Epistemoloji Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplum içindeki “doğruların” ortaya çıkması ile tarihsel olumsallıklar (yani zorunluluk taşımayan tarihsel gelişmeler) ve “güç” kavramı arasında sıkı bir ilişki olduğunu gösteren düşünürdür?
Nietzsche |
Heidegger |
Foucault |
Rorty |
Quine |
Foucault, toplum içindeki “doğruların” ortaya çıkması ile tarihsel olumsallıklar (yani zorunluluk taşımayan tarihsel gelişmeler) ve “güç” kavramı arasında sıkı bir ilişki olduğunu göstermiştir
2.Soru
Gettier’in kullandığı felsefi yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
Sadece Argümanlar |
Kuvvet ve İnanç |
Antitez ve örneklem |
Karşı örnekler ve yanlışlayıcı argümanlar |
Önerme ve tartışmalar |
Gettier’in kullandığı felsefi yöntem, karşı örnekler ve yanlışlayıcı argümanlar aracılığıyla bir genellemenin geçersiz olduğunu gösterme amacını taşır. Örneğin, “Bütün kargalar siyahtır” gibi evrensel bir iddiayı ele alalım. Bu iddiaya göre, eğer evrende bulunan bir nesne karga ise, o nesne siyah renktedir. Siyah bir karga gözlemlediğimiz zaman, “Bütün kargalar siyahtır” iddiasını test edip onaylamış oluruz.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanrı’nın varlığının akılcı yöntemlerle kanıtlanmasında kullanılmış bir yöntemdir?
Descartes’in Akılcı Yaklaşımı |
Algıcılık yönteminin kullanılması |
Sartre’nin Ontolojik Kanıtı |
Aziz Anselm’in Ontolojik Kanıtı |
Platonun kozmolojik Kanıtı |
“Tanrı vardır” önermesinin doğruluğunun basitçe deneyimsel veya algısal olarak değil, akılsal olarak ve mantıksal düşünce zincirlerini izleyerek gösterilebileceği yönündedir. Felsefe tarihinde, tanrının varlığını mantıksal yöntemlerle göstermeye çalışan ve kesinlik iddiasıyla gelen iki önemli ispat bulunmaktadır. Birincisi Aziz Anselm’in Ontolojik Kanıtı ikincisi ise Aziz Aquinas’ın Kozmolojik Kanıtı.
4.Soru
Aşağıdaki görüşlerden hangisi, bir önermenin bilinmesi ya da gerekçeli bir şekilde inanılması veya koşullara bağlı bir olgu olduğunu savunur?
Şüphecilik |
Bağlamcılık |
Doğalcılık |
Bağdaşımcılık |
Temelcilik |
Bir önermenin bilinmesi ya da gerekçeli bir şekilde inanılması veya koşullara bağlı bir olgu olduğunu savunan görüş bağlamcılıktır.
5.Soru
A. Goldman ve P. Kitcher’a göre bilginin asıl hedefi aşağıdakilerden hangisidir?
Pragmatik bilgi |
Evrenin doğru temsili |
Önermesel doğru |
Bilgisel gerekçelendirme |
Bilimsel bilgi |
Goldman ve P. Kitcher bilginin asıl hedefinin önermesel doğru olduğunu savlamışlardır. Doğru cevap C’dir.
6.Soru
Temsilcilik ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Zihnimizin dışında nesnelerin oldu¤unu söyleyebiliriz. |
Zihinsel durumlarımız zihin dışındaki nesneleri temsil ederler. |
Algı zihinsel bir süreçtir. |
Nesnel nitelikler hem nesnelerdedir hem de zihnimizde temsil edilirler. |
Zihinsel durumlara sahip olduğumuz fikri yanlıştır. |
İnsanlar zihinsel durumlara sahiptir. Bu nedenle “Zihinsel durumlara sahip olduğumuz fikri yanlıştır.” şıkkı gerçek bilgi ile çelişmektedir.
7.Soru
Hangi felsefi görüşe göre nesneler zihnimizin dışındaki gerçekliğin içinde yer alırlar ancak biz doğrudan nesneleri değil zihinsel durumlarımızı deneyimleriz?
Gerçekçilik |
Sezgicilik |
Görüngücülük |
Temsilcilik |
Deneycilik |
Temsilciliğe göre, nesneler zihnimizin dışındaki gerçekliğin içinde yer alırlar ancak biz doğrudan nesneleri değil zihinsel durumlarımızı deneyimleriz
8.Soru
"Bize nesnel nitelikler gibi görünen niteliklerden bazılarının gerçekten fiziksel nesnelerde bulunduğu ve bizim idea’lar aracılığı ile bunların bilgisine sahip olduğumuz" görüşü aşağıdaki felsefecilerden hangisine aittir?
John Locke |
Bertrand Russell |
Thomas Hobbes |
Rene Descartes |
Francis Bacon |
John Locke’a göre, bize nesnel nitelikler gibi görünen niteliklerden bazıları gerçekten fiziksel nesnelerde bulunur ve biz idea’lar aracılığı ile bunların bilgisine sahip oluruz.
9.Soru
Aşağıdaki doğruluk kuramlarından hangisinin diğerlerinin ortaya çıkışını sağladığı söylenebilir?
Bağdaşım Kuramı |
Gereksizlik Kuramı |
Pragmacılık |
Karşılık Kuramı |
Eylemcilik |
Bu dört kuramdan en bilineni ve felsefeciler arasında en tartışılmış olanı karşılık kuramıdır. İlginç bir şekilde, diğer üç kuramın esas itibariyle karşılık kuramını hedef alarak ortaya çıktığı söylenebilir.
10.Soru
Göz yanılsamalarını epistemolojik açıdan ilginç kılan temel neden aşağıdakilerden hangisidir?
Öznelerin yanılsama içerisinde oldukları süre boyunca oldukça eğlenmeleri
|
Öznelerin belirli bir yanılsamayla baş etmeyi öğrendikten sonra diğerlerinde artık yanılmamayı başarmaları
|
Öznelerin yanılsama durumunun farkında olmalarına rağmen üstesinden gelememeleri
|
Öznelerin yanılsama süresince yanılmamayı da bir şekilde öğrenebilmeleri
|
Öznelerin yanılsama içerisinde olduklarının bilgisine erişimlerinin olmaması
|
11.Soru
Doğruluk kavramının, eylemlerden, faydadan ve somut sonuçlardan bağımsız olamayacağını savunan doğruluk kuramı hangisidir?
Karşılık Kuramı |
Bağdaşımcılık Kuramı |
Pragmacılık |
Gereksizlik Kuramı |
İdeacılık |
Pragmacı doğruluk kuramının en önde gelen savunucusu James’e göre, doğruluk soyut bir kavram veya bağıntı değildir. Doğruluk kavramı, eylemlerden, faydadan ve somut sonuçlardan bağımsız olamaz.
12.Soru
“Ev¬rende her ne varsa doğanın bir parçasıdır ve evrende doğal unsurlar dışında bir şey yoktur” tezini savunan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Doğalcılık |
Gerçekçilik |
Gelecekçilik |
Klasiszm |
Empresyonizm |
20. yüzyılda üretilen felsefi görüşler ve yaklaşımlar içinde en çarpıcı olanlardan biri kuşkusuz “doğalcılık” olmuştur. Ontolojik anlamda doğalcılığın tezi şudur: “Evrende her ne varsa doğanın bir parçasıdır ve evrende doğal unsurlar dışında bir şey yoktur”. Epistemolojide ise doğalcılık bilginin elde edilme yöntemleriyle ve bilginin doğasıyla ilgili bir görüş olarak anlaşılır.
13.Soru
Us sözcüğünün Türkçe karşılığı nedir?
Duyu |
Deneyim |
Kavram |
Akıl |
Düşünce |
Us’ kelimesi, Arapça kökenli bir kelime olan akılın Türkçesidir.
14.Soru
'_________ doğru veya yanlış olabilen bir cümlenin içerdiği düşüncedir.' cümlesindeki boşluğu aşağıdakilerden hangisi en uygun şekilde tamamlar?
Fikir |
Önerme |
Öngörü |
Sağduyu |
Fayda |
Yazılmış olan cümlelerin kendileri fiziksel dünyaya ait somut şeylerdir. Cümlelerin ifade ettiği düşünceler veya içerikler ise önermeleri oluştururlar. Önermeler doğru veya yanlış olma kapasitesine sahiptir.
15.Soru
- Karşılık kuramı
- Bağdaşım kuramı
- Gereksizlik kuramı
- Pragmacılık
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri temel doğruluk kuramlarındandır?
I ve II |
III ve IV |
II, III ve IV |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
Temel doğruluk kuramları:
- Karşılık kuramı
- Bağdaşım kuramı
- Gereksizlik kuramı
- Pragmacılık
16.Soru
Batı dillerinden Türkçeye geçen enformasyon deyiminin Arapçası aşağıdakilerden hangisidir?
Belagat |
Malumat |
Muhasamat |
Mühimmat |
Tahkimat |
‘Enformasyon’ deyimi Türkçeye Batı dillerinden geçmiş olup, Arapçası ‘malumat’tır (malum olan, yani bilinen şeyler anlamında). Bu deyimin tartışmalarımız ve çözümlemelerimiz açısından önemi, onun sık sık “bilgi” ile karıştırılması veya “bilgi” ile eşlenik tutulmasından kaynaklanmaktadır. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, epistemolojinin temel konularından biri değildir?
Bilginin kaynağı |
Bilginin tanımı |
Bilginin kavramsal çözümlemesi |
Bilginin değeri |
Bilginin olanaklılığı |
Epistemolojinin temel konuları ve sorunları kapsamında bilginin kaynağı, tanımı, kavramsal çözümlemesi ve olanaklılığı konuları ele alınmaktadır. Bilginin değeri ise epistemolojinin temel konularından biri değildir.
18.Soru
“Karşılık kuramını savunan düşünürler, ‘nesnelliğin’ doğru için önemli bir boyut olduğunu ve diğer görüşlerin bu boyutun hakkını tam olarak veremeyeceğini savlamışlardır.” Verilen cümlede karşılık kuramı düşünürleri tarafından eleştirilen kuram ya da kuramlar, hangi seçenekte eksiksiz olarak verilmiştir?
Bağdaşım kuramı |
Gereksizlik kuramı |
Bağdaşım ve gereksizlik kuramı |
Bağdaşım kuramı ve pragmacılık |
Gereksizlik kuramı ve pragmacılık |
“Karşılık kuramını savunan düşünürler, ‘nesnelliğin’ doğru için önemli bir boyut olduğunu ve diğer görüşlerin bu boyutun hakkını tam olarak veremeyeceğini savlamışlardır.”
Karşılık kuramı düşünürleri tarafından verilen cümlede eleştiren kuramlar bağdaşımcılık ve pragmacılıktır. İki kuram da öznel olmakla eleştirilir.
19.Soru
"Bir özne belli bir gerekçeli inanca sahipse, o inancı veya önermeyi gerekçelendiren olgulara bilgisel erişiminin olması şart değildir. O¨nemli olan, öznenin inancını gerekçelendiren bir olgunun gerçekten var olmasıdır. Gerekçe öznenin zihinselliği veya bilgisi dışında olabilir."
Yukarıdaki ifade aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
"Bir özne belli bir gerekçeli inanca sahipse, o inancı veya önermeyi gerekçelendiren olgulara bilgisel erişiminin olması şart değildir. O¨nemli olan, öznenin inancını gerekçelendiren bir olgunun gerçekten var olmasıdır. Gerekçe öznenin zihinselliği veya bilgisi dışında olabilir."
Yukarıdaki ifade aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
İçselcilik |
Temelcilik |
Bağdaşımcılık |
İçselcilik |
Dışsalcılık |
Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Zihnimizin gerçekliği yaratmadığını ve zihnimizin dışında gerçek bir varlık alanının bulunduğunu savlayan felsefe akımı hangisidir?
Temsilcilik |
Görüngücülük |
Sezgicilik |
Gerçekçilik |
Deneycilik |
Gerçekçilik, en genel anlamıyla, zihnimizin gerçekliği yaratmadığını ve zihnimizin dışında gerçek bir varlık alanının bulunduğunu savlayan akımdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ