Epistemoloji Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi algılar olmaksızın ideaların olamayacağını savunup insanın doğum anındaki zihnini "tabula rasa" olarak niteler?
David Hume |
Descartes |
George Berkeley |
Ariistoteles |
John Locke |
Duyu verilerinin dünya bilgimizin tümünün temelinde yattığı ve bizim “bilgi” adını verdi¤imiz her bilişsel durumun o temele yaslanması gerektiği fikri, Locke’ın felsefesinin ana düşüncelerinden biridir. Öte yandan, bizim beş duyumuzun doğumla birlikte işlevsel duruma geldi¤i de açıktır. Bu iki düşünce bir araya geldiğinde, Locke’ın insan zihnine ilişkin nasıl bir resim sunduğu ortaya çıkar. Locke’a göre insan zihni doğum anında “boş bir levha” (Latincesiyle, “tabula rasa”) gibidir. Yaşadığımız deneyimler bu boş levhanın üzerine zaman içinde “yazarlar” ve böylece dünya bilgimiz birikimsel bir şekilde oluşur.
2.Soru
Enformasyon kavramı, bilgi açısından ne olma anlamı taşır?
Hammadde |
Üst bilgi |
Teori |
Deneyim |
Kuram |
“Enformasyon” kavramı, bilgi açısından, “hammadde” olma anlamı taşır. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
İnsanların sahip olduğu dünya bilgisi, hayvanlarınkinden farklı olarak nasıl bir yapıya sahiptir?
Dilsel-kavramsaldır |
İçgüdüseldir |
Öğrenilmiş bedensel bilgidir |
İç hallere yöneliktir |
Çevreye yöneliktir |
İnsanların sahip olduğu dünya bilgisi, hayvanlarınkinden farklı olarak dilsel ve
kavramsaldır. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Deneyimciliği temsil eden önemli düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Aristotales |
Hume |
Nietzche |
Russell |
Platon |
Deneyimciliği günümüzde anladığımız hâliyle ifade eden ve ayrıntılarıyla savunan üç büyük felsefeci John Locke, David Hume ve George Berkeley’dir. Bu üç felsefecinin ürettiği fikirler literatürde İngiliz deneyimciliği olarak bilinen akımın ortaya çıkmasını sağlamıştır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Descartes’in “iyi bir düşünür” şeklinde tanımladığı kişilerin sahip olduğu özelliklerden biri değildir?
Nesnel |
Tarafsız |
Algısal |
Şüpheci |
Ciddi |
Descartes’in şüpheci akıl yürütmeleri belli bir amaca yönelik olarak yapıyor olması ve aslında kendisi bir şüpheci olmamasına karşın, şüpheci kanıtları ciddi, nesnel ve tarafsız bir şekilde başarıyla sergiliyor olmasıdır. Bu niteliğin “iyi bir düşünür” olmanın en temel özelliklerinden biri olduğu kabul edilebilir. Algısal olmak ise algılara güvenmek anlamına gelmektedir ve Descartes’e göre gerçek bilgiye ulaşmak için algılara şüpheyle yaklaşılmalıdır.
6.Soru
Aristoteles'e göre başka herhangi bir varlığa bağlı olmaksızın var olabilen şeye ne ad verilir?
Tikel
|
Cevher
|
Ruh
|
Doğa
|
Madde
|
7.Soru
“Düşünüyorum o halde varım” cümlesiyle tanınan düşünür kimdir?
Marks |
Kant |
Hume |
Descartes |
Searle |
Düşünme işlevi ki şüphe duyma da buna dâhildir, düşünen bir şeyin olmasını gerektirir. Ve bu şekilde Descartes o bilinen sloganına ulaşır: “Düşünüyorum, o hâlde varım” (Latincesiyle Cogito ergo sum). Descartes’a göre, insan bilgisinin en sağlam unsuru budur. Bu bilgi bizim fiziksel nesnelere ilişkin bilgimizden de, Tanrı’yı bilmemizden de daha önce gelen (yani, epistemolojik temellendirmesi daha sağlam olan) bir bilme türüdür.
8.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden sunulan bilgilerden hangisi, Descartes’in algı ile ilgili görüşlerini yansıtmaktadır?
Gerçek bilgiye ulaşmada en önemli araçlardır |
Her türlü sorunun çözümünde algılara güvenilmelidir |
Rüyada algılananlar gerçek olarak kabul edilmelidir |
Algılar insanlara yanıltıcı bilgiler verebilir |
Bilim insan algıları ile ilerlemelidir |
Descartes, gerçek bilgiye ulaşmada algıların önemini inkâr etmemekle birlikte, algı yanılabilir olduğundan bilgisel kesinliği başka yerde aramak gerektiğini vurgulamaktadır. Bu nedenle, rüyada algılananlar da gerçek olarak kabul edilmemelidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Descartes'in kitabının adı doğru olarak verilmiştir?
Felsefe
|
Epistemoloji
|
İlk Felsefe Üzerine Düşünceler
|
Mantık
|
Dogma
|
10.Soru
Yunanca 'atomos' sözcüğü ne anlama gelmektedir?
Parça |
Bölünemez |
Tane |
Temel |
En temel |
‘Atom’ teriminin Yunanca orjinali olan ‘atomos’, “bölünemez” anlamına gelir.
11.Soru
Bilginin edinilmesinde somut deneyim parçaları gereken bilgi …… bilgidir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki boşluğa uygun olan ifadedir?
Nous |
Doksa |
Doksa |
A priori |
A posteriori |
a posteriori bilginin kazanılması için somut deneyim parçaları gerekir. Gözlemsel bilgilerimizin tümü a posteriori’dir. “Bu bir erik ağacıdır” önermesinin doğruluğunu saptayabilmem için gözlem yapmam gerekir.
12.Soru
Aristoteles'e göre aşağıdakilerden hangisi bir töz değildir?
Bir papatya |
Bir tabak |
Bir insan |
Bir yara izi |
Bir kedi |
Bir papatya, bir tabak, bir insan ve bir kedi kendi başlarına var olabilen bir varlık yani töz iken, bir yara izi kendi başına var olamaz, bir deriye ihtiyaç duymaktadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “sentetik a priori” bir önermedir?
Evliler bekar olmayan insanlardır. |
Su molekülü hidrojen ve oksijen atomlarını içerir. |
Fiziksel evrende gerçekleşen her olayın bir sebebi vardır. |
Dünya, güneş etrafında dönen bir gezegendir. |
Beyaz kediler beyazdır. |
Analitik cümlelerden farklı olarak sentetik cümlelerin yüklemleri öznede içerilen bilginin ötesine geçer. Tahmin edileceği gibi, günlük dilde kullandığımız cümlelerin çoğu analitik değil sentetiktir.
14.Soru
İnsanların bilgiye düşünsel veya felsefi bir merak yüzünden ilgi duyması, insanın hangi özelliği ile açıklanabilir?
Bilimsel merakının olması |
Logos sahibi olması |
Sanatsal yaratıcılık isteği |
Gündelik yaşamda faydası |
Farklı görünme isteği |
İnsanlar bilgi gibi kritik bir kavrama -her türlü yarar ve sonucundan bağımsız
olarak- sadece düşünsel veya felsefi bir merak yüzünden ilgi duyabilirler. Bu durumu, bir anlamda, insanın logos sahibi veya logos içinde yer alan bir varlık olmasıyla açıklayabiliriz.
15.Soru
Hangisi "bilişsel" sıfatının işaret ettiği üst düzey zihinsel işlevlerden biridir?
varsayımsal sempati |
bilgiyi onaylama |
duyular aracılığıyla algılama |
doğruyu sezme |
duyu ötesi algılama |
‘Bilişsel’ sıfatı, genelde, bir “üst düzey zihinsel işlevler yelpazesi” için kullanılır. Bu yelpazenin kapsamındaki işlevlerin en önde gelenleri duyular aracılığıyla algılama, bellek işlevleri, akıl yürütme ve bilgilenmedir. Bu işlevlerin tümü, üst düzey zihinselliği gerektiren süreçler içerir.
16.Soru
Özellikle şüpheci düşüncelere karşı sağduyusal argüman’ıyla tanınan düşünür aşıdakilerden hangisidir?
David Hume |
Descartes |
Moore |
Sokrates |
Aristotales |
İngiliz felsefesinin önemli düşünürlerinden olan G.E. Moore (‘Muur’ okunur) özellikle şüpheci düşüncelere karşı aldığı sağduyusal tavırla tanınır.
17.Soru
Nesnelerin bağımsız varlığı sorunsalında Hume’a göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Duyular aracılığı ile dışımızdaki dünyaya dair uyarımlar alma ile diş ağrısı arasında özsel bir fark yoktur
|
Zihnimizde nesnelerin algıdan bağımsız ve sürekli var olma ideasını oluşturan yeti, hayal gücüdür
|
Belli tür algıların tekrarlandığı gerçeğinden nesnelerin zihnin dışındaki gerçek varlıksal durumlarına dair çıkarım yapmak olanaksızdır
|
Algı sırasında karşımıza bir nesnenin çıktığı açıktır
|
Bir nesnenin bağımsız ve sürekli olarak var olduğu konusundaki ideanın kaynağı algının kendisidir
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hume’un felsefesi bağlamında dışarıda kaldığı görülür?
Hume’a göre, algı sırasında karşımıza bir “nesnenin” çıktığı açıktır. |
Nesnelerin zihnimizin dışında ve sürekli olarak var olduğu bilgisine, duyusal ve algısal boyutta ulaşamayız |
Belli tür algıların tekrarlandığı gerçeğinden nesnelerin zihnin dışındaki gerçek varlıksal durumlarına dair bir çıkarım yapmamız olanaksızdır |
Hume’un deneyimciliğinin ontolojik anlamda oldukça şüpheci bir sonuç doğurduğu açıktır |
Hume metafizik bilginin olanaklı olduğunu öne sürer |
Hume’un deneyimciliğinin ontolojik anlamda oldukça şüpheci bir sonuç doğurduğu açıktır. Bu anlamda metafizik bilginin olanaklılığı değil, aksine olanaksızlığı öne sürülmektedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, “bilişsel” sıfatının kapsadığı kabul edilen işlevlerden biri değildir?
Algılama |
Bellek işlevleri |
Akıl yürütme |
Duygulanım |
Bilgilenme |
‘Bilişsel’ sıfatı, genelde, bir “üst düzey zihinsel işlevler yelpazesi” için kullanılır. Bu yelpazenin kapsamındaki işlevlerin en önde gelenleri duyular aracılığıyla algılama, bellek işlevleri, akıl yürütme ve bilgilenmedir. Bu işlevlerin tümü, üst düzey zihinselliği gerektiren süreçler içerir. Duygulanım ise duygularla ilgili bir süreçtir.
20.Soru
Epistemolojide inanç kavramı hangi amaçla kullanılır?
Manevi
|
Deneyimsel
|
Güven
|
Kararlılık
|
Dinsel
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ