Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi engel nedenlerinden birisi değildir?
Kromozom bozuklukları |
Beslenme bozuklukları |
Erken doğum |
Beyin/omurilik zedelenmesi |
Kazalarda yaralanma |
Beslenme bozukluğu bir engelle sebep olmamaktadır. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Topluluk halinde yaşamak, ihtiyaçlarını karşılamak için iletişim kurmayı istemek, insanın hangi yönü ile ilgilidir?
Sosyal |
Fiziksel |
Ruhsal |
Biyolojik |
Bilişsel |
İnsanoğlu topluluk halinde yaşayan, gereksinimlerini karşılamak ve yaşamını sürdürmek için çevresindeki bireylerle iletişim kurmak zorunda olan sosyal bir varlıktır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yutma güçlüğünü yansıtan belirtiler arasında acil olanlardan biridir?
Yiyecekleri reddetme |
Ağızdan yiyecek kaçırma |
Hızlı beslenme |
Zatüree |
Uzun süren öğün zamanı |
Yutma güçlüğünü yansıtan belirtiler arasında acil olanlar; zatürre, göğüs enfeksiyonu, tam tıkanıklık sonucu boğulma, her yemekte veya sıvı aldığında öksürme, ani kilo kaybı, vücut kitle indeksinin 15’in altına düşmesi, yeme ve içme becerilerinde ani değişiklikler ve yeme ve içme sırasında solunum güçlüğü yaşanmasıdır.
4.Soru
Çok engelli çocukların çevrelerini keşfetmede yaşadıkları güçlüğün nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Yaşadıkları davranışsal sorunlar |
Motor gelişimlerinde gerilik |
Dil gelişimlerindeki yavaşlık |
Sağlık problemlerinin sıklığı |
Aile ile arasında kurduğu bağ |
Bireyin çevresini keşfetmesi, fiziksel gelişimine paralel olarak ilerleyen motor gelişimi ile başlar. Motor gelişim, bireyin hayatı boyunca sergilediği motor davranışlarındaki değişikliktir. Bireyin fiziksel olarak büyümesi ve merkezî sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizması isteme bağlı hareketlilik kazanır. Birey hareketlilik kazandıkça çevresini tanımaya çalışır. Her tanıma fırsatında bireyin duyu organları, zihin becerileri ve kasları birlikte çalışır. Doğru yanıt B’ dir.
5.Soru
----; klinikçiler, araştırmacılar ve hem görme hem de işitme engeline sahip çocukların aileleri tarafından ortak bir proje olarak geliştirilmiş, özellikle de ailelerin çocuklarını gözlemleyerek, edindikleri bilgileri düzenleyip belgelendirmelerine yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiş bir araçtır.
Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
----; klinikçiler, araştırmacılar ve hem görme hem de işitme engeline sahip çocukların aileleri tarafından ortak bir proje olarak geliştirilmiş, özellikle de ailelerin çocuklarını gözlemleyerek, edindikleri bilgileri düzenleyip belgelendirmelerine yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiş bir araçtır.
Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
İletişim Boyutları |
Ev Konuşması |
İletişim Matrisi |
Carolina Müfredatı |
Callier- Azusa O¨lçeği- H Baskısı |
Söz konusu ifade ev konuşmasını açıklamaktadır. Doğru seçenek B'dir.
6.Soru
Beyinde hızlı ve bozulmuş elektrokimyasal ateşleme sonucu davranış ve bilinç işlevlerinde, duyusal ve motor işlevlerde ani ve beklenmedik değişiklikler şeklinde tanımlanan hastalık aşağıdakilerden hangisidir?
Epilepsi |
Afazi |
Apraksi |
Dizartri |
Disfoni |
Epilepsi, beyinde hızlı ve bozulmuş elektrokimyasal ateşleme sonucu davranış ve bilinç işlevlerinde, duyusal ve motor işlevlerde ani ve beklenmedik değişikliklerdir. Epilepsi için risk oluşturan durumlar genetik yatkınlık, doğum öncesi, doğum sırası ve sonrası çeşitli faktörlerdir (enfeksiyon, kafa travması, toksik maddelere maruz kalma, oksijen yetmezliği vb.). Epilepsi, şiddetli ve çoklu yetersizliği olan bireylerde oldukça yaygın olup genel popülasyondan otuz kat daha sık görülmektedir
7.Soru
- kızıl-kızamık-kabakulak gibi hastalıklar
- prematüre doğum
- dış kulakta kir gibi engeller
- bakteriyel veya viral enfeksiyona bağlı orta kulak iltihabı
Yukarıda verilenlerden hangisini ya da hangileri işitme sorunlarının ortaya çıkmasına neden olan faktörlerdendir?
Yalnız l |
Yalnız ll |
l, ll ve lll |
lll ve lV |
I, ll, lll ve IV |
Şıklarda verilenlerin tamamı hangileri işitme sorunlarının ortaya çıkmasına neden olan faktörlerdendir
8.Soru
"Aylin hem zihin yetersizliğine hem de fiziksel yetersizliğe sahip bir bireydir. Çok sınırlı iletişim becerisine sahip olan Aylin 15 yaşına gelmesine rağmen konuşma becerisini kazanamamıştır. Son üç dört yıldır Aylin sağ elinin baş ve işaret parmağını ağzına sokmaktadır. Ağzına soktuğu zamanlarda da öne arkaya doğru sallanmaktadır. Aylin’in ailesi ilk başlarda bu davranışları hoşgörse de daha sonra bu davranışın önüne geçmek için akıllarına gelen her şeyi denemişlerdir. Ancak Aylin bu davranışları sergilemeye ısrarla devam etmiştir." Yukarıdaki örnek olayda çoklu engellilerin hangi özelliklerinden bahsedilmiştir?
Bilişsel özellikler |
Davranışsal özellikler |
Motor gelişim özellikleri |
Sosyal-duygusal gelişim özellikleri |
Fiziksel gelişim özellikleri |
DAVRANIŞSAL ÖZELLİKLER
Çoklu engellilerin bir kısmı ilgi ve ihtiyaçlarını normal gelişim gösteren bireyler gibi gösteremedikleri için farklı davranış kalıplarıyla kendini ifade etmeye çalışabilir. Bu davranışlar kimi zaman sallanma, elini yüzünün önünde sallama, parmak emme, diş gıcırdatma gibi davranışlar olabilir. Kimi zaman ise ısırma, kendine sert bir cisimle vurma, kemirme gibi kendine zarar verici davranışlar olabilir (Akçamete, 1991; Poppes, Van der Putten, veVlaskamp, 2010;Tekin-İftar, 2005). Uygun olmayan davranışların azaltılmasında aile bireyleri kimi zaman çaresiz kalabilmektedir. Bu durumda eğitimcilerin davranışın ortaya çıkma nedenlerini araştırması gerekmektedir. Ayrıca eğitimcinin uygun azaltma tekniklerini kullanarak ve bunları aileye öğreterek aile yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olması gereklidir. Örneğin Seval hem zihin yetersizliğine hem de fiziksel yetersizliğe sahip bir bireydir. Çok sınırlı iletişim becerisine sahip olan Seval on yaşına gelmesine rağmen konuşma becerisini kazanamamıştır. Son üç dört yıldır Seval sağ elinin baş ve işaret parmağını ağzına sokmaktadır. Ağzına soktuğu zamanlarda da öne arkaya doğru sallanmaktadır. Seval’in ailesi ilk başlarda bu davranışları hoş görse de daha sonra bu davranışın önüne geçmek için akıllarına gelen her şeyi denemişlerdir. Ancak Seval bu davranışları sergilemeye ısrarla devam etmiştir. Seval’in bu davranışlarının özelliklerini anlamanın en iyi yolu davranışı çok iyi irdelemek, bu davranışın bireye ne kadar ilginç geldiğini kavramak ve bireyin
diğer davranışlarıyla karşılaştırılması gerekir. Bu durumda bazen ailelerin üstesinden gelemeyeceği bir hal alabilmektedir. Bu tür durumlarda öğretmen ya da bir uzmandan bir an önce destek almak davranışların kronikleşmeden önlemlerin alınması için önemlidir.
9.Soru
Epilepsi nöbeti sırasında aşağıdaki durumlardan hangisinde 112 aranarak acil yardım talebinde bulunulmalıdır?
Daha önce geçirilen nöbetlere benziyorsa |
Bilinç kaybolmuşsa |
Nöbet sırasında kişinin istemsiz kol ve bacak hareketleri varsa |
Çoklu yetersizliği olan birey daha önce epilepsi nöbeti geçirmemişse |
Nöbet süresi 5 dakika sürmüşse |
Epilepsi krizi geçiren kişi için genellikle acil yardım çağrılmaz. Ancak aşağıdaki durumlar söz konusu ise acil yardım (112) talep edilir: Kişide solunum durmuşsa (ağızdan ağza acil suni solunuma başlanır), bir krizden sonra diğer kriz başladıysa, kişi kriz sırasında ciddi yaralanma geçirdiyse, nöbet beş dakikadan daha uzun sürdüyse, çoklu yetersizliği olan bireyin daha önce hiç epilepsi krizi hikâyesi yoksa ve geçirilen nöbet daha önce geçirilen nöbetlere hiç benzemiyorsa acil yardım (112) talep edilir.
10.Soru
Motor performansta meydana gelen kalıcı değişikliklere ........... denir.
Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki ifadelerden hangisi gelmelidir?
Emekleme |
Yürüme |
Motor öğrenme |
Hareket etme |
Kavrama |
Motor performansta meydana gelen kalıcı değişikliklere motor öğrenme denir.
11.Soru
Davranış öncesi ve davranış sonrasında neler olup bittiğine ilişkin, ayrıntılı bir biçimde veri toplamak için doğrudan gözlemlere yer veren kayıt türü nedir?
Olay Kaydı |
Yapılış Sırasına Göre Beceri Analizi |
Zaman Örneklemi |
ABC Kaydı |
Sorun Kaydı |
ABC KAYDI davranış öncesi ve davranış sonrasında neler olup bittiğine ilişkin, ayrıntılı bir biçimde veri toplamak için doğrudan gözlemlere yer veren kayıt türüdür. Doğru cevap D’dir.
12.Soru
-
Güvenli yutmayı desteklemek üzere yetersizliği olan bireyde duruş değişiklikleri yapma
-
O¨ğün zamanlarında fiziksel olarak bireyi destekleme
-
Yiyeceklerin sertliğini ve kıvamını değiştirme
-
İçilen sıvıları yoğunlaştırma
Yukarıda verilenler hangi sorunların üstesinden gelmek için uzmanların kullandığı stratejiler arasında yer almaktadır.
-
Güvenli yutmayı desteklemek üzere yetersizliği olan bireyde duruş değişiklikleri yapma
-
O¨ğün zamanlarında fiziksel olarak bireyi destekleme
-
Yiyeceklerin sertliğini ve kıvamını değiştirme
-
İçilen sıvıları yoğunlaştırma
Yukarıda verilenler hangi sorunların üstesinden gelmek için uzmanların kullandığı stratejiler arasında yer almaktadır.
Görme sorunları |
Orta Kulak İltihabı sorunları |
Solunum Sorunları |
İşitme Sorunları |
Yutma Güçlüğü ve Beslenme Sorunları |
Beslenme sırasında çoklu yetersizliği olan bireylerin yutma sorunlarını yönetebilmek için bazı telafi edici stratejileri uygulamak yararlı olabilir. Bunlar;
-
Güvenli yutmayı desteklemek üzere yetersizliği olan bireyde duruş değişiklikleri yapma
-
O¨ğün zamanlarında fiziksel olarak bireyi destekleme
-
Yiyeceklerin sertliğini ve kıvamını değiştirme
-
İçilen sıvıları yoğunlaştırma. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
1972 yılında güncellenmiş olan bu ölçek kapsamlı bir gelişimsel ölçektir. Bu ölçek özellikle hem görme hem de işitme engeline sahip olan ya da ağır ve çoklu yetersizliğe sahip çocuklar için geliştirilmiştir. O¨ğretmenlerin eğitim programlarını ve ilerlemeyi ölçmeleri için tasarlanmış olan bu ölçekte değerlendirme çocuğun sınıf içindeki aktivitelerde gözlenmesi yoluyla yapılmaktadır.
Söz edilen ölçme aracı aşağıdakilerden hangisidir?
1972 yılında güncellenmiş olan bu ölçek kapsamlı bir gelişimsel ölçektir. Bu ölçek özellikle hem görme hem de işitme engeline sahip olan ya da ağır ve çoklu yetersizliğe sahip çocuklar için geliştirilmiştir. O¨ğretmenlerin eğitim programlarını ve ilerlemeyi ölçmeleri için tasarlanmış olan bu ölçekte değerlendirme çocuğun sınıf içindeki aktivitelerde gözlenmesi yoluyla yapılmaktadır.
Söz edilen ölçme aracı aşağıdakilerden hangisidir?
Callier- Azusa O¨lçegi- G Baskısı |
Callier- Azusa O¨lçeği- H Baskısı |
Carolina Müfredatı |
İletişim Matrisi |
Hawaii Erken O¨ğrenme Profili |
Söz konusu ölçek Callier- Azusa O¨lçegi- G Baskısı ölçeğidir. Doğru seçenek A'dır.
14.Soru
Çoklu yetersizliği olan bireylerin fiziksel ve toplumsal günlük aktivitelere katılmalarının önemini artıran neden aşağıdakilerden hangisidir?
Aileyi ve bakım personelini rahatlatması |
Sosyal dezavantajlar oluşturması |
Hastalıklara karşı savunmayı artırması |
Koruyucu sağlık hizmetleri alması |
Yaşam bilgisini artırması |
Çoklu yetersizliği olan bazı bireyler çevrede olup bitenlere karşı daha ilgisiz ve kayıtsız kalarak aktiviteye ve toplumsal faaliyetlerde yer almaya karşı daha isteksiz davranmaktadır. Böyle bir durum fiziksel, psikolojik ve sosyal bazı dezavantajlar oluşturarak ileri dönemde sağlık üzerinde olumsuz sonuçlara yol açabilir ve bireyleri hastalıklara karşı savunmasız hâle getirebilir. Bu nedenle çoklu yetersizliği olan bireyleri akranları gibi günlük aktivite ve katılıma teşvik edici düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Çeşitli nedenlerden dolayı güdülenme sorunu olan bu bireylerin yakın çevresindeki aile üyeleri veya bakım personelinin, bireyi motive edici etkinliklere ve topluma açık ortamlarda hoşa giden aktivitelere erişimini sağlamaları gerekir. Doğru yanıt C’ dir.
15.Soru
Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönemlerden biridir?
Bebeklik dönemi |
İlk çocukluk |
Son çocukluk |
Ergenlik |
Yaşlılık |
Doğum öncesi ve bebeklik dönemleri fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönemlerdir. Şıklarda doğum öncesi dönem olmadığı için cevap bebeklik dönemidir. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Bilişsel, dilsel, görme yeterlilikleri; kişisel, sosyal gelişim düzeyi; ince motor, kaba motor ve dengeleyici beceriler gibi alanları kapsayan ve özellikle kör ya da görme bozukluğu olan çocuklar için kullanılan proje hangisidir?
Görmek için hayal et projesi |
Sarı Launcher |
Engelsiz Orman Projesi |
Hibe Projesi |
Oregon Projesi |
Kapsamlı bir gelişim ölçeği olan Oregon Projesi Envanteri: bilişsel, dilsel, görme yeterlilikleri; kişisel, sosyal gelişim düzeyi; ince motor, kaba motor ve dengeleyici beceriler gibi alanları kapsamakta ve özellikle kör ya da görme bozukluğu olan çocuklar için kullanılmaktadır. Doğru cevap E’dir.
17.Soru
Aşağıdaki becerilerden hangisi çoklu yetersizliği olan bireylere öğretilebilecek küçük kas becerilerinden birisidir?
Kavanoza küp atma |
Pantolon giyme |
Yemek yeme |
Elleri yıkama |
Çorap giyme |
Küçük kas becerileri gözlerin ve ellerin kaslarındaki hareketleri ya da hareketlerin birleşimini içermektedir. Bu becerilerin kazandırılması çocuğun keşfetme, karşılaştırma, sınıflama, bağımsızlaşma, sanatsal etkinliklere katılma ve akran etkileşimlerinden yararlanma gibi pek çok alanda gelişim göstermesini desteklemektedir. Kavanoza küp atma becerisi küçük kas becerilerinden biridir. Giyinme, yemek yeme ve elleri yıkama becerileri ise temel öz bakım becerileri arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
İstirahat düzeyinin üzerinde enerji harcanarak iskelet kasları tarafından ortaya çıkarılan vücut hareketlerine ne ad verilir?
Fiziksel aktivite |
Hareket |
Egzersiz |
Davranış |
Vücut geliştirme |
Fiziksel aktivite; istirahat düzeyinin üzerinde enerji harcanarak iskelet kasları tarafından ortaya çıkarılan vücut hareketleridir. Doğru cevap A şıkkıdır.
19.Soru
Farklı sendromlardan etkilenen bireylerde aşağıdaki ihtiyaçlardan hangisi öncelikle ortaya çıkmaktadır?
Aile eğitimi hizmeti |
Rehabilitasyon hizmeti |
Daimi ulaşım hizmeti |
Kapsamlı sağlık bakımı |
Sürekli eğitim desteği |
Genetik bozukluklara bağlı ortaya çıkan sendromlar, orta ve üzeri şiddette zihinsel yetersizlikle birlikte görülerek çoklu yetersizlikleri oluşturmaktadır. En çok karşılaşılan ve çoklu yetersizliğe neden olan sendromlar arasında Rett sendromu, Angelman sendromu, Williams-Beuren sendromu, Prader-Willi sendromu, Cornelia de Lange sendromu, Sanfilippo sendromu, Fragile X sendromu, tuberoz sklerozis kompleksi ve diğerleri yer almaktadır. Bu sendromlar çeşitli gelişimsel sorunlar ve sağlık problemlerine yol açarak etkilenen bireylerin yaşam kalitesini düşürmekte ve kapsamlı sağlık bakımına ihtiyacı doğurmaktadır. Doğru yanıt D’ dir.
20.Soru
Beslenme sırasında çoklu yetersizliği olan bireylerin yutma sorunlarını yönetebilmek için bazı telafi edici stratejileri uygulamak yararlı olabilir.
Aşağıdakilerden hangisi bu telafi edici stratejilerden biri değildir?
Güvenli yutmayı desteklemek üzere yetersizliği olan bireyde duruş değişiklikleri yapma |
Öğün zamanlarında fiziksel olarak bireyi destekleme |
Yiyeceklerin sertliğini ve kıvamını değiştirme |
İçilen sıvıları yoğunlaştırma |
Beslenme sürecini beslenen bireye bırakma |
Beslenme sırasında çoklu yetersizliği olan bireylerin yutma sorunlarını yönetebilmek için bazı telafi edici stratejileri uygulamak yararlı olabilir. Bunlar;
• Güvenli yutmayı desteklemek üzere yetersizliği olan bireyde duruş değişiklikleri yapma
• Öğün zamanlarında fiziksel olarak bireyi destekleme
• Yiyeceklerin sertliğini ve kıvamını değiştirme
• İçilen sıvıları yoğunlaştırma
• Az ve sık yemek gibi öğün sürecini değiştirme
• Masa, sandalye yüksekliği, oturma açısı vb. konularda çevresel düzenleme yapma
• Çatal-kaşık gibi araçları kullanıcıya uygun olan biçimde değiştirme
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ