Eleştiri Tarihi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ahmet Midhat, Batılı yazarların romanlarının Türkçe’ye aynen çevrilmesine karşıdır. Çünkü bu eserler ……….. . Bu cümleyi aşağıdaki maddelerden hangisi tamamlar?
okuyucuların hepsini Batılılaştırır.
|
kendi öz değerlerimizi korumamızı sağlar.
|
batılılaşmaya çok olumlu bakmamızı sağlar.
|
Osmanlı zihniyetinin korunmasına katkıda bulunur.
|
Osmanlı insanının yaşayış tarzına ve zihniyetine aykırıdır.
|
2.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Recaizade Mahmut Ekrem'e aittir?
Duhter-i Hindu |
Talim'i Edebiyat |
Nakafi |
Muhaberat ve Muhaverat |
İntikad |
İntikad ve Muhaberat ve Muhaverat Muallim Nacinin eserleridir. Duhter-i Hindu ve Nakafi ise Abdülhak Hamit Tahran'ın eserleridir. Talim-i Edebiyat ise Recai Zade Mahmut Ekrem'in eseridir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Türkçe divan dibacelerini bütüncül bir yaklaşımla derleyip ve değerlendirerek yayımlayan araştırmacı/akademisyen aşağıdakilerden hangisidir?
Ali Nihat Tarlan
|
Mehmed Çavuşoğlu
|
Haluk İpekten
|
Tahir Üzgör
|
Hasibe Mazıoğlu
|
4.Soru
Belagat ilmi meani, beyan ve bedi olmak üzere üç kısımdan oluşur. Bu kısımlardan hangisi ya da hangileri estetik güzellikle ilgilidir?
meani, beyan, bedi |
meani, beyan |
beyan, bedi |
meani |
bedi |
Meani, sözün duruma uygun bir şekilde nasıl ifade edileceğini; beyan bir maksadın birbirinden farklı usullerle nasıl dile getirileceğini, bedî, ise maksadı ifade eden söze, anlam ve ahenk açısından güzellik verme yollarını gösterir. Doğru cevap E'dir.
5.Soru
Şinasi'nin Türk edebiyatına getirdiği en büyük yenilik aşağıdakilerden hangisidir?
yeni edebi türler |
yeni edebi şekiller |
halkın anlayacağı sade dil |
Edebi temalar |
Yeni semboller |
Türk edebiyatında başta dil olmak üzere, edebî türlerin, şekillerin, temaların, şahsiyetlerin tartışılması, Batılı anlamda bir eleştiri anlayışının ortaya çıkması, daha çok Tanzimat’tan sonra olmuştur. Şinasi’nin Türk edebiyatına getirdiği en büyük değişiklik, dil anlayışıdır. Çıkardığı Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr gazetelerinde halkın kolayca anlayacağı
sade ve sanatsız bir dil kullanmıştır. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
Mizancı Murat bir eleştirmende hangi özelliği aramaz?
Kültür birikimi |
Fesahat ve belagat bilgisi |
Merak |
Seçme kabiliyeti |
Subjektiflik |
Mizancı Murat, nitelikli bir eleştirmende şu özellikleri arar: Geniş bir kültür birikimi,
fesahat ve belagat bilgisi, objektif davranabilme, merak ve tecessüs sahibi
olma ve seçme kabiliyeti. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Vericiye belagat geleneğinde verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Mürtecel |
Galat |
Mütekellim |
Mütefekkir |
Muhatab |
Vericiye belâgat geleneğimizde “mütekellim” adı verilir. Bu gelenekte “sözlü ifade” esastır. Dilin ve ifade etmenin esası olarak söz alınmış ve söz, bildirişim ve sözceleme kuramlarında olduğu gibi doğuş şartları içinde, bağlamı içinde kavranmış ve anlatılmıştır. Sadece bu olgu bile Belâgat geleneğinin bildirişim ve sözceleme kuramları içerdiğini göstermeye yeter bir delildir.Doğru yanıt C şıkkıdır.
8.Soru
Recaizade Mahmut Ekrem'e göre en güzel eserlerin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Ümitlerin gerçekleştirilmesine yardımcı olmaları |
Gerçekleri anlamayı kolaylaştırmaları |
Bireyde duyguları harekete geçirmeleri |
Düşünmeye devam etmeye zorlamaları |
Kendilerine hayran bırakmaları |
Yazar’a göre, “en güzel eserler onlardır ki okunduktan sonra da insanı bir müddet düşünmeye mecbur eder.” Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Türk Edebiyatında ilk defa realizm ve natüralizmden bahseden yazar kimdir?
Beşir Fuad |
Recaizade Mahmut |
Muallim Naci |
Abdülhak Hamit |
Halit Ziya |
Beşir Fuad Türk edebiyatında ilk defa realizm ve natüralizmden bahsetmiş ve bu akımlarla ilgili bilgiler aktarmıştır. Emile Zola, Alphonse Daudet, Gustave Flaubert, Auguste Comte, Ludvig Büchner, Herbert Spencer, D’Alembert, Chambers, Diderot, Ribaut, Tarde ve Claude Bernard gibi Batılı yazar ve filozoflardan ilk defa bahseden de Beşir Fuad’dır. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Aşağıdaki sorulardan hangisi edebiyatın çerçevesi veya sınırları ile ilgili değildir?
Edebiyatçı kimdir? |
Edebiyat nedir? |
Edebiyatın problemleri nelerdir? |
Toplum hayatında edebiyatın işlevleri nelerdir? |
Yeni edebi türler edebiyatı nasıl etkiler? |
belli çevrelere sıkışmış olan edebiyatı kamuoyunda üzerinde durulan, düşünülen ve tartışılan bir konu hâline getirmiştir. Bunlardan biri ve belki de en önemlisi edebiyatın çerçevesinin çizilmesi çabalarıdır. Bu noktada ilk akla gelen sorular şunlardı: “edebiyat nedir, neyi ele almalıdır, dilin ve dolayısıyla edebiyatın temel noksanları ve problemleri nelerdir, toplum hayatında edebiyatın işlevi nedir, yeni türler veya türlerin kendi içindeki zorunlu değişiklikler edebiyatı nasıl etkileyecektir...” Bütün bu soruların ortaya çıkardığı temel gerçek fluydu: “edebiyatı o güne kadarki yaklaşımlarla sürdürmek, açıklamak veya sınırlarını çizmek” mümkün değildi. A seçeneğinde ise edebiyatçı hakkındadır. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ziya Paşa için söylenemez?
Ziya Paşa’nın edebî eleştiri olarak iki önemli yazısı Şiir ve İnşâ Makalesi ile Harabat Mukaddimesi'dir. |
Ziya Paşa’nın Divan edebiyatına yaklaşımı Avrupa’dan döndükten sonra olumsuzlaşmaya başlamıştır. |
Ziya Paşa dünyadaki gelişmeleri doğru anlamak için Batı dillerini öğrenmek gerektiğini düşünür. |
Ziya Paşa Batı edebiyatından yararlanırken kendi özümüzden kopmamamız gerektiğini söyler. |
Ziya Paşa temel nitelikleri olumsuz etkileyecek “taklit”ten ısrarla kaçınmak gerektiğine inanır. |
Ziya Paşa’nın Divan edebiyatına yaklaşımı Avrupa’dan dönüşüne kadar olumsuzdur. Fakat Avrupa dönüşünden sonra bu görüşleri Divan edebiyatı lehine
değişir.
12.Soru
Belagatın kısımlarından biri olan ve söze anlam ahenk açısından güzellik verme yollarını gösteren alanına ne denir?
Beyan |
Bedî |
Meani |
Meşk |
Methiye |
Belagat, bir ilim dalı olarak üç kısma ayrılır: Meani, beyan ve bedî. Meani, sözün duruma uygun bir şekilde ifade edileceğini; beyan, bir maksadın birbirinden farklı usullerle nasıl dile getirileceğini, bedî, ise maksadı ifade eden söze, anlam ve ahenk açısından güzellik verme yollarını gösterir.
13.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi klasik döneme ait eleştirel eserler arasında yer alır?
Terkib-i bend |
Vatan yahut Silistre |
Araba Sevdası |
Takrizat |
Zavallı Kız |
Divan şairlerinin övgü (methiye) ve yergi (hiciv)lerinde, toplumsal sorunlardan
şikâyetlerinde eleştirel bir tutum vardır. Fuzulî’nin fiikâyet-namesi, Bağdatlı Ruhî’nin “Terkib-bend”i, Nefî’nin Siham-ı Kaza’sı klasik dönemde eleştirel aklın işlediğine ilişkin önemli eserlerdir.Doğru yanıt A şıkkıdır.
14.Soru
Mesnevilerin yazılış nedenlerinin anlatıldığı, çoğunluğu kurmaca olan konular genellikle hangi başlıklar altında anlatılır?
Meani |
Beyan |
Sebeb-i telif veya sebeb-i nazm-ı kitâb |
Bedî |
Tezkire |
Mesnevilerin yazılış nedenlerinin anlatıldığı, çoğunluğu kurmaca olan konular genellikle sebeb-i telif veya sebeb-i nazm-ı kitâbbaşlıklar altında anlatılır. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Hasan Yaver'in şairlerin uyması gereken kuralları sıraladığı eseri hangisidir?
Tezkiretü’ş Şu’ara |
Heşt-Behişt |
Hayrabad |
Gülşen-i Şuara |
Fenniye-i Eşar |
Hasan Yaver, şairlerin uyması gereken kuralları sıraladıktan sonra şiir söylemenin üstattan öğrenilmesi gereken bir sanat olduğunu belirtir. Belagat kitaplarında, tezkire mukaddimelerinde ve divan dibacelerinde söylenenlerin bir bakıma manzum özeti sayılan Fenniye-i Eşar’ın kendi içinde tutarlı, değerlendirmelerinde ise isabetli olduğu görülmektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi edebi eleştiri modelleri arasında yer almaz?
Kurallar modeli |
Tefsir yahut yorumlama modeli |
Tarihsel model |
Dilbilimsel ve yapısal model |
İç yaklaşım modeli |
E şıkkı hariç tüm şıklar edebi analiz modellerine örnek olarak verilebilir, ancak bu modeller arasında iç yaklaşım modeli yer almaz, bunun yerine dış yaklaşım modeli vardır.Doğru yanıt E şıkkıdır.
17.Soru
Felsefe, tarih, psikoloji ve mantık gibi bilim dallarının geliştiği ülkelerde eleştirel düşünmenin gelişmiş olması hangisi ile açıklanabilir?
Kültürel açıdan zengin olması |
Eleştirinin düşünme olgusuna dayanması |
Dillerinin daha gelişmiş olması |
Tarihi açıdan zengin birikimlerinin olması |
Ekonomik açıdan refah seviyelerinin yüksel olaması |
Eleştiri, hangi biçimiyle olursa olsun, düşünme olgusuna dayanır. Bilim tarihi ve düşünce tarihi, daima eleştiri tarihinin temel belirleyicileri olmuştur. Felsefe, tarih, edebiyat, psikoloji ve mantık gibi konusu düşünce ve insan olan bilimlerin geliştiği ülkelerde eleştirel düşünce de gelişmiştir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
I. Belagat kitapları
II. Şair tezkireleri
III. Sebeb-i telifler
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri XVI. yüzyıldan XVIII. yüzyılın ikinci yarısına kadar devam eden klasik dönemin edebî eleştiri anlayışını ve birikimini yansıtan en önemli kaynaklar arasındadır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
XVI. yüzyıldan XVIII. yüzyılın ikinci yarısına kadar devam eden klasik dönemin edebî eleştiri anlayışını ve birikimini yansıtan en önemli kaynaklar; belagat kitapları, şair tezkireleri, dibace ve sebeb-i telifler ile divan ve mesnevilerdeki eleştiri nitelikli manzumelerdir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘fesahat’ teriminin karşılığıdır?
İfadenin doğru olması
|
Karmaşık ifadelere yer vermemek
|
Üslupta orta yolu bulmak
|
İfadenin fikir ve hislerle örtüşmesi
|
Kulağa hoş gelecek ifadelerin kullanılması
|
20.Soru
Klasik dönem Türk Edebiyatında yazı hocasının ders olarak verdiği yazı örneği aşağıdakilerden hangisidir?
Aşk
|
Hatib
|
Meşk
|
Katib
|
Muhtasar
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ