Din sosyolojisinin ortaya çıkışı ve gelişimi genel olarak sosyolojinin ortaya çıkışı ve gelişimiyle aşağı yukarı aynı tarihe sahiptir. O yüzden sosyolojik bilginin kökenini bir disiplin olarak şekillenmeye başladığı 19. yüzyılın ikinci yarısı aynı zamanda din sosyolojisinin ortaya çıktığı dönemdir.

Protestanlığın kurulmasına yol açan Reform hareketi; aynı zamanda Kilise’nin mülksüzleştirilmesi hareketinin de başlangıcını teşkil eder. Kilise mülklerine el konulması öyle sonuçlar doğurdu ki; neticede köylü mülksüzleşti. Bütün kaynaklar üretim uğruna seferber edilmeye başlandı. Bu da kapitalizmin uç vermesi için gerekli alt yapıyı sağladı.

Protestanlık, toplumsal ve ekonomik anlamda bir özgürleşme hareketiydi ancak dünyaya en büyük etkisi kapitalizme zemin hazırlaması olmuştur.

Dini, anlamlı sosyal eylem ve motivasyon olarak inceleyen, dine yaklaşımını sosyal eylem tanımıyla tutarlı bir şekilde ele alan sosyolog Max Weber’dir.

Gentile, Yahudilikte Yahudi olmayanlara verilen isimdir.

“Din, bastırılmış varlığın müşahedesi, kalpsiz bir dünyanın kalbidir, tıpkı ruhsuz bir dünyanın ruhu olduğu gibi... Din bir afyondur.” Sözleri ile Karl Marx ölümünün ardından bu tür ikilemlere yol açmıştır.

“Milel”, milletin (yani dinin) çoğulu olarak vahye dayalı bütün dinleri kapsayan bir kavramdır. “Nihal” ise kupkuru zan ve vehim anlamına gelen “Nıhle”nin çoğulu olarak vahye dayanmayan din, düşünce veya akımları kapsıyor. Böylece islam kozmolojisi içinde farklı insanlara, kültürlere, dinlere duyulan bu ilgi ve duygular Milel ve Nihal diye özetlenebilecek bir literatürün ortaya çıktığı görülür.

Weber’e göre, İslam, dünyayı bir çile yeri olarak görmekten ziyade dünyanın nimetlerinden olabildiğince istifade etmeyi meşru gören bir din olarak değerlendirir. Klasik Oryantalist bakışın ürünü olan şehvete düşkünlük ve lüks içinde yaşama isteği, Weber’in püriten bir ahlakın gelişmesine mâni olan unsurların başında yer alır.

Feuerbach Üzerine Tezler, Karl Marx’a ait bir eserdir.

Tek tanrılı dinler arasında kurucu merkezinden başka bir merkez edinen tek din Hristiyanlıktır.

Doğa durumunda özünde iyi olan insanların sosyalleşme ile bozulduğunu ifade eden, Fransız devrimini hazırlayan ünlü Fransız düşünür Jean Jacques Rousseau’dur. Rousseau’ya göre, tekrar o “iyi” öze dönebilmek için bir erdem olan cumhuriyetle idare edilmeleri gerekir.

“Demesne” adı verilen, sadece imtiyazlı sınıfa ait olan toprak parçaları köylüler tarafından işlense de geliri tamamıyla imtiyazlı sınıfına aittir.

Yaklaşık 30 yıl süren halifelik, Hz. Ali’nin öldürülmesiyle fiilen sona ermiştir.

Siyasetçiler de özgür bir birey oldukları için belirli bir dine siyasetten bağımsız olarak mensup olabilirler. Devletlerin hepsi seküler bir toplum oluşturma çabası içinde değildir. Devlet politikalarında israfın önlenip, tutum ahlakının geliştirilmesi dinin ötesinde ekonomik çıktılar ile ilgilidir.