Epistemoloji Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
‘Var olmak algılanmaktır’ ifadesiyle meşhur düşünür ve felsefeci kimdir?
Berkeley |
Hume |
Locke |
Hegel |
Kant |
“Var olmak, algılanmaktır”. (Latince İiade edersek, esse est percipi.), Berkeley’in sözüdür.
2.Soru
“Belli bir kişi veya topluluk tarafından benimsenen, tartışmadan ve sorgulamadan kabul edilmesi beklenen inanç ya da inanç kümesi” olarak açıklanan felsefi terim aşağıdakilerden hangisidir?
Dogma |
Şüphe |
Logos |
Kanı |
İdea |
‘ ‘Dogma’ deyiminin anlamı “belli bir kifli veya topluluk tarafından benimsenen, tartışmadan ve sorgulamadan kabul edilmesi beklenen inanç ya da inanç kümesi” şeklinde verilebilir. Kelimenin Yunanca kökeni “fikir”, “kanı” gibi anlamlara gelmektedir. ‘Dogmatik’ kelimesi ise, zaman zaman, bir fikri veya inancı hiç sorgulamadan ve üzerinde ciddi bir irdeleme yürütmeden kabul eden insanlar için kullanılır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, “tikel” kavramı için verilebilecek bir örnektir?
Hayvan |
Kutu |
Dünya |
Ev |
Araba |
“Tikel” kavramı, nesnelerin tekliğini ve kendileri olma durumunu ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu kapsamda, hayvan, kutu, ev ve araba denildiğinde aklımıza bu kavramların içinde yer türlü örnekler gelebilir. Örneğin hayvan kavramı için kedi, köpek, kuş örneklerinin gelmesi gibi. Oysa dünya denildiğinde aklımıza yalnızca tek bir nesne gelmektedir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Locke’un epistemolojik görüşlerinden biri değildir?
Hem ahlaki boyutta hem de kuramsal düzeyde doğuştan gelen idealar vardır
|
Algılar olmaksızın ideaların oluşması olanaksızdır
|
Duyu verilerinden yoksun insan, basit veya karmaşık hiçbir idea oluşturamaz
|
İnsan, basit idealarını birleştirerek soyutluk derecesi çok yüksek idealar edinme kapasitesine sahiptir
|
Bilgi tümüyle deneyim alanına aittir
|
5.Soru
Kant hangi iki kavramı birbirinden ayırmayı tercih etmiştir?
Madde ve zihin |
Kavram ve madde |
Fizik ve etik |
Zihin ve ruh |
Madde ve ruh |
Descartes’ın “maddesel” ve “zihinsel” olmak üzere iki farklı tip töz tanımladığını ve böylece fiziksel nesnelerle zihinsel/ruhsal varlıkların alanının birbirinden ayırdığını belirtmiştik. Benzer bir şekilde, Kant’ın da fiziğin ve etiğin alanlarını ayırdığı söylenmektedir.
6.Soru
Tikel nesnelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
"Odamdaki kırmızı masa" ifadesinde yer alan "kırmızı" bir tikeldir.
|
Odamdaki kırmızı masa bir tikel nesnedir.
|
"Odamdaki kırmızı masa" ifadesinde yer alan "oda" bir tikel nesnedir.
|
Tikel nesneler değişime tabi olmayan nesnelerdir.
|
"Odamdaki kırmızı masa" ifadesinde yer alan "masa" bir tikeldir.
|
7.Soru
Enformasyon ve bilgi ile ilgili verilen aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?
Enformasyon, toplumsal olarak dolaşımda bulunan ve farklı iletişim birimleri arasında aktarılabilen unsurlardır. |
Bilgi; düşünmek, inanmak gibi zihinsel durumları içermektedir. |
Enformasyon zihnimizin içinde oluşan bilgi ile benzerlik gösteren zihinsel özellikleri içerir. |
Enformasyon insan bilgisine temel oluşturmaktır. |
Sahip olma kavramı bilgi ve enformasyon için kullanılabilir. |
Enformasyon, her ne kadar zihnimizin içinde işleyebileceğimiz bir unsur olsa da, insan bilgisi kavramına genelde atfedildiği bir zihin durumu değildir. Bu açıdan bilgi ile benzerlik gösteren zihinsel durumları kapsamamaktadır. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
“Doğadaki olgusal düzenliliklerin her zaman tekrarlanacağını nereden biliyoruz?” sorusunun cevabı aşağıdakilerden hangisidir?
Tümdengelim |
Tümevarım |
Çıkarım |
Şüphecilik |
Deneyim |
Deneyimin bize söylediği nedir? “Güneşin yarın doğacağını bilme” çıkarımını destekleyen deneyim duruma Hume’cu bir açıdan bakarsak geçmişte her sabah güneşin ufuk noktasında belirmiş olmasıdır.
9.Soru
Descartes'a göre insan bilgisinin en sağlam unsuru aşağıdakilerden hangisidir?
Tanrı ideası |
Düşünme |
Hissetme |
Deneyim |
İnanç |
Düşünme işlevi -ki şüphe duyma da buna dahildir- düşünen bir şeyin olmasını gerektirir. Ve bu şekilde Descartes o bilinen sloganına ulaşır: "düşünüyorum o halde varım". Descartes'a göre, insan bilgisinin en sağlam unsuru budur.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi epistemolojinin temel konu ve sorunlarındandır?
İnsan aklının sınırları |
Toplumsal ilişkilerin incelenmesi |
İnsan bilgisinin kaynakları |
Dini bilginin kaynakları |
Estetik bilginin kaynakları |
İnsan bilgisinin kaynakları, epistemolojinin temel konu ve sorunlarındandır. Diğer seçeneklerde verilenler epistemoloji alanına girmez. Doğru cevap, C'dir.
11.Soru
Platon’a göre idealar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
İdealar fiziksel dünyanın unsurlarıdırlar.
|
İdealar doğanın içinde yer almazlar.
|
İdealar tikel nesnelerin belli türden şeyler olmalarının varlıksal koşullarını sunarlar.
|
İdealar varlık hiyerarşisinin en tepesinde yer alırlar.
|
İdeaların bilgisi gerçek bilgidir.
|
12.Soru
Türkçe'ye Batı dillerinden geçmiş olan "enformasyon" sözcüğünün karşılığı olan, dilimizde de kullanılan "malumat" sözcüğünün kökeni hangi dildir?
Fransızca |
Farsça |
Arapça |
Süryanice |
Yunanca |
"Enformasyon" deyimi Türkçeye Batı dillerinden geçmiş olup, Arapçası "malumat"tır (malum olan, yani bilinen şeyler anlamında). Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hume'a göre olanaklı olan bilgi türlerinden biridir?
Tözsel bilgi |
Metafiziksel bilgi |
Varoluşsal bilgi |
Biçimsel bilgi |
İmgesel bilgi |
Hume’a göre yalnızca iki tür bilgi olanaklıdır: Olgusal bilgi ve biçimsel bilgi.
14.Soru
"Teori" sözcüğünün kökeni hangi dile aittir?
Yunanca |
Fransızca |
İngilizce |
Almanca |
İtalyanca |
"Teori" sözcüğünün kökeni Yunanca'dır. Doğru cevap, A'dır.
15.Soru
Hangisi bir önerme cümlesidir?
Hafta yedi gündür |
Yaşasın! |
Nasıl yani? |
Olmaz öyle şey! |
Neden olmasın |
“Önerme” deyimi, kısaca ve kabaca “bir iddiada bulunan bir cümlenin içeriğinde barınan düşünce veya fikir” olarak tanımlanabilir. O hâlde, her cümle bir önerme değildir. “Yaşasın!” veya “Nasıl yani?” ifadeleri gramer açısından birer cümledir ancak bu cümleler birer önerme değildirler.
16.Soru
Siyah kediler siyahtır, cümlesi Kant’ın düşüncesi ekseninde ne tip bir cümle olarak değerlendirilir?
Sentetik cümle |
Analitik cümle |
A priori cümle |
A posteriori cümle |
Tanımlama cümlesi |
Siyah kediler siyahtır, cümlesi yükleminin özneye yaptığı etkileşim ve anlamlar itibarı ile anlamı genişlemeyen ve yüklemle öznenin birbirini açıkladığı, yeni bilgi katılmayan analitik bir cümledir.
17.Soru
Bir yandan deneyimciliğin eleştirel bir tarzda gündeme getirildiği konuları ve sonuçları kullanan, diğer yandan ise deneyimciliğin eksik bıraktığı ve tam olarak açıklayamadığı felsefi noktaları gerekçelendiren ve düalizmi kullanan önemli düşünür kimdir?
Spinoza |
Hegel |
Hume |
Kant |
Harvey |
Deneyimciliğin eleştirel bir tarzda gündeme getirildiği konuları ve sonuçları kullanan, diğer yandan ise deneyimciliğin eksik bıraktığı ve tam olarak açıklayamadığı felsefi noktaları gerekçelendiren ve düalizmi kullanan önemli düşünür Kant’tır.
18.Soru
Aristoteles’in canlı ve cansız varlıklar arasında gözlemlediği temel farklılık aşağıdakilerden hangisidir?
Öğrenilmiş bedensel bilmeye sahip olma |
Kendiliğinden değişim ve devinim yaratabilme |
Algısal olarak dünyaya açık olma |
Bilinçli bir şekilde bilgi edinmeye açık olma |
Çevresel koşullardan etkilenme |
Aristoteles (M.Ö. 384-322), bitkilerin, hayvanların ve insanların kendiliklerinden hareket veya değişim yaratabilme yetisine sahipken (örneğin, bir bitkinin boyunun uzaması, bir hayvanın yerini değiştirmesi, vb.), taşların ve kayaların kendiliklerinden devinim veya değişim yaratabilme kapasitesinden yoksun olduklarını gözlemlemiştir. A, C ve D seçenekleri insana özgü özelliklerken, çevresel koşullardan etkilenme ise canlı ve cansız tüm varlıklarda gözlenebilir bir özelliktir.
19.Soru
I. Zihinde tutulan bilgiler özneldir.
II. Bilginin nesnelliğini tespit etmenin yolu keyfi tercihlerle gerçekleştirilir.
III. Bilgi, içeriği nedeniyle nesnel bir yön taşır.
Yukarıda sıralanan bilgilerden hangileri doğrudur?
I |
II |
III |
I ve II |
I, II ve III |
Zihnimizde bulunan bilgiler nesnel de olabilir. Bilginin nesnelliğini tespit etmenin yolu keyfi tercihlerle gerçekleştirilemez. Bu nedenle I ve II yanlıştır. III ise doğrudur.
20.Soru
A priori - a posteriori ayrımı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak açıklanmıştır?
Aralarında bir ayrım söz konusu değildir. |
A priori metafiziksel bir kavramken, a posteriori metafiziksel bir kavram değildir. |
A priori ile a posteriori arasındaki ayrım bilginin nasıl edinildiğiyle ilişkilidir. |
A priori ile a posteriori arasındaki ayrım maddenin varlığı ile ilişkilidir. |
A priori deneyimlerle ilişkili bir kavramken, a posteriori usla ilişkilidir. |
A priori - a posteriori ayrımı bilginin nasıl edinildiği ile ilgilidir. Bu iki deyim Latince olup, a priori "deneyimi önceleyen", a posteriori "deneyimle gelen" anlamlarında kullanılır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ