Epistemoloji Final 20. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Descartes’in temel epistemolojik amacıdır?
Dünya bilgimizin kesin, şüphe götürmez ve deneyimsel bilgilerimizin tümüne dayanak oluşturan bir temeli olup olmadığını bulmak |
Temelcilik, bağdaşımcılık ve içselcilik akımları arasında bilgisel gerekçelerin ayrımlarını belirlemek |
Gerekçelerin geriye gitmesinin felsefi açıklamasını geliştirmek |
Epistemolojik bilginin ontolojik bilgiyle ilişkisini ortaya çıkartmak |
Dünyayı veya evreni doğru bilmek için temel gereç olan “gerekçe” kavramını ve gerekçelendirmenin kavramsal inceliklerini irdelemek |
Descartes’ın temel epistemolojik amacı, anımsanacağı gibi, dünya bilgimizin kesin, şüphe götürmez ve deneyimsel bilgilerimizin tümüne dayanak oluşturan bir temeli olup olmadığını bulmaktır. Doğru cevap A’dır.
2.Soru
Descartes’in “düşünüyorum öyleyse varım” cümlesindeki “ben” kavramı neyi temsil etmektedir?
Kendi vücudu |
Zihinsel töz |
Kişisel deneyim |
Çıkarcı benlik |
Boş levha |
Burada kastedilen “ben”, tahmin edileceği gibi, etten kemikten bir varlık değil, zihinsel boyutta bir var olma durumudur. Başka bir deyişle, kastedilen, zihinsel tözdür. Düşünme işlevi –ki şüphe duyma da buna dâhildir– düşünen bir şeyin olmasını gerektirir. Ve bu şekilde Descartes o bilinen sloganına ulaşır: “Düşünüyorum, o hâlde varım” (Latincesiyle Cogito ergo sum.). Descartes’a göre, insan bilgisinin en sağlam unsuru budur.
3.Soru
Audi’ye göre “insan Tanrı ile karşılaşsa, bunun gerçekten Tanrı’yla karşılaşma deneyimi olduğunu bilemez.”
Aşağıdakilerden hangisi en dindar düşünür olmasına rağmen, bu epistemolojik fikri bütünüyle kabul ediyor görünmektedir?
Aquinas |
Kierkegaard |
Ayer |
Hume |
Anselm |
Felsefe tarihinin en dindar düşünürlerinden biri olan ve Audi’den yaklaşık 150 yıl önce yaşamış olan Danimarkalı felsefeci Søren Kierkegaard’ın (1813-1855) eserlerinde bu epistemolojik fikri bütünüyle kabul ediyor görünmesidir. Ancak Kierkegaard’ın bu kabulden çıkarttığı sonuç ve vermeye çalıştığı asıl mesaj oldukça değişiktir.
4.Soru
Etik teriminin yerine hangi deyim aşağıdakilerden hangisi kullanılabilir?
Ahlak Bilimi |
Etik olaylar |
Ahlak Felsefesi |
Ahlak Edebiyatı |
Ahlak Çatışması |
Pek çok felsefeci, örneğin, “etik” kavramını “bireylerin ve toplumların sahip olduğu ahlak (moralité) üzerine düşünme veya irdeleme” olarak tanımlar. “Etik” için zaman zaman “ahlak felsefesi” deyiminin kullanılmasının nedeni budur.
5.Soru
Edmund Gettier'in argümanı neyi göstermeyi amaçlamaktadır?
Bilginin oluşumunda üç kavramsal bileşenin bir arada olması gerekmez. |
Bilginin üç kavramsal bileşeni bile bilginin oluşumuna yetmeyebilir. |
Ancak bilginin üç koşulu sağlandığında tümcesel bilgi oluşur. |
Bir tanım evrensel ise o tanım doğrudur. |
Üç koşuldan ikisi bilginin oluşumunda yeterlidir. |
Edmund Gettier’in sunduğu argüman, bilginin üç kavramsal bileşeni veya koşulu sağlansa bile bilginin oluşamayabileceğini gösterme amacı taşır.
6.Soru
Deneyimciler ve usçular arasında algıya dair temel ayrışma aşağıdakilerden hangisidir?
Algısal bilginin bilgisel dünyamız için ne kadar önemli ve epistemolojik işlevinin ne olduğu |
Algının psikolojisine dair öngörülerin netliği |
Algının fenomenolojisi |
Algının sosyolojisi |
Algının fizyolojisi |
Aralarındaki büyük farklara rağmen her iki taraftaki düşünürler temel olarak algısal bilginin bilgisel dünyamız için ne kadar önemli olduğu ve epistemolojik işlevinin ne olduğuna dair fikir ayrılıkları yaşamışlardır.
7.Soru
Geriye gitme sorunu (GGS) için, bilgi kuramcıları tarafından kaç temel çözüm önerilmiştir?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Bilgi kuramcıları GGS için ilkesel olarak dört olası çözüm yolu olabileceğini düşünmüşlerdir. Bu çözüm seçeneklerinden özellikle üçüncüsü ve dördüncüsü yoğun bir şekilde irdelenmiş ve çok sayıda felsefeci tarafından savunulmuştur.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bağlamcılık görüşünün kuramsal çekiciliğini artıran bir noktadır?
Şüpheciliğe bir yanıt verme iddiası taşıması |
Şüpheciliği yanıt vermeden ziyade kabul etmesi |
Şüpheciliği yok sayma iddiası |
Şüpheciliğe yanıt verememesi |
Şüpheciliği sorgulayamaması |
Bağlamcılık görüşünün kuramsal çekiciliğini artıran bir nokta, şüpheciliğe bir yanıt verme iddiası taşımasıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insanların göz yanılsaması yaşamasının sebeplerinden biri değildir?
Yanılgının üstesinden gelememeleri |
Gerçek durumu algalayamamaları |
Algının kendine özgü iç mantığı |
Bilincimiz dışında otomatik gelişen iç çelişkiler |
Gördüklerini olduğu gibi algılamaları |
Kişi görsel olarak algıladıklarının gözleriyle gördüklerinin aynısı olduğunu düşünür. Oysa ki algı aşamasında beyin salt gözden gelen uyarımları değil, önceki deneyimlerden doğan beklentileri de hesaba katarak fizik dünyada var olmayan uyaranları sanki oradalarmışçasına yorumlayabilir. Bu da algı yanılsamasına yol açar.
10.Soru
Wittgenstein’a göre, anlamın oluşması ve iletilmesinin anlaşılması için zihnin içine değil hangi alana bakmak gerekir?
Siyasal |
Kültürel |
Toplumsal |
Eğitim |
Tarih |
Wittgenstein’a göre, anlamın oluşması ve iletilmesinin anlaşılması için zihnin içine
değil toplumsal alana bakmak gerekir.
11.Soru
Tragedyalarda sergilenen ve insanın içine işleyen durumların aslında onları etik olarak dönüştürmesi ve doğru etik ilkeleri kavrama ve benimseme konusunda yardımcı olması amacına hizmet ettiği düşüncesini vurgulayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Kant |
Aristoteles |
Descartes |
Platon |
Armstrong |
Tragedyalarda sergilenen ve insanın içine işleyen durumların aslında onları etik olarak dönüştürmesi ve doğru etik ilkeleri kavrama ve benimseme konusunda yardımcı olmasını amacına hizmet ettiği düşüncesini vurgulayan düşünür Aristoteles’tir.
12.Soru
felsefi sorgulamalarına “hiçbir şeyi peşinen bilgi olarak kabul etmeden” başlamaya karar veren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Aristo
|
Sokrates
|
Descartes
|
Hegel
|
Platon
|
13.Soru
Aşağıdaki felsefecilerden hangisine göre temsilci ve görüngücü perspektifler algının epistemolojik açıklaması konusunda önemli bir hata yapmıştır?
Hume |
Locke |
Descartes |
Searle |
Kant |
John Searle'ün gerçekçi görüşüne göre, temsilci ve görüngücü perspektifler algının epistemolojik açıklaması konusunda önemli bir hata yapmışlardır.
14.Soru
Rorty’nin yaklaşımına göre hem öznenin zihinsel halleri üzerinde odaklaşan öznelci görüş hem de öznelerin eylemlerini göz ardı eden nesnelci yaklaşımlar hatalıdır.
Rorty’nin bu yaklaşımı aşağıdakilerden hangisine girer?
Doğalcı |
Eleştirel |
Pragmacı |
Bağlamsal |
Feminist |
Amerikalı düşünür Rorty 20 yüzyılda pragmacılığın en önde gelen ismidir.
15.Soru
Doğru kavramı aşağıdaki hangi alanları felsefi bağlamda doğrudan ilgilendirir?
Ontoloji |
Epistemoloji |
Metafizik |
İdeoloji |
Hepsi |
Felsefedeki doğru kavramı, şemsiye bir kavram olarak ontoloji, epistemoloji, metafizik, ideoloji, bilgi ve varlık gibi tüm alanları doğrudan ilgilendirir.
16.Soru
- Algının işleyişine istisnası olmaksızın düşünsel yollarla etki edebiliriz.
- Bilincimizin dışında otomatik olarak gerçekleşen süreçler iç çelişkiler barındırdığında, yanılsama durumuyla karşılaşırıız.
- Beyin, dünyaya ilişkin sahip olunan varsayımlar ışığında anlamlandırma ve tanımlama çabasına girdiği zamanlarda hiçbir sorun yaşamaz.
Algı süreçlerinin gerçekleşmesine ilişkin yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
- Algının kendine özgü bir çeşit iç mantığı vardır ve bazen düşünsel yollarla onun işleyişine etki edemeyiz.
- Bilincimizin dışında otomatik olarak gerçekleşen süreçler iç çelişkiler barındırdığında, yanılsama durumuyla karşılaşırız.
- Beyin, dünyaya ilişkin sahip olunan varsayımlar ışığında anlamlandırma ve tanımlama çabasına girdiği zamanlarda bazen sorunlarla karşılaşmaktadır.
17.Soru
Doğruluk tanımını “Olmayanın olduğunu söylemek ya da olanın olmadığını söylemek yanlış, olanın olduğunu ya da olmayanın olmadığını söylemek doğrudur.” şeklinde yapan düşünür kimdir?
Platon |
Aristoteles |
Thomas Aquinas |
Russell |
Moore |
Metafizik kitabında doğruluk tanımını “Olmayanın olduğunu söylemek ya da olanın olmadığını söylemek yanlış, olanın olduğunu ya da olmayanın olmadığını söylemek doğrudur.”şeklinde veren düşünür Aristoteles’tir.
18.Soru
Aşağıdaki ifade ve düşüncelerden hangisi Kant’ın epistemolojik ve insan zihnini merkeze alan düşüncesiyle çelişir?
Bilen özne edilgen değil etkendir |
Öznenin zihinselliği bilmede önemli bir rol oynar |
Kant’a göre zihnimiz boş bir levha olamaz |
Bilme ya deneyimsel ya da ussaldır. İkisi birlikte olamaz |
Zihnin işleyiş sistemi sadece deneyimsel olamaz |
Kant bir sentezci düşünür olarak deneyimselliği eleştirir ama dışarda bırakmaz. Beni ve düşünen özneyi bilgiye varılan yola katarak usçuluğu deneyimsllikle sentezler. Bu bağlamda bilmenin ya deneyimsel ya da ussal olma zorunluluğu yanlıştır.
19.Soru
Tümeller, idealar, episteme gibi kavramları ileri süren antik dönem düşünürü hangisidir?
Sokrates |
Platon |
Aristoteles |
Thales |
Empedokles |
Platon Tümeller kuramını oluşturmaya çalışan, aynı zamanda gerçeğin idealar evreninde olduğun savunan ve episteme kavramını kullanan düşünürdür.
20.Soru
Edmud Gettier 1963’de yayımlanan “Gerekçelendirilmiş Doğru İnanç Bilgi midir?” başlıklı makalesinde aşağıdaki argümanlardan hangisini savunmaktadır?
Bilgi inanç, doğru ve gerekçenin biraraya gelmesi ile oluşur. |
Doğru bilgi yoktur. |
İnanç, gerekçe ve doğruluk bilginin gerekli koşulları olup ancak yeterli koşulları değildir. |
Bilginin kavramsal çözümlemesi, inanç, doğru ve gerekçedir. |
Bilgi episteme ve doxa olarak ikiye ayrılır. |
Gettier bu makalesinde sunduğu argüman, bilginin üç kavramsal bileşeni veya koşulu sağlansa bile bilginin oluşamayabileceğini gösterme amacı taşır. Dolayısıyla Gettier’e göre doğruluk, inanç ve gerekçe bilginin gerekli koşulları olup, yeterli koşulları değildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ