Epistemoloji Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bilgi, kendi içinde ve kendinden dolayı da değerli bir kavramdır. Cümlesinde bilginin kazanımının hangi yönü vurgulanmaktadır?
Dolaysız, doğrudan olması |
Araçsal olaması |
Doğal olması |
Bilimsel olması |
Yararlı olması |
Bilgi yalnızca “doğal” ve “araçsal” gerekçelerle değil, kendi içinde ve kendinden dolayı da değerli bir kavramdır. Başka bir deyişle, belli açılardan bakıldığında, bilgi sonuçlarından ve bize sağladığı yararlardan değil, daha dolaysız ve doğrudan bir tarzda değer kazanır ve bizim için önemli konuma gelir. Açıkça görüleceği gibi, bu fikir veya yaklaşım önemli bir ölçüde felsefi bir temele dayanır.
2.Soru
Lawrence BonJour’a göre, gerekçelendirme söz konusu olduğunda, bir inanç sisteminin şu kurala uyması gerekir: “Sistem, bilen öznenin çevresi ile etkileşimi sonucu oluşacak gözlemsel inançlara kapalı olmamalıdır.” Bonjour bu ek koşulu aşağıdakilerden hangisi ile adlandırır?
Ad hoc |
Cogito |
Gözlem şartı |
Öznel şart |
Gerekçelendirme |
BonJour bu ek koşula “gözlem şartı” adını verir. Her ne kadar gözlem şartı bağdaşımcılığın en kritik sorunlarından birine çözüm getiriyor gibi görünse de, bu çözümün ne yazık ki felsefi bir bedeli bulunmaktadır. “Gözlem şartı”, göründüğü kadarıyla, belli birtakım inançlara ayrıcalıklı veya özel epistemolojik statü tanıyarak temelciliğin en merkezcil tezine katılır görünmektedir.
3.Soru
Aşağıda verilen düşünürlerden hangisi Bağdaşım Kuramı savunucularındandır?
William James |
F. H. Bradley |
Bertrand Russell |
J. Dewey |
Charles Sanders Peirce |
Bağdaşımcılık F. H. Bradley ve B. Blanshard gibi düşünürlerce savunulmuş önemli bir felsefi görüştür.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temel doğruluk kuramlarından biri değildir?
Bağdaşımcılık kuramı |
Karşılık Kuramı |
Gereksizlik Kuramı |
Pragmacılık |
Nihilizm |
Temel doğruluk kuramları olan “karşılık kuramı”, “bağdaşım kuramı” “gereksizlik kuramı” ve “pragmacılık” görüşleri temel doğruluk kuramlarını oluşturur.
5.Soru
Yatağında yatan ateşli bir hastanın havada uçan kurbağalar gördüğünü söylemesi doğrudan gerçekçi görüşe göre ne anlama gelmektedir?
Bu durum bir algı değildir. |
Böyle bir deneyim yaşanmamaktadır. |
Bu durum dünyada gerçekten vardır. |
Nesneleri yalın bir şekilde algılarız. |
Aynı nesne farklı algılanabilir. |
Yatağında yatan ateşli bir hasta “şu an havada kurbağaların uçtuğunu görüyorum” gibi bir kanıdaysa, bunun gerçekliğinin testi eldeki algı iddiasında belirtilen olgunun (yani “odamda kurbağalar uçuyor”un) dünyada gerçekten olup olmadığıdır. Eğer biz sanrı durumunda o türden bir olgunun dünyada gerçekten olmadığını kabul ediyorsak, söz konusu durumda bir deneyim yaşandığını ancak bunun algı olmadığını da kabul etmeliyiz.
6.Soru
Lehrer ve Paxson makalelerinde neyi savunmuşlardır?
Bir kişi önermenin doğru olduğundan (elindeki kanıtlar itibarı ile) emin olma hakkına sahiptir. |
Bir kişi tarafından bilinmesi durumunda, onun önerme konusunda sahip olduğu gerekçeleri ortadan kaldıracak herhangi bir doğru önerme olmamalıdır. |
Gerekçelendirme ve doğruluk farklı kavramlardır. Bir önerme yanlış olmasına rağmen iyi gerekçelere sahip olabilir. |
Önerme, bir kişinin o önermeye ilişkin inancı ile uygun bir nedensel ilişki içinde olmalıdır. |
Eğer bir önermeden mantıksal olarak başka bir önerme türetirsek ve eğer birinci önerme iyi gerekçeleri olan bir önermeyse, birinci önermenin sonucu olan ikinci önerme de iyi gerekçelendirilmiş bir önerme olur. |
Lehrer ve Paxson, makalelerinde bir kişi tarafından bilinmesi durumunda, onun önerme konusunda sahip olduğu gerekçeleri ortadan kaldıracak herhangi bir doğru önerme olmaması gerektiğini savunmuşlardır.
7.Soru
I. Doğalcı
II. Liberal
III. Şüpheci
IV. Pragmacı
V. Bağdaşımcı
Rorty geleneksel felsefi yaklaşımları eleştirirken hangi fikirleri bir araya getirmektedir?
I ve IV |
II ve V |
I ve III |
II ve IV |
II ve III |
Rorty zaman zaman geleneksel felsefi yaklaşımları eleştirirken liberal ve pragmacı fikirleri bir araya getirmektedir. Başka bir deyişle, Rorty’nin eleştirisi ontolojik-epistemolojik zeminle sınırlı değildir. Kuramlardan ziyade pratik toplumsal sorunlarla ilgilenen Rorty, felsefenin çeşitli alanlarındaki eleştirilerini toplumsal-siyasal alana taşımıştır.
8.Soru
"Dünyanın düz olduğuna inanıyorum" ifadesi epistemolojik açıdan inancın hangi özelliğine vurgu yapar?
doğru olma zorunluluğuna |
doğru olmak zorunda olmayışına |
evrensel olması gerekliliğine |
kabul görmesi gerekliliğine |
onaylanmadıkça doğru sayılamayacağına |
Epistemolojik açıdan bir inancın, inanç etiketi alabilmesi için doğru olma zorunluluğu yoktur.
9.Soru
Aşağıdaki filozoflardan hangisi etik bilginin kazanılmasında aklın rolünü vurgulamıştır?
Kant |
Mill |
Parmenides |
Heidegger |
Levinas |
Usçu bir düşünür olan Kant, etik bilginin kazanılmasını aklın kullanımıyla ilişkilendirmiştir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temel doğruluk kuramlarından biri olarak değerlendirilmez?
Karşılık Kuramı |
Bağdaşım Kuramı |
Gereksizlik Kuramı |
Pragmacılık |
Stoacılık |
Stoa Antik Yunan’da adı geçen bir felsefe düşünüş biçimi ve felsefe okuldur. Temel doğruluk kuramları arasında yer almaz.
11.Soru
I. Temel İnanç II. Bağdaşımsal sistem III. Sonsuza gitme Bu çözümler aşağıdaki sorunlardan hangisine karşılık sunulmuştur?
Nedensellik sorunu |
Yeter-neden ilkesi |
Gerekçenin Gerekçesi Sorunu |
Kuramsal analiz sorunu |
Kavramsal çözümleme sorunu |
Bu çözümler geriye gitme sorununa (gerekçenin gerekçesi sorunu) karşılık olarak sunulmuş çözümlerdir.
12.Soru
Rorty'nin pragmacı yaklaşımına göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Dünya ve insan sürekli olarak karşılıklı etkileşim ve değişim içindedir. |
İnsanlar için esas olan, eylemsel başarı, hayatta kalma ve gelişimdir. |
Soyut veya kuramsal düşünme daha öncelikli ve daha temeldir. |
Bilgi ve fayda kavramları birbirleriyle sıkı sıkıya ilişkili olmak zorundadır. |
Esas olan eylem, yorumsal çeşitlilik ve insanlığın kendini geliştirmesidir. |
Rorty'ye göre soyut veya kuramsal düşünme daha öncelikli ve daha temel değildir.
13.Soru
I. Zihnimizdeki tanımların hatalarını düzeltir. II. Gündelik dile yansımayan incelikleri anlamamıza yardımcı olur. III. Anlamamızı pekiştirir ve güçlendirir. Bu ifadeler aşağıdaki alanlardan hangisinin özelliğidir?
Gerekçelendirme |
Kavramsal Çözümleme |
Sentezleme |
Eleştirme |
Bilimselleştirme |
Felsefecilerin önerdiği kavramsal çözümlemeler sayesinde bu ifadeler gerçekleşebilir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Quine ile "ılımlı doğalcı"ları ayrıştıran en kritik noktalardır?
Anlam konusu |
Varlık tasarımları |
Bilgi sorunsalı |
Norm ve normatiflik |
Şüphecilik |
Quine ile “ılımlı doğalcı”ları ayrıştıran kritik bir nokta norm ve normatiflik konusudur.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aziz Aquinas’ın kanıtı için geçerlidir?
“Tanrı” kavramının irdelenmesi yöntemini kullanır. |
Gerçekten var olmayan bir tanrı bizim “Tanrı” kavramımızla çelişmektedir. |
Nedensellik zincirinin en başında neyin olduğu konusunu gündeme getirir. |
Tanrının var olduğu öncelikle zihnin içerisinde Tanrı kavramını canlandırarak başlar. |
Öncüller kabul edilince sonucun zorunlu olarak doğru kabul edilmesi gerektiği düşüncesine dayanmaktadır. |
Aziz Aquinas’ın kanıtı, nedensellik zincirinin en başında neyin olduğu konusunu gündeme getirir. “Tanrı” kavramının irdelenmesi yöntemini kullanır, Gerçekten var olmayan bir tanrı bizim “Tanrı” kavramımızla çelişmektedir, Tanrının var olduğu öncelikle zihnin içerisinde Tanrı kavramını canlandırarak başlar ve Öncüller kabul edilince sonucun zorunlu olarak doğru kabul edilmesi gerektiği düşüncesine dayanmaktadır seçeneklerindeki özellikler Aziz Anselm’in kanıtında geçerlidir.
16.Soru
"Normatif" kavramının zıt anlamlısı hangisidir?
Kuralcı |
Betimleyici |
Uygulayıcı |
Cezalandırıcı |
Sınırlayıcı |
Normatif kavramı "kuralcı" anlamına gelmekte; zıt anlamı ise betimleyici olmaktadır.
17.Soru
Bilginin ne olduğunu aydınlatma konusuyla ayrıntılı ve sistematik bir tarzda ilgilenen düşünür kimdir?
Platon |
Alvin Goldman |
Aristoteles |
Edmund Gettier |
Hume |
Bilginin ne olduğunu aydınlatma konusuyla ayrıntılı ve sistematik bir tarzda ilgilenen düşünür Platon’dur.
18.Soru
“Bir insanın bir nesneyi veya olguyu algılaması esas olarak bir “problem çözme” etkinliğidir.” görüşünü savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
John Locke |
Bertrand Russell |
John Searle |
David Hume |
Descartes |
Daha önce de belirttiğimiz gibi, Searle’e göre insanın bilişsel sistemi dinamik ve etken bir yapıya sahiptir. Bir insanın bir nesneyi veya olguyu algılaması esas olarak bir “problem çözme” etkinliğidir.
19.Soru
Öznel ve nesnel unsurları bir araya getirme hedefi taşıyan ve bu yönüyle doğruyu gerçeklikle ilintilendirme türü bir işlevi yerine getirdiğini iddia eden kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Bağdaşımcılık Kuramı |
Karşılık Kuramı |
Olguculuk |
Hiçcilik |
Gereksizlik Kuramı |
Karşılık veya örtüşme düşüncesi, öznel ve nesnel unsurlan bir araya getirme hedefi taşır ve bu yönüyle doğruyu gerçeklikle ilintilendirme türü bir işlevi yerine getirdiğini iddia eder.
20.Soru
“Gettier’in eleştirisi ışığında önerilen ikinci çözüm aşağıdakilerden hangisidir?
Yanlış önermeleri elemek |
Karşılık Kuramı kapsamında olguları incelemek |
Olguculuk kavramının tanımıyla uyumlu eleştiri yakalamak |
Hiççilik |
Bilginin olgularla uygun bir nedensellik ilişkisi içinde ortaya çıkması gerektiğini belirtmektir. |
Gettier’in eleştirisi ışığında önerilen ikinci çözüm, bilginin olgularla uygun bir nedensellik ilişkisi İçinde ortaya çıkması gerektiğini belirtmektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ