Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıda verilen yöntemlerden hangisinde eğitimci, ipucunun sayısı, yoğunluğu, türü
gibi konularda anlık kararlar alarak ipucunu silikleştirebileceği gibi gerek olduğunu düşündüğünde tekrar ipucu sunabilir?
Davranış Öncesi İpucu ve Silikleştirmeyle Öğretim |
İpucunun Giderek Artırılmasıyla Öğretim |
Azalan İpucuyla Öğretim |
Artan Bekleme Süreli Öğretim |
Aşamalı Yardımla Öğretim |
Aşamalı yardımla öğretimde eğitimci hedef uyaranı ve kontrol edici ipucunu eş zamanlı olarak sunar. Bireyin ilerlemesine göre ipucu geri çekilir yani silikleştirilir. İpucunun silikleştirilmesi için belirlenmiş bir ölçüt bulunmamaktadır. Eğitimci, ipucunun sayısı, yoğunluğu, türü gibi konularda anlık kararlar alarak ipucunu silikleştirebileceği gibi gerek olduğunu düşündüğünde tekrar ipucu sunabilir.
2.Soru
“ Etkileşim öğrenci tarafından başlatılır ve öğrencinin ilgilendiği nesne ve olay belirlenerek bu nesne ve olay ile ilgili konuşulur, öğrencinin bir tepki vermesi sağlanır.” Şeklinde tanımlanan doğal öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Fırsat Öğretimi |
Artan bekleme süreli öğretim |
Etkinlik temelli öğretim |
Sabit bekleme süreli öğretim |
Eş zamanlı ipucuyla öğretim |
Fırsat O¨ğretimi: O¨ğrenci ve yetişkin arasındaki etkileşime odaklanılır. Burada etkileşim öğrenci tarafından başlatılır ve öğrencinin ilgilendiği nesne ve olay belirlenerek bu nesne ve olay ile ilgi- li konuşulur, öğrencinin bir tepki vermesi sağlanır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi beceri ve kavraların en iyi biçimde öğrenmenin öğretim sırasındaki olumlu yanıtlar ve alıştırmalar aracılığıyla gerçekleştiği varsayımına dayalı olan öğretim yöntemlerinden biri değildir?
Aşamalı yardımla öğretim |
Uyaran ipuçları ve uyarlamaları |
Davranış öncesi ipucu ve sınamayla öğretim |
İpucunun giderek arttırılması ile öğretim |
Etkinlik temelli öğretim |
Beceri ve kavraların en iyi biçimde öğrenmenin öğretim sırasında yapılan yanlışlardan ziyade, öğretim sırasındaki olumlu yanıtlar ve alıştırmalar aracılığıyla gerçekleştiği varsayımına dayalı öğretim yöntemleri yanlışsız öğretim yöntemleri olarak adlandırılmaktadır. Toplum dokuz yanlışsız öğretim yöntemi yer almaktadır. Bunlar; eşzamanlı ipucuyla öğretim, sabit bekleme süreli öğretim, artan bekleme süreli öğretim, davranış öncesi ipucu ve sınamayla öğretim, davranış öncesi ipucu ve silikleştirmeyle öğretim, aşamalı yardımla öğretim, ipucunun giderek arttırılması ile öğretim, ipucunun giderek azaltılması ile öğretim ve uyaran ipuçları ve uyarlamalarıdır. Etkinlik temelli öğretim yanlışsız öğretim yöntemlerinden biri değildir. Etkinlik temelli öğretim davranışla doğal ve anlamlı bir ilişkide olan davranış önesi ve sonrası uyaranların kullanıldığı, çocuğa doğal ortamda öğrenme fırsatları sunan, çocuğun ilgilerinden yola çıkarak belirlenen işlevsel ve genellenebilen amaçların günlük rutinler ve planlanmış oyun etkinlikleri içerisine gömülerek öğretildiği bir öğretim düzenlemesidir. Doğru cevap cevap E'dir.
4.Soru
Çoklu yetersizliği olan bireylerde aktif katılımın şart olmadığı ya da eser miktarda katılımın takdir gördüğü bu yaklaşımda, hastanın canlı ya da kayıttan bir müziği dinlemesi ve bu deneyime suskunlukla, sözlü şekilde veya diğer ifade biçimlerini kullanarak tepki vermesi amaçlanan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Eğitsel Yaklaşım |
Reseptif (Alıcı) Yaklaşım |
Tedavisel (İyileştirici) Yaklaşım |
Davranışçı Yaklaşım |
Analitik Yaklaşım |
Bruscia’nın (1989) belirlediği 4 farklı müzik terapi yaklaşımından biri olan reseptif (alıcı) müzik terapi yaklaşımı çoklu yetersizliği olan bireyler ile kullanıma uygun olan bir diğer yaklaşımdır. Özellikle yetersizliklerin sayı ve seviye olarak oldukça ağır düzeyde yaşandığı durumlarda alıcı müzik terapi en kullanıma uygun olan yaklaşımdır. Aktif katılımın şart olmadığı ya da eser miktarda katılımın takdir gördüğü bu yaklaşımda, hastanın canlı ya da kayıttan bir müziği dinlemesi ve bu deneyime suskunlukla, sözlü şekilde veya diğer ifade biçimlerini kullanarak tepki vermesi amaçlanmaktadır. Dinleme deneyimi genellikle müziğin fiziksel, duygusal, zihinsel, estetik veya manevi yönlerine odaklanır ve hasta’nın tepkileri deneyimin terpötik amacına göre düzenlenir. Aynı zamanda, belirli bir duygusal ya da fiziksel tepkiyi rahatlatmak ya da uyarmak için kullanılabilir.
5.Soru
Kişisel bakım becerilerinden en zor öğretilen beceri aşağıdakilerden hangisidir?
Tuvalet becerisi |
Yemek yeme becerisi |
Giyinme becerisi |
Soyunma becerisi |
Tırnak kesme becerisi |
Tuvalet becerisi; öğrenilmesi uzun bir zaman aldığı ve içsel bazı uyaranlara (mesane doluluğu, bağırsak baskısı vb.) karşı farkındalık gerektirdiği için öğretilmesi en zor kişisel bakım becerilerinden biridir
6.Soru
O¨ğrenmenin bu aşamasında birey, herhangi bir destek olmadığında becerinin nasıl gerçekleştirileceğini bilemez durumdadır (değerlendirme sonuçlarında beceri basamaklarını %0 ile %60 doğrulukta gerçekleştirir). Söz konusu öğrenme aşaması aşağıdakilerden hangisidir.
O¨ğrenmenin bu aşamasında birey, herhangi bir destek olmadığında becerinin nasıl gerçekleştirileceğini bilemez durumdadır (değerlendirme sonuçlarında beceri basamaklarını %0 ile %60 doğrulukta gerçekleştirir). Söz konusu öğrenme aşaması aşağıdakilerden hangisidir.
Kalıcılık |
Genelleme |
Akıcılık |
Önkoşul sağlama |
Edinim |
Söz konusu aşama edinim aşamasıdır. Doğru seçenek E'dir.
7.Soru
Yetersizliği olan bireyin kendini uyarıcı ve kendine zarar veren davranışlarının bireyin diğerlerine yabancılaşmasının sonucu olduğuna inanılır ve güven verici etkileşim geliştiren bir terapötik sürecin bireyin bu ihtiyaçlarını gidereceği ve güven verici bir başka insan ile hassas bir ilişki geliştireceği ve böylece bu davranışların azalarak ortadan kalkacağı varsayılır. Başkaca davranış değiştirme tekniklerine yanıt alınamayan kimi durumlarda destekleyici terapötik müzik etkinlikleriyle ortadan kalktığını gösteren araştırma sonuçları bulunmaktadır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Yetersizliği olan bireyin kendini uyarıcı ve kendine zarar veren davranışlarının bireyin diğerlerine yabancılaşmasının sonucu olduğuna inanılır ve güven verici etkileşim geliştiren bir terapötik sürecin bireyin bu ihtiyaçlarını gidereceği ve güven verici bir başka insan ile hassas bir ilişki geliştireceği ve böylece bu davranışların azalarak ortadan kalkacağı varsayılır. Başkaca davranış değiştirme tekniklerine yanıt alınamayan kimi durumlarda destekleyici terapötik müzik etkinlikleriyle ortadan kalktığını gösteren araştırma sonuçları bulunmaktadır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Müzik çocukların olumsuz davranışlarını azaltmaktadır. |
Müzik çocukların sosyal etkileşim becerilerini olumsuz etkilemektedir. |
Müzik etkililiği sınırlı olan yöntemdir. |
Müzik etkinlikleri bir çok çoklu yetersizliği olan çocuk için uygun değildir. |
Müzik etkinlikleri akademik gelişimi destekler. |
Söz konusu paragrafta yer alan ifadeler çocukların olumsuz davranışlarını azaltmada müziğin etkili olduğuna dair ifadelerdir. Doğru seçenek A'dır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi günlük rutinlerin kazandırılmasında iç mekan etkinliklerinden değildir?
Beslenme |
Yıkanma |
Alışveriş yapma |
Giyinme |
Tuvalet ihtiyacını giderme |
Günlük etkinlikler gerçekleştikleri yere göre iç mekân ve dış mekân etkinlikleri olarak iki grupta ele alınabilir. İç mekân etkinlikleri düşünüldüğünde özel gereksinimli bireylerin bağımsız yaşama erişmelerinde en önemli becerilerin ev ortamında gereksinim duyacakları kişisel hijyen, giyinme, beslenme gibi temel beceriler olduğu görülmektedir (Martin, Haya ve Carro, 2013).
9.Soru
kazak giyme becerisini öğretiminde öğretmen; “Hadi şimdi kazağı birlikte giyelim!” der ve öğrenciye beceri basamaklarında fiziksel yardım ipucu türünü kullanarak kazak giyme becerisinin öğretimini gerçekleştirir. Buna göre öğretmen kullandığı doğrudan öğretim yönteminin hangi basamağındadır?
Güdüleme |
Rehberli uygulama |
Model olma |
Fırsat verme |
Bağımsız uygulama |
Rehberli uygulamalar: Öğretmenin öğrenciye daha önceden belirlenen ipucu/ ipuçları ile öğretimi gerçekleştirmesidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi öğrencinin beceriyi öğrenirken ihtiyaç duyacağı yardım düzeyinin doğru bir şekilde belirlenmesinin sağlayan beceri analizlerinden biri değildir?
Yapılış sırasına göre beceri analizi |
Bireyin zevklerine göre beceri analizi |
Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi |
Güçlük düzeyine göre beceri analizi |
Becerinin yapısal analizi |
Öğrencinin öğretilmesi planlanan beceri ile ilgili performansı ve beceri basamaklarını uygulamayı öğrenirken ihtiyaç duyacağı yardım düzeyini doğru belirleyebilmek için dört farklı beceri analizi yapılmaktadır (Uysal, 2004):
• Yapılış sırasına göre beceri analizi
• Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi
• Güçlük düzeyine göre beceri analizi
• Becerinin yapısal analizi
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birincil pekiştireçlere örnektir?
Takım kaptanı olma |
Oyuncak Araba |
Aferin deme |
Patlamış mısır |
Ödevinin yarısını yapma |
Bireyler için biyolojik olarak önem taşıyan yaşamsal gereksinimleri karşılamaya
yönelik pekiştireçlerdir. Bu pekiştireçler yiyecek içecek pekiştireci (çikolata, patlamış mısır, gazlı içecek vs,) ve duyusal pekiştireçlerdir (oyun hamuru ile oynamak, çizgi film izlemek vs,).
12.Soru
I. Otizmli bireyler
II. İşitme engelli bireyler
III. Görme engelli bireyler
IV. Zihin engelli bireyler
V. Bedensel engelli bireyler
Yanlışsız öğretim yöntemlerinin kullanıldığı engel grupları arasında yukarıdakilerden hangileri gösterilebilir?
Yalnız I |
II - V |
III - IV |
I - II - III - IV |
I - III - IV - V |
Yanlışsız öğretim yöntemlerinin kullanıldığı çalışmalar incelendiğinde bu yöntemlerin yaygın olarak otizmli bireylerin eğitiminde kullanıldığı görülmektedir (Tekin, 1999). Bununla birlikte zihin yetersizliği, görme yetersizliği, işitme yetersizliği olan bireylerin eğitiminde de bu yöntemlerin etkili sonuçlar ortaya koyduğu görülmektedir (Tekin, 1999) Çoklu engellilerin eğitiminde yanlışsız öğretim yöntemlerinin kullanıldığı çalışmalar da oldukça fazladır.
13.Soru
Toplumsal binaların inşasında evrensel tasarım ilkesi esas alınır. Bu ilkeye göre fiziksel çevre tüm bireylerin erişimine uygun yapılmalıdır.
Yukarıdaki ifadeye göre aşağıdakilerden hangisi çoklu engellilere yönelik yapılan evrensel tasarım ilkesine uygun bir örnek olarak verilebilir?
Üst geçitin yapılması |
Trafik ışıklarında seslendirme olması |
Taşıt yollarına yol ile ilgili bilgilendirici levhaların konulması |
Araçlardaki navigasyon hizmeti |
Yaya geçiti çizgileri |
Trafik ışıklarına seslendirilme konulması görme engelli olan bireylerin algılamalarına yönelik bir uygulama olarak örnek bir evrensel tasarım ilkesine hizmet etmektedir. Doğru seçenek B'dir.
14.Soru
Müzik dil ve iletişim alanı ile etkileşime geçtiğinde aşağıdakilerden hangisi oluşur?
Beden dili |
Tekerleme |
Dans |
Beden perküsyonu |
Çalgı çalma |
Müzik dil ve iletişim alanı ile etkileşime geçtiğinde söz, şiir gibi dil ögeleriyle buluşur. Böylelikle tekerlemeler ve şarkılar oluşur ve sesletimden bir adım öteye geçerek sözel içeriği bünyesinde barındıran bir şarkı söyleme etkinliği olarak karşımıza çıkar.
15.Soru
Değerlendirme sürecine ilişkin aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Değerlendirme objektif bir süreçtir. |
Değerlendirme başkaları tarafından tekrar gözlenebilir bir süreçtir. |
Değerlendirme işlevsel delillere dayalı bir süreçtir. |
Değerlendirme tanılama amacıyla gerçekleştirmektedir. |
Özel eğitimde pek çok konuda değerlendirme yapılmaktadır. |
Değerlendirme başkaları tarafından tekrar gözlenebilen, objektif ve işlevsel bir süreçtir. Değerlendirme tanılama amacıyla gerçekleştirilebileceği gibi, bireyin yeteneklerini, güçlü ve zayıf yanlarını ortaya çıkarmada da yardımcı olmaktadır. Özel eğitimde tarama, tanılama, özel eğitim uygunluğunu belirleme, öğretimi planlama, gelişmeleri izleme ve programı değerlendirme amacıyla olmak üzere pek çok konuda değerlendirme yapılmaktadır. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Çoklu yetersizliği olan bireylerle ilgili söylenen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yoğun desteğe ihtiyaç duyarlar. |
Bu bireylere yönelik yürütülen çalışmalar genellikle uzun sürelidir. |
Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) hazırlanmak zorundadır. |
Hastene, ev, okul ya da sınıf gibi ortamlarda çalışmalar sürdürülebilir. |
Bu bireylerin eğitimleri için yerleştirme yalnızca özel eğitim okulları olmalıdır. |
Çoklu yetersizliği olan bireylere yönelik yapılan öğretimler genel eğitim okullarında olabileceği gibi özel eğitim okullarında da olabilir. Dolayısıyla eğitsel yerleştirme RAM bünyesinde alınan kararla belirlenir. Doğru seçenek E'dir.
17.Soru
Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Bebeklik |
Erken çocukluk |
Ergenlik |
Yetişkinlik |
Yaşlılık |
Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem bebeklik dönemidir.
18.Soru
I. Gözlemler
II. Görüşmeler
III. Kontrol listeleri
IV. Kitaplar
Yukarıdakilerden hangileri çoklu engellilerin değerlendirme araçlarındandır?
I, II, III ve IV |
II, III ve IV |
I, III ve IV |
I, II ve III |
II ve IV |
C¸oklu engelliler ile gerçekleştirilecek olan de- ğerlendirme bireyin bilişsel, duyusal motor, ileti- şimsel, akademik ve sosyal alanlardaki performans ve işlev düzeyine ilişkin bilgiler sağlamalıdır. Uz- manlar bu alanlarda bireyin performansını belir- leyebilmek amacıyla genellikle şu değerlendirme yöntem ve araçlarından yararlanmaktadırlar (Me- adnick, 2002; Mar, 2010):
1. Gözlemler,
2. Görüşmeler,
3. Kontrol listeleri,
4. O¨lçekler,
5. Beceri analizleri.
Doğru seçenek D'dir.
19.Soru
Çoklu engelli bireyler için kişisel bakım beceri öğretim programı geliştirme ve uygulama aşamasında, aşağıda sıralanan hangi kriter göz önünde bulundurulmaz?
Bireyin dış görünüşü |
Bireyin içinde bulunduğu kültüre, yaş ve gelişim düzeyine uygun, aynı zamanda sosyal olarak geçerli öğretim süreçlerine yer vermek. |
Akranları sürece dâhil etmek |
Uyarlamalara yer vermek |
Ekip üyeleri ile işbirliği içinde olmak |
C¸oklu engelli bireyler için kişisel bakım beceri öğretim programı geliştirme ve uygulama aşamasında, aşağıda sıralanan kriterler göz önünde bulundurulmalıdır:
-
Ekip üyeleri ile işbirliği içinde olmak
-
Bireyin içinde bulunduğu kültüre, yaş ve gelişim düzeyine uygun, aynı zamanda sosyal olarak geçerli öğretim süreçlerine yer vermek
-
Akranları sürece da^hil etmek
-
Uyarlamalara yer vermek
-
Etkili bir değerlendirme sürecine yer vermek ve değerlendirme sonuçlarını kullanmak
-
O¨ğretim için uygun ortamları ve süreleri belirlemek
-
Etkili bir öğretim yöntemi seçmek Doğru A'dır.
20.Soru
Yemek yeme becerileri gelişimsel olarak belli bir sıra izlemektedir. Aşağıdakilerin hangisinde bu sıra doğru olarak sıralanmıştır?
Başkasına bağımlı olarak beslenme- Parmakları kullanarak yeme- Kaşık kullanarak yeme |
Parmakları kullanarak yeme- Bardaktan sıvı içme- Yiyecek servis etme |
Başkasına bağımlı olarak beslenme- Kaşık kullanarak yeme- Çatal kullanma |
Başkasına bağımlı olarak beslenme- Bardaktan sıvı içme- Parmakları kullanarak yeme |
Parmakları kullanarak yeme- Bardaktan sıvı içme- Kaşık kullanarak yeme |
Yemek yeme becerileri gelişimsel olarak aşağıdaki
sıralamayı izlemektedir:
• Başkasına bağımlı olarak beslenme (kaşık dudaklarına dokundurulduğunda ağzını açma ve yiyeceği yutma),
• Parmakları kullanarak yeme,
• Kaşık kullanarak yeme,
• Bardaktan sıvı içme,
• Çatal kullanma,
• Bıçak kullanarak yiyecekleri sürme ve kesme,
• Yiyecek servis etme,
• Yemeğin üzerine tuz, baharat ve soslar ekleme,
• Yemek masasında görgü kurallarına uyma.
Cevap : A şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ