IV. Aşama: Sorunları Aktif Çözme)/İkincil Tekrarlayan Tepkilerin Koordinasyonu (8-12. aylar arası)

Çocuklar, sahip oldukları bilgi ve becerilerin çok üstünde bilgi ve beceri gerektiren durumlara uyum sağlamakta yani özümleme ve uyumsamayı denge içerisinde işletmekte zorlanabilmektedir. Bu durum Piaget'in bilişsel gelişim kavramlarından dengesizlik ile açıklanmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

6-12 yaş grubunu içeren döneme özgü gelişim görevleri şu şekilde sıralanmaktadır:
• Gündelik oyunlar için gerekli fiziksel becerileri öğrenme
• Büyüyen bir organizma olarak kendine karşı yararlı bir tutum oluşturma
• Yaşıtlarıyla geçinmeyi öğrenme
• Uygun erkeksi ve kadınsı sosyal rolü öğrenme
• Okuma yazma ve hesap ile ilgili temel becerileri geliştirme
• Vicdan, ahlak ve değerler sistemi geliştirme
• Kişisel bağımsızlığa ulaşma
• Sosyal grup ve kurumlara karşı tutum geliştirme

Yakınsak gelişim alanı, Vygotsky'nin Sosyokültürel gelişim kuramına ait bir kavramdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Lev Vygotsky'e göre, bilişsel gelişimde sosyal etkileşim ve kültür önemli rol oynamaktadır. Çocuğun dünyayı algılama ve anlama süreci, çocuğun kendi kendisine gerçekleştirdiği bir süreç değildir. Bu süreçte bebekle etkileşime giren yetişkinlerin yardım biçiminin ve kullandıkları dilin bebeğin bilişsel gelişimine önemli girdileri vardır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Çocuğun, herhangi bir yetişkinin yardımı olmaksızın kendi kendine sağlayabileceği gelişim ile bir yetişkinin rehberliğinde gösterebileceği potansiyel gelişim düzeyi arasındaki fark onun "Yakınsal gelişim alanı"dır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Piaget’nin bilişsel gelişim teorisinin eleştirilen yönleri:
• Bilişsel gelişim dönemleri,
• Yaş,
• Toplumun çocuk yetiştirme tutumları,
• Yetişkin rolü,
• Deneylerin uygulandığı çocuklar,
• Deneylerin uygulanma yöntemleri olarak sıralanabilir. Akran faktörü eleştiri konusu değildir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Duyu motor dönemde önemli gelişmelerden biri nesne devamlılığı kavramının gelişimidir. Bebeklerin, nesne gözlerinin önünden kaybolduğunda kendileri görmeseler de o objenin varlığını sürdürmekte olduğunu anlayabilmelerini yansıtan bu özellik, kişinin sürekliliği kavramının gelişiminden sonra oluşur. Bebeklerden bir şeyi veya kişiyi saklayıp sonra ona gösterme ya da buldurma biçimindeki “ceee oyunu”, bilişsel gelişime katkıda bulunan işlevsel bir etkinliktir. Doğru cevap B’dir.

Evdeki bilgisayarı tüm aile bireylerine açık olan bir alana yerleştirmek ve çocuğa İnternet kullanımında olumlu model olmak  İnternet güvenliğini sağlamada anne babaların alması gereken önlemler arasındadır. Bunun yanında çocuğun sınırsız bir özgürlükten ziyade İnternet belli kurallara uyarak kullanması sağlanmalıdır. Çocuğun İnternet kullanımını yasaklamak yerine, bir günde bu eylem için ayırdığı süreyi onunla konuşup tartışarak sınırlamak gerekmektedir.  Doğru cevap C’dir.

Korunum, bir nesnenin sayı veya miktar gibi özelliklerinin görünümündeki farklılıklara veya yüzeysel değişikliklere rağmen değişmeyeceğini anlama yönündeki bilişsel beceridir. Bu beceri somut işlemler döneminde kazanılmaktadır. Doğru cevap C'dir. 

Erken ergenlik; çocukların sağlıksız bir gelişim işareti olarak erinliğe giriş yaşının erkek çocuklarda 9, kızlarda ise 7 yaşın altına düşmesidir.

Özümleme, farklı durumlara ilişkin çocuğun değişiklikler yapmadan kendisinde var olan bilgi ve becerileri kullanmasıdır. Sorudaki örnekte olduğu gibi Deniz, kendisinde var olan emme refleksini bardağa da göstermiştir

0-4. aylar • Gözlerinin önünden nesne alındığında dikkat/farkındalık/ilgi kaybolur, aramaz. 4-8. aylar Saklanan nesnelerin devamlılığını fark etmeye başlar. Tamamen saklı nesneleri aramaz. 8-12. aylar Saklanan nesnenin saklandığı yeri hatırlar. ‹lk saklanan yerde araştırır, ikinci yerde aramaz. 12-24. aylar Bilgi ve performansı koordine eder. Kompleks saklama sürecini algılar. İki farklı yerde saklansa bile saklanan nesneleri bulur. Nesne devamlılığını tamamen kazanır.

Geliştirdiği kuram ile Piaget, bilişsel gelişimin dört temel aşaması olduğunu savunur. Piaget’e göre dünyayı anlamada bu dört bilişsel aşama yaşanır. Her aşama yaşla ilişkilidir ve farklı düşünce biçimlerini yansıtır. Piaget’ye göre çok şey bilmek, çocuğun bilişsel süreçlerde ileri olduğu anlamına gelmez; bunun tersine farklı şekilde dünyayı algılamak, bu bilişsel aşamaları birbirinden ayırır. Piaget’e göre 2, 7 ve 12 yaşları bilişsel süreçlerde önemli değişiklerin olduğu dönüm noktalarıdır. Doğumdan 2 yaşına kadar olan dönemi Piaget “Duyusal-motor dönem” olarak adlandırır. Bu dönemde çocuklar, duyusal deneyimleri ile motor/fiziksel hareketleri aracılığıyla dünyayı anlamaya çalışır. Bebekler; doğumdan hemen sonra reşeks türü, doğuştan gelen tepkiler/hareketler sergilerler ve bu aşama sonunda sembolik düşünme becerileri geliştirirler.

 Benmerkezcilik, animizm ve tersine çevrilemezlik  işlem öncesi dönemde (2-7 yaş) ele alınan konulardır. Doğru cevap B’dir.

Yukarıdaki olay, çocuklarda uyum sürecine oldukça güzel bir örnektir. Erva, daha önce hiç bardaktan süt içmemiş; ama denemeler sonucu bardaktan süt içmeye uyum sağlamış ve daha sonra bardaktan su içmeyi hep tercih etmiştir.

12-24 ay aralığında bebek bilgi ve performansı koordine edebilir. Kompleks saklama sürecini algılar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Saldırganlık, başarı güdüsü, geliştirilen korku ve utanma tepkileri, konuşma ve dil bozuklukları, okuma güçlüğü, hiperaktivite, düşmanca davranma gibi bazı gelişimsel sorunlar ve kurdukları arkadaşlık ilişkileri açısından kız ve erkek çocuklar arasında farklar vardır.

Empatik beceri; bir başka kişinin bakış açısıyla objektifliğini yitirmeden geçici bir süre için, onun dünyasına bakıp dünyayı onun gözleriyle görebilme becerisidir. Doğru cevap D'dir. 

IV. Aşamada bebekler, belli bir hedefe ulaşmak için şemaları amaçlı kullanmakta; yani entelektüel düşünme becerileri göstermeye başlamaktadırlar. Daha önceki dönemlerde bulunan bebeklerin dikkatleri, hemen başka ilginç durumlar ile dağılabilirken bu dönemde daha amaçlı ilgi gösterme söz konusudur. Doğru yanıt C seçeneğidir.