Epistemoloji Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Moore'un şüpheciliğe karşı ortaya koyduğu sağduyusal argümanın özelliklerinden değildir?
İnsanların dünyaya ve kendilerine ilişkin pek çok temel ve basit olguyu bildiğini ifade eder.
|
Mantıksal gerçekliğe ilişkin nasıl sorusunu ortaya koyar.
|
Zihnin dışındaki bir gerçekliğe ilişkin bir sonuca ulaşır.
|
Zaman ve mekan içinde bulunan ve zihnin yaratmadığı nesnelerin varlığının göstergesidir.
|
Öncüller ile sonuç önermesi birbirinin aynısı değildir.
|
2.Soru
"Algı bilginin tek kaynağıdır" iddiasına karşı aşağıdakilerden hangisi ileri sürülebilir?
İnsanın bir doğa varlığı olmasından ileri gelen bilgisinin geçerli olamayacağı
|
Rasyonel bilginin olanaklı hale geleceği
|
Matematiksel bilgiyi açıklamanın kolaylaşacağı
|
Adalet, güzellik, iyilik gibi kavramların bilgisini açıklamanın zorlaşacağı
|
Duyusal bilginin temelinin sarsılmış olacağı
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tümel kavramlara uygun bir örnektir?
Mavi bardak |
Balık |
Ceviz ağacı |
Kırmızı karanfil |
Mars gezegeni |
“Tümel” kavramı ise, tikelleri tanımlayan tür adları ve tikellerin edindiği nitelikler için kullanılmaktadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, şüpheci tavra sahip bir bireyden beklenen özelliklerden birisi değildir?
Yeni fikirlere açık olmak |
Bireysel gelişime açık olmak |
Yeni deneyimler konusunda esnek olmak |
Kendi fikirlerini başkalarına dayatmak |
Sürekli yeni kanıtlar aramak |
Şüpheci tavra sahip bir birey, yeni deneyimlere veya kendisine sunulan bir fikre açık olup, bu fikre yönelik kanıtlar arar. Bu beceriler de, dogmatik bireylerle kıyaslandığında bireysel gelişime daha açık olmalarını sağlar. Fakat bu bireylerin kendi fikirlerini başkalarına dayatmak gibi bir amaçları bulunmamaktadır.
5.Soru
Usçuluğun doğru ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?
Bilgimizin tek kaynağının duyu verileri ve algılar olduğunu savlayan görüştür. |
Doğduğumuz zaman zihnimizin boş bir levha gibi olduğunu savunan düşünce. |
Var olanların yalnızca maddesel nesneler olduğunu, zihinsel veya ruhsal tözün olmadığını savlayan felsefi görüştür. |
Algılarımızın kaynağının veya hedefinin algılardan ve bilgiden bağımsız bir şekilde var olan gerçeklik olduğunu savunan düşünce. |
Güvenilir veya kesin bilginin temelinde insan aklının yattığı veya gerçekliğin kavranmasının ancak akıl yoluyla olabileceği tezini ileri süren görüştür. |
Güvenilir veya kesin bilginin temelinde insan aklının yattığı veya gerçekliğin kavranmasının ancak akıl yoluyla olabileceği tezini ileri süren akıma usçuluk denir.
6.Soru
Platon’a göre normal algısal yollardan elde edilen bilgiyi anlatan kavram aşağıdakilerden hangisiyle belirtilmektedir?
Bilgi (Episteme) |
Kanı (Doksa) |
Tümel |
Tikel |
İdea |
Plato bizim gündelik kullanımımızdan oldukça farklı bir şekilde, ‘bilgi’ (episteme) sözcüğünü “ideaların bilgisi” olarak ayrı bir statüde tutmuş ve normal algısal yollardan edinilen bilgi için ‘kanı’ (doksa) deyimini kullanmıştır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilginin pratik değerine bir örnektir?
Yaşamı tehdit eden hastalıklara çare bulunması |
Doğa kirliliğini azaltmaya yönelik buluşlar yapılması |
Dışarı çıkmadan önce hava durumunu dinleyerek şemsiye alınması |
Tıp biliminde basit bir pusula ile ileri tedavi yönteminin keşfedilmesi |
Çamaşır makinesinin bulunması |
Bilginin değeri olarak yaşamsal, pratik ve öz değeri olmak üzere üç değerinden söz edilebilir. Bunlardan pratik değer, insanın yaşamda daha kolay ve günlük olarak bilgiye gereksinim duymasıdır. Somutlaştıracak olursak, "X konusunda bilgi edinme iyidir, çünkü Y" biçiminde kurulan cümlelerde 'Y'nin içinin nasıl doldurulduğuna dikkat etmek yardımcı olabilir. Örneğin, kış aylarında meteorolojinin hava raporunu dinleriz çünkü şemsiyesiz yakalanmak ve hastalanmak istemeyiz. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi olgusal bilgiye örnek olamaz?
Biyoloji |
Alfabe |
Harita sembolleri |
Fizik formülleri |
Estetik yargılar |
İnsanın bilgisel dünyası iki tür bilgiyle sınırlanmak durumundadır. İlk olarak, olgusal bilgiler bizim algı ve gözlem yoluyla edinebileceğimiz bilgisel durumlardır. Dünya bilgimizin çoğu bu tür bilgilerden oluşur. İkinci olarak ise, bu bilgi parçaları veya idealar arasındaki ilişkilerin sonucunda ortaya çıkan biçimsel bilgiler vardır. Mantık ve geometrinin sunduğu bilgiler bu türe girerler. Ancak bu türlerin dışına çıkan, yani deneyim boyutunu aşan bilgi iddiaları tamamen boş ve anlamsızdır. Dahası, felsefecilerin tarih boyunca gerçekliğe ilişkin sunduğu çeşitli görüşler de, bu anlamda, bütünüyle değersiz tasarımlardır.
9.Soru
Bir kırmızı gülü görsel olarak deneyimlediğimizde algıladığımız kırmızı renk bir niteliktir. Locke’a göre, bu nitelik için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Kırmızı renk “ikincil nitelik” sınıfına girdiği için gülün kendisinde bulunmaz. |
Kırmızı renk “ikincil nitelik” sınıfına girdiği için gülün kendisinde bulunan bir özelliktir. |
Kırmızı renk “birincil nitelik” sınıfına girdiği için gülün kendisinde bulunmaz. |
Kırmızı renk “birincil nitelik” sınıfına girdiği için gülün kendisinde bulunan bir özelliktir. |
Kırmızı renk “nesnel nitelik” sınıfına girdiği için gülün kendisinde bulunan bir özelliktir. |
Birincil nitelikler, maddesel gerçeklik içinde yer alan ve bizim zihnimizde de temsil edilebilen özelliklerdir. İkincil nitelikler ise nesnelerin birincil nitelikleri nedeniyle bizim zihnimizde oluşan etkilerdir. Örnek vermek gerekirse, renkler ve kokular bu sınıfa giren özelliklerdir. Renk ve koku gibi ikincil nitelikler, varlıklarını “nesnel” olan birincil niteliklere borçlu olsalar da, kendileri aslında o nesnelerin içinde değillerdir.
10.Soru
Bilginin olanaklı olup olmadığı konusu hangi kapsamda incelenir?
Mantık
|
Felsefe
|
Fizik
|
Epistemoloji
|
Matematik
|
11.Soru
Bilginin olanaklılığını, yapısını, kaynaklarını, sınırlarını ve kavramsal bileşenlerini irdeleyen bilim dalı hangisidir?
Psikoloji |
Felsefe |
Sosyoloji |
Epistemoloji |
İdeoloji |
Bilginin olanaklılığını, yapısını, kaynaklarını, sınırlarını ve kavramsal bileşenlerini irdeleyen bilim dalı epistemoloji'dir.
12.Soru
Felsefede "düzenleyici ilke veya kural" hangi kavrama işaret eder?
kanun |
yasa |
kuram |
kavram |
norm |
Felsefede "düzenleyici ilke veya kural" norm kavramının en genel tanımıdır.
13.Soru
Kanıt ve gerekçe ile ilgili aşağıda verilen cümlelerden hangisi yanlıştır?
Kanıt ve gerekçe birbirleri ile bağlantılıdır.
|
Sahip olduğumuz bilgilerin çoğu kanıtlar ile ilgilidir.
|
Bilgi sahibi olmak ve gerekçe sunmak birbiri ile ilişkilidir.
|
Kanıtın epistemolojik çalışmalarda önemli bir işlevi vardır.
|
Gerekçe kavramı ile logos arasında bir ilişkiden sözedilemez.
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi felsefenin bir alt alanı olan metafiziğin araştırdığı temel konularından biridir?
Gizil güçler
|
Toplum
|
Gerçeklik
|
Doğaüstü olaylar
|
Ruh
|
15.Soru
Deneyimciliğin diğer bir ismi nedir?
Empiricism |
Septicism |
Pozivitism |
Realism |
Pragmatism |
İngilizcede günlük dilde de kullanılan ve ‘empiricism’ ile aynı kökten gelen bir diğer kelime de ‘empirical’dır. “Deneyimsel” gibi bir anlama gelebilecek bu kelime İngilizcede insanlar için bir sıfat olarak kullanıldığı zaman “ayakları yere basan”, “desteksiz iddialara kulak asmayan”, “yalnızca gördüğüne inanan”, “gereksiz spekülasyonlara veya soyutlamalara prim vermeyen” gibi anlamlara gelmektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Descartes’in ‘’mum örneği’’ ile varılan sonuçlardan biri değildir?
Algılarımız aracılığı ile nesneden aldığımız bilgi, sürekli bir değişimin olduğu yönündedir
|
Nesnenin, değişimler geçirmesine rağmen aynı nesne olduğu bilgisi gözlemsel deneyimlerimiz aracılığıyla öğrendiğimiz bir şey olamaz
|
Değişimden geçerken kendisi olarak kalan nesnenin kavranması için duyu algıları yeterlidir
|
İnsanın sahip olduğu ve anlamaya temel teşkil eden bazı kavramlar deneyim yoluyla kazanılamaz
|
Tüm değişimlerin ardında, varlığını kesintisiz olarak sürdüren, belirli bir nesnenin yatmakta olduğu bilgisini akıl yoluyla ediniriz
|
17.Soru
Şüpheci düşüncelere karşı aldığı sağduyusal tavırla tanınan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Moore |
Platon |
Aristo |
Sokrates |
David Hume |
İngiliz felsefesinin önemli düşünürlerinden olan G.E. Moore (‘Muur’ okunur) özellikle şüpheci düşüncelere karşı aldığı sağduyusal tavırla tanınır.
18.Soru
Eski Yunan felsefesini mitolojiden ayıran en önemli unsur nedir?
Sadece yöneticilerin felsefeyle ilgilenmeleri |
Değişimleri genellemelere başvurarak açıklaması |
Ruhsal varlıklarla ilgilenmemesi |
Aklın kullanımının ön planda olması |
Doğayı elementlerle açıklama isteği |
Eski Yunan felsefesi mitolojiden farklı olarak, değişimleri ve olayları açıklarken tek tek olgulara ve durumlara değil genellemelere başvurmaktadır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir “önermesel doğru” örneğidir?
İnsanlar her durumda doğruyu söylemelidir |
Hayvanların evde beslenmemesi gerektiğine inanıyorum |
Yaşlılar uçağa binmemelidir |
Türkiye’nin başkenti Ankara’dır |
Türkiye’nin başkenti İstanbul olmalıdır |
Bir önerme için “doğru” nitelemesini kullanmak, onun dünyada olan olgularla uyum içinde olduğunu belirtme anlamını taşır. Bu nedenle, A, B, C ve E seçenekleri doğru ya da yanlışlığı tartışmaya açık olan inanç kavramına örnek olabilecekken; “Türkiye’nin başkenti Ankara’dır” seçeneği ise bir önermesel doğru örneğidir.
20.Soru
Locke'ın savunduğu iki nitelikten biri olan birincil nitelikler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak açıklanmıştır?
Maddesel gerçeklik içinde yer alan ve bizim zihnimizde de temsil edilebilen özellikler |
Nesnelerin birincil nitelikleri nedeniyle bizim zihnimizde oluşan etkiler |
Nesnelerin ikincil nitelikleri nedeniyle bizim zihnimizde oluşan etkiler |
Fiziksel gerçeklik içinde temsil edilemeyen ancak zihnimizde oluşan özellikler |
Maddesel gerçeklik içinde yer alan ancak zihnimizde temsil edilemeyen özellikler |
Birincil nitelikler, maddesel gerçeklik içinde yer alan ve bizim zihnimizde de temsil edilebilen özelliklerdir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ