Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 17 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir vakfın idaresine bakan kişiye verilen addır?
Mütevelli |
Tabakat |
Herat |
Poetika |
Ravza |
Mütevelli bir vakfın idaresine bakan kişiye verilen addır.
2.Soru
Hangisi Aşık Çelebi'ye ait değildir?
Divan |
Sigetvarname |
Şehrengiz-i Bursa |
Mecmu'a-i Sukuk |
Künhü'l-ahbar |
E şıkkı Gelibolulu Ali'ye aittir. Cevap E şıkkıdır.
3.Soru
I. Asıl adı Pir Mehmet'tir.
II. Babası Seyyid Ali muamma yazmada ustadır.
III. Hâkî mahlasını kullanarak şiirler yazmıştır.
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Âşık Çelebi için doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Hâkî mahlasını kullanan abisi Mehmet Şah'tır.
4.Soru
Tezkiresini ağır bir dil ve sanatkârâne üslupla kaleme alan, kullanılan dilin biçimini şairin sosyal statüsünün belirlemiş olduğu kişi kimdir?
Hasan Çelebi |
Ali |
Aşık Çelebi |
Latifi |
Ahdi |
Hasan Çelebi, tezkiresini ağır bir dil ve sanatkârâne üslupla kaleme almıştır. Özellikle tezkirenin mukaddime kısmında, padişahlardan ve üçüncü fasılda yer alan ilmiye sınıfına mensup şairlerden bahsedilirken onların şan, şöhret, bilgi ve kültürlerine yaraşacak şekilde inşa tarzının bütün özelliklerini taşıyan bir dil ve üslûbun kullanıldığı görülür. Kısacası, kullanılan dilin biçimini, şairin sosyal statüsü belirlemiştir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sultanın baş danışmanıdır?
Rumeli Kazaskeri |
Anadolu Kazaskeri |
Kadı |
Hâce-i Padişahî |
Divan Kâtibi |
Kazasker Osmanlı devletinde kadıların başı konumunda olan kişinin unvanıdır. Devletin kuruluş yıllarında tek olan kazasker Fatih Sultan Mehmet devrinde Anadolu ve Rumeli adı altında ikiye çıkarılmıştır. Divan kâtibi ise vezir veya amirlerin mektupçuluk vazifesini gören memurdur. Hâce-i Padişahî Padişah hocasıdır. Padişahın baş danışmanıdır.
6.Soru
16. yüzyılın en son tezkiresi kime aittir?
Beyani |
Aşık Çelebi |
Hasan Çelebi |
Gelibolulu Ali |
Salih |
E şıkkı 18. yüzyıla aittir. Dİğerleri 16 yüzyıla ait olup en sonuncusu Beyani'ye aittir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Latifî’nin eserlerinden biri değildir?
Füsul-i Erbaa
|
Nazmü’l-Cevahir
|
Subhatü’l-Uşşak
|
Dîvânçe
|
Tabsıratü’n-Nuzema
|
8.Soru
Aşağıdaki tezkirelerden hangisi 15. yüzyılda Ali Şir Nevayî tarafından yazılmıştır?
Mecalisü’n-nefais |
Tezkiretü’ş-şuara |
Mecmau’l-havas |
Âdab-ı Zurefa |
Eslaf |
Ali Şir Nevayî’ye ait olan Mecalisü’n-nefais adlı tezkire 15. yüzyılda (1491) yazılmıştır. Doğru cevap A’dır.
9.Soru
Daha önceki devirlerde yaşamış eski şairleri kadrosu dışında tutup yalnız kendisinin çağdaşı olan şairleri ele alan tezkire yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Sehi Bey
|
Ahdi
|
Latifi
|
Camii
|
Ali Şir Nevayi
|
10.Soru
Kastamonu’da doğdu. Kastamonu’da başladığı ilköğrenimini yarım bırakarak İstanbul’a geldi ve burada kâtip oldu. Kâtiplik mesleğine girdikten sonra, devrin önemli şahsiyetlerinden defterdar İskender Çelebi’ye Bahariyye kasidesini sundu. Bu tezkireci aşağıdakilerden hangisidir?
Aşık Çelebi |
Hasan Çelebi |
Latifi |
Silahtarzade |
Güfti |
Latifî (1491-1582), Kastamonu’da doğdu. Latifî, Kastamonu’da başladığı ilköğrenimini yarım bırakarak İstanbul’a geldi ve burada kâtip oldu. Latifî, kâtiplik mesleğine girdikten sonra, devrin önemli şahsiyetlerinden defterdar İskender Çelebi’ye Bahariyye kasidesini sundu.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tezkirecilik geleneğinin Anadolu sahasında verilmiş ilkörneğidir?
Devletşah Tezkiresi
|
Mecâlisü’n-Nefâis
|
Baharistan
|
Tuhfe-i Sâmî
|
Heşt-Behişt
|
12.Soru
Gelibolulu Âlî'nin eserlerinden aşağıdakilerden hangisi diğerlerine göre farklı bir kategoridedir?
Gül-i Sad-Berg |
Mihr ü Mâh |
Nusretname |
Subhatü’l-abdâl |
Tuhfetü’l-uşşak |
Nusretname tarihi bir eserken, diğerleri edebi eserleri kategorisindedir.
13.Soru
Anadolu sahasında yazılan ilk tezkire örneği aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Hatimetü’l-eş’âr |
Mecmuatü’t-teracim |
Kafile-i Şuara |
Eslaf |
Heşt-Behişt |
SEHÎ BEY-HEŞT BEHİŞT
Şair ve ilk tezkire yazarı olan Sehî Bey Edirne’de doğdu. Asıl adı belli değildir.
14.Soru
- Tercüme-i Tıbrü’l-mesbûk
- Mecmu’a-i Sukuk
- Divan
- Ravzatü’ş-şühedâ
Öncüllerde yer alan eserlerden hangisi Aşık Çelebiye aittir?
Öncüllerde yer alan eserlerden hangisi Aşık Çelebiye aittir?
I. ve II. |
I. II. ve IV |
I. II. III. ve IV |
III. ve IV |
Yanlız III. |
Divan: Âşık Çelebi divanını 1556’dan önce Serfice’de kadı olarak bulunduğu sırada tertip etmiştir. Divanda kaside, gazel ve musammat nazım şekilleriyle yazılmış şiirler bulunmaktadır. Âşık Çelebi nesriyle tanınmış olsa da şair olarak da incelenmeye değerdir. 16. yy. şiirindeki yerli nitelikler onun şiirinde hemen göze çarpar. Aşk, güzeller ve tabiat tasvirleri şiirlerinin ana konusunu teşkil eder.
Tercüme-i Tıbrü’l-mesbûk: Gazalî’nin Sultan Sencer’in emri üzerine huzurunda geçen konuşmaları Farsça olarak yazdığı kitabın Arapça tercümesinden Türkçe’ye aktarılmış biçimidir.
Mecmu’a-i Sukuk: Âşık Çelebi’nin mahkeme kâtipliği ve kadılıklarda kaleme aldığı edebî kıymeti olan ilâmlardır.
Mi’râcu’l-ayâle vü Minhâcül-adale: II.Selim adına Arapça’dan Türkçe’ye yapılan bir tercümedir.
Ravzatü’ş-şühedâ: Konusu Hazret-i Hüseyin’in Kerbela’da şehit edilmesi olan eser Farsça’dan tercümedir.
Ravzu’l-ahyar: II.Selim adına Arapça’dan Türkçe’ye yapılan bir tercümedir.
Sigetvarname: Kanunî’nin Sigetvar seferine ait manzum bir mesnevidir.
Şakâyıku’n-numaniyye: Taşköprizade’nin aynı adlı eserinin Arapça tercümesidir.
Şehrengiz-i Bursa: Bursa güzellerini anlatan manzum bir risaledir.1541’de yazılan mesnevi bugün için mevcut değildir.
Şerh-i Hadis-i Erbain: Kırk hadis tercümesidir. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Latifi'nin eserini nasıl ve hangi ölçülere göre tasnif ettiğini belirttiği bölüm yer almaktadır?
Tetimme
|
Hamdele
|
Fasıl
|
Hatime
|
Mukaddime
|
16.Soru
Seçtiği örnek şiirleri biyografinin önüne geçirerek yenilik yapan tezkireci kimdir?
Ali Emirî |
Fatin |
Şefkat |
Faik Reşad |
Tevfik |
Sadece son tezkirecilerimizden sayılan Fatin, seçtiği örnek şiirleri biyografinin önüne geçirerek yarar sağlamayan bir yenilik yapmıştır.
17.Soru
Kınalızade Hasan Çelebi'nin en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Tezkiretü'ş şuara
|
Mutavvel
|
Envarü't-tenzil
|
Meşairü'ş-şuara
|
Dürer-ü Gurer
|