Devlet Bütçesi Ara 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devlet bütçesi ile ilgili olarak söylenemez?
Bütçe, en basit olarak gelir giderleri gösteren bir dokümandır. |
Bütçe, gelecekte devletin harcayacağı paralarla toplayacağı gelirlerin tahmindir. |
Bütçe, kaynaklarla amaçlara ulaşmak için bir araçtır. |
Bütçe, tercihlerin amaçlara ulaşmak üzere koordine edilmesi anlamında bir plandır. |
Bütçe, kaynakların sonsuz olması ve ihtiyaçların sınırlı olması nedeniyle alternatifler arasında tercih yapma sürecidir. |
A, B, C ve D seçeneklerindeki ifadeler bütçe için söylenebilir. Fakat E seçeneğindeki ifade doğru değildir. Bütçe, kaynakların sınırlı olması ve ihtiyaçların sonsuz olması nedeniyle alternatif hizmetler arasında tercih yapma mekanizmasıdır. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Kamu kurumlarının her yıl en azından bir önceki yılın ödeneği kadar ödeneği hak kazandığı varsayımını ortadan kaldırmayı amaçlayan bütçeleme sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Sıfır Esaslı Bütçeleme |
Torba Bütçe |
Klasik bütçe |
Performans Bütçeleme |
Program Bütçeleme |
Sıfır esaslı bütçeleme sistemi, kamu kurumlarının her yıl en azından bir önceki yılın ödeneği kadar ödeneği hak kazandığı varsayımını ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Bunun yerine kamu kurumlarının hiçbir ödeneğe sahip olmadığı ve gerekli olan ödeneğin hepsinin gerekçesinin her yıl açıklanmasını zorunlu kılar. Bu nedenle bütçe ödenekleri üzerindeki tartışmalar, ödenek artışları/azalışları hakkın da değil, bütçenin tümü üzerinde yapılmaktadır. Genellikle diğer bütçeleme sistemlerinde görülen “artırımcılık” özelliğini ortadan
kaldırmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle cevap A'dır.
3.Soru
Belli bir döneme (mali yıla) ait harcama yapma ve gelir toplama yetkisinin, yasama organınca o mali yıl başlamadan önce bir bütçe yasası ile yürütme organına verilmesi ilkesine ne ad verilir?
Yıllık Olması İlkesi |
Birlik İlkesi |
Alenilik İlkesi |
Doğruluk İlkesi |
Önceden İzin Alma İlkesi |
Kısaca önceden izin alma ilkesi, belli bir döneme (mali yıla) ait harcama yapma ve gelir toplama yetkisinin, yasama organınca o mali yıl başlamadan önce bir bütçe yasası ile yürütme organına verilmesi, önceden izin alma ilkesi olarak adlandırılır. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.
4.Soru
Performans bütçeleme sistemi ile klasik bütçeleme sistemi arasındaki temel fark aşağıdakilerden hangisidir?
Klasik bütçede kaynaklara fakat permormans bütçelemede faaliyetlere ve bunları başarma derecelerine yoğunlaşılır. |
Klasik bütçenin hazırlanması uzun zaman alır fakat, permormans bütçelnin hazırlaması kısa zaman alır. |
Klasik bütçenin hazırlığı çak maliyetlidir fakat, permormans bütçenin hazırlama maliyeti düşüktür. |
Hazırlayanlar arasında, klasik bütçenin hazırlık sürecinde uzlaşmaya varmak zordur fakat, permormans bütçenin hazırlamasında çok kolaydır. |
Klasik bütçede denetim yapmak kolaydır fakat permormans bütçenin denetimi zordur. |
Performans bütçeleme sistemi kamu kurumlarının faaliyet performansları ile bunları başarma dereceleri üzerine yoğunlaşmaktadır. Fakat bu uygulama, klasik bütçede olduğu gibi kullanılan kaynaklar üzerinde yoğunlaşmaz. Performans bütçele me, mali yıl içinde ölçülebilir faaliyetlerin maliyetlerini tahmin etmeye çalışır. Kaynak kullanma sürecinin ikinci aşaması olan satın alınan girdilerle belirli faaliyet ve işleri yapma üzerinde yoğunlaşır. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
1215 yılında İngiltere Kralı John tarafından imzalanan, vatandaşların haklarını
ve özgürlüklerini garanti altına alan anlaşmaya ne denir?
Haklar Bildirgesi |
Büyük Özgürlük Şartı |
Hazine Şansölyesi |
Avam Kamarası |
Restorasyon Dönemi |
Büyük Özgürlük Şartı
6.Soru
I. Ekonomik istikrar
II. Mutlak gelir eşitliği
III. Kaynak tahsisinde etkinlik
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bütçenin çağdaş işlevlerindendir?
Yalnızca I |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
I, II ve III |
Ekonomik istikrar ve kaynak tahsisinde etkinlik bütçenin çağdaşişlevlerindendir. Bütçenin diğer bir çağdaş işlevi ise mutlak gelir eşitliği değil gelir dağılımında adaleti sağlama işlevidir.
7.Soru
İngiltere’de monarşi üzerindeki gücü ele geçiren Parlamento’nun ilan ettiği belirli anayasal ve medeni hakların ana hatlarıyla belirtildiği yasal belgeye ne ad verilir?
Büyük Özgürlük Şartı |
Haklar Bildirgesi |
Özgürlük Bildirgesi |
Vatandaşlık Hakkı |
İngiltere Anayasası |
Haklar Bildirgesi: İngiltere’de monarşi üzerindeki gücü ele geçiren Parlamento’nun ilan ettiği belirli anayasal ve medeni hakların ana hatlarıyla belirtildiği yasal belge.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi statik bütçelerin ilkeleri arasında yer almaktadır?
Doğruluk ilkesi |
Şekli ilkeler |
Alenilik ilkesi |
Tahsis ilkesi |
Önceden izin alma ilkesi |
Şekli ilkeler, statik bütçe ilkeleri arasında yer almaktadır.
9.Soru
Runnymede’de kilise ve halk tarafından desteklenen bir grup baronla bir araya gelen Kral John’u, Büyük Özgürlük Şartı (Magna Carta Libertatum) adı verilen, tarihe ilk demokrasi metni ve anayasal belge olarak geçen şartı imzalamaya mecbur bırakmıştır. Bu belge ile bütçe hakkının temelini oluşturan vergileme hakkı bir tür meşruti güvenceye kavuşturulmuş bulunmaktaydı.
Bu belge hangi tarihte imzalanmıştır?
1410 |
1259 |
1190 |
1360 |
1215 |
Zamanla devlet faaliyetlerinin artışına bağlı
olarak masrafların çoğalması ancak kralın kişisel
gelirlerinin sabit kalması, vergiye başvurulmasını
sıklaştırdı. İngiliz kralları, toprak sahiplerini borç
ve hediye vermeye zorlayarak, adalet satarak (hukuki
davalara karar vermek için rüşvet alarak veya
mülklerine el koymak için insanları yargılayarak)
ve tebaalarına danışmadan yeni vergiler getirerek
diğer olağan dışı gelirlerini artırdılar. Yeni gelir uygulamalarına
itiraz eden tebaalarına karşı zor kullandılar.
Ülke içerisindeki karışıklıklar, Kraliyeti
dış tehditlere karşı da savunmasız hale getirdi. Bu
gelişmeler, 15.06.1215 tarihinde Runnymede’de
kilise ve halk tarafından desteklenen bir grup baronla
bir araya gelen Kral John’u, Büyük Özgürlük
Şartı (Magna Carta Libertatum) adı verilen,
tarihe ilk demokrasi metni ve anayasal belge olarak
geçen şartı imzalamaya mecbur bırakmıştır. Bu belge
ile bütçe hakkının temelini oluşturan vergileme
hakkı bir tür meşruti güvenceye kavuşturulmuş
bulunmaktaydı.
10.Soru
"Ekonomik istikrarı sağlama kavramı tam istihdamı sağlanmayı, Fiyat istikrarını sağlanmayı, ödemeler dengesini sağlanmayı ve ekonomik kalkınmayı sağlamayı kapsamaktadır. İşsizlik sorunu piyasa ekonomileri tarafından çözümlenememesi hâlinde kamu kesiminin yine devlet bütçesi ile işsizlikle mücadele etmesi gereği ortaya çıkmaktadır. İthalatla ihracat arasındaki açığın kapatılabilmesi için devlet müdahalesi kaçınılmaz olabilmektedir. Vergi teşvikleri veya ucuz kredi sağlanması iktisadi kalkınmanın sağlanması da büyümeye yönelik önemli roller oynamaktadır."
Yukarıdaki metinde bütçenin hangi işlevinden söz edilmektedir?
Kaynak tahsisi |
Gelir dağılımı |
Siyasi işlevi |
Mali işlevi |
Ekonomik istikrar |
Ekonomiler zaman zaman depresyonist baskılar altında, başka zamanlarda ise enflasyonist etkiler altında kalmaktadır. Bu ve buna benzer ekonomik sorunları devletlerin bütçeleri aracılığıyla çözmeye çalışması gerekmektedir. Ekonomik istikrarı sağlama kavramı tam istihdamı sağlanmayı, Fiyat istikrarını sağlanmayı, ödemeler dengesini sağlanmayı ve ekonomik kalkınmayı sağlamayı kapsamaktadır. Ekonomilerde eksik istihdam koşulları geçerli olabilmektedir. Günümüzde, özellikle işgücü piyasasında işsizliğin yaygın bir sorun olarak tüm ülkelerde yaşandığı görülmektedir. İşsizlik sorunun
piyasa ekonomileri tarafından çözümlenememesi hâlinde kamu kesiminin yine devlet bütçesi ile işsizlikle mücadele etmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Dış ödemeler dengesinin önemli bir kısmını oluşturan dış ticaret açığı ele alınırsa ithalatla ihracat arasındaki açığın kapatılabilmesi için devlet müdahalesi kaçınılmaz olabilmektedir. Kalkınmayı sağlama veya sürdürülebilir ve istikrarlı bir büyüme için yine devlet bütçelerine görev yüklenmektedir. Bütün bunlar devletin bütçe ile ekonomik istikrarı sağlama işlevlerinin araçlarından biridir.
11.Soru
Fiyat istikrarının, ekonomik kalkınmanın ve ödemeler dengesinin sağlanması bütçenin hangi işlevinin kapsamı içindedir?
Mali işlev |
Hukuki işlev |
Ekonomik istikrar işlevi |
Gelir dağılımında adalet işlevi |
Kaynak tahsisinde etkinlik işlevi |
Ekonomik istikrarı sağlama kavramı tam istihdamı sağlanmayı, Fiyat istikrarını sağlanmayı, ödemeler dengesini sağlanmayı ve ekonomik kalkınmayı sağlamayı kapsamaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bütçenin Türk Dil Kurumu tarafından yapılan tanımıdır?
Kamu parasını ve harcamaları düzenleyen kurallara dayalı bir süreçtir. |
Devletin belli bir süre içindeki gelir ve giderlerini tahmini olarak belirleyen, gelirin toplanmasına giderin yapılmasına izin veren bir tasarruftur. |
Kamu gelirleri ile giderlerinin önceden verilmiş iznini (tahmin ve onay) kapsayan bir tasarruftur. |
Devlet ve öteki kuruluş veya toplulukların belirli bir dönem içindeki gelir ve giderlerinin oranlama niceliklerini önceden belirleyen, onaylayan ve bu işlemlerin yapılmasına izin veren kanun veya karardır. |
Harcama önceliklerini belirlemek için çok kısa ve uzun vadede çok büyük belirsizlikleri ortadan kaldıracak bir belgedir. |
Bütçe kavramıyla ilgili olarak farklı tanımlar mevcuttur. Türk Dil Kurumuna göre, bütçe: “Devlet ve öteki kuruluş veya toplulukların belirli bir dönem içindeki gelir ve giderlerinin oranlama niceliklerini önceden belirleyen, onaylayan ve bu işlemlerin yapılmasına izin veren kanun veya karar olarak” tanımlanmıştır. A seçeneğindeki tanım Allen Schick tarafından, B seçeneğindeki tanım Edgar Allis tarafından, C seçeneğindeki tanım Rene Stourm tarafından, E seçeneğindeki tanım Dünya Bankası tarafından yapılmıştır.
13.Soru
Bütçe kavramının, günümüzdeki anlamda maliye dokümanlarını ifade etmek için kullanılmaya hangi yılda başlamıştır?
1750 |
1780 |
1790 |
1800 |
1810 |
Bütçe kavramı, çantanın kendisinden ziyade çantanın içeriğindeki maliye dokümanlarını ifade etmek için kullanılmaya başlandı. 1800 yılından itibaren bu kullanım İngiltere’de genel olarak kabul edildi. İzleyen yıllarda bu kavram Türkiye de dâhil olmak üzere pek çok ülke tarafından benimsendi.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi torbalama bütçe sistemine yöneltilebilecek eleştiriler arasında yer almaz?
Yolsuzlukları kolaylaştırması |
Yapılan harcamaların etkilerinin tespitinin güç olması |
Bürokrasiye geniş takdir yetkisi vermesi |
Yüksek maliyetli olması |
Hükümetlerin önceliklerinin bilinmesinin sınırlanması |
Torba bütçeleme tekniğinin belirli üstünlükleri vardır. Birinci olarak torba bütçelerin hazırlaması
kolaydır ve hazırlıklar için geçecek zaman ve katlanılacak maliyetler çok düşüktür.
15.Soru
Tarihte bütçe hakkının temeli hangi belgeye dayanmaktadır?
Haklar Bildirgesi |
Magna Carta |
1789 İhtilali |
1776 Bağımsızlık Bildirgesi |
Sened-i İttifak |
Magna Carta ile bütçe hakkının temeli oluşmuş, vergileme hakkı meşru bir güvenceye kavuşmuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.
16.Soru
Bütçe hakkı tarihte ilk olarak hangi ülkede yer almıştır?
Birleşik Krallık |
Amerika Birleşik Devletleri |
Fransa |
Almanya |
İtalya |
Bütçe hakkının tarihte ilk defa kazanıldığı ülke olan Birleşik Krallık ayni zamanda ve dolayısıyla modern bütçelemenin temellerinin atıldığı ve geliştiği ülkedir.
17.Soru
"Bütçenin tanımında yer alan gelir ve giderlerin uygulanmasına önceden izin veren bir belge olması sonucunda, verilen bu iznin de nasıl kullanıldığının bilinmesi gerektirmektedir.
Bir başka deyişle parlamento hükümete vermiş olduğu uygulama iznini en azından mali yılsonunda görmek isteyecektir. Bilindiği gibi devlet bütçeleri ülke ekonomilerinde oldukça önemli büyüklüklere sahiptir. Bu kadar büyük bir paranın harcanmasının ve paranın toplanmasının mali yıl içerisinde bilinmesi gereklidir. Bu aynı zamanda görevini yapan ve yapmayan kamu görevlilerini belirlemek için de kullanılmaktadır. Bütçe işlemlerinin hukuka uygun olup olmadığı ise yine bu açıdan önemlidir."
Yukarıdaki açıklamada bütçenin hangi işlevine vurgu yapılmaktadır?
Bütçenin hukuki işlevine |
Bütçenin mali işlevine |
Bütçenin siyasi işlevine |
Bütçenin denetim işlevine |
Bütçenin klasik işlevine |
Çünkü bütçenin tanımında yer alan gelir ve giderlerin uygulanmasına önceden izin veren bir belge olması sonucunda, verilen bu iznin de nasıl
kullanıldığının denetlenmesini gerektirmektedir. Bir başka deyişle parlamento hükümete vermiş olduğu uygulama iznini en azından mali yılsonunda denetlemek isteyecektir. Bu denetim siyasi denetim olarak adlandırılmaktadır.
Bilindiği gibi devlet bütçeleri ülke ekonomilerinde oldukça önemli büyüklüklere sahiptir. Çeşitli ülkelerde GSMH’nin yaklaşık %20’si ile %60’ı arasında paya sahiptir. Bu kadar büyük bir paranın harcanmasının ve paranın toplanmasının mali yıl içerisinde denetimin yapılması gereklidir. Bu denetim aynı zamanda görevini yapan ve yapmayan kamu görevlilerini belirlemek için de kullanılmaktadır. İdarenin kendi kendini denetlemesi anlamında yönetsel veya idari denetim olarak adlandırılmaktadır.
18.Soru
"Artırımcılık" özelliğini ortadan kaldırmayı amaçlayan bütçeleme sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Klasik bütçe |
Program bütçe |
Torba bütçe |
Sıfır esaslı bütçe |
Performans bütçe |
Sıfır esaslı bütçeleme, artırımcılık özelliğini ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. doğru cevap D'dir.
19.Soru
Sıfır esaslı bütçeleme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Klasik bütçeleme ile iş yükü bakımından aynı avantaja sahiptir. |
Kamu kurumunun içindeki öncelikleri gözden geçirmemesi bakımından dezavantaja sahiptir. |
Bütçe hazırlıkların aşağıdan yukarıya doğru olması bir üstünlük sağlar. |
Bütçe kararlarının iyi alınması konusunda eksiklikler bulunmaktadır. |
Kaynak tasarrufunu sağlayamaz. |
Sıfır esaslı bütçelemenin üstün yanları olarak şunlar söylenebilir: Sıfır esaslı bütçeleme sistemi, klasik bütçelemede olmayan, iş yükü, performans ölçüleri gibi yöneticilerin kullandığı verileri üretmesi açısından bir avantaja sahiptir. İkinci olarak kamu kurumunun içindeki önceliklerin gözden geçirilmesine yardımcı olmaktadır. Üçüncü üstünlük olarak bütçe hazırlıklarının, aşağıdan yukarıya doğru olması, bütçe kararlarının daha iyi alınmasına yardımcı olabilmesi söylenebilir. Son olarak alternatif kaynaklarla yapılabilecek işleri ortaya koyması nedeniyle kaynak tasarrufu sağlayabilmektedir.
20.Soru
"Örgüt bütçesi de denilen bu bütçe sisteminde her bir harcamacı kuruluşun bütçesi bölümlere ve maddelere ayrılmakta; harcama kalemlerinin tahmini tutarlarını belirten maddelerin toplamı bölümleri; bölümlerin toplamı ise kuruluşun bir yıllık gider tahminlerini vermektedir." verilen tanı aşağıdakilerden hangisine aittir?
Klasik Bütçe |
Yenilikçi Bütçe |
Atılımcı Bütçe |
Geleneksel Bütçe |
Önlemsel Bütçe |
Klasik Bütçe: Örgüt bütçesi de denilen bu bütçe sisteminde her bir harcamacı kuruluşun bütçesi bölümlere ve maddelere ayrılmakta; harcama kalemlerinin tahmini tutarlarını belirten maddelerin toplamı bölümleri; bölümlerin toplamı ise kuruluşun bir yıllık gider tahminlerini vermektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ