Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri Ara 7. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması:

Garip önsözü, şiir dilinin doğallaşmasını, bu sebeple geleneksel bütün sanatların şiirden çıkarılması gerektiğini; şiire özgü kelime seçimi ve söz dizimi olamayacağını; şiirin toplumsal sorunların ifade aracı olduğunu; şiirle diğer sanatların birbirine karıştırılmaması gerektiğini; şiirde bilinçaltını kültür, toplum, gelenek vb. her türlü baskıdan uzak bir biçimde aktarmak gerektiğini; şiirde önemli olanın kelime veya dize gibi parça güzelliği değil bütünün güzelliği olduğunu; şiirin özelliğinin anlamda olduğunu ileri sürmektedir. Doğru cevap C dir.

Yanıt Açıklaması:

Yukarıda verilen Nazım Hikmet şiirinde geleneksel ölçüler sistematik biçimde kullanılmamıştır. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması:

Mehmet Akif Ersoy vezin ve kafiye uygulamalarında kişisel bir tarza ulaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: Orhan Veli’nin 1938’de yay›mlad›¤› “Kitabe-i Seng-i Mezar” fliiri alayla karfl›lanan, elefltirilen bir metin olmufltur. Bu fliirde s›radan bir insan tipi olan “Süleyman Efendi”nin ve özellikle onun “nas›r”›n›n konu edinilmifl olmas› tuhaf karfl›lanm›flt› r.

Yanıt Açıklaması:

Ortak özellikleri, hece veznini ve sade Türkçeyi Cumhuriyet’in hemen öncesinde Türk şiirinin hakim vezni haline getirmiş olan şairlerden, Orhan Seyfi Orhon, Halit Fahri Ozansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafiz Çamlıbel “Hecenin Beş şairi” veya daha yaygın olarak “Beş Hececiler” adlarıyla anılmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması:

Nazım Hikmet Ran’ın “San’at Telakkisi” adlı şiirinde şehir yaşamına övgü vardır. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması:

Mehmed Emin’in “Cenge Giderken” şiirinden beri edebiyatımızda yansıması görülen Türkçülük anlayışı, Ziya Gökalp’in “Turan” (1911) manzumesiyle Türkiye dışındaki Türkleri de kapsayan bir hedefe yönelir.

Yanıt Açıklaması:

Orhan Veli şiiri, iki temel yapıya karşı çıkmıştır: Geleneksel şiirin sahip olduğu estetik özellikler ve bu özelliklerin bağlı bulunduğu sosyal değerler. Estetik özellikler bilindiği gibi şiirin yapısını oluşturan bütün ögeleri, sosyal değerler ise kendisinden önceki şiirde mevcut insan anlayışının temsil ettiği bütün değerleri kapsamaktadır. A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadeler 1937-1945 yılları arasında Birinci Yeni şairlerinin benimsediği özelliklerdendir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması:

Yeni tarzdaki ilk şiirlerini 15 Eylül 1937’de yayımlayan Orhan Veli, bundan birkaç ay sonra şiir hakkındaki ilk görüşlerini ve bir bakıma Garip hareketinin başlangıcını oluşturan düşüncelerini ilk olarak iki arkadaşı Melih Cevdet ve Oktay Rifat’la birlikte Ulus gazetesinin düzenlediği “Şiir Ölüyor mu?” isimli ankete verdikleri cevapla açıklamıştır.

Yanıt Açıklaması:

Edebiyatta gerçekçilik anlayışı; gözlemci gerçekçilik, eleştirel gerçekçilik ve toplumcu gerçekçilik olarak üç ayrı çizgide gelişmiştir. Gözlemci gerçekçilik dış gerçeğin olduğu gibi esere yansıtılmasını, eleştirel gerçekçilik gözlemin eleştirel bir nitelik taşımasını içerirken; toplumcu gerçekçilik tezli oluşu, gerçekliği Marksizm düşüncesi çerçevesinde yorumlamasıyla ötekilerden ayrılır. Toplumcu gerçekçilik, Marksizm’in sanat-edebiyat alanına yansımasıdır. 1934’te Moskova’da toplanan Yazarlar Birliği Kongresi, Maksim Gorki tarafından özetlenen dört ilkeyle toplumcu gerçekçiliğin ölçütlerini ortaya koymuştur. Buna göre:

1. Toplumcu gerçekçilik daha önceki eleştirel gerçekçilikten farklı olarak pragmatik

bir edebiyattır ve bir tezi savunur.

2. “Sosyalist bireysellik ancak kolektif emek içinde gelişebilir.” Edebiyatta insanı

belirleyen en temel öğe kolektivizmdir.

3. “Yaşam eylemdir ve yaratmaktır. Yeryüzünde yaşayan insanın ulaşmak isteyeceği

i en son amaç yeryüzünde yaşamak mutluluğudur.” Yani yaşam,

maddesel ve doğal olanla sınırlıdır.

4. “Sosyalist bireyselliğin geliştirilmesi bu edebiyatın ana amacıdır.” Toplumcu

gerçekçilik didaktik bir amaç taşır.

Yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

“Nâzım Hikmet’in kendi çağındaki şairler üstünde de sonra gelenler üstünde de aktif realistler dışında fazla etkisi olmadığını söyleyen Cemal Süreyya, “Nâzım Hikmet’i tapınılacak bir şair olarak görmeyi” istemenin de öncelikle gerçekçilik açısından onun anısına ihanet etmek olacağını belirtir.

Yanıt Açıklaması: Garip Hareketi veya Birinci Yeni fiiiri, Orhan Veli Kan›k (1914-1950), Oktay Rifat Horozcu (1914-1989) ve Melih Cevdet Anday (1915-2002)’›n birlikte bafllatt›klar› fliir ak›m›n›n ad›d›r. S›kl›kla “Orhan Veli ve arkadafllar›” ifadesinin bu hareket için kullan›ld›¤› da görülür ki, bu söyleyiflten Orhan Veli’nin bu yeni fliir anlay›fl›nda di- ¤er iki arkadafl›ndan daha çok hareketin öncüsü olarak görüldü¤ü sonucu ç›kar›- labilir. K›sacas›, ayn› yafllarda ve okul arkadafll›¤›yla bafllayan dostluklar›ndan ortak bir fliir, edebiyat anlay›fl› ortaya koymufl olan bu üç genç, Cumhuriyet dönemi Türk fliirinde bir dönüflümün bafllang›ç noktas›n› oluflturmufllard›r.

Yanıt Açıklaması:

Modern Türk şiirinin kurucu şairleri olan Mehmet Akif, Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’in eserleri ve kişilikleri hakkında açıklama yapabilmek.

Yanıt Açıklaması:

Fütürizm, İtalyan şair Filipo Tommasso Marinetti’nin 1909’da Paris’te Le Figaro gazetesinde yayımladığı bir bildiri ile ortaya çıkan edebiyat, resim, heykel, müzik gibi birçok sanat türünde etkili olan bu akım İtalya’da Faşizm’le özdeşleşerek 1920’lerin ortalarına doğru etkisini yitirmiş olmasına karşın, Rusya’da 1917 devrimi ile gelen rüzgârla Mayakovski, Hliebinikov gibi sanatçılar tarafından kendi bildirilerini yayımlayarak izlenmiştir. Rus fütürizmi de Mayakovski’nin ölümünden ve Sovyetler’de “Toplumcu Gerçekçilik” adı altında özellikle sosyalist ideolojinin propagandasını amaçlayan düşüncenin resmi sanat anlayışı olarak kabul edilişinden sonra etkisini yitirmiştir. “Gelecekçilik” anlamına gelen Fütürizm, sanatta geleneksel değerleri reddeden, mantıklı cümle kuruluşlarına karşı çıkan, şiirde sokak dilinin kullanılmasını öneren ve yıkıcı olmakla kendisini niteleyen bir akımdır.

Yanıt Açıklaması:

Nazım Hikmet'in bir çok eleştirmen tarafından en başarılı eserleri kabul edilen Şeyh Bedrettin Destanı, Memleketimden İnsan Manzaraları gibi epik şiirlerinde, konu edindiği döneme uygun bir biçim ve dil kullandığı görülür.

Yanıt Açıklaması:

Necip Fazıl, daha ilk kitabına adını veren “Örümcek Ağı” şiirinin ses mimarisi
ile döneminin usta şairi Ahmet Hâşim’e “bu sesi nerden buldun çocuk?” dedirtecek
kadar üstün bir başarı yakalamıştı.

Yanıt Açıklaması:

Orhan Veli'nin "Eskiler Alıyorum" adlı şiiri Ahmet Hâşim’in şiir anlayışının ve şiirlerinin içini boşaltarak yıpratma amacı taşımaktadır. şiiri, “sözle musıki arasında, sözden ziyade musıkiye yakın” bir ara dil alarak gören Ahmet Hâşim’in şiir görüşünü alaya almakta, “Bir Günün Sonunda Arzu” şiirinin “Göllerde bu dem bir kamış olsam!” biçimindeki son dizesi parodi tekniğiyle gülünçleştirilmektedir.  B, C ve E seçeneklerindeki ifadeler de Orhan Veli şiirlerindendir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması:

Çelebi’nin şiirlerinin dört temel beslenme kaynağı bulunduğu kabul edilmektedir: doğu mistisizmi, tasavvuf, kutsal kitaplar ve çocukluğundan kalan masallar, izlenimler.  fiiirde tahkiyenin (hikaye anlatmanın) ve duygusallığın karşısındadır. O da Orhan Veli ve arkadaşları gibi şiirde resim, müzik gibi başka sanatların bulunmaması gerektiğine inanır. Şiiirde dize ve parça güzelliğinden çok bütün güzelliğinin önemine değinir.  Doğru cevap A’dır.