Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi ilhamını geziden alan bir Türk romanıdır?
Orhan Pamuk- Kara Kitap |
Yaşar Kemal- İnce Memet |
Reşat Nuri Güntekin- Çalıkuşu |
Namık Kemal- Cezmi |
Peyami Safa- 9. Hariciye Koğuşu |
Çalıkuşu romanı ilhamını Anadolu'yu tanıtma fikrinden almıştır.
2.Soru
Limni ve Malta Mektupları, aşağıdakilerden hangisine aittir?
Namık Kemal |
Mustafa Kemal Atatürk |
Ziya Gökalp |
Fuat Köprülü |
Cahit Sıtkı Tarancı |
Limni ve Malta Mektupları, Ziya Gökalp'in eseridir.
3.Soru
Röportajın yazınsal bir tür haline gelmesindeki faktör aşağıdakilerin hangisidir?
Gazete ve dergilerde yayımlanması |
Konusunun bir soruşturma, araştırmadan oluşması |
Öğretici niteliğinin ağır basması |
Çok yönlü ve farklı anlatımlardan yararlanılarak oluşturulması |
Gezip görmeye, incelemeye, konuşmaya dayanması |
Genel olarak gazete ve dergilerde yayımlanan, öğretici niteliği ağır basan röportajların çok yönlü ve değişik anlatım olanaklarından yararlanılarak
oluşturulması onu sıradan gazete ve dergi yazısı olmaktan çıkarmış, yazınsal bir tür hâline getirmiştir.
4.Soru
Denizaşırı, Yeni Rusya, Yolcu Defteri gibi eserler aşağıdaki yazarlarımızdan hangisine aittir?
Reşat Nuri Güntekin |
Nazım Hikmet |
Ahmet Haşim |
Falih Rıfkı |
Yakup Kadri |
Bu eserler Falih Rıfkı'ya aittir.
5.Soru
Tezkirelerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Türk edebiyatında biyografi anlamında zengin bir malzeme oluşturur. |
Tezkire türünü modern biyografinin başlangıcına koymak mümkündür. |
Tezkirecilik geleneğinin başlangıcı, Batı edebiyatına dayanmaktadır. |
Edebiyatımızda tezkire ilk olarak Sehi Bey (Heşt-Behişt) tarafından yazılmıştır. |
Muallim Naci’nin Osmanlı Şairleri Tanzimat sonrasında yazılan tam bir tezkire örneğidir. |
Tezkire geleneği klasik Türk edebiyatında biyografi anlamında zengin bir malzeme oluşturur. Ancak şüphesiz ki bunları modern biyografinin başlangıcına koymak mümkün değildir. Eski Türk edebiyatı içerisindeki tezkirecilik geleneğinin başlangıcı, Arap edebiyatına dayanmaktadır. Edebiyatımızda
tezkire ilk olarak XV. yüzyılda Çağatay sahasında Ali Şir Nevayî tarafından yazılmıştır. Anadolu sahasında ise ilk örneği Sehi Bey (Heşt-Behişt) tarafından verilmiştir. Tanzimat sonrasında da tam bir tezkire olmamakla birlikte tezkirelerden hareketle oluşturulmuş eski edebiyat şairlerinden bahseden
biyografilere rastlamaktayız. Muallim Naci’nin Osmanlı Şairleri (1890) ve Esâmi (1890) isimli eseri bunlar arasında sayılabilirler.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kurguya dayalıdır?
Monografi |
Portre |
Nekroloji |
Otobiyografi |
Biyografik roman |
Monografi: Ünlü bir kişinin bütün şahsiyetini, hayatının tamamını, eserini, her yönüyle ele alan veya aynı detaylı bakış açısıyla herhangi bir konuyu ele alan yazılara “monografi” denmektedir. Öyleyse, (a) şıkkı yanlıştır.
Portre: Bir yazarın, yakından tanısın ya da tanımasın değerli saydığı, etkilendiği, beğendiği kişilerin karakter özelliklerini, belirgin yanlarını, aralarında geçen ilginç olayları veya daha başka özelliklerini anlattığı üç beş sayfalık kısa yazılara “portre” denir. Bunun iki türü vardır. Bunlardan birincisi ele alınan kişinin dış görünüşünden bahseden fiziki portre’dir. Diğeri ise tahmin edildiği üzere karakter özelliklerinden, iç dünyadan bahseden ruhsal portredir. Öyleyse, (b) şıkkı yanlıştır.
Nekroloji: Bir şahsiyetin ölümü üzerine, hemen aynı günlerde gazete ve dergilerde yakınları tarafından yazılan ve onun şahsiyetinden, eserlerinden bahseden yazılara da “ölüm ardı yazısı” bağlamında “nekroloji” denmektedir. Bu gibi ölüm ardı yazıları deneme türü içinde de değerlendirilmektedirler. Çünkü bu gibi ölüm ardı yazılarının tümüyle biyografiye dayalı olanları olduğu gibi, haber verme nitelikli olanları, duygusal içerikli olanları, bir anıya dayalı olanları, portre özellikli olanları, eleştirel olanları da bulunmaktadır. Öyleyse, (c) şıkkı yanlıştır.
Otobiyografi: Bir yazarın kendi yaşam öyküsünü yazmasıyla ortaya çıkan biyografiye “otobiyografi” veya “öz yaşam öyküsü” denir. Otobiyografiler, ben merkezli olduğu için kişisellik ön plandadır. Dolayısıyla yaşanmışlığa bağlı olarak yazarın yaşadığı zamana ait sosyal düşünceleri, tutum ve tavırları, zihniyeti, dinî, ahlaki düşünceleri, mutlulukları, hüzünleri söz konusu olabilmektedir. Otobiyografi ile anı/ hatıra türü birbirine oldukça yakındır. Fakat otobiyografide merkezde yazarın kendisi vardır; bir nevi yazar kendi dünyasına bakar, öznel bir yaklaşım söz konusudur; anı/hatırada ise çevredeki insanlar da ön plana çıkar. Öyleyse, (d) şıkkı yanlıştır.
Biyografik roman: Bilimsel ve edebî biyografilerin yanı sıra belki de edebî-sanatsal biyografinin farklı bir boyutu olarak görülebilecek “biyografik roman” dan da söz edilebilir. Burada bir romandan beklenen bütün bir kurmaca, tam bir karakter yaratma söz konusu olmasa da, bütün biyografik veriler bir kurmacaya dönüştürülür, bir roman veya hikâye formatında verilir, diğer bir anlamda, önemli bir şahsiyet bir romanın, bir hikâyenin kahramanına dönüştürülerek anlatılır. Bu tarz eserlere de “biyografik roman” denir. Bir anlamda burada söz konusu edilen kişi, hayat içerisinde yaşayış, düşünüş; fiziksel, ruhsal bütün özellikleriyle canlı bir kişilik olarak sergilenir. Öyleyse, (e) şıkkı doğrudur.
7.Soru
Edebiyatımızda ilk tezkire örneği kimin tarafından verilmiştir?
Muhammed b. Sallamel-Cumâhi |
Ali Şir Nevayî |
Sehi Bey (Heşt-Behişt) |
Latifî |
Âşık Çelebi |
Edebiyatımızda tezkire ilk olarak XV. yüzyılda Çağatay sahasında Ali Şir Nevayî tarafından yazılmıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdaki türlerden hangisi ile anı arasında ciddi bir ortaklık bulunmaz?
Makale |
Biyografi |
Mektup |
Seyahatname |
Günlük |
Anı/hatıra/hatırat; kişinin yaşadıkları, gördükleri ve işittiklerini, üzerinden belli birzaman geçtikten sonra hatırlaması ve bu hatırladıklarını kendi algı ve bakış açısına göre yazmasıdır. İnsanın hafıza ve hatırlama gücüne dayanan bu eylem sonucu ortaya konan farklı uzunluktaki nesir metinlerine de anı/hatıra/hatırat denir.
9.Soru
Türkçe yazılmış ilk gezi kitabı olarak kabul edilen Mirat’ül Memalik (Ülkelerin Aynası) adlı eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Evliya Çelebi |
Fikret Otyam |
Hikmet Feridun Es |
Kanuni Sultan Süleyman |
Seydi Ali Reis |
Türk kültüründe de röportaj geleneğinin ilk örneklerini Osmanlı Dönemi’nde yazılmış seyahatnamelere kadar uzatmak mümkündür. Türk denizcisi Seydi Ali Reis (1498-1563), komuta ettiği Osmanlı donanmasının kötü hava koşulları nedeniyle güzergahında yaşadığı zorunlu değişiklikler sonrasında Hindistan,Afganistan, Irak ve İran’dan geçerek İstanbul’a geldiğinde
yaşadıklarını, gördüğü şehirleri, karşılaştığı ilginç olayları ve çektiği zorlukları Mirat’ül Memalik (Ülkelerin Aynası) adlı eserinde anlatır. Türkçe yazılmış
ilk gezi kitabı olarak kabul edilen bu eserini Seydi Ali Reis, Edirne’de Kanuni Sultan Süleyman’a sunar.
10.Soru
Atatürk’ün doğumundan ölümüne kadarki hayatını kapsayan Çankaya isimli anıları yazan aşağıdakilerden hangisidir?
Ali Fuat Cebesoy |
Falih Rıfkı Atay |
Hafız Yaşar Okur |
Mazhar Müfit Kansu |
Ruşen Eşref Ünaydın |
Atatürk’ün doğumundan ölümüne kadarki hayatını kapsayan Çankaya isimli anıları yazan Falih Rıfkı Atay'dır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Haşim'in gezi yazısı eseridir?
Frankfurt Seyahatnamesi |
Akdeniz’de Bir Yaz Gezintisi |
Üç İrfan Diyarı: Finlandiya, İsveç, Danimarka |
Seyahat İntibaları |
Sürgün |
Ahmet Haşim'in eserinin adı Frankfurt Seyahatnamesi'dir.
12.Soru
Faik Sabri Duran'ın kaleme aldığı gezi yazısı eserinin adı nedir?
İstanbul’dan Londra’ya Şileple Bir Yolculuk |
Frankfurt Seyahatnamesi |
Yurt Dışında:Londra’da Gördüklerim |
Alp Dağlarından ve Miss Chalfrin’in Albümünden |
Sürgün |
Faik Sabri Duran'ın eseri İstanbul’dan Londra’ya Şileple Bir Yolculuk'tur.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Giriş bölümünün sürpriz, şaşırtıcı bir paragraf olduğu, en son söylenmesi gereken kelimelerin en başta söylendiği röportajlar hangisi gruba aittir?
Uzunluğuna göre röportajlar |
Anlatım tarzına göre röportajlar |
Sunuş tarzına göre röportajlar |
Ele alma durumuna göre röportajlar |
Yöntem açısından röportajlar |
Giriş bölümünün sürpriz, şaşırtıcı bir paragraf olduğu, en son
söylenmesi gereken kelimelerin en başta söylendiği
röportajlar sunuş tarzına göre olan röportajlardan Amerikan röportajı olarak adlandırılır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi cezaevi anısıdır?
Zeynep Oral, Bir Ses |
Halit Ziya Uşaklıgil, Bir Acı Hikâye |
Vehbi Polat, Acı Anılar |
Feridun Cemal Erkin, Dışişlerinde 34 Yıl |
Halide Nusret Zorlutuna, Benim Küçük Dostlarım |
Cezaevi Anıları: Zeynep Oral, Bir Ses
15.Soru
Prof. Dr. Mustafa İnan’ın hayatının anlatıldığı ve 1975’te yayımlanan "Bir Bilim Adamının Romanı"adlı eser kim tarafından yazılmıştır?
Nermin Bezmen |
Ayşe Kulin |
Hıfzı Topuz |
Oğuz Atay |
Atilla Şenkon |
Bir roman kurgusuna ulaşan biyografik roman diyebileceğimiz bir eser Oğuz Atay’ın bilim adamı ve hocası Prof. Dr. Mustafa İnan’ın hayatını anlattığı ve
1975’te yayımlanan Bir Bilim Adamının Romanı adlı eseridir. Dediğimiz gibi bu eser kurgusundaki başarı dolayısıyla biyografik romanların alışılagelen
yapısının biraz dışında yer almaktadır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye dışına yaptığı seyahatlerine ait gözlemlerini "Tuna’dan Batı’ya" (1935) kitabında belirten önemli edebiyat tarihçimizdir?
Faik Sabri Duran |
İsmail Habip Sevük |
Reşat Nuri Güntekin |
Sadri Ertem |
Selim Sırrı Tarcan |
İsmail Habip Sevük Türkiye dışına yaptığı seyahatlerine ait gözlemlerini "Tuna’dan Batı’ya" (1935) kitabında belirten önemli edebiyat tarihçimizdir.
17.Soru
Edebiyatımızda röportaj türünün ilk örneklerini veren yazar ve ilk eseri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Diyorlar ki - Ruşen Eşref Günaydın |
Bugün de Diyorlar ki- Hikmet Feridun Es |
Edebiyat Dostları-Mehmet Seyda |
Edebiyatçılarımız Konuşuyor- Yaşar Nabi Nayır |
Yılların Tanığı Üç Yazar- Hikmet Çetinkaya |
Edebiyatımızda röportaj türünün ilk örneklerini Diyorlar ki ve Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal’le Mülakat adlı eserleriyle Ruşen Eşref Ünaydın vermiştir.
18.Soru
Öyküsel röportaj hangi röportaj türünde yazılmaktadır?
Sunuş tarzına göre röportajlar |
Anlatım tarzına göre röportajlar |
Yöntem açısından röportajlar |
Uzunluğuna göre röportajlar |
Ele alınan konu ve görüşülen kişilere göre röportajlar |
Öyküsel röportajlar, anlatım tarzına göre röportaj türünde yazılan eserlerdir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cahit Sıtkı Tarancı’nın mektup türü ile ilgili yaptığı çalışmaların özelliklerinden biridir?
Batılı anlamda eleştiriyi mektuplarıyla edebiyatımıza taşımıştır. |
Yazdığı mektuplar Cumhuriyet Dönemi’nin bu türde yayımlanan en geniş kapsamlı kitapları olarak değerlendirilebilir. |
Sürgün gittiği Malta’da yazdığı mektuplarda felsefi, sosyal ve eğitim konularına değinmiştir. |
Özel mektup türünde yazdığı mektuplar yayımlandığı için yazınsal mektup haline dönüşmüştür. |
Mektuplarında anlatım tarzı doğal, içten ve yalındır. |
Namık Kemal, Batılı anlamda eleştiriyi mektuplarıyla edebiyatımıza taşımıştır. Ziya Gökalp, sürgün gittiği Malta’da yazdığı mektuplarda zaman zaman felsefi, sosyal ve eğitim konularına değinmiş, mesajlar vermiştir. Cahit Sıtkı Tarancı’nın Diyarbakır, Paris, Burhaniye ve Ilıca’dan Ziya Osman Saba’ya 1930- 1946 yılları arasında yazdığı mektuplar Cumhuriyet Dönemi’nin bu türde yayımlanan en geniş kapsamlı kitapları olarak nitelendirilebilir. Sabahattin Eyüboğlu’nun Necati Cumalı’ya yazdığı mektupta türün özelliklerini görmek mümkün. Özel mektup türünün bir örneği olan bu mektup yayımlandığı için yazınsal bir mektup hâline dönüşmüştür. Anlatım tarzının doğal, içten ve yalın olduğu dikkati çekmektedir.
20.Soru
Suyu Arayan Adam isimli anılarında; yakın çevresini, okul yıllarını, sahip olduğu idealler uğruna verdiği mücadeleleri, fikir ve düşüncelerindeki değişmeleri, Türk toplumunun yaşadığı önemli değişim ve dönüşümleri, kendi gözlem, intiba ve yorumları çerçevesinde akıcı bir dille kaleme alan aşağıdakilerden hangisidir?
Halit Fahri Ozansoy |
Melih Cevdet Anday |
Oktay Akbal |
Salah Birsel |
Şevket Süreyya Aydemir |
Şevket Süreyya Aydemir ise Suyu Arayan Adam isimli anılarında; yakın çevresini, okul yıllarını, sahip olduğu idealler uğruna verdiği mücadeleleri,
fikir ve düşüncelerindeki değişmeleri, Türk toplumunun yaşadığı önemli değişim ve dönüşümleri, kendi gözlem, intiba ve yorumları çerçevesinde akıcı bir dille kaleme almıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ