Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri Ara 5. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması:

Orhan Veli ve arkadaşları getirdikleri şiir anlayışı ile kendilerinden önce şiire başlayan şairleri etkiledikleri gibi, 1940-1950 arasında yazan kendi kuşaklarından şairler üzerinde de etkili olmuşlardır. Öncekilerden Garip etkisine girenler arasında özellikle heceden serbest şiire geçiş noktasında Cahit Sıtkı, Ziya Osman, Tanpınar gibi şairler gösterilebilir. Kendi kuşaklarından Cahit Külebi, Sabahattin Kudret, Necati Cumalı, Rüştü Onur, Muzaffer Tayyip Uslu; 40 Kuşağı Toplumcu Gerçekçilerinden Rıfat Ilgaz, Suat Taşer, Ömer Faruk, Garip şiir anlayışından değişen oranlarda etkilenmiş şairlerdir. Üstelik bu etkinin dolaylı biçimde daha geniş bir çevreyi kuşattığını söylemek de aşırı bir iddia olmaz. Ayrıca asıl kalıcı ve olumlu etkisi, yukarıda belirtildiği gibi, İkinci Yeni şiir akımının ortaya çıkışına zemin hazırlamış olmaktır.

Yanıt Açıklaması:

Birinci Yeni şairler şiirlerinde dizeyi geleneksel işlevden koparmayı amaçlamıştır.

Yanıt Açıklaması:

Orhan Veli Kanık ve arkadaşlarının  şiirde değişiklik yapmak istediklerini belirttikleri ve "Bu kitap, sizi alışılmış şeylerden şüpheye davet edecektir.." sözü edilen kitabın adı "Garip" tir. Doğru yanıt: E'dir.

Yanıt Açıklaması:

Bu Şehrin Çocukları (1945), Rüzgârlarım Konuşuyor (1947), Ortalık (1952) ve Irgadın Türküsü (1966) adlı kitaplarında topladığı şiirleriyle toplumcu gerçekçi şairler arasında yer alan Cahit Irgat da, toplumcu dünya görüşü ile Garip şiiri arasında gidip gelen ürünlere imza atmıştır. Şiirlerinde yer yer Necip Fazıl’ın metafizik duyarlılığını andıran imgeler de kullanmıştır.

Bu açıklama ışığında doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Nâz›m Hikmet’in Türk edebiyat›ndaki yeri büyük ölçüde bu ideolojik tutumu esteti¤inin temeline koymas›d›r. “San’at Telakkisi” adl› fliirinde aç›klad›¤› flu görüfller onun fliir anlay›fl›n› da ortaya koymaktad›r: 66 Cumhuriyet Dönemi Türk fiiiri S O R U D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE DÜfiÜNEL‹M SIRA S‹ZDE S O R U DÜfiÜNEL‹M D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE AMAÇLARIMIZN NAMAÇLARIMIZ K ‹ T A P T E L E V ‹ Z Y O N K ‹ T A P T E L E V ‹ Z Y O N ‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T MA K A L E MA K A L E 2 “... Benim fliirime ilham veren perimin omuzlar›nda aç›lan kanat: asma köprülerimin demir putrellerindendir!. Dinlenir, dinlenmez de¤il bülbülün güle karfl› feryatlar›.. Fakat as›l benim anlad›¤›m dil:- Bak›r, demir, tahta, kemik ve kirifllerle çal›nan Bethovenin sonatlar›.. Sen istedi¤in kadar tozu dumana katar sürebilirsin at›n›!. Ben de¤iflmem en halisüddem arap at›na; saatte 110 kilometrelik sür’atini demir raylarda koflan demir beygirimin!.”

Yanıt Açıklaması:

Biçimde ve özde bir titizlik göze çarpar. Ses ve ahenk öğeleriyle, özgün imge ve anlam öğeleri sıkı bir kaynaşma içerisindedir.

Yanıt Açıklaması:

Başta edebiyat dilinin konuşulan Türkçeye dayandırılması, hece vezninin şiirin asıl ölçüsü olmasının sağlanması ve millî, tarihî konuların işlenmesinin çoğalması Türkçülük akımının edebiyattaki en önemli etkileridir.

Yanıt Açıklaması:

Şiir, kelime ve mısralardan oluşan bir bütündür. Gerçekte güzel olan kelime ya da mısra değildir, sözcüklerin aralarında kurdukları anlamsal bağlantılar ve böylece oluşan organik bütünlüktür. Fakat ne yazık ki şiir geleneğinde kelimeler söyleniş tarzlarını, kullanılış şekillerini de beraberinde getirmektedir. Eski şiirin bir özelliği de kelimelerin belirli biçimlerde söylenebilmesi, kendi edalarını kendilerinin belirlemiş olmasıdır. Bunun adı ise “şairâne”dir. Söz konusu edayı getiren sözcüklerden oluşan sözlükten kurtulmadıkça şairâneden kurtulmaya da imkân yoktur.

Yanıt Açıklaması:

Toplumcu gerçekçi edebiyat anlayışının ilk ve en önemli temsilcisi Nazım Hikmet'tir. 

Yanıt Açıklaması:

Özellikle Attila İlhan’ın Mavi Hareketi çerçevesinde yaptığı eleştiriler; Garipçileri “bobstil” olmakla, meselesizlikle suçlaması etkili olmuştur. Doğru cevap A seçeneği olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Orhan Okay, Ahmet Hâflim’in fliirinin kaynaklar›n› “1. fiairin ferdi hayat ve flahsiyetinden gelen unsurlar, 2. Türk fliir gelene¤inden gelen unsurlar, 3. Frans›z sembolizminden gelen unsurlar” olmak üzere üç noktada toplamaktad›r. Hâflim fliiri, bu üç kayna¤›n özgün bir bireflimi olarak yeni Türk edebiyat›nda saf fliirin öncüsü kabul edilmifltir. “Bir Günün Sonunda Arzu” bafll›kl› fliirinin yay›nlanmas›ndan sonra yap›lan elefltirileri cevaplamak üzere yazd›¤› ve daha sonradan Piyale kitab›n›n bafl›na “fiiir Hakk›nda Baz› Mülahazalar” bafll›¤› ile ald›¤› “fiiirde Mana ve Vuzuh” yaz›s› Türk fliirinin modernleflmesindeki temel tafllardan birisidir.

Yanıt Açıklaması:

Orhan Veli’nin 1938’de yayımladığı “Kitabe-i Seng-i Mezar” şiiri alayla karşılanan, eleştirilen bir metin olmuştur. Bu şiirde sıradan bir insan tipi olan “Süleyman Efendi”nin ve özellikle onun “nasır”ının konu edinilmiş olması tuhaf karşılanmıştır. Çünkü o güne kadar edebiyatın ve özellikle de şiirin konusu yapılan insan tipi, kahramanlaştırmaya, yüceltilmeye uygun düşen özellikler taşırdı. şiirde işlenen duygular ve konular bu yüceltilme işlemine uygun olmalıydı.

Yanıt Açıklaması:

Metafizik terimi ilk defa Aristoteles’in eserlerini derleyip tasnif ederek kitaplaştıran Andronikos tarafından ünlü filozofun Prote Philosophia (İlk Felsefe) adlı eserine Meta ta Physika (“fizikten sonra gelen” anlamında metafizik) adını vermesiyle kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Müslümanların birleşmesi, güçlenmesi ve böylece Batı karşısında geri kalıştan kurtulmak İslamcılık akımının temel amacıdır. Osmanlıcılık akımının temel hedefi parçalanmayı önlemek için Osmanlı İmparatorluğu’ndaki bütün unsurların din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin eşitliğini sağlamaktır. Bu dönemde Türkçülük düşüncesinin iki temel yönü bulunmaktadır. Bunlar bütün Türkleri birleştirmek ve halka dönüş eğilimidir. Batıcılık akımı ile Batı tarzı bir devlet yapısı ve toplumsal değişimi sağlamak hedeflenmiştir.

Yanıt Açıklaması:

Meşrutiyet döneminin ilk yıllarında ortaya çıkan ve Türk edebiyatında ilk defa bir bildiri ile ortaya çıkması bakımından dikkati çeken Fecr-i Âtî toplaşması, genellikle ve yanlış olmayan bir bakışla Servet-i Fünûn’un devamı olarak görülmüştür. Fecr-i Âtîciler, biçim ve dil konusunda olduğu kadar, içerik ve duyarlılık noktasındaki tercihleriyle de, Edebiyat-ı Cedide zevk ve anlayışından ayrılmayan bir görünüm sunmuşlardır.

Doğru seçenek A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Yedi Meşaleciler arasında yer alan Ziya Osman Saba, konuşma diliyle örtüşen üslubu ve huzur veren imgeleriyle topluluğun, çağdaş Türk şiirinde kendisine özgü yer edinebilen tek adıdır.

Yanıt Açıklaması:

Âsaf Hâlet Çelebi'nin şiirlerinin dört temel beslenme kaynağı bulunduğu kabul
edilmektedir: doğu mistisizmi, tasavvuf, kutsal kitaplar ve çocukluğundan kalan
masallar, izlenimler.