Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir tezkire yazarı olan Ârif Hikmet'in eserlerinden biri değildir?
Mecmuatü’t-teracim |
Divan |
Rumeli Teftiş Defter |
Bağçe-i Safa-enduz |
Tezkiretü’ş-şuara |
Divan: Divan edebiyatı’nın son dönemdeki en önemli temsilcilerindendir. Divanda Türkçe şiirlerinin yanı sıra Arapça ve Farsça şiirleri de bulunmaktadır.
El-Ahkâmü’l-meriyye: Zamanının tapu düzenlemesini içeren bir eserdir.
Hulâsatü’1-makâlât: Ârif Hikmet Bey’in babası İsmet Bey’in Osmanlı Devleti adına katıldığı uluslararası antlaşmaları ve bu antlaşmaların maddelerini içermektedir.
Mecmuatü’t-teracim: Tezkiretüş-şuara adlı tezkiresinden sonra yazılmış Arapça biyografik bir eserdir. Alfabetik sıra ile ulema, tarikat şeyhleri ve şairlerin hayatlarının anlatıldığı biyografik bir eserdir.
Rumeli Teftiş Defteri ile Mecmua-ı Eşar ve kısa bazı bilgileri ihtiva eden bir
hatıra defteri bulunmaktadır.
Tezkiretü’ş-şuara: Ârif Hikmet Bey’in önemli eserlerinden biri tezkiresidir.
Kendi adıyla anılan tezkiresinde, 1592-1837 yılları arasında yetişen 203 şairin
hayatı anlatılmış ve şiirlerinden örnekler verilmiştir. Alfabe sırasıyla düzenlenen tezkirede yer alan şairlerin bir kısmının hayatı, eserleri ve sanat anlayışları
hakkında oldukça geniş bilgiler bulunurken, bazılarından ancak bir iki satırla
söz edilmesi eserin tamamlanamadığını göstermektedir. Ali Emirî Efendi, bazı
şairler hakkında tezyil notuyla esere ilavelerde bulunmuştur. Tezkirenin fihristinde yer alan şairlerden yedi kadarına da içeride yer verilmediği görülmektedir.
2.Soru
20.yüzyılda tezkire geleneğini en iyi temsil eden eser olan Esami-i Şuara-yı Amid aşağıdakilerden hangisine aittir?
Ali Emiri |
Faik Reşat |
İbnülemin M. Kemal İnal |
Mehmet Siraceddin |
Nail Tuman |
20.yüzyılda tezkire geleneğini en iyi temsil eden eser olan Esami-i Şuara-yı Amid Ali Emiri'ye aittir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Mehmet Tevfik"in eserlerinden biri değildir?
Letaif-i İnşa |
İstanbul'da Bir Sene |
Âsarı Perişan |
Letaif-i Nasreddin |
Mecmuatü't-teracim |
Mecmuatü't-teracim "Mehmet Tevfik"in eserlerinden biri değildir. Bu kitabın yazarı Tevfik Efendi'dir. Doğru yanıt: E'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 18. yüzyıl şair tezkirelerinin özelliklerinden biri değildir?
17. yüzyıl tezkirelerine tepki vardır. |
Uzun şiir örneklerine yer verilmiştir. |
16. yüzyıl tezkirelerine duyulan hayranlık vardır. |
Uzun ve ayrıntılı biyografiler göze çarpar. |
Zümre tezkireleri yazılmıştır. |
18. yüzyıl tezkirelerinde uzun olmayan kısa şiir örneklerine yer verilmiştir. Doğru yanıt: B'dir
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Latifî Tezkiresi’nin Mukaddime’sinde yer almaz?
Şairlerin hangi ölçülere göre seçildiği |
Şairlerin seçiminde karşılaşılan güçlükler |
Eserin nasıl tasnif edildiği |
Tasnif sırasında hangi ölçünün esas alındığı |
Osmanlı ülkesinde şiir söyleyen yedi sultan şairin isimleri |
Mukaddimede Latifî, tezkiresine aldığı şairleri hangi ölçülere göre seçtiğini, bunları seçerken karşılaştığı güçlükleri, eserini nasıl ve hangi ölçülere göre tasnif ettiğini belirtmiştir. Osmanlı ülkesinde şiir söyleyen yedi sultan şair ise üç fasıldan oluşan eserinin ikinci faslında ele alınmıştır.
6.Soru
1720 ile 1784 tarihleri arasındaki 64 sene içinde yetişmiş 375 şairin biyografisine yer veren tezkire, aşağıdaki isimlerden hangisine aittir?
Ramiz |
Beliğ |
Safayî |
Salim |
Mucib |
1720 ile 1784 tarihleri arasındaki 64 sene içinde yetişmiş 375 şairin biyografisine yer veren tezkire, Ramiz'in A^dab-ı Zurefa (Ramiz Tezkiresi) adlı eseridir. Doğru yanıt A'dır.
7.Soru
Yarım kalmış bir Leyla vü Mecnun mesnevisi bulunan ve ilk antoloji niteliği taşıyan Zübdetü'l-eşar tezkiresini yazmış sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Rıza
|
Riyazi
|
Faizi
|
Yümni
|
Asım
|
8.Soru
Çağatay Türkçesi, Azerî Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi ile şiirler kaleme alan 17. Yüzyıl tezkirecisi aşağıdakilerden hangisidir?
Riyazi |
Faizi |
Yümni |
Sadıki |
Güfti |
Sadikî, Çağatay Türkçesi, Azerî Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi ile şiirler kaleme aldı. Onun bize kadar gelen şiirleri, bu üç dili rahat kullanan bir şair olduğunu göstermektedir.
9.Soru
Döneminde çıkardığı "Çaylak" adlı mizahi gazete ile tanınmış olan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Arif Hikmet |
Esat Efendi |
Şefkat |
Fatin |
Tevfik Efendi |
"Çaylak" adlı mizahi gazete ile tanınmış olan şair Tevfik Efendi'dir. Doğru yanıt: E'dir.
10.Soru
Şefkat'in en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir ?
Siyer-i Nebevî |
Divançe |
Tezkiretü'ş-şuara |
Hadikatü'l vüzerâ |
Pendname |
Tezkiretü’ş-şuara (1814): Şefkat’in en önemli eseri tezkiresidir. Eserde 1730’dan
1814’e kadar gelen 125 şair alfabetik olarak dizilmiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kınalızade Hasan Çelebi'nin tezkiresindeki bölümleri doğru olarak vermektedir?
Mukaddime-Sultan Şairler-Asıl Şairler-Şehzade Şairler
|
Asıl Şairler-Mukaddime-Sultan Şairler- Şehzade Şairler
|
Mukaddime-Şehzade Şairler-Sultan Şairler-Asıl Şairler
|
Mukaddime-Sultan Şairler-Şehzade Şairler-Asıl Şairler
|
Sultan Şairler-Mukaddime-Asıl Şairler- Şehzade Şairler
|
12.Soru
Hnagisi tefrika şeklinde yayınlanmıştır?
Teracim-i Ahval-i Meşair |
Teracim-i Ahval |
Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniyye |
Camiü'l -İber |
Gencine-i Letaif |
Hepsi Faik Reşat'a ait bu eserler içinde tefrika şeklinde yayınlanan eser a şıkkıdır.
13.Soru
"Enderunlu Âkif"in yazmış olduğu "Âkif Tezkiresi"nin aşağıdakilerden hangisi özelliklerinden biri değildir?
Özenli bir dil kullanılmıştır. |
Zincirleme tamlamalar ve seciler ustaca kullanılmıştır. |
Tezkire dört bölümden oluşmaktadır. |
Tezkire, devrin padişahı Sultan Selim'e sunulmuştur. |
Tezkirede otuz şair hakkında bilgi verilmiştir. |
Tezkirede hakkında bilgi verilen şair sayısı otuz değil, yirmi dörttür. Doğru yanıt: E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belirli bir zümrenin şairlerine yer verilen ilktezkiredir?
Tezkire-i Şu’arâ
|
Nuhbetü’l-Asar Fi Fevaidi’l-eş’ar
|
Âdâb-ı Zurefâ
|
Tezkire-i Şuara-yı Mevleviyye
|
Mir’at-i Şi’r
|
15.Soru
Salim’in Tezkire-i Şuara’sında Sıdki Kadın ile ilgili olarak “Bunlar dahı hânedân-ı ma’ârifin yadigârlarından beyne’n-nisvân Emetu’llah Kadın demekle meşhûr-ı cihân olan zen-i merdâne-revişdir ki bir defa bin seksen üç târîhinde ve bir def ’a dahı yetmiş tokuz târîhinde kerreten ba’de merre kâdiyyü’l-beled olan Kâmetî-zâde merhûmun duhter-i pâkîze-ahteridir. Müretteb Dîvân sahibi ve bir zen-i ma’rifet-iktidâr ve Bayrâmî tarîkından Şeyh Himmet Efendi merhûmdan isâbet-keş olmuş bir merre-i merdâne-reftârdır. Bin yüz beş târîhinde intikâl ve dâr-ı visâlde gılmân-ı cinân ile âsûde-hâl olmuşlardır.” açıklamasına yer verilmektedir. Bu açıklamaya göre Sıdki Kadın ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
Şairin doğum tarihine |
Şairin cinsiyetinin ne olduğuna |
Şairin söyleyiş üslubuna |
Şairin babasının hangi tarihlerde kadılık yaptığına |
Şairin hangi tarikata mensup olduğuna |
Salim’in Sıdki Kadın hakkında verdiği açıklamanın günümüz Türkçesine çevirisi şu şekildedir: “Emetullah Kadın demekle tanınmış olan marifet hanedanının yadigarlarından mertçe söyleyişli bir kadındır. 1083 ve 1079 tarihlerinde şehrin kadısı olan merhum Kametizade’nin yıldızı parlak kızıdır. Mürettep divan sahibi marifetli bir kadındır. Bayramî tarikatinden merhum Şeyh Himmet Efendi’ye intisab etmiş mert biridir. 1105 tarihinde vefat etmiş ve kavuşma yerinde cennetteki gılmanlarla arzusuna ulaşmıştır (cennete kavuşmuştur).” Açıklamada şairin doğum yılına dair herhangi bir bilgi verilmediği görülmektedir. Bu nedenle sorunun çözümü A seçeneğidir.
16.Soru
12 imamı öven şiirlere ne ad verilir?
Aşere-i mübeşşere |
Düvazdeh imam |
Gamname |
Şah u Derviş |
Teşrifatü’ş-şuara |
Düvazdeh imamı, 12 imamı öven şiirlerdir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19 yüzyıl tezkirecilerden biri değildir?
Şefkat |
Esat Efendi |
Adnî |
Fatin |
Arif Hikmet |
Adnî, 19 yüzyıl tezkirecilerden biri değildir. Adnî 15. yüzyıl tezkirecilerindendir. Doğru yanıt: C'dir.
18.Soru
Safayi’nin Nuhbetü’l-asar min-Feva’idi’l-eş’ar adlı tezkiresinde Nedim ile ilgili olarak “Nâmı Ahmed’dür. Gevher-i girân-mâye-i vücûdı kân-ı Sitanbul’dan zuhûr itmişdür. Evâhir-i saltanat-ı Sultân İbrâhîm Han’da Rûmili kâzî-askeri olan Mustafâ Efendi’nün nebîresidür. Vâlidesi tarafından nesebleri târîh sâhibi Kara Çelebi-zâde Abdü’l-azîz Efendi’ye müntehîdür.” açıklaması yapılmıştır. Bu açıklamada aşağıdaki bilgilerden hangisi yer almamaktadır?
Nedim’in adı Ahmet’tir. |
Nedim İstanbul’da dünyaya gelmiştir. |
Nedim’in dedesi Rumeli Kazaskeri Mustafa Efendi’dir. |
Nedim’in anne tarafından soyu Kara Çelebizade Abdülaziz Efendi’ye dayanır. |
Nedim annesini genç yaşta kaybetmiştir. |
Safayi'nin Nedim ile ilgili açıklamasının günümüz Türkçesine çevirisi şu şekildedir:
“Adı Ahmet’tir. Kıymetli vücudu İstanbul şehrinde dünyaya gelmiştir. Sultan İbrâhim Han’ın saltanatının ilk yıllarında Rumeli Kazaskeri olan Mustafa Efendi’nin torunudur. Anne tarafından soyları tarih sahibi Kara Çelebizade Abdülazîz Efendi’ye dayanır.” Bu açıklamada, Nedim’in annesini genç yaşta kaybettiğine dair bir bilgi yer almamaktadır. Bu nedenle sorunun çözümü E seçeneğidir.
19.Soru
Aşağıdaki kişilerden hangisi Hammer’in “Cami-i Mehasin fi-Tera^acim-i S¸uara-yı Devlet-i A^l-i Osman” adlı eserini incelemiş ve tercüme etmiştir?
Faik Reşat |
İbnülemin Mahmut Kemal |
Mehmet Siraceddin |
Nail Tuman |
Ali Emiri^ |
Mehmet Siraceddin, eserinin ön sözünde anlattığına göre çok iyi derecede Almanca bilmektedir. Mecma-ı S¸uara ve Tezkire-i U¨deba tek eseridir. Almancasını ilerletmek için Hammer’in “Cami-i Mehasin fi-Tera^acim-i S¸uara-yı Devlet-i A^l-i Osman” adlı eserini incelemiş ve tercüme etmiştir. Doğru cevap C’dir.
20.Soru
Hangisi Mehmet Siraceddin' e aittir?
Teracim-i Ahval |
Mecma-ı Şuara ve Tezkire-i Üdeba |
Cemiü'l İber |
Gencine-i Letaif |
Hikaye-i Aristonous |
Diğerleri Faik Reşat'a aittir. Cevap B şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ