faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidirler. Toplumsal ve kültürel çevreler insan ilişkilerinin kritik çerçevesini oluştururlar ve biyolojik, fiziksel çevre insan ilişkilerine temel oluşturma açısından yeterli ve uygun değildir. Kültür birikimseldir; bundan dolayı teknolojik ve toplumsal gelişme sınırsız olarak sürebilir, tüm toplumsal sorunlar çözümlenebilir. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Catton ve Dunlap’ın insanı üstün gören görüşlerini dayandırdıkları niteliklerden birisi değildir?
İnsanlar genetik ve kültürel miraslarından dolayı diğer hayvan türlerinden farklıdırlar |
Teknoloji ile beraber kültürel ve toplumsal faktörler insan ilişkilerinde belirleyicidir |
Toplumsal ve kültürel çerçeveler insan ilişkilerinin kritik çerçevesini meydana getirir |
Teknolojik ve kültürel gelişmeler sayesinde tüm sorunlar çözülebilir |
Fiziksel çevre insan ilişkilerini şekillendirme açısından en mükemmel araçtır |
Catton ve Dunlap insanı Üstün Gören Dünya Görüşünün temel niteliklerini dört noktada toplamışlardır. 1) İnsanlar genetik mirasın yanı sıra kültürel mirasa da sahiptirler; bundan dolayı tüm diğer hayvan türlerinden oldukça farklıdırlar. 2) Teknoloji ile birlikte toplumsal ve kültürel faktörler insan ilişkilerinin temel belirleyicisidirler. 3) Toplumsal ve kültürel çevreler insan ilişkilerinin kritik çerçevesini oluştururlar ve biyolojik, fiziksel çevre insan ilişkilerine temel oluşturma açısından yeterli ve uygun değildir. 4) Kültür birikimseldir; bundan dolayı teknolojik ve toplumsal gelişme sınırsız olarak sürebilir, tüm toplumsal sorunlar çözümlenebilir.
19.Soru
William Catton' un “yanlış hedef” olarak dile getirdiği konu aşağıda verilen hangi küresel sorunla doğrudan ilişkilidir?
İklim değişikliği
|
Ozon tabakası incelmesi
|
Asit yağmurları
|
Küresel ısınma
|
Biyo-çeşitliğin azalması
|
20.Soru
“Toplumsal yaşamda genel kabul görmüş düşünme biçimi” ifadesi aşağıdakilerden hangisini tanımlamaktadır?
Varsayım
|
Teori
|
Model
|
Kural
|
Pradigma
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ