Çevre Sosyolojisi Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkiye’de yoksulluktan ilk kez ne zaman resmi olarak söz edilmiştir?
1972’de Stockholm İnsan ve Çevre Konferansı’nda
|
1990’larda hazırlanan kalkınma raporlarında
|
2001’deki 8. Beş Yıllık Kalkınma Raporu’nda
|
2003 yılındaki Hanehalkı bütçe Anketi’nde
|
2010 yılındaki Çok Boyutlu yoksulluk Endeksi’nde
|
2.Soru
Toplumun kaynaklarına ilişkin bir kavramdır.
Piyasa ,hak etme ve ihtiyaç temelli olarak üç farklı biçimi bulunmaktadır.
Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki kavramların hangisine karşılık gelmektedir?
Yerindelik |
Özgürlük |
Eşitlik |
Adalet |
Katılım |
Adalet, toplumun kaynaklarının dağıtımına ilişkin bir kavramdır. Piyasa temelli, hak etme temelli ve ihtiyaç temelli olarak üç farklı biçimi olduğu söylenebilir.
3.Soru
İnsan ile doğal çevre arasındaki ilk sömürü ilişkisinin ortaya çıktığı toplum biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Avcı-toplayıcı toplum |
Tarım toplumu |
Endüstriyel toplum |
Post-endüstriyel toplum |
Postmodern toplum |
İnsanların doğal çevrenin adeta bir parçası olduğu avcı-toplayıcı toplumlarda, insan ile insan ve insan ile doğa arasında sömürüye dayalı olmayan, karşılıklı bir ilişki bulunmaktaydı. İnsanlar arasında ve insan ile doğal çevre arasındaki ilk sömürü ilişkisi ise tarım toplumlarında ortaya çıkmış, bu ilişki endüstriyel toplumda tamamen kopma noktasına gelmiştir. Doğru cevap B’dir.
4.Soru
Aşağıdaki tanımlardan hangisi daha sakin, kırsal özellikler gösteren, artan çevre sorunlarından uzak ama kentsel hizmetlere sahip yeni kent semtleri sürecidir?
Çok merkezli metropolleşme |
Yörekentleşme |
Komün |
Küresel kentler |
Gettolaşmış bölgeler |
1960’lardan itibaren gelişlmiş ülkelerde ulaşım ve iletişim olanaklarının ve çevre
konusundaki duyarlılığın artmasına paralel olarak, kentin varlıklı ve orta sınıfları
eski kent merkezlerinden dışa doğru, tersine göç başlatarak, banliyölere ya da
yörekentlere yönelmişlerdir. Ancak, bu tersine göç, kentten kıra göç değildir. Bu
olay yörekentleşme ya da banliyöleşme (suburbanization) olarak tanımlanmakta
ve kentlerin metropolleşmesine zemin hazırlamaktadır.
5.Soru
Nüfusun büyük bir oranının tarımdan ve topraktan kopup tarım dışı alanlarda, sanayide, karmaşık örgütlerde ve köy dışı alanlarda, yani kentlerde geçimlerini sağlamaya ve hayatlarını sürdürmeye başlamaları anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Kentlileşme |
Kentleşme |
Şehirleşme |
Modernleşme |
Yapılaşma |
Kentleşme öncelikle, nüfusun büyük bir oranının tarımdan ve topraktan kopup tarım dışı alanlarda, sanayide, karmaşık örgütlerde ve köy dışı alanlarda, yani kentlerde geçimlerini sağlamaya ve hayatlarını sürdürmeye başlamaları anlamına gelmektedir (Kıray, 1998).
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çevreye ilişkin yönetsel yapıda, öncelikle çevre yönetiminden sorumlu olan kurumdur?
Enerji Bakanlığı |
Çevre ve Orman Bakanlığı |
TBMM |
Turizm Bakanlığı |
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı |
Çevreye ilişkin yönetsel yapıya bakıldığında çevre yönetiminden sorumlu olan kurumun Çevre ve Orman Bakanlığı olduğu görülmektedir.
7.Soru
Yeşiller partisi ve Yeşiller Hareketiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Yeşiller Partisi ya da Yeşiller hareketi bir siyasal parti örgütünden çok bir çevreci harekettir.
|
Yeşiller Partisi ya da Yeşiller hareketi olarak bilinen çevreci örgüt dünyanın birçok ülkesinde Yeşiller Partisi adıyla örgütlenmiştir
|
Özellikle Avrupa ülkelerinde belirgin ve hissedilir bir örgütlenme yapısına sahiptir.
|
Avrupa ülkelerinin bir çoğunda parlamentoda temsil edilmekte ve bu anlamda ülkenin politik yapısı üzerinde doğrudan müdahalede bulunabilmektedir.
|
Yeşiller örgütlenmesi bölgesel ve ulusal yapılarla sınırlı olup uluslararası örgütlenmesi yoktur.
|
8.Soru
Aşağıdaki şıklardan hangisi "Gündem 21" hedeflerini belirlememektedir?
İnsanların temel gereksinimlerinin karşılanması |
İnsanların yaşam standartlarının iyileştirilmesi |
Ekosistemlerin yapısının kirlenmeye karşı daha iyi korunması |
Küresel bir işbirliğini öngören “küresel ortaklık kavramı”nı gündeme getirmesi |
Dünyamızın açlık sorununu çözen bilimsel çalışmaları desteklemesi |
Gündem 21, çıkış yolu olarak insanların temel gereksinimlerinin karşılanmasını, yaşam standartlarının iyileştirilmesini, ekosistemlerin daha iyi korunmasını, yönetimini ve daha güvenli bir gelecek için küresel bir işbirliğini öngören “küresel ortaklık kavramı”nı gündeme getirmektedir. Gündem 21, bir yandan içinde yaşadığımız ağırlıklı sorunların nasıl üstesinden gelineceğine ilişkin öneriler ortaya koyarken, diğer yandan da dünyamızı XXI. yüzyılın tehditlerine karşı hazırlamayı hedeflemektedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik modernleşme hareketinin temel bir prensibidir?
Ekonomik modernleşme insan refahı için olmazsa olmaz bir koşul değildir |
Çevresel sorunların ulusal sınırlar içinde tutulması mümkündür |
Çevresel faktörler insan mutluluğu ve refahı için göz ardı edilebilir |
Çevresel faktörler ile ekonomik ve toplumsal refah talebini bağdaştırma çabasındadır |
Ekonomik ilkler ekolojik ilkelerin dikkate alınması ile belirlenmelidir |
Modernleşme ve endüstrileşme süreci ile çevresel sorunlar arasında yakın bir ilişki olduğuna daha önceki ünitelerde de değinilmişti. Bu bağlamda, modernleşme düşüncesi ve bu düşünceye bağlı olarak oluşan klasik modernleşme, kirletici endüstriler, çevresel faktörler ile ekonomik faktörlerin birbiriyle çatıştığını göstermiştir. Bu çatışma bağlamında klasik modernleşme düşüncesi, çevresel faktörlerin insan mutluluğu ve refahı için göz ardı edilebileceğini öngörür. Modern endüstriyel toplumun ileri aşamalarında ortaya çıkmış olan ekolojik modernleşme düşüncesi ise çevresel faktörler ile ekonomik ve toplumsal refah talebini bağdaştırma eğiliminde olup, ekonomik ilkelerin bir ölçüde ekolojik ilkelere göre belirlenmesi gerektiğini ortaya koyar. Ekolojik modernleşme düşüncesi, özellikle Hollanda, İskandinav ülkeleri, Almanya, Kanada, Avusturalya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde oldukça yoğun bir şekilde tartışılmakta ve kısmen uygulanma olanağı da bulabilmektedir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de kentleşmenin genel özelliklerinden biridir?
Kentleşme konusunda tutarlı yerel ve ulusal politikalar sürdürülmektedir.
|
Kentleşme bilinci yüksektir.
|
Kentleşme plansız, hızlı ve dengesizdir.
|
Kentsel altyapı ve hizmet yeterli seviyededir.
|
Kentlerde konut gereksinimleri karşılanmaktadır.
|
11.Soru
Sanayileşmeye ve ekonomik gelişmeye koşut olarak kent sayısının artması ve kentli nüfusun büyümesini içeren nüfus birikim sürecine ne ad verilir?
Sanayileşme
|
Kentleşme
|
Nüfus büyümesi
|
Ekonomik gelişme
|
Kentsel yönetim
|
12.Soru
Aşağıda yer alan seçeneklerden hangisi Türkiye’de kentleşmenin genel özellikleri arasında yer almaz?
Ülkemizde kentleşme plansız, hızlı, dengesiz, çarpık ve sağlıksızdır. |
Kentsel altyapı ve hizmet eksiklikleri ve yetersizlikleri çok yaygındır. |
Türkiye’de kentleşme ağırlıkla kalkınmaya dayalı olarak gerçekleşmemiştir. |
Kentleşme konusunda tutarlı yerel politikalar ve ulusal bir politika yoktur. |
Kentlerde sosyal konut gereksinimi karşılanamadığı için, gecekondulaşım yaygındır. |
Son yıllarda başlatılan kentsel dönüşüm politikaları bu olumsuz tabloda iyileşmeler ortaya çıkarmakla birlikte, Türkiye’de sürdürülebilir kentler için halen kat edilecek yol vardır. Türkiye’de kentleşmenin genel özellikleri şöyle sıralanabilir:
- Ülkemizde kentleşme plansız, hızlı, dengesiz, çarpık ve sağlıksızdır.
- Kentsel altyapı ve hizmet eksiklikleri ve yetersizlikleri çok yaygındır.
- Türkiye’de kentleşme ağırlıkla kalkınmaya dayalı olarak gerçekleşmemiştir.
- Kente göç edenlerin çok büyük çoğunluğu kayıt dışı (enformel) işlerde çalışmaktadır.
- Kentleşme konusunda tutarlı yerel politikalar ve ulusal bir politika yoktur.
- Kentlerde sosyal konut gereksinimi karşılanamadığı için, gecekondulaşma yaygındır.
- 1950’li yıllardan bu yana devam eden hızlı göç, kent kültürünün, kentlilik bilincinin ve kentlileşmenin yeterince gelişmesini engellemiştir.
- Büyük kent merkezlerinde son yıllarda sosyo-ekonomik açıdan daha sorunlu, çöküntü alanları ortaya çıkmaya başlamıştır.
Bu açıklamalar doğrultusunda doğru seçenek E seçeneğidir.
13.Soru
Yetersiz beslenme durumu hangi tip yoksulluk terimine girmektedir?
Mutlak yoksulluk |
Eşitsizlik ya da göreceli yoksulluk |
Göreceleri yoksulluk |
.Öznel yoksulluk |
Tüketememe olarak yoksulluk |
Mutlak Yoksulluk: İnsanin biyolojik olarak kendisini üretebilmesi için gerekli kaloriyi ve gerekli diğer besin bileşenlerini sağlayacak beslenmeyi gerçekleştirememesi durumudur.
14.Soru
Aşağıdaki belediye kanunlarının hangisinde kent konseyleri tanımlanmaktadır?
75 |
76 |
74 |
73 |
72 |
Belediye Kanunun 76. maddesinde Kent Konseyi şu şekilde tanımlanmıştır. “Kent Konseyi, kent yaşamında; kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmeye çalışır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kent Konseyi çalışmalarına katılması öncelikli öngörülen gruplardır?
Yaşlılar |
Engelliler |
İşsizler |
Kadınlar |
Hastalar |
Belediye Kanunu’nun 76. maddesinde ve ilgili yönetmelikte Kent Konseyinin öncelikle kadın ve gençlik meclislerini oluşturacağı ve gerekli gördüğü alanlarda çalışma grupları oluşturacağına daha önce değinilmişti. Dolayısıyla bu bağlamda öncelikle ele alınacak olan kadın meclisi olacaktır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi DPT’nin 2001 verilerine göre; Türkiye’nin de dâhil edildiği Doğu Avrupa ülkelerinde mutlak yoksulluk sınırıdır?
1 $ |
2 $ |
3 $ |
4 $ |
5 $ |
Yoksulluğun evrenselliği ve satın alma kapasitelerinin farklılıkları da düşünülerek, ortalama bir hesaplama yöntemi ile mutlak yoksulluk sınırı az gelişmiş ülkeler için kişi başına günde 1$ kabul edilirken, Latin Amerika ve Karayipler için bu sınır 2$, Türkiye’nin de dâhil edildiği Doğu Avrupa ülkelerin de içinde bulunduğu grup için 4$, gelişmiş ülkeler için 14.40 $ olarak belirlenmiştir (DPT, 2001).
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kentsel yapının unsurlarından sayılamaz?
Kamusal açık alanlar ve parklar
|
Yoğunluk
|
Ulaşım ağı
|
Kentsel yerleşim biçimi ve türleri
|
İletişim ağı
|
18.Soru
Aşağıdaki yılların hangisinden itibaren Türkiye’de kentli nüfus oranı artışa geçmeye başlamıştır?
1930 |
1940 |
1950 |
1980 |
1990 |
Osmanlı İmparatorluğu’ndan köylü bir tarım toplumu devralan Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında nüfusun yüzde 13,5’i kentlerde yaşamaktaydı. Bu oran 1950’ye kadar pek değişmemiştir. 1950’den itibaren hızlanan kente göç sonucu, kentli nüfus oranı ilk kez 1985 yılında kırda yaşayan nüfus oranını geçmiştir.
19.Soru
I) Eğitimli nüfusun artması
II) Ailenin büyümesi
III) Mesleki alanda çeşitliliğin artması
Yukarıda verilen maddelerden hangisi ya da hangileri kentleşmenin göstergeleri arasında gösterilebilir?
Yalnız I |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yalnız III |
Kentleşmenin başlıca göstergeleri şöyle sıralanabilir: 1. Kentlerin ve kentlerde yaşayanların sayısının artması; 2. Tarımın modernleşmesi, emek-yoğun aile üretimi yerine, pazara dönük teknoloji yoğun üretimin önem kazanması ve hizmet sektörünün ağırlığının artması; 3. Mesleki alanda çeşitliliğin ve nitelikli iş gücünün artması; 4. Toplumsal yapının farklılaşması (nüfusun heterojenleşmesi, tabakalaşma, sınıfsal farklılıkların belirginleşmesi vb.); 5. Toplumsal ilişkiler ve değerler sisteminin farklılaşması ve kentlileşme; 6. Ailenin küçülmesi; 7. Kadının iş hayatına katılması ve aile içi ilişkilerde konumunun güçlenmesi; 8. Eğitimli nüfusun artması; 9. Sosyal güvenlik sistemlerinin toplumun çeşitli kesimlerinde yaygınlaşması; ve 10. Mekana yerleşim biçiminin farklılaşması ve kentsel mekanın tarihi, kültürel ve doğal kaynakları koruyacak ve yaşamı kolaylaştıracak biçimde plânlanması.
20.Soru
Yeryüzü Zirvesi’nin temel çıktısını oluşturan belge hangisidir?
Kadın meclisleri |
Gölge çevrecilik |
Gündem 21 |
Gençlik meclisleri |
Hakkaniyetli Temsil |
Gündem 21, 1992 Rio Zirvesi’nin temel çıktısını oluşturan belgedir. Gündem 21’de sürdürülebilir bir kalkınmanın sağlanması ve açlık ve yoksulluğun önlemesine yönelik olarak dünyanın geleceğinin planlanmasına yönelik öneriler ele alınmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ