Epistemoloji Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘’deneyimclik’’in tanımıyla ilgili doğru bilgi değildir?
Ayakları yere basan |
Desteksiz iddialara kulak asmayan |
Yalnızca gördüğüne inanan |
Soyutlamalara prim vermeyen |
Bilgilere sezgileriyle ulaşan |
Deneyimcilere göre bilginin tek kaynağı duyu verileri ve algılarlardır. Sezgiler soyuttur. O yüzden beş duyu organıyla algılanamazdar.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sentetik cümlelere bir örnek oluşturmaktadır?
Gideceğimiz yol uzun bir yoldur. |
Tembel insanlar çalışkan olmayan insanlardır. |
Beyaz ev beyazdır. |
Tabağımda duran yeşil elma yeşildir. |
Saydam cam opak olmayan camdır. |
Kant öncelikle analitik ve sentetik cümleler arasında bir ayrım olduğunu söyler. Analitik cümlelerde, cümlenin yüklemi öznede zaten var olan bilgilere yeni bilgi katmaz. “Siyah kediler siyahtır” ve “Bekârlar evli olmayan insanlardır” analitik
cümlelerdir çünkü bu cümlelerin özneleri (“siyah kediler” ve “bekârlar”) o cümlelerin yüklem bölümünde içerilen tüm bilgileri zaten içerirler. Analitik cümlelerden farklı olarak sentetik cümlelerin yüklemleri öznede içerilen bilginin ötesine geçer. Tahmin edileceği gibi, günlük dilde kullandığımız cümlelerin çoğu analitik değil sentetiktir. “Önümde duran kedi siyah renklidir” önermesi sentetiktir çünkü “siyah” özelliği–genel olarak düşünürsek– “önümde duran kedi” kavramının içinde bulunmaz.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iç durumlara ya da hâllere ilişkin farkındalık örneğidir?
Bir insanın ocaktaki yemeğinin kokusundan pişip pişmediğini anlaması. |
Karnı acıkan bir bebeğin ağlaması. |
Bir insanın içinde yaşadığı toplumun kurallarına uyması. |
Ormanda vb alanda kalmış bir insanın yönünü bulabilmesi. |
Başı ağrıyan bir insanın doktora gitmesi. |
İnsan ve hayvanların karınlarının acıktığının veya canlarının yandığının kolayca farkında olurlar. Bu tip vb bedensel ihtiyaçların farkındalığa iç durumlara ya da hâllere ilişkin farkındalık denmektedir. Doğru yanıt B'dir.
4.Soru
Nesnelerin tekliğni ve kendileri olma durumunu ifade etmek için kullanılan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
Tekel |
Tekil |
Tikel |
Tümel |
Tümsel |
“Tikel”, nesnelerin tekliğini ve kendileri olma durumunu ifade etmek
için kullanılır
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yunanca bir deyim olan "logos"un anlam karşılıklarından biri değildir?
Açıklama |
Sebep |
Mantık |
Bilim |
Söylem |
Yunanca bir deyim olan "logos", biyo-loji, psiko-loji, epistemoloji gibi disiplin adlarında son ek olarak da yer alır ve “açıklama”, “gerekçe”, “sebep”, “mantık”, “bilim”, “kelam” gibi değişik anlamlara gelir.
6.Soru
Epistemoloji alanının geleneksel yapısından çıkıp bilgi konusundaki kuramsal tartışmaların üzerinde durulduğu ve daha etkili duruma geldiği dönem aşağıdakilerden hangisidir?
16. yy |
17.yy |
18.yy |
19.yy |
20.yy |
Epistemoloji insanın felsefeye bakışı ile birlikte ilk çağlardan itibaren üzerinde durulmasına karşılık, 17. ve 18. yy' da bilgi sorunu üzerine yaklaşılmış ancak asıl gelişme 20.yy'da olmuştur.
7.Soru
"Duyu verileri" ile "algı" arasındaki farkla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Hayvanlar duyu verilerine; insanlar ise algılara sahiptir
|
Algı bitkilere özgüdür; duyu verileri ise tüm canlıların sahip olduğu bir yetidir
|
Duyu verilerinden farklı olarak algı yalnızca hayvanların ve insanların sahip olduğu bir işlevdir
|
Duyu verileri farklı derecelerde olsa da tüm canlılarda bulunur; ancak algı yalnızca insana özgüdür
|
Duyu verileri ile algı yalnızca insanların gerçekleştirebileceği işlevler olarak sadece derece farkıyla birbirinden ayrılırlar
|
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sentetik a priori bir cümle örneğidir?
Dünyamızda gerçekleşen her doğal olgunun bir nedeni vardır
|
Dört kenarlı dörtgenlerin dört kenarı vardır
|
Su iki hidrojen ve bir oksijen atomunun bir araya gelmesiyle oluşan bir sıvıdır
|
4+5=4+5
|
Çimen yeşildir
|
9.Soru
Dünyanın herhangi bir yerinde "üç kenarlı bir kare" bulunma ihtimali felsefi olarak nasıl değerlendirilir?
Fiziksel olarak olanaksız ancak mantıksal olarak olanaklı
|
Hem fiziksel olarak hem de mantıksal olarak olanaksız
|
Mantıksal olarak olanaksız ancak fiziksel olarak olanaklı
|
Hem eylemsel olarak hem de mantıksal olarak olanaklı
|
Eylemsel olarak olanaksız ancak fiziksel olarak olanaklı
|
10.Soru
Kuram (teori) kelimesinin Yunanca kökü ve anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Theorein (görmek, tesadüf etmek) |
Theorein (bakmak, izlemek) |
Theroein (bakmak, görmek) |
Theoria (bakmak, izlemek) |
Theoria (gözlemlemek) |
Öncelikle, theoria Yunancada ‘theorein’ (bakmak, izlemek) kökünden gelir. Doğru cevap, B'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi önermesel doğru kavramına örnektir?
Pi sayısı 3,14 olarak kabul edilir.
|
Yalan söyleme erdemli bir davranıştır.
|
Doğru ve yanlış eş anlamlı kavramlardır.
|
Su 10 derecede donar.
|
Roma Fransa'nın başkentidir.
|
12.Soru
Çevresel unsurların bizim saf bilgeye ulaşmamızın önünde ciddi bir engel oluşturduğunu savunan, gerçek bilgiye ancak düşünce yoluyla ulaşılabileceğini iddia eden Yeni Çağ filozofu kimdir?
Sokrates |
Descartes |
Aristo |
Rousseau |
Thales |
Çevresel unsurların bizim saf bilgeye ulaşmamızın önünde ciddi bir engel oluşturduğunu savunan, gerçek bilgiye ancak düşünce yoluyla ulaşılabileceğini iddia eden Yeni Çağ filozofu Descartes'dir.
13.Soru
Bilginin öz değerini ortaya koyması açısından aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
İnsan, diğer hayvanlar gibi, algısal yetenekleri olan ve dünyadan “almaya” açık olan bir varlık değildir. |
Bilgi, yararlarından bağımsız olarak, kendi içinde değerlidir. |
Bilgi sahibi olan insanlar doğada hedeflerine daha kolay ulaşır. |
Enformasyon sahibi olan insanlar toplumsal alanda daha fazla kabul görürler. |
Bilgi sahibi olmak doğal bir türün devamı için yüksek değer taşır. |
İnsanlar olumsuz sonuçlara veya sıkıntıya neden olsa bile, cahil veya kandırılmış bir konumda bulunmaktansa bir olayın doğrusunu veya aslını bilme yönünde tercih kullanırlar.
14.Soru
Epistemoloji için aşağıdaki kelimelerden hangisini kullanabiliriz?
Deneyimsel |
Gözlemsel |
Deneysel |
Kavramsal |
Niceliksel |
Epistemoloji genelde kavramsal irdelemelerin egemen olduğu bir alan olarak ortaya çıkmış ve kavramsal kimliğiyle günümüze taşınmıştır. O yüzden, ağırlıklı olarak deneyimsel, gözlemsel ve deneysel boyutta iş gören “bilimlerden” oldukça farklı bir yapıdadır.
15.Soru
Bir nesnenin ne olduğunu ve hangi yönünün bilinebileceğini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Bilgi (episteme) |
Kanı (doksa) |
Töz |
Tikel |
İdea |
İdealar veya tümeller bir nesnenin ne olduğunu ve hangi yönünün bilinebileceğini ifade ederler.
16.Soru
Sağduyu hakkında aşağıda sunulan seçeneklerden hangisi doğrudur?
Her zaman aynı sonucu verir |
Sağduyu, eleştirel düşünceden kıymetlidir |
Sağduyuda bağlam dikkate alınmalıdır |
Her zaman doğru sonuçlar verir |
Bilimsel araştırmalar sadece sağduyuya dayalı olmalıdır |
Sağduyunun her durumda ve her bağlamda aynı sonucu vermesi beklenmez ve sağduyunun bir sorun karşısında nasıl bir tepki veya sonuç vereceği bağlamsal ve görece yönler içeren bir konudur. Bu nedenle de sağduyu yerine eleştirel düşünce ortaya çıkmış ve bilimsel araştırmalarda önemli bir yer tutmuştur.
17.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Bilgimizin tek kaynağı algılardır. |
Bilgimiz tek kaynağı duyu verileridir. |
Usçuluk deneyimcilikle paraleldir. |
Usçuluk deneyimciliğin karşıtıdır. |
Usçu ve akılcı kavramları birbirinin yerine kullanılabilir. |
Deneyimciliğin karşıtı olan usçuluğa göre, bilgimizin tek kaynağı duyu verileri veya algılar değildir. Usçu ve akılcı kavramları karıştırılmamalıdır.
18.Soru
Platon’un, normal algısal yollardan edinilen bilgi olarak tanımladığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?
İdea |
Tikel |
Tümel |
Kanı |
Episteme |
Platon, bizim gündelik kullanımımızdan oldukça farklı bir şekilde, ‘bilgi’ (episteme) sözcüğünü “ideaların bilgisi” olarak ayrı bir statüde tutmuş ve normal algısal yollardan edinilen bilgi için ‘kanı’ (doksa) deyimini kullanmıştır.
19.Soru
Felsefe tarihinde en büyük epistemolojik yıkıma neden olan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Hume |
Locke |
Russell |
Platon |
Searle |
Felsefe tarihinde insan bilgisinin “nesnel” temellerine duyulan sağlam inanç konusunda en keskin eleştirel görüşü geliştiren ve sonuçta da en büyük epistemolojik yıkıma neden olan düşünür Hume olmuştur.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Descartes’in felsefi perspektifine uygun bir bilgiye ulaşma davranışıdır?
Sosyal normları benimsemek |
Büyüklerin fikirlerini olduğu gibi kabul etmek |
Sorgulama yoluyla kendi fikrine ulaşmak |
Alışkanlıklardan elde edinen bilgiye uygun davranmak |
Otoritenin sunduğu bilgileri benimsemek |
Descartes, dogmatizmden, otoritenin etkisinden, yanlı bakış açılarından, eski alışkanlıklardan, irdelenmeden benimsenen fikirlerden etkilenmeyen bir sorgulama yürütme hedefi taşımaktadır. Bu nedenle de sosyal normlardan, büyüklerinden fikirlerinden, alışkanlıklardan ve otoritenin sunduğu bilgilerden uzak bir şekilde; kişinin sorgulama yoluyla kendi fikirlerine ulaşması davranışı Descartes’in felsefi perspektifine uygun bir bilgiye ulaşma davranışıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ