Elektrik Makinaları Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I.Bir tristörü iletime geçirmek için kapı akımının çok hızlı yükselme zamanına sahip olması gerekir. II.Tetikleme devresi art arda darbeler üretebilmelidir. III. Bazı uygulamalarda katodları farklı potansiyele sahip iki tristör aynı anda tetiklenmelidir. IV.Ters yönde darbe uygulamasından kaçınılmalıdır. Verilenlerden hangisi yada hangileri tetikleme devrelerinin sağlaması gereken şartlar dandır.
I |
II |
II-III |
I-III-IV |
I-II-III-IV |
Bir tristörü iletime geçirmek için kapı akımının çok hızlı yükselme zamanına sahip olması gerekir. Bu; anot akımının kilitleme seviyesine ulaşabileceği uzunlukta hızlı yükselme zamanına sahip darbe üretebilen tetikleme devreleriyle elde edilir. Darbe kullanılmasının nedeni kapıda daha az güç harcanmasına ve tetiklenme anının daha iyi belirlenmesine imkan vermesindendir. Tetikleme devresi art arda darbeler üretebilmelidir. Bazı uygulamalarda katodları farklı potansiyele
sahip iki tristör aynı anda tetiklenmelidir. Bu durumda devre iki veya daha çok izole çıkışı olan trafo içermelidir. Ters yönde darbe uygulamasından kaçınılmalıdır, yoksa daha çok güç harcanır. Ayrıca tristör ters kutupluyken kapı akımı uygulanırsa bu kaçak akımı artırır.
2.Soru
Bir senkron generatörün sisteme vereceği aktif güç nasıl ayarlanır?
Mekanik giriş gücü ile |
Senkronların paralel çalışması ile |
Aynı devrelerde akımların birleşmesi ile |
Mekanik güçlerin toplanması ile |
Zayıf uyarma ile |
Bir senkron generatörün sisteme vereceği aktif güç, mekanik giriş gücü ile ayarlanır
3.Soru
Transformatörler hareket eden parçası olmayan elektrik makinalarıdır. Transformatörler elektrik gücünü bir gerilim seviyesinden diğer bir gerilim seviyesine ne yoluyla dönüştürürler?
Primer sargı |
Endüksiyon |
Manyetik akı |
Kaçak akı |
Çekirdek tipi nüve |
Transformatörler hareket eden parçası olmayan elektrik makinalarıdır. Transformatörler elektrik gücünü bir gerilim seviyesinden diğer bir gerilim seviyesine endüksiyon yoluyla dönüştürürler.
4.Soru
Momenti, hızın karesi ile orantılı olarak değişen DA motoru aşağıdakilerden hangisidir?
Sabit mıknatıslı DA motoru
|
Seri DA motoru
|
Şönt DA motoru
|
Uzun şönt kompunt DA motoru
|
Kısa şönt kompunt DA motoru
|
5.Soru
Kontrolsüz doğrultucu devrelerde kullanılan güç elektroniği elemanı aşağıdakilerden hangisidir?
Triyak
|
Tristör
|
Diyot
|
Transistör
|
Kondansatör
|
6.Soru
DC motor sürücülerinde alan zayıflatma hangi durum için yapılır?
Motorun nominal hızına ulaşmak
|
Motorun nominal hızını düşürmek
|
Motor momentini ( torkunu) artırmak
|
Motorun nominal hızını aşmak
|
Motor momentini ( torkunu) azaltmak
|
7.Soru
Bir senkron makinanın eşdeğer devre parametrelerinin (stator bir faz direnç ve reaktansının) belirlenmesi için sırasıyla hangi aşamalar uygulanmalıdır?
Makine generatör olarak çalıştırılır,kısa devre karakteristiği çıkartılır, makine boşta çalıştırılır. |
Makine generatör olarak çalıştırılır, makine boşta çalıştırılır, kısa devre karakteristiği çıkartılır. |
Makine boşta çalıştırılır, makine generatör olarak çalıştırılır,kısa devre karakteristiği çıkartılır. |
Kısa devre karakteristiği çıkartılır, makine generatör olarak çalıştırılır, makine boşta çalıştırılır, |
Kısa devre karakteristiği çıkartılır, makine boşta çalıştırılır, makine generatör olarak çalıştırılır. |
Bir senkron makinanın eşdeğer devre parametrelerinin (stator bir faz direnç ve reaktansının) belirlenmesi için, makinaya ait boşta çalışma ve kısa devre karakteristiklerinin çıkartılması gereklidir. Bu iki karakteristiğin çıkartılabilmesi için makine generatör olarak çalıştırılır. Sırası ile bu deneylerin yapılışını açıklayalım:
1.Boşta Çalışma Deneyi: Senkron generatör, senkron devir sayısı ile tahrik edilir. Uyarma akımı sıfırdan itibaren adımsal olarak arttırılıp, her adımda uç gerilimi ölçülür. Generatör boşta çalıştığı için, uçlardan okunan gerilim, endüklenen gerilime eşittir. Elde edilen değerler ile Ef=f(IF) yani boşta çalışma karakteristiği çizilir. Elde edilen karakteristik, bir DA makinası için elde edilen boşta çalışma karakteristiği ile aynı özellikleri taşır.
2.Kısa Devre Deneyi: Senkron generatör yine senkron devir sayısında tahrik edilir. Stator sargı uçları kısa devre edilerek uyarma akımı sıfırdan adımsal olarak arttırılarak stator akımları kaydedilir. Sargı uçlarının kısa devre edilmesi, endüklenen gerilimin stator empedansına uygulanması demektir. Elde değerler ile IS=f(IF) yani kısa devre karakteristiği çizilir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sabit mıknatıslı senkron makinalardan biri değildir?
Çıkık kutuplu senkron makinalar |
Sabit mıknatıslı senkron motorlar |
Adım (step) motorları |
Histerezis Motorları |
Relüktans Motorları |
Sabit mıknatıslı senkron makinalar: Uyarma alanı için rotor üzerinde sabit mıknatısların
kullanıldığı makinalardır. Bu makinaların çeşitlerini aşağıdaki sıralayabiliriz:
- Sabit mıknatıslı senkron motorlar.
- Adım (step) motorları.
- Histerezis Motorları.
- Relüktans Motorları.
Doğru cevap A'dır.
9.Soru
100 V’luk gerilimle beslenen bir DA motoru tam yük altında şebekeden 20 A akım çekmektedir. Motorun endüvi direnci 0.5 ?’dur. Motorun endüvisinde endüklenen güç kaç watttır?
1400
|
1600
|
1800
|
2000
|
2200
|
10.Soru
- Buhar türbini
- Su türbini
- Rüzgar türbini
- Gaz türbini
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri senkron generatörlerin tahrik edildiği tahrik makinalarındandır?
I ve III |
I ve IV |
II ve III |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Bütün senkron generatörler bir tahrik makinası ile tahrik edilmektedirler. Tahrik makinaları ağırlıklı olarak bir buhar veya su türbinidir. Bunların yanında, rüzgâr türbini, gaz türbini veya bir dizel motor da tahrik makinası olabilir. Bu tahrik makinalarının ortak özelliği, yüklenme ile devir sayılarının düşmesidir. Tahrik makinasının verdiği mekanik güç, generatör tarafından elektriksel güce dönüştürüldüğüne göre, devir sayılarının, generatörden alınan aktif güce göre değişimi devir sayıs-aktif güç karakteristiğini verir. Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Makinanın en dıştaki muhafazasına ne ad verilir?
Gövde |
Rotor |
Stator |
Kollektör |
Endüvi |
Gövde makinanın en dıştaki muhafazasıdır. Genelde dökme demir veya dökme çelikten yapılır. Hem makinayı dış darbelere karşı korur hem de makinada meydana gelen ısının dış ortama aktarılmasına yarar.
12.Soru
50 Hz frekanslı 6 kutuplu senkron makinanın döner alan (senkron) hızı nedir?
3600 d/d
|
3000 d/d
|
1800 d/d
|
1500 d/d
|
1000 d/d
|
13.Soru
Aşağıdaki durumların hangisinde tristör devre elemanı iki yönde de iletime izin vermeyen üç tane seri bağlı diyot gibi davranır?
Kapı akımı uygulandığında
|
Kapı akımı uygulanmadığında
|
İleri yönde kutuplanma durumunda
|
Ters yönde kutuplanma durumunda
|
Kutuplanma sırasında delinme gerilimi aşıldığında
|
14.Soru
Hidroelektrik santrallerinde hangi tipte senkron makinalar kullanılır?
Sabit mıknatıslı senkron makina |
Çıkık kutuplu senkron makina |
Şönt makina |
Kompund makina |
Yuvarlak rotorlu senkron makina |
Hidroelektrik santrallerde çalışma su rezervine bağlı olduğundan yüksek hızlarda çalışmak istenmez. Dolayısı ile hidroelektrik santrallerinde çıkık kutuplu makinalar kullanılır ve bu makinalar dikey olarak çalışır. Termik santrallerde ise çalışma buhara bağlı olduğu için yüksek hızlara çıkılabilir. Termik santrallerde ise yuvarlak rotorlu makinalar kullanılır ve bunlar da yatay olarak çalışırlar. Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Rotor mili üzerine monte edilmiş, yani rotor tekerleği ile birlikte dönen bir AA generatorü hangi sistemlerde kullanılır?
Fırçasız Uyarma Sistemi |
Fırçalı Uyarma Sistemi |
Statik Uyarma Sistemi |
Senkron Makinalar |
Çıkık Kutuplu Senkron Makinalar |
Fırçasız Uyarma Sistemi
Bu sistemlerde, rotor mili üzerine monte edilmiş, yani rotor tekerleği ile birlikte dönen bir AA generatorü kullanılır. AA generatöründen elde edilen gerilim yine aynı mil üzerine yerleştirilmiş yarı iletken kontrollü ya da kontrolsüz doğrultucular ile doğrultulup doğrudan kutup sargılarına uygulanır. Doğrultucular mil üzerine monte edilmiş olduklarından, elde edilen gerilimin, herhangi bir fırça-bilezik sistemine ihtiyaç duyulmadan, doğrudan kutup sargılarına uygulanması söz konusudur. Fırça-bilezik sisteminin ortadan kaldırılmış olması, bu sistemlerden kaynaklanacak arıza ve bakım maliyetlerinin azaltılması anlamındadır.
16.Soru
Primer sarım sayısı 300, sekonder sarım sayısı 150 olan bir transformatörün primer gerilimi 240 V ise sekonder gerilimi kaç volt olur?
220
|
200
|
120
|
80
|
50
|
17.Soru
Seri bir DA motoru boşta çalıştırılırsa ne olur?
Motor çalışmaz.
|
Motor anma hızında çalışır.
|
Motorun hızı aşırı derecede artar.
|
Motor anma hızından daha düşük bir hızda çalışır.
|
Motor şebekeden aşırı akım çeker.
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi paralel bağlama şartlarından biri değildir?
Paralel bağlanacak generatörlerin uç gerilimleri eşit olmalıdır. |
Generatörlerin faz sırası aynı olmalıdır. |
Paralel bağlama esnasında fazlar arasında faz farkı olmamalıdır. |
Frekans değerimiz, generatör yüklendiğinde devir sayımızın düşmesine bağlı olarak azalmalıdır. |
Generatörlerin frekansları eşit olmalıdır. |
Paralel bağlama şartlarını aşağıdaki gibi sıralayıp açıklamaya çalışalım:
1.Paralel bağlanacak generatörlerin uç gerilimleri eşit olmalıdır. Uç gerilimleri eşitlenmeden paralel bağlama gerçekleştirilecek olursa, paralel bağlanan generatörün, paralel bağlama gerçekleştiğinde üzerine reaktif güç almasına sebep olur. Bu ise ani yüklenme sonucunu doğurur.
2.Generatörlerin faz sırası aynı olmalıdır. Başka bir deyişle faz sıralarının gösterdikleri dönüş yönleri aynı olmalıdır. Aksi takdirde kısa devre meydana gelecektir. Paralel bağlamada en çok dikkat edilmesi gereken şart budur.
3.Paralel bağlama esnasında fazlar arasında faz farkı olmamalıdır. Paralel bağlama mümkün olduğunca her iki sistemin fazları arasında faz farkı sıfırken yapılmalıdır.
4.Generatörlerin frekansları eşit olmalıdır. Paralel bağlanacak generatörün frekansı bir miktar sistemin frekansından büyük dahi olabilir. Frekanslar arasında büyük fark olursa, paralel bağlanan generatör ani olarak üzerine aktif güç alabilir veya motor çalışmaya geçebilir.
19.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Senkron generatörlerin paralel çalıştırılmasının avantajlarından değildir?
Bir generatörün besleyebileceğinden daha fazla yükü besleyebilirler |
Bir generatörün arızalanması, sistemin beslenmesinde kesinti oluşmasına sebep olmaz |
Daha yüksek verim alınır |
Oluşturdukları sistemin güvenirlilğini ve emniyetini arttırır |
Generatörlerde sürekli olarak tam yükte çalışma mevcuttur |
Enterkonnekte sistem için tek bir generatör ile besleme yapılsa idi, bu generatörün sürekli olarak
tam yükte çalışması sözkonusu olurdu. Birden fazla generatörün ortak yükü paylaşmaları,
bunların sürekli olarak tam yükte çalışma şartını ortadan kaldıracağından verimleri daha yüksek
olacaktır.
20.Soru
Çıkış gerilimleri yük akımı ile çok fazla değiştiği için pratikte pek tercih edilmeyen ve genelde motor olarak çalıştırılan generatör tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Diferansiyel kompunt DA generatör |
Yabancı uyartımlı DA generatör |
Şönt DA generatör |
Eklemeli kompunt DA generatör |
Seri DA generatör |
Seri DA generatörlerinin çıkış gerilimleri yük akımı ile çok fazla değiştiğinden dolayı pratikte pek tercih edilmezler. Seri DA makinaları genelde motor olarak çalıştırılırlar. Doğru cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ