Epistemoloji Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Geleneksel doğruluk görüşleri incelendiğinde, karşılık kuramının en büyük rakibinin kim olduğu görülür?
Bağdaşımcılık |
Karşılık |
Gereksizlik |
Olguculuk |
Hiçcilik |
‘Bağdaşım’ kelimesi Türkçede sıkça kullanılan bir deyim değildir. O yüzden, bu deyimi net bir şekilde açıklayarak tartışmamıza başlayalım. “Bağdaşım” ile “mantıksal tutarlılık” birbirine oldukça yakın kavramlardır, ancak aralarında önemli bir felsefi fark vardır. Eğer bir önerme kümesi aralarında çelişki sergilemiyorlarsa bu küme tutarlıdır. Geleneksel doğruluk görüşleri incelendiğinde, karşılık kuramının en büyük rakibinin bağdaşımcılık olduğu görülür.
2.Soru
Deneysel psikolojinin bilişsel kanadında yer alan kuramcılara göre, duyulardan gelen verilerin zihinsel yapımız tarafından seçilmesi, organize edilmesi ve yorumlanmasına ne denir?
Duyum |
Derleme |
Düşünme |
Algı |
Değerlendirme |
Deneysel psikolojinin bilişsel kanadında yer alan kuramcılara göre algı, duyulardan gelen verilerin zihinsel yapımız tarafından seçilmesi, organize edilmesi ve yorumlanması olarak anlaşılmalıdır.
3.Soru
I. Analitik cümle II. Sentetik Cümle III. Doğru cümle “Şu an sınıfta bulunan tüm öğrenciler sınav olmaktadır” cümlesi için yukarıdakilerden hangisi söylenebilir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Kant öncelikle analitik ve sentetik cümleler arasında bir ayrım olduğunu söyler. Analitik cümlelerde, cümlenin yüklemi öznede zaten var olan bilgilere yeni bilgi katmaz. Analitik cümlelerden farklı olarak sentetik cümlelerin yüklemleri öznede içerilen bilginin ötesine geçer. Tahmin edileceği gibi, günlük dilde kullandığımız cümlelerin çoğu analitik değil sentetiktir. “Önümde duran kedi siyah renklidir” önermesi sentetiktir çünkü “siyah” özelliği –genel olarak düşünürsek– “önümde duran kedi” kavramının içinde bulunmaz.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bağdaşımcılığın esas tezidir?
Bir inancın gerekçelendirmesi ancak inançların ağı içinde gerçekleşebilir.
|
Fiziksel dünyanın olguları nedensel ilişkilerle açıklanabilir
|
Bir inancın gerekçelendirilmiş inanç veya bilgi olması için fiziksel dünyanın o inanca neden olması yeterlidir
|
Bir inancın veya önermenin bir özne için gerekçeli olabilmesi için, gerekçenin özne tarafından bilinmesi şarttır
|
İnançların gerekçelendirmesi diğer inançlar nedeniyle olamaz |
Bağdaşımcılığın esas tezi;bir inancın gerekçelendirmesinin ancak inançların ağı içinde gerçekleşebileceğini savunmaktadır. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
19. yüzyılın sonlarından itibaren felsefe sahnesinde yer almış ve düşünce tarihinde derin bir iz bırakmış Yunanca köklerine indiğimizde ise, “pratiklik”, “somut işlevler”, “eylem” gibi anlamlarla karşılaştığımız kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Liberalizm |
Siyonizm |
Hümanizm |
Pragmatizm |
Nihilizm |
Pragmacılık 19. yüzyılın sonlarından itibaren felsefe sahnesinde yer almış ve düşünce tarihinde derin bir iz bırakmıştır. ‘Pragmacılık’ deyiminin İngilizce orjinali ‘pragmatism’dir. Deyimin Yunanca köklerine indiğimizde ise, “pratiklik”, “somut işlevler”, “eylem” gibi anlamlarla karşılaşırız. Türkçede bazen bu akım için ‘eylemcilik’ deyimi de kullanılır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Searle’ün gerçekçiliği savunmak için kullandığı savlardan biridir?
Bir felsefecinin deneyimci olması onun Tanrı’nın varlığına inanmadığı anlamına gelmez. |
Biz belli bir rengi algıladığımızda, algıladığımız renk nesnenin bir özelliğidir, deneyimin değil. Bu durum bizim deneyimlerimizi değil nesneleri algıladığımızı gösterir. |
Nesnelerin bizden bağımsız bir şekilde var oldukları yönündeki inancımızın nedeni algılar olamaz. |
İnsan zihnindeki idealar fiziksel gerçeklik içinde var olan şeyleri temsil ederler. |
İnsanın sahip olduğu tüm bilgilerin kökeninin temelinde mantık vardır. |
Biz nesneleri algılarız, zihinsel hâllerimizi değil. Bu anlamda, örneğin, “Algı gerçekleşmektedir” gibi bir ifade eksik ve tuhaftır. “Bir nesne algılanmaktadır” veya “algı bir nesneye yönelmiştir” gibi bir ifade bizim algı anlayışımızı daha iyi yansıtmaktadır. Algının yöneldiği şeyin deneyim veya temsilden ziyade nesnenin kendisi olduğu şuradan da anlaşılabilir: Biz görsel alanımızda bulunan bir nesnenin kırmızı rengini algıladığımızda, “kırmızı” algılanan nesnenin özelliğidir, deneyimin değil. Bu anlamda, doğrudan gerçekçiliğe göre, temsilci ve görüngücü felsefeciler deneyimin nesnesiyle deneyimin sürecini karıştırmaktadırlar.
7.Soru
- Aşağıdakilerden hangisi eski Yunanlı ilk düşünürlerinin, işlevlerini farklı kılan gözlemleyebildiğimiz değişimleri ve olayları açıklarken göz önünde bulundurduğu ögelerdendir?
Efsaneler |
Mitoloji |
Tek tek olgulara |
Durumlara |
Genellemelere |
Eski Yunan’ın ilk düşünürlerinin işlevlerini farklı kılan çok önemli bir özellik, onların gözlemleyebildiğimiz değişimleri ve olayları açıklarken, efsanelerden ve mitolojiden farklı olarak, tek tek olgulara veya durumlara değil genellemelere başvurmalarıdır.
8.Soru
Doğalcı felsefeciler insan bilgisi bağlamında aşağıdakilerden hangi kavramın fazlaca abartılmaması gerektiğini vurgulamışlardır?
Din |
Sezgi |
Doğa |
Fiziksel ortam |
İç dünya |
Quine gibi doğalcı felsefeciler insan bilgisi bağlamında “zihinsel veya iç dünya” kavramının fazlaca abartılmaması gerektiğini vurgulamış, insanların doğanın bir parçası olduğunu söylemiştir.
9.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi pragmacı düşünür olarak adlandırılabilir?
Charles Dickens |
Berkeley |
John Dewey |
L. Wittgenstein |
B. Russell |
Pragmacılığın büyük düşünürleri arasında Charles Sanders Peirce, William James ve John Dewey’i sayabiliriz.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi algı felsefesi kapsamında öne sürülen görüşlerden biridir?
Pragmatizm |
Duyumculuk |
Temsilcilik |
Algısalcılık |
Olgusallık |
Algı felsefesi kapsamında öne sürülen temel felsefi görüşler şunlardır: Temsilcilik, görüngücülük ve gerçekliktir.
11.Soru
20. Yüzyıl doğalcılığına damgasını vuran felsefeci kimdir?
David Hume |
Descartes |
Willard Van Orman Quine |
Alston |
Coady |
20. yüzyıl doğalcılığına damgasını vuran felsefeci ise Amerikalı düşünür Willard Van Orman Quine’dır Quine 20. yüzyılda doğalcılığı savunmuş ve fikirleriyle pek çok düşünürü etkilemiştir.
12.Soru
Aristoteles’e göre doğruluk kuramı dilsel anlamda nasıl özetlenebilir?
Doğruluk evrenselliktir. |
Doğruluk söylenenlerin olanlara uygunluğudur. |
Doğruluk söylenen idealdir. |
Doğruluk öznelliktir. |
Doğruluk şüpheciliktir. |
Aristoteles her ne kadar doğrudan bir doğruluk kuramı geliştirmese de, onun dilsel olarak sunduğu tanım söylenen şeylerin olan şeylere olan uygunluğu olarak özetlenebilir.
13.Soru
Aşağıdaki filozoflardan hangisi dil ve anlam konularında geleneksel felsefeye yönelttiği eleştirilerle pek çok felsefeciyi derinden etkilemiştir?
Descartes |
Wittgenstein |
Hegel |
Platon |
Marx |
Geleneksel dil anlayışını eleştiren en önemli filozof Wittgenstein’dir . Ona göre bilgi, anlam, ve zihin gibi konularda fikir üreten geleneksel felsefeciler genellikle insanların öğrenme süreçleri konusunda derinlemesine düşünmemişlerdir.
14.Soru
Görüngücülüğün en iyi bilinen düşünürü aşağıdakilerden hangisidir?
Aristotales |
Hume |
Kant |
Descartes |
Locke |
Görüngücülüğün en önde gelen deneyimci felsefeci David Hume’dur. Hume’cu perspektife göre biz, bir anlamda, algısal deneyimden gelen görüntülerin oluşturduğu zihinsel bir sinema perdesini izleyen seyircilere benzeriz.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Temelci felsefecilere göre gerekçelendirme süreci aşağıdakilerden hangisiyle son bulmaktadır?
Olanaklılık koşulunun sağlanması |
Algısal inançlara ulaşılması |
Deneyimsel önermenin gerçekleşmesi |
Bilimsel olarak kanıtlanması |
Neden-sonuç ilişkisinin kurulması |
Temelci felsefecilere göre, gerekçelendirilmesi gereken inanç veya önerme ne kadar uzun ve karışık bir haklılaştırma zinciri gerektirirse gerektirsin, en nihayetinde algısal inançlara gelindiğinde gerekçelendirme süreci sonlanmak zorundadır. Doğru cevap B’dir.
16.Soru
"Biz, bir anlamda, algısal deneyimden gelen görüntülerin oluşturduğu zihinsel bir sinema perdesini izleyen seyircilere benzeriz." görüşü hangi felsefeciye aittir?
Rene Descartes |
David Hume |
Francis Bacon |
Thomas Hobbes |
John Locke |
Hume’cu perspektife göre biz, bir anlamda, algısal deneyimden gelen görüntülerin oluşturduğu zihinsel bir sinema perdesini izleyen seyircilere benzeriz.
17.Soru
Estetik içerikli önermelerin bilgi taşıyabileceği düşüncesine sıcak bakmamış görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Geleneksel Görüş |
Çağdaş Görüş |
Modern Görüş |
Mantıksal Görüş |
Nihilist Görüş |
Geleneksel görüşler, estetik içerikli önermelerin bilgi taşıyabileceği düşüncesine genelde sıcak bakmamışlardır.
18.Soru
I. Doğadaki nesneler II. Nesnelerin taklitleri ve tasvirleri III. İdealar IV. Matematiksel nesneler Platon’un metafiziksel sıralamasının en tepeden başlayarak doğru sırası hangisinde verilmiştir?
I, III, IV, II |
III, II, I, IV |
III, IV, I, II |
IV, III, I, II |
II, I, IV, III |
Platon’un metafiziksel sıralamasında, en tepeden başlarsak, doğru sıralama şu şekildedir: I. İdealar II. Matematiksel nesneler III. Doğadaki nesneler IV. Nesnelerin taklitleri ve tasvirleri. Doğru cevap C şıkkıdır.
19.Soru
Şüpheci düşüncenin adım adım nasıl ilerleyebileceğini en iyi gösteren felsefecinin kim olduğu kabul edilmektedir?
G. E. Moore |
David Hume |
Descartes |
Sokrates |
Platon |
Şüpheci düşüncenin adım adım nasıl ilerleyebileceğini en iyi gösteren felsefecinin René Descartes olduğu genel olarak kabul edilir.
20.Soru
“Algı esnasında algılanan şey fiziksel gerçekliğin içindeki nesnelerin kendileridir.” görüşünü savunan kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Temsilcilik |
Görüngücülük |
Gerçekçilik |
Algıcılık |
Yanılsamacılık |
Doğrudan gerçekçilik ise bu fikre net bir şekilde karşı çıkar. Gerçekçiliğe göre, biz algı sırasında deneyimlerimizi algılamayız. Algı esnasında algılanan şey fiziksel gerçekliğin içindeki nesnelerin kendileridir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ