“Toplum, engellilerin istihdamına hazır değil. Bu konuda yürürlükte bulunan kanun hükümleri engellilerin istihdamına yaramıyor, ceza ödemeyi tercih ediyorlar. Bugün çok düşük olan cezaların arttırılması gerekli, fakat yeterli değildir. Çünkü cezayı ödememek için engelli çalıştırmak zorunda kalan işverenler onlara uygun iş verme yerine, bir yerde oturtup maaş ödeyeceklerdir”. Bu doğrultuda engelli bireylerin istihdamı zorunluluk olarak görülmekten çıkmalı ve her bireyin yapabileceği iş ve uğraşlar hakkında önceden iş analizi çalışmalarının gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

  Evde bakım hizmetleri, bakıma muhtaç engelli ve yaşlıların ailelerine verilen her türlü desteği kapsamaktadır. Bakım hizmetinin evde bakım hizmeti olarak verilmesi, bireylerin rutin yaşam tarzlarını sürdürülebilmelerini ve kendi sosyal ortamlarında bakım alabil­melerini mümkün kılan, daha çağdaş ve daha insani bir yaklaşımdır.

 Evde Bakım Hizmetlerinin Faydaları

Bakıma muhtaç kişileri ailesinden ve sosyal çevresinden ayırmadan hayatlarını de­vam ettirmelerini sağlama ve hayat kalitelerini yükseltme,

Bakım hizmetlerini kişiye özgü olarak tasarlama,

Hastanede kalmanın getirdiği enfeksiyon riskini azaltma,

Kişinin ve ailenin mahremiyetini koruma,

Hastanede kalış süresini kısaltma,

Kişiyi aktif olarak bakım planına dâhil ederek iyileşmeyi hızlandırma,

Hastaneden taburcu olan kişinin tekrar hastaneye yatma riskini azaltma,

Hasta yakınlarının tükenmişliklerini minimuma indirme ve

Bakım maliyetlerinde önemli tasarruflar sağlamaktır.

Mesleki Sorumluluk ve Görevleri

Bakıma muhtaçlık konusunun teorik ve pratik boyutlarının detaylarını bilmelidir.

Değişik bakım modellerini tanımalı ve bakım planları oluşturabilmelidir.

Bakıcı personel, bakım mesleğinde geçerli olan ahlaki ilkeleri (bakım ahlakı) bil­meli ve benimseyerek tatbik etmelidir.

Her türlü kültürel yapıya uyum sağlayabilecek yeteneğe ve bilgiye sahip olmalıdır.

Bakıma muhtaç kişi ve yakınlarının ihtiyaçlarını doğru tespit edebilmeli, bakım se­çeneklerini sunabilmeli, standart bakım hizmetlerinin yanında bireysel stratejiler geliştirebilmeli ve uygulayabilme becerisine sahip olmalıdır.

Sağlık ve bakım sistemindeki gelişmeleri sürekli takip etmelidir.

Bakıma muhtaç kişinin psikososyal durumunu yönetmede başarılı teknikler kulla­nabilmelidir.

Bakıma muhtaç kişiye bakıma muhtaçlık sorunu ile ilgili gelişmeleri ve sosyal ha­yatını etkileyecek durumları anlatarak kişinin ve bakıcı aile fertlerinin hayata bağlı kalmalarını sağlayabilmelidir.

Bakıcı personel, bakıma muhtaç kişinin yakınlarını aktif bakıma dâhil edebilmelidir.

Türkiye'de, henüz engellileri de gözeten sistemli bir iş analizi ve meslek tanımlaması çalışmasının yapılmamıştır. Bugün engellilerin, sahip oldukları engelden kaynaklanan özellikleri ve nitelikleri de dikkate alınarak, hangi işlerde çalışabilecekleri konusunda, elde ciddi bir araştırma, bir çalışma bulunmamaktadır. Engelliler çok sayıda işte, kendi kendilerine yaptıkları girişimlerle çalışma deneyimleri yaratmaktadırlar. Oysa gelişmiş ülkelerde iş analizleri, meslek tanımları son derece önemlidir. Engelliler hangi işleri yapabilir? Bu iş, bu meslek hangi eğitim sürecinden geçildikten sonra yapılabilir? Bu eğitim sürecinin özellikleri ve aşamaları nelerdir? Bütün bunların ayrıntılarının belirlenmesi gerekir.

Evde bakım hizmetlerinin ailevi amacı, hizmetten yararlanan bireylerin yaşam kalitelerini yükseltmek ve aileyi destekleyerek aile üyelerinin işlevselliğine katkı sağlamaktır.

Aile kısa ve basit mesajlar içeren ifadeler kullanmalıdır.

Konuşma ve dil gelişimini etkileyen sorunlar; zihinsel özür, fiziksel özür, duyusal özür, duygusal yoksunluk, uyaran eksikliği, psikolojik bozukluklar, otizm ve uzun ve sık tekrarlayan hastalıklardır.

Tıbbi rehabilitasyon; kişinin fonksiyonel yeterliliğini, mümkün olan en yüksek düzeyine çıkarmak için uygulanan klinik tedavi, fizik tedavi, tıbbi yetersizlikler, uğraşı tedavisi, konuşma tedavisi, ortopedik cihaz ve protez kullanması ile kişinin rehabilitasyon sürecine engel olacak psikolojik ve sosyal güçlüklerini azaltarak ya da ortadan kaldırarak onun topluma entegrasyonunu amaç edinen rehabilitasyon hizmetleridir.

Bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde bulunan engelliler, engellilerin aileleri ve yakınları ile sosyal hizmetin yöntem ve tekniklerini kullanarak mesleki çalışmalar yapmak, bildirimi yapılan engelliler hakkında sosyal inceleme raporu düzenlemek, yapılan çalışmaları kaydetmek ve mesleki araştırma ve incelemelerde bulunmak sosyal çalışmacıların görevidir.

Engelliliğin tanımında bazı sosyal faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir. Bu faktörleri şu şekilde sıralayabilmek mümkündür: Bakıma muhtaçlık, çalışabilirlik, sosyal hayata uyumun sağlanabilmesi, ulaşılabilirlik ve erişilebilirliktir.

Ortopedik engelli, kas ve iskelet sisteminde yetersizlik, eksiklik ve fonksiyon kaybı olan kişidir. El, kol, ayak, bacak, parmak ve omurgalarında; kısalık, eksiklik, fazlalık, yokluk, hareket kısıtlılığı, şekil bozukluğu, kas güçsüzlüğü, kemik hastalığı olanlar, felçliler, serabrel palsi, spastikler ve sipina bifida olanlar bu gruba girmektedirler. Bu bilgiler bize doğru cevabın C şıkkı olduğunu göstermektedir.

Korumalı istihdam, kişisel noksanlıkları veya engelleri nedeniyle yaşamlarını normal bir mesleki faaliyetle kazanamayacaklar için özel olarak düzenlenip, kurulan işyerlerindeki istihdam türüdür. Bu yöntem hem kota rejimini hem de ayrımcılığı önlemeye yönelik mevzuat yöntemini kabul eden ülkeler tarafından uygulanmaktadır. Genellikle engellilerin istihdamı devletin yasal müdahaleleri ile gerçekleşmektedir. Buna literatürde “korumalı istihdam” denilmektedir. Bu kavram aynı zamanda ileri derecede ki engelliler için kurulup düzenlenen işyerlerinde istihdam olanağı sağlamasını da kapsamaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ülkemizde engellilerin istihdamı konusunda yaygın olarak kota yönteminin uygulanmakta olduğu görülmektedir. Ülkemizde engellilerin istihdamı konusunda uygulanan bu yöntemin temel üstünlükleri ve zayıflıklarını bulunmaktadır. Kota sisteminin diğer yöntemlere göre üstün olduğu noktalar: Kota yöntemi bir zorunluluğa dayanmasına rağmen işçi sayısı 50’yi aşan özel sektör işyerlerinin % 3, kamu işyerlerinde % 4 oranında engelli istihdamı ülkemiz açısından sağlanmış olmaktadır. Kota yöntemi engellilerin iş piyasalarına girmelerinin en kolay yöntemidir. İşverenlere kota kapsamında engelli işçi bulma noktasında Türkiye İş Kurumu aracılık etmektedir. Dolayısıyla engellilerin İş-Kur’a müracaat etmeleri gerekmektedir. Bu durum engellilerin mevcut işlere yönelik İş-Kur tarafından düzenlenen mesleki eğitim imkânlarından faydalanmalarına da yardımcı olacaktır.

Küçük işletmelerde 49 ve 49 altı çalışan bulunabilir.

10. Kalkınma Planı bakım hizmetlerinin evde bakım olarak güçlendirilmesini ve geliştirilmesini ön görmektedir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2015 Stratejik Planı da bu doğrultuda görüşler ifade etmektedir. Bakıma muhtaç bireylerin evde bakımları yakınları tarafından ve kurumlar tarafından bakım olmak üzere iki ayaklı bir hizmettir. Aile bireyleri tarafından bakılan bakıma muhtaçların yakınlarına devlet evde bakım aylığı adı altında aylık ücret ödeyerek bakılan kişilerin daha kaliteli, daha ekonomik ve psikolojik açıdan daha rahat bakımlarını hedeflemektedir.

Sosyal bakım hizmetleri teknik olarak ADLs (Activities of Daily Living) olarak adlandırılan yemek yeme, banyo, tuvalet, giyinme gibi günlük yaşam aktiviteleri ile IADLs (InstrumentalActivities of Daily Living) olarak adlandırılan ev işleri, yemek yapma, alışverişe gitme gibi yardımcı günlük yaşam aktiviteleri desteğini içermektedir.

Engelli bakım hizmetlerinin amacı; bireylerin yaşadıkları toplumda sağlıklı, kaliteli ve mümkün olan en uzun süre başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamaktır.

Zihinsel engelin tespitinde, çocuğun zekâ puanı (IQ) tespit edilir. Çocuğun motor, dil, bilişsel, sosyal, duygusal ve öz bakım alanlarında gelişim değerlendirmesi yapılır. Doğru yanıt B’dir.

Evde bakım hizmetlerinin sunumunda sosyal çalışmacılar aktif rol alırlar ve birtakım işlevleri yerine getirirler. Amerikan Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Birliği (NASW), sosyal çalışmacıların evde bakım planında aşağıdaki işlevleri yerine getirdiğini belirtmektedir:
• Müracaatçıyı etkileyen sosyal ve duygusal faktörleri değerlendirme.
• Danışmanlık sağlama ve onların karar vermelerine yardımcı olma.
• Müracaatçı ve ailesinin mevcut kaynaklarla bağlantı kurmasını sağlama.
• Çeşitli tıbbi ve destekleyici hizmetleri koordine etme ve yönetmeye katkı verme.
• Uzun dönem planlamayla müracaatçılara yardım sağlama.

Doğru cevap D'dir. 

Türkiye’de sosyal güvenlik kapsamında olmak engelliler için ayrı bir önem taşımaktadır. Türkiye’de engellilerin sosyal güvenliği sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kapsamında sağlanmaktadır. İlgili kanun, sosyal sigorta kurumları kapsamında kamu ve özel sektörde işçi olarak çalışanlar, ücret karşılığı çalışan memurlar, hizmetliler ve diğer personel, esnaf ve sanatkârlar ve diğer bağımsız çalışanlar ile belirlenen usul ve şartlara uygun olarak iş kazaları, meslek hastalıkları, hastalık, analık, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde sigortalının veya iştirakçinin kendisine, eş, çocuk, ana ve babasına aylık bağlanması veya gelir ödenmesi ve sağlık (muayene, teşhis, tedavi, ilaç, iyileştirme vasıtaları) yardımı yapılmasını düzenlemektedir