Endüstri Sosyolojisi Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de kayıt dışı istihdamın özelliklerinden biridir?
Tarım dışı sektörde istihdam edilenlerin kayıt dışılığı 2000 yılından itibaren azalmaya başlamıştır.
|
2009 yılında tarım sektöründeki toplam kayıt dışı istihdamın %50,7’sini “ücretsiz aile işçileri” oluşturmaktadır.
|
Gerek tarım gerekse tarım dışı sektörde işveren olarak çalışanlarda kayıt dışı istihdam en yüksek düzeydedir.
|
Türkiye’de 2009 yılında istihdam edilen her 100 çalışanın 8’i kayıt dışıdır. |
2009 yılında tarım sektöründeki toplam kayıt dışı istihdamın %50’si ücretli, maaşlı veya yevmiyelilerden meydan gelmektedir. |
Tarım dışı sektörde istihdam edilenlerin kayıt dışılığı 2000 yılından itibaren artmaya başlamıştır. Gerek tarım gerekse tarım dışı sektörde işveren olarak çalışanlarda kayıt dışı istihdam en düşük düzeydedir. Türkiye’de 2009 yılında istihdam edilen her 100 çalışanın 44’ü kayıt dışıdır. 2009 yılında tarım dışı sektördeki toplam kayıt dışı istihdamın %61,1’i ücretli, maaşlı veya yevmiyelilerden meydan gelmektedir. Son olarak, 2009 yılında tarım sektöründeki toplam kayıt dışı istihdamın %50,7’sini ücretsiz aile işçileri oluşturmaktadır.
2.Soru
Türkiye’nin ilk Sendika Kanunu ne zaman çıkarılmıştır?
1947 |
1952 |
1961 |
1989 |
2009 |
Türkiye’nin ilk Sendika Kanunu 20 Şubat 1947 tarihli ve 5018 sayılı “İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun” adıyla çıkmıştır. Bu Kanun, Türkiye çalışma yaşamında bireysel ilişkilerden toplu ilişkiler düzenine, “sendika yasağı” rejiminden Cemiyetler Kanunu ile başlayan “sendika özgürlüğü” ve “sendika hakkı” rejimine geçişi sağlayan ilk yasal düzenleme olmuştur.
1952’de 10 sendikal üst örgütün bir araya gelerek kurduğu Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ile gerçekleşmiştir. Ülkenin ekonomik yapısının hâlâ tarıma dayanması, sanayileşme hamlesinin belli bir yol kat edememesi ve işçi sayısının nitelik ve nicelik bakımından istenen düzeye ulaşamaması; sendikacılığın kuruluş dönemi olan 1946-1960 döneminde sendikalaşmayı olumsuz etkileyen unsurlar olmuştur.
1950’lerin ortalarından itibaren DP iktidarının başlattığı “ithal ikameci” politikalar, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) örgütünün kurulmasıyla 1963 sonrası “İthal İkameci Planlı Kalkınma Dönemi” olarak 1980’lerin başlarına kadar devam etmiştir. 1960-1980 yılları arasında 1961 Anayasası’nın getirdiği özgürlük ortamında sağ ve sol ideolojiler gelişme fırsatı bulmuş, 1970’li yılların başından itibaren şiddete dayalı toplumsal olaylarda giderek artışlar yaşanmıştır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Çalışma Hayatı İstatistiklerine göre 1984- 1989 döneminde sendikalaşma oranında genel bir artış eğilimi görülürken 1989 yılında 2821 sayılı Yasa’da, 3449 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten kaynaklanan bir düşüş yaşanmıştır. İzleyen 1990- 1995 yılları arasında sendikalaşma oranında bir artış rakamlara yansımıştır. 1997-2000 yılları arasında ise sendikalaşma oranlarında küçük bir artış görülürken 2000 yılını izleyen ilk bir yılda ani bir düşme yaşanmıştır. 2002 ve 2009 yılları arası sendikalaşma oranı, % 57- 59 arasında küçük bir artış eğilimiyle kendini göstermektedir. Güncel bilgiler ışığında bakıldığında Türkiye’de 2009 yılı Ocak ayında toplam 5.434.433 işçiden 3.205.662’si sendika üyesidir ve bu dönem için sendikalaşma oranı % 58,98’dir.
3.Soru
Kasabaların doğması ve yiyecek, hayvan gibi mal tüccarlarının ağları vasıtasıyla birbirine bağlanması aşağıdaki toplumların hangisinde gerçekleşmiştir?
Avcı toplumlar
|
Toplayıcı toplumlar
|
Tarım toplumları
|
Göçebe toplumlar
|
Bahçıvan toplumlar
|
4.Soru
Bell'e göre post-endüstriyel toplumun temel stratejik kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Ham madde
|
Bilgi
|
Mali kapital
|
İnsan gücü
|
Doğal maddeler
|
5.Soru
Türkiye'de 1937 tarihine kadar yürürlükte kalan ve kamuya yönelik hizmetlerde sendikalaşmayı yasaklayan kanun aşağıdakilerden hangisidir?
Takrir-i Sükun ve Cemiyetler Kanunu |
Ta’til-i Eşgal Kanunu |
İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun |
Teşviki Sanayi Kanunu |
Sendikalar Kanunu |
Kamuya yönelik hizmetlerde sendikalaşmayı yasaklayan Ta’til-i Eşgal Kanunu, Yeni İş Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1937 tarihine kadar uygulamada kalmıştır.
6.Soru
Türkiye'de kadınların sendikalaşması konusunda hangisi yanlıştır?
Kadınların sendikalaşma oranı erkeklerin sendikalaşma oranından daha düşüktür. |
Ücretli çalışan kadınların önemli bir kısmı enformel sektörde çalışmaktadır. |
Sendikaların kamuoyunda hakim olan erkek egemen imajları kadınları sendikalardan daha da uzaklaştırmaktadır. |
En güncel veriler ışığında incelendiğinde, toplam sendikalı işçiler arasında kadınların oranının % 35 olduğu görülür. |
Kadınların sendikalaşma oranı % 49,85’tir. |
Türkiye’de sendikacılığın bir özelliği olarak sendikalı işçilerin cinsiyete göre dağılımı, en güncel veriler ışığında incelendiğinde, toplam sendikalı işçiler arasında kadınların oranının % 15 olduğu görülür. Temmuz 2008 döneminde ise toplam 964.567 kadın işçinin 480.872’si sendikalıdır, bir başka deyimle kadınların sendikalaşma oranı % 49,85’tir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temel amacı istihdamı arttırarak işsizlik oranlarını azaltmak yerine işsizleri maddi açıdan desteklemek olan politika türlerinden değildir?
Çalışma paylaşımı
|
Kısa çalışma ödeneği
|
İş kaybı tazminatı
|
Ücret garanti fonu |
Dernek bağışları |
Pasif istihdam politikalarının temel amacı, istihdamı artırarak işsizlik oranlarını azaltmak yerine işsizleri maddi açıdan desteklemektir. Böylece işsizliğin neden olabileceği bireysel ve toplumsal zararları en az düzeye indirmek istenmektedir. Pasif istihdam politikalarının türleri; işsizlik sigortası, işsizlik yardımı, çalışma paylaşımı, kısa çalışma ödeneği, ücret garanti fonu ve iş kaybı tazminatıdır. Dernek bağışları pasif istihdam politikalarından biri değildir.
8.Soru
Bir ekonomide çok sayıda bireyin üretken faaliyetlerle meşgul olmasını ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Meslek
|
İstihdam
|
Endüstri
|
İşveren |
Bağımlı Çalışan |
İstihdam, bir ekonomide çok sayıda bireyin üretken faaliyetlerle meşgul olmasını ifade eder. Bu kavram hem bağımlı hem de bağımsız çalışanları kapsar.
9.Soru
22 Temmuz 1980'de evinin önünde katledilen Türkiye Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler neyin kurucusudur?
TÜRK-İŞ |
HAK-İŞ |
TİSK |
DİSK |
TÜHİS |
Disk’in kurucusu ve Türkiye Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler, 22 Temmuz 1980’de evinin önünde katledilmiştir.
10.Soru
Üretim sürecinde insan gücü yerine teknolojinin kullanılması aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
Modernite |
Otomasyon |
Yapay zeka |
Endüstri 4.0 |
Yenilikçilik |
Otomasyon nedir? Üretim sürecinde insan gücü yerine teknolojinin kullanılmasıdır. Otomasyon sayesinde kas gücüyle yapılan işler daha seri ve hızlı bir şekilde makineler tarafından yapılır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi TÜRK-İŞ'e üye sendikalardan değildir?
Orman-İş Sendikası |
Türkiye Maden-İş Sendikası |
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği |
Basın-İş Sendikası |
Ağaç-İş Sendikası |
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), kamu ve özel sektörde faaliyet gösteren 21 sendikadan oluşmaktadır. TİSK, Türkiye’deki işveren sendikalarının üst örgütüdür. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ise işverenlerin ekonomik çıkarlarını temsil eden bir örgüttür TİSK'e bağlıdır.
12.Soru
Taylorist yönetim anlayışının hakim olduğu yıl aralığı hangisidir?
1925-1960 |
1925-1975 |
1914-1925 |
1914-1945 |
1945-1980 |
Taylorist Yönetim Anlayışı (1925-1975) Taylorist yönetim anlayışı Fordist dönemle eş zamanlı olarak ortaya çıkmıştır.
13.Soru
Yukarıdaki akış şemasında işgücü piyasası stok ve akışı gösterilmiştir. Bu akış diyagramında (?) işareti ile gösterilen bloğun ismi aşağıdakilerden hangisidir?
İşgücü Planlama
|
İnsan Kaynakları
|
Muhasebe Depertmanı
|
Kalite Kontrol Birimi |
Strateji Planlama |
İşgücü piyasası stok ve akış şeması aşağıdaki gibidir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi genel sürecin bir parçası olarak endüstrinin gelişimi ile ilgilenen ve tarihte temel gelişme olarak rasyonelleşmenin merkezi önemini vurgulayan sosyologtur?
Weber
|
Spencer
|
Marx
|
Comte
|
Saint-Simon
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gerek işlevleri gerekse amaçları bakımından kapitalist ve karma ekonomik sistemler içinde ortaya çıkmış, endüstri toplumlarına özgü kuruluşlardır?
İşçi Sendikaları |
İşveren Birlikleri |
Devlet |
İşveren Sendikaları |
Kamu işletmeleri |
İşveren sendikaları, gerek işlevleri gerekse amaçları bakımından kapitalist ve karma ekonomik sistemler içinde ortaya çıkmış, endüstri toplumlarına özgü kuruluşlardır. İşveren sendikaları veya birliklerinin başlıca amacı; üye işverenlerin çıkarlarını işçi sendikaları, yasama ve yürütme organları önünde korumaktır. İşçilere göre daha geç örgütlenen işverenlerin sendikalaşma oranı da işçilere göre düşüktür. Bunun en temel sebebi, işverenlerin endüstri ilişkileri sistemi içinde sendikal örgütlenmeye ihtiyaç duymaksızın mücadele edebilme gücüne sahip olmalarıdır.
16.Soru
Hataların düzeltilmesinden çok önlenmesi üzerinde durarak sıfır hata kavramını kullanan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Walter Shewart
|
Edwards Deming
|
Joseph Juran
|
Philip Crosby
|
Armond Feigenbaum
|
17.Soru
Endüstri devrimini başlatan ilk dalga aşağıdakilerden hangisidir?
Demir çelik dalgası
|
Ulaştırma dalgası
|
Kimya çağı
|
Elektirik endüstrisi |
Dokuma endüstrisi |
Endüstri Devrimi, dokuma endüstrisi dalgası ile başlamıştır. 1765 ile 1780 yılları arasında, dokuma endüstrisi teknik alanındaki en önemli icatlarını yapmıştır. Bu dönemde icatlar, bilim adamları tarafından değil el işçiliğinden yetişmiş teknisyenler ve meslekten olmayan kişiler tarafından yapılmıştır. 1769 ile 1780 yılları arasında pamuk eğirme makinesini yapan Arkwrigth, on yıl sonra en güçlü dokuma fabrikatörü olur. Aynı dönemde Cartwritgh, mekanik dokuma tezgahını icat eder. 1769’da da James Watt, buhar makinesini icat eder.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Enformasyon toplumunun özelliklerinden biridir?
Fizikel emek ön plandadır.
|
Parlamenter demokrasi söz konusudur.
|
İmalat ve makine endüstrisi hakimdir.
|
En ileri aşaması kitle tüketimidir. |
En ileri aşaması kitle bilgi üretimidir. |
Enformasyon toplumunda en ileri aşama yüksek kitle bilgi üretimidir. Diğer seçenekler endüstriyel toplumun genel özellikleridir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Endüstri Devrimi sonrası toplumlarda görülen özelliklerden birisidir?
Bilim insanlarının mucitlerle birlikte çalışmaya başlaması |
Bilim insanlarının sadece matematiğe önem vermeye başlaması |
Bilim insanlarının artık alet kullanımına ihtiyaç duymaması |
Bilim insanlarının iş adamları ile ilişkilerini kesmesi |
İnsanların doğanın yanında çok güçsüz olduğuna inanılması |
Endüstri Devrimi’nin ortaya çıkışında daha önceki uygarlıklarda bulunmayan üç önemli özelliğin olduğu iddia edilmektedir. Birincisi, bu devrimle insan; kendisinin tabiatı ustalıkla kullanacağı duruma getirilebileceği fikrine sahip olmuştur. İkinci olarak yeni bilim adamları yalnız matematikçi değil aynı zamanda araştırmacı ve deneycidirler ve bu nedenle bilim adamları alet yapanlarla birlikte çalışmaya başlamışlardır. Üçüncü bir yön ise bilim adamları ile mucitler ve iş adamları aynı kulüplerde bir araya gelmişlerdir. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
Ezilenlerle ezen arasındaki uyuşmaz niteliği içeren kapitalist toplumun sınıf çatışmasını kendisine merkez olarak alan proletarya ile kapitalistler arasındaki çatışmayı endüstriye bağlayan sosyolog kimdir?
Saint-Simon
|
Comte
|
Spencer
|
Durkheim |
Marx |
Marx düşüncesinin merkezine çağdaş toplumun özü olan kapitalizm adını verdiği çelişkiyi koymuştur. Marx’ın düşüncesi sürekli ezilenlerle ezen arasındaki uyuşmaz niteliği içeren kapitalist toplumun sınıf çatışmasını kendisine merkez olarak almıştır
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ