Coğrafi Bilgi Sistemleri Ara 7. Deneme Sınavı

Yükseklik verilerinden elde edilen ve arazi yapısını ifade etmek için kullanılan vektör veri formatı Düzensiz Üçgen Ağ (TIN)’dır.

Özniteliğe bağlı sorgulamada verilen iki koşuldan birisinin sağlanmasının yeterli olduğu durumlarda koşullar arasına OR operatörünün konulması yeterlidir.

İnsanların uygulayabileceği mekânsal dönüşümlerin bazıları şunları içermektedir:
- Perspektif değişimi (referans çerçevesi) 
- Yönelim değişimi (zihinsel rotasyon) 
- Şekillerin dönüşümü 
- Büyüklük değişimi 
- Bütünün hareketi 
- Parçaları yeniden yapılandırma 
- Yaklaşma ya da uzaklaşma 
- Karar verme 
- Çevrinme'dir.

CBS’de analize geçmeden önce yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
- Problemin tespit edilmesi,
- Problemin çözümünde kullanılacak yöntemin belirlenmesi,
- Problemin çözümünde gerekli olan veri setlerinin tespit edilmesi, ayrıca;
- Bu veri setleri için problemin çözümünde kullanılabilecek uygun kritelerlerin tespit edilmesi.

On dokuzuncu yüzyıl boyunca ve yirminci yüzyılın ilk yarısında, Almanya coğrafi bilginin merkezlerinden biriydi. Saygı duyulan bir disiplin olarak, coğrafya, Alman üniversite sistemine güçlü bir şekilde yerleştirilmiştir. Alman bilim insanlarının uzun bir geleneği, bu disiplin içerisindeki ana düşünceleri belirlemişlerdi.

Öznitelik verilerine bağlı sorgulamalar SQL (Structured Query Language) adı verilen yapısal sorgulama dili kullanılarak yapılmaktadır. SQL veri tabanlarındaki verilere ulaşmak ve işlemek için ideal bir araçtır. SQL bir ANSI (American National Standards Institute) standardı olmasına karşın kullanılan veri tabanı yazılımlarına göre farklı versiyonlarda karşımıza çıkmaktadır.

Nokta topolojisi; cep telefonu ve anten vericileri gibi noktasal olarak belli bir kapsama alanı ifade eden ya da kuyu, çeşme gibi noktasal olarak ifade edilebilen veriler bu topoloji ile ifade edilir. Bu topoloji tipine esas olacak vektörel veriler mutlaka nokta olmalıdır.

Bazıları için, merkezi yer teorisi, Dünya'nın üzerindeki dokulara ve kalıplara neden olan süreçleri anlamayı ve modellemeyi amaçlayan bir yaklaşımdır ve coğrafyaya mekânsal analiz açısından yaklaşmayı sembolize eder. Ancak bunun yanında, alanın bütün bilim insanları için, merkezi yer teorisi coğrafyada mekânsal düşüncenin gücünün bir örneklenmesidir.

Çizgisel basitleştirme, çizgisel düzleştirme ve bütünleştirme işlemleri konumsal veri sadeleştirme araçları olarak kullanılmaktadır.

Mekânsal düşünme, üç elemanın yapıcı karışımını temel almaktadır. Bunlar: mekânın konseptleri, temsilin araçları ve düşüncenin sürecidir.

sayısal raster veri hücrelerinin grid yapısı içerisindeki satır ve sütun konum değerleri, seçilen harita projeksiyonundaki koordinat değerlerine taşınmaktadır. Seçilen her nokta çiftine kontrol noktası adı verilir.

CBS verileri birçok farklı kaynaktan elde edilebilir. Veri kaynakları arasında konumsal tutarsızlıklar olması kaçınılmazdır. Vektör veri konumlandırma, verileri bir koordinat sisteminden diğerine dönüştürmek, geometrik çarpıklıkları düzeltmek, bir katmanın kenarındaki özelliklerin bitişik katmanın özelliklerine göre hizalanmasını ve katmanlar arasında özniteliklerin kopyalanması gibi işlemleri kapsar ve veri tutarsızlıklarını ortadan kaldırır. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler doğru değildir.

Kodlama süreçleri kendi içlerinde atomistik değildir; önceki bilgi işlemeleri sonucundan doğarlar, ve karşılık olarak, daha karmaşık mekânsal yargıların ve çıkarımların parçaları olarak değerlendirilir. Kodlama süreci şunları içerir: • Zeminden şekilleri ayırt etmek; • Dokuların, ana hat şekilleri ve içsel yapısal düzenlemelerin ikisinin de, farkına varmak; • Boyutu değerlendirmek; • Dokuyu ayırt etmek; • Rengin farkına varmak ve • Diğer özellikleri tespit etmek vb. sıralanabilir

İşte mekânsal düşünme çalışmadan önce, gidiş-dönüşün günlük mücadelesi sırasında, başlar. Çoğu sürücü ev ve iş arasındaki karmaşık iki boyutlu düzlemi belirli noktalarda dönüş dizisi içeren bir çizgiye basitleştirir. Deneyimli taksi sürücüleri hizmet verdikleri alanlara dair, sıradan kullanıcıların sahip olduğundan daha kapsamlı ve detaylı zihinsel haritalarına sahiptir. Yine de taksi sürücülerinin zihinsel haritaları basitleştirilmiştir. Örneğin taksi sürücüleri bir şehrin ana arterleri hakkında, gerçekte olduğundan daha düzeltilmiş ve ana yönler ile daha hizalanmış gibi olduğunu düşünürler. Bu deneyimin önemli bir karakteristiğini göstermektedir.

En basit olarak, konum teorisi şu soruyu sormuştu; Neden “şey”ler oldukları yerde konumlanmışlardır? Konum teorisi bu soruyu, Johann Heinrich von Thunen’ in (1826) tarım modelini ve imalatını ve Alfred Weber’in (1909 sanayi konumu modelini temel alarak, tarımsal üretim gibi şeylerin mekânsal kalıplarını açıklayan genel kurallar bularak cevaplama yoluna gitmiştir.

Mekânsal düşünme güçlü bir süreçtir. Destek sistemleri bu gücün uygun kullanımını şu şekilde sağlama alabilirler;
- Rolleri kesin kılarak;
- Pratiğini geniş bir kesim kullanıcıya erişilebilir kılarak;
- Bağlamların geniş bir kesiminde eğitimi ve uygulamaları başarılı kılarak,
- Olabilecek kadar çok farklı kesimde disiplinlerin deneyimlerinden ve bu disiplinlerin üyelerinin uzmanlığından yararlanarak (en iyi pratiklerin fikirleri);
- Veri ve sonuç sunumları için birçok ve farklı format sunarak,
- Ana aktivitelere erişilebilirlik sağlayarak (değişim, işlem ve analiz gibi)
- Veride eksiklik ve hatanın, analizde belirsizliğin ve buna bağlı olarak sonuçlardaki muğlaklığın rollerinin farkına vararak.

Haritada gösterilen birimin gerçek dünyadaki büyüklüğüne olan oranı ölçektir. Diğer çeldiriciler bu tanımla doğrudan iligili değildir.

Konumsal bir nesne ile ilişkili, konumsal olmayan verilere öznitelik verileri adı verilir. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler konumsal verilerdir.

Coğrafi bilgi sistemlerinde gerek raster veri konumlandırmada gerekse vektör veri konumlandırma 1. derece polinom dönüşümü olan afin dönüşümü tercih edilmektedir.