Ekonomi Sosyolojisi Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Dünyada ilk kez “seri üretime” dayalı otomobil fabrikası tasarlayan ve “yürüyen bant” sisteminin kurucusu olarak kabul edilen iş adamı kimdir?
Vincenzo Lancia |
Antoine De La Mothe Cadillac |
Henry Ford |
Emille Peugeot |
John Dodge |
1908 yılında Henry Ford tarafından geliştirilen T Model araç, bant sistemi ile üretilmiştir. Yürüyen bant sistemi sayesinde üretimde otomasyona geçilmiş, maliyetler düşürülmüş, işçi ücretleri yükselmiş ve üretim miktarları çok büyük oranlarda artmıştır. Henry Ford’un geliştirdiği bu sistem yalnızca otomotiv sektöründe değil diğer tüm sektörlere de hızla yayılmıştır. Bu nedenle 1990’lerin başlarında ortaya çıkan kitlesel üretim modeline Henry Ford’un isminden yola çıkılarak fordizm adı verilmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi postfordizmin özelliklerindendir?
Standart ürünlerin kitlesel olarak üretilmesi |
Modül üretimi, montaj hattından bağımsızlık |
Vasıfsız, sadece bir iş yapan işçiler |
Büyük ölçekli işletmelerde yoğunlaşmış kitlesel işgücü |
Keynesyen ekonomi politikaları |
Standart ürünlerin kitlesel olarak üretilmesi, vasıfsız, sadece bir iş yapan işçiler, büyük ölçekli işletmelerde yoğunlaşmış kitlesel işgücü, keynesyen ekonomi politikaları fordizmin özelliklerindendir. Çeşitliliği artmış ürünlerin daha küçük ölçekte üretilmesi, vasışı, üretim süreci hakkında bilgisi olan, çok işlevli işçiler, daha az sayıda işçinin çalıştığı küçük ölçekli işletmeler, neo-liberal ekonomi politikaları ve modül üretimi, montaj hattından bağımsızlık postfordizmin özelliklerindendir.
3.Soru
Endüstriyel kapitalizmin kitlesel üretim ve kitlesel tüketim modelini tanımlamak için kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Taylorizm |
Post-taylorizm |
Fordizm |
Post-fordizm |
Determinizm |
Fordizm genel olarak Amerika’da Henry Ford tarafından geliştirilen ve daha çok endüstriyel kapitalizmin üretim sürecinde uygulanan ilkeleri tanımlamada kullanılan bir kavramdır. İlk önceleri Antonio Gramsci tarafından Amerikan endüstriyel yaşam biçimini belirtirken kullanılmıştır. Fordizm en kısa ve özlü tanımıyla endüstriyel kapitalizmin kitlesel üretime ve kitlesel tüketime dayalı bir örgütlenme modelidir. Doğru cevap C'dir.
4.Soru
İşçinin yapacağı işin her aşamasının yönetimce planlanarak işçiye direktifler biçiminde iletilmesini öngören yönetim anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?
Fordizm |
Post-fordizm |
Taylorizm |
Post-taylorizm |
Marksizm |
Taylorizmin özellikleri literatürde genel olarak üç temel ilke çerçevesinde sınıflandırılarak ele alınmaktadır. Bunlar sırasıyla; üretim sürecinin basitleştirilmesi, kafa (veya zihinsel) emeğin üretimden alınarak planlama düzeyinde merkezîleştirilmesi, işçinin yapacağı işin her aşamasının yönetimce planlanarak işçiye direktifler biçiminde iletilmesidir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkışında rol oynamış olan etkenlerden biri değildir?
Tabiatın ve dünyanın anlaşılabileceği ve ona egemen olunabileceği fikri
|
Bilim adamlarının artık kendilerini sadece teori ile sınırlamayıp, araştırmacı ve deneyci bir karakteristik de kazanmaları
|
Aristokratlar ile elit kesimin toplumsal fonksiyonlarının giderek artış göstermesi
|
Bilim adamları, mucitler ve sermayedarların aynı kulüplerde bir araya gelmeleri
|
Bilim ve teknoloji arasındaki ilişkiselliğin belirleyici ve öncül bir rol oynaması
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Endüstri Devriminin toplumsal ve ekonomik hayatta yol açtığı değişikliklerden biri değildir?
Üretim ve tüketim süreçleri küreselleşmiştir.
|
İş bölümü ve uzmanlaşma artmıştır.
|
Emek yoğun üretimden teknoloji yoğun üretime geçilmiştir.
|
Üretim miktarlarında çok büyük artışlar olmuştur.
|
Tarımsal üretim ekonomide başat rol oynamaktadır.
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi küresel krizden sonra ortaya çıkan Yeni Tüketicinin özelliklerinden birisidir?
Savurgan |
Açgözlü |
Aşırı harcama yapan |
Etik |
Ben merkezci |
Yeni Tüketici denilen olguda, “tasarruf”, “sadelik”, “kendilik”,“etik”, “başkalarına duyarlı olma”, “adil ve etik ticaret” ile “insanlara ve çevreye özen gösterme” gibi değerler ön plana çıkıyor. Doğru cevap D şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de enformel sektörün 1960-80 yılları arasında uygulanan ithal ikame modeline yaptığı katkılardan bir değildir?
Sisteme ucuz işgücünün sağlanması
|
Kente göçen işgücü sayesinde ülke içi üretilen mal ve hizmetlere olan talebin yoğun, yaygın ve sürekli hale gelmesi
|
Kentin göçmenlerinin ulaşamadığı kentsel mal ve hizmetleri ucuz yollarla kendi olanaklarıyla üretmeye başlaması
|
Türkiye’de üretilmeyen ürünlerin ithalatı
|
İthal teknoloji ve makine kullanan formel sektöre tamir-bakım-yedek parça üretimi ve hizmetinde destek sağlanması
|
9.Soru
Üretim toplumundan tüketim toplumuna geçtiğimiz, kitlesel üretim ve pazarlamanın kitlesel emek gücüne ihtiyaç duymadığı; yani yaşamın eksen noktasının üretmekten tüketmeye kaydığı eleştirisi aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?
Max Weber |
Andre Gorz |
Zygmunt Bauman |
Max Horkheimer |
Charles Taylor |
Bauman’a göre “üreticiler toplumu”ndan, “tüketiciler toplumu”na, yani çalışma etiğinin yol gösterdiği bir toplumdan, tüketim estetiğiyle yönetilen bir topluma geçiyoruz; tüketim toplumu ve seri imalat artık kitlesel emek gücüne ihtiyaç duymuyor.
10.Soru
I. Soyutlama
II. Denetleme
III. Eşgüdüm
IV. Örgütleme
V. Planlama
Yukarıdakilerden hangileri Fayol tarafından belirlenen yönetimin işlevleri arasında yer almaktadır?
I, IV |
I, II, III |
I, III, IV |
II, III, IV, V |
Hepsi |
Henri Fayol Genel ve Sınai Yönetim adı altında yeni ilkeler geliştirmiştir. Taylor’cı işleyişi daha da öteye götüren bu ilkeler, işletmelerin işlevlerini teknik, yönetim, ticaret, finans, güvenlik ve muhasebe olarak altı kategoride toplayarak, sorunların yönetsel beceri noksanlığından kaynaklandığını varsaymışlardır. Fayol yönetimin işlevlerini ise;
denetleme, eşgüdüm, örgütleme, planlama ve yöneltme olarak belirlemiştir. Görüldüğü üzere soyutlama dışındaki maddelerin tamamı Fayol tarafından belirlenen yönetimin işlevleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Max Weber tarafından yazılmıştır?
Protestan Etik ve Kapitalizmin Ruhu |
Post-Endüstriyel Toplumun Gelişi |
İşin Geleceği |
Kapitalizmin Kültürel Çelişkileri |
Tembellik Hakkı |
Weber, modern kapitalizmin ortaya çıkışında asıl belirleyici unsurun Protestanlık olduğunu ifade etmektedir. Onun “Protestan Etik ve Kapitalizmin Ruhu” adlı çalışmasında ortaya attığı tez, yayımladığı tarihten itibaren, lehte ve aleyhte geniş yankılar uyandırmıştır.
12.Soru
“Çalışma” ya da “çalışma etiği” hangi çağa ait kavramlardır?
İlk Çağ |
Orta Çağ |
Yeni Çağ |
Yakın Çağ |
Modern Çağ |
“Çalışma” ya da “çalışma etiği” modern çağın bir kavramıdır.
13.Soru
I) Tarımsal devrim sonrası dönem
II) Sanayi devrimi sonrası dönem
III) Bilgi teknolojisi dönemi
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri insanın hem üretici hem de tüketici olduğu dönemler arasında sayılmaktadır?
Yalnız I |
I-II |
I-III |
II-III |
I-II-III |
İnsanın hem tüketici hem de üretici olduğu dönem kendi içinde üçe ayrılmaktadır: Tarımsal devrim sonrası, sanayi devrimi sonrası ve bilgi teknolojisi dönemi.
14.Soru
Ürün için belirlenen parasal değere ne ad verilir?
Mübadele değeri |
Kullanım değeri |
Teknik değer |
Fonksiyonel değer |
Bağlantı değeri |
Bilindiği gibi mübadele değeri, ürün için belirlenen parasal değeri ifade eder. Kullanım değeri ya da diğer adlarıyla teknik ya da fonksiyonel değer, ürünün nasıl kullanıldığı ile ilgilidir. Bağlantı değeri, tüketicinin ürün ve o ürünün markasıyla birlikte oluşturduğu ve bununla çevresiyle iletişime geçebildiği değerdir.
15.Soru
Bilgi toplumunda en dinamik sektör aşağıdakilerden hangisidir?
Ulaşım sektörü |
Hizmetler sektörü |
Tarım sektörü |
Otomotiv sektörü |
ARGE |
Bilgi toplumunda teknoloji, doğa, evren ve toplumsal sistemlere uygulanabilir olan bilimsel bilgidir. Zira görünmez doğa olan atom altının ve DNA şifrelerinin bilgisi ancak bilimsel yöntemler içinde üretilebilir. Bilimsel bilginin henüz uygulanamaz olanı teorik bilgidir. Bilgi çağında teknoloji, zihnin ürünü olup; odaklanmış beynin kullanım yöntemleri ile bilimsel araştırma yöntemlerine dayalı olarak, ARGE sistemleri içinde üretilir. Bilgi çağında, üretim ilişkilerinin bilgisayar sistemleri içinde gerçekleşmesi, süreçlere aşırı hız, ürünlere sürekli yenilenme ve kaliteye sürekli iyileşme şansı getirerek verimlilikte sıçramalar yaratmaktadır. Bilgi toplumunda teknolojik yenilikler süreklilik kazandığından bilgi toplumunun en dinamik sektörü ARGE sektörü olmuştur.
16.Soru
Hizmet sektöründeki kurumların, toplumsal simge olarak fabrikanın yerini alacağını savunan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Marx |
Yoneji Masuda |
Daniel Bell |
Peter F. Drucker |
Paul Holmes |
Yeni toplumun başlıca kuramcılarından olan Yoneji Masuda; enformasyon şebekeleri, veri bankaları ve enformasyon üretiminin çekirdek örgütlenmesini oluşturan hizmet sektöründeki kurumların, toplumsal simge olarak fabrikanın yerini alacağını savunmaktadır. Hizmet sektörü içinde yer alan bu kurumlar, altyapı görevi üstlenecekler ve ekonomik yapıda yaşanan dönüşüm sonrasında da enformasyon sermayesi maddi sermaye karşısında üstünlük sağlayacaktır. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Post-Fordizmin özelliklerinden biri değildir?
Taleplerde farklılaşma
|
Büyük boyutlarda kitlesel standart üretim
|
Üretimde farklılaşma
|
Üretim sürecinde yetkilendirme ve yatay işbölümü
|
İş ve işgücü istihdamı esnekliği
|
18.Soru
Charles Babbage'in 1832'de yazdığı, sermaye sahiplerinin insan emeğine olan ihtiyaçlarını asgari düzeye indirgemek için, kafa ve kol emeğini otomatikleştirme amacını taşıyan ve kuramsal bilginin üretim etkinliklerinin hizmetine girmesini öngören geniş çaplı bir sınaî planlama projesini ortaya koyduğu eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Geleneksel toplum ve Feodalite |
The Technological Society |
İktisadi Gelişmenin Merhaleleri |
Economy of Machinery and Manufactures |
The Philosophy of Manufacture |
Taylor’un çalışmalarına ilham kaynağı olan Cambridge Üniversitesi matematik profesörü
Charles Babbage, 1832’de yazdığı “Economy of Machinery and Manufactures”
adlı eserinde, kuramsal bilginin üretim etkinliklerinin hizmetine girmesini öngören
geniş çaplı bir sınaî planlama projesini ortaya koymuştur. Bu proje, sermaye
sahiplerinin insan emeğine olan ihtiyaçlarını asgari düzeye indirgemek için,
kafa ve kol emeğini otomatikleştirme amacını taşıyordu. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Kendi kurallarını kendi koymayı seven asosyal bir kişiliktir. Geleceği düşünmek yerine günlük mutluluklar ve çıkarlar arar. Bu çıkarlar uğruna alabildiğine ihtiraslı bir tutum takınır. Geleceğe de geçmişe de ilgisi yoktur; geçmişin olumsuz anıları ile yüzleşmek istemez.
Lasch’a göre, yukarıda anlatılan özellikler aşağıdakilerden hangisine aittir?
Hedonist |
Egoist |
Narsisist |
Kapitalist |
Puritan |
Narsisist, kendi kurallarını kendi koymayı seven asosyal bir kişiliktir. Geleceği düşünmek yerine günlük mutluluklar ve çıkarlar arar. Bu çıkarlar uğruna alabildiğine ihtiraslı bir tutum takınır. Geleceğe de geçmişe de ilgisi yoktur; geçmiş, olumsuz anıları ile yüzleşmek istemez.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi endüstri devriminin yarattığı değişimlerden biridir?
Toplam üretim içinde tarımsal üretimin payının artması
|
İlk kentlerin kurulmaya başlanması
|
Esnek teknolojinin yaygınlaşması
|
Bir toplumsal sınıf olarak işçi sınıfının ortaya çıkması
|
Kitlesel üretimden küçük ölçekli üretime geçilmesi
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ