Eski Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şair Tezkireleri Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Esat Efendi-Bağçe-i Safa-Enduz'un eserlerinden biri değildir?
Ahvâl-i Tunus |
Âyâtü’l-hayr |
Delailü Nübüvveti Nebiyyina |
Mehasin-i Mecidiyye |
Mecmuatü’t-teracim |
Mecmuatü’t-teracim: Tezkiretüş-şuara adlı tezkiresinden sonra yazılmış bu Arapça biyografik eser Arif Hikmet'in eseridir. Doğru cevap E'ir.
2.Soru
I. Safayi tezkiresi bir önsöz, on sekiz takriz ve alfabe sırasıyla 476 şairden meydana gelmiştir.
II. Tezkire Sultan IV. Mehmet'e sunulmuştur.
III. Eser 1640 yılında kaleme alınan Rıza tezkiresine zeyl olarak yazılmıştır.
IV. Eserin dili oldukça yalın ve konuşma diline yakındır.
Safayi'nin Nuhbetü'l-Asar Min-Feva'idi'l-Eşar adlı tezkiresiyle ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
III ve IV |
I ve IV |
Kitabımızın 85. sayfasında yer alan bilgiler dikkatle okunduğunda, II ve IV numaralı ifadelerin doğru olmadığı anlaşılacaktır. Çünkü eser Sultan IV. Mehmet'e değil, sadrazam Damat İbrahim Paşa'ya sunulmuştur. Ayrıca eserin dili yalın değil, oldukça süslü ve ağırdır. Buna göre sorunun çözümü B seçeneğidir.
3.Soru
Türk Edebiyatının nazımla kaleme alınmış ilk tezkiresi aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir?
Teşrifatü'ş-Şuara
|
Riyazü'ş-Şuara
|
Mecmau'l-Havas
|
Zübdetü'l-eşar
|
Rıza Tezkiresi
|
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 18. yüzyıl tezkirelerinden biri değildir?
Esat Efendi |
Beliğ |
Ramiz |
Silahdarzade Mehmet Emin |
Mustafa Mucib |
Esat Efendi 18. yüzyıl değil, 19. yüzyıl tezkirecisidir. Doğru yanıt: A'dır.
5.Soru
Tezkirenin birinci bölümündeII. Murat, Fatih Sultan Mehmet, Sultan II. Bayezit, Yavuz Sultan Selim, Kanunî Sultan Süleyman, Sultan II. Selim, Sultan III. Murat, Sultan III. Mehmet, Sultan I. Ahmet ve Sultan IV. Murat dahil 10 padişahtan bahsedilen tezkire kime aittir?
|
|
Asım |
Rıza |
Riyazi |
Tezkirenin birinci bölümünde II. Murat, Fatih Sultan Mehmet, Sultan II. Bayezit, Yavuz Sultan Selim, Kanunî Sultan Süleyman, Sultan II. Selim, Sultan III. Murat, Sultan III. Mehmet, Sultan I. Ahmet ve Sultan IV. Murat dahil 10 padişahtan bahsedilen tezkire Rıza’ya aittir.
6.Soru
Aşağıdaki eser-yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Mir’at-i S¸i’r - Âkif |
Tezkire-i Şuara – Salim |
Nubhetü’l Asar li Zeyli Zübdeti’l-eşar – Beliğ |
Adab-ı Zurefa – Ramiz |
Nuhbetu’l-asar min-Fevaidi’l-eşar – Esrar Dede |
Nuhbetü’l-asar min-Feva'idi’l-eşar, Safayî'nin eseridir. Doğru yanıt E'dir.
7.Soru
Antoloji niteliğindeki tezkireler içinde en az bilgi veren ve en çok örnek gösteren hangi tezkire kimindir?
Safayi |
Âsım |
Ramiz |
Rıza |
Faizi |
Antoloji niteliğindeki tezkireler içinde en az bilgi veren ve en çok örnek gösteren hangi tezkire Asım’ındır.
8.Soru
Sadıkî’nin eserleri arasında hiç kuşkusuz en önemli eseridir. Doğu Türkçesi geleneğinin ikinci tezkire örneğidir. I. Şah İsmail devrinden, yazıldığı döneme kadarki devre içerisinde yer alan İran ve Türk asıllı şairleri kapsamaktadır. Bu eser aşağıdakilerden hangisidir?
Mecmau’l-havas |
Düsturu’l-amel |
Zübdetü’l-eşar |
Kava’id-i Farisiyye |
Vekayî-i Fudala |
Sadıkî’nin eserleri arasında hiç kuşkusuz en önemli eseri Mecmau’l-havas adlı tezkiresidir. Doğu Türkçesi geleneğinin ikinci tezkire örneğidir.
9.Soru
Beliğ’in Bursa şehrinin güzellerinden ve güzelliklerinden bahseden 269 beyitlik eserinin adı aşağıdakilerden hangisidir?
Gül-i Sad-berg |
Seb'a-i Seyyare |
Âyine-i Huban |
Nuhbetül-asar li- Zeyli Zübdeti’l eşar |
Güldeste-i Riyaz-ı İrfan ve Vefeyat-ı Danişveran-ı Nadiredan |
Beliğ’in Bursa şehrinin güzellerinden ve güzelliklerinden bahseden 269 beyitlik eserinin adı Âyine-i Huban'dır. Doğru yanıt C'dir.
10.Soru
Güfti’nin Varadin kadısı iken yazdığı 2000 beyitlik bir mesnevidir. Devriyle ilgili bir şikâyetnamedir. Bu eser aşağıdakilerden hangisidir?
Hilye-i Güftî |
Şah u Derviş |
Teşrifatü’ş-şuara |
Gamname |
Zellename |
Gamname, Varadin kadısı iken yazdığı 2000 beyitlik bir mesnevidir. Devriyle ilgili bir şikâyetnamedir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19.yüzyıl tezkirelerinden biri değildir?
Mecalisü'n-Nefais |
Mecmua-i Teracim |
Tezkire-i Şuara |
Kafile-i Şuara |
Bağçe-i Safa-enduz |
19. yüzyılda 17. yüzyıldakine benzer biçimde biyografik bilgiler oldukça azalır.
Hatta bazen hiçbir bilgi verilmeden söz konusu şairin şiiri ile yetinilir. Verilen şiir
örneklerinde de kesintiye gidilir. Bu yüzyıl tezkire yazarlarından Şefkat, Tezkire-i
Şuara, Tevfik, Mecmua-i Teracim, Mehmet Tevfik, Kafile-i Şuara adlı eserleriyle
daha önceki ünitelerde geçen antoloji tipi tezkirelerin özelliklerini sürdürürler.
Bunların yanı sıra süslü bir dil ve üslupla biyografi kaleme alma bakımından Esat
Efendi’nin, Bağçe-i Safa-enduz’u, Ârif Hikmet’in, Tezkiretü’ş- şuara’sı bu yüzyılda yazılmış olan diğer tezkirelerden ayrılır.
12.Soru
İstanbul ve Rumeli illerinin birçok medresesinde hocalık yaptıktan sonra Siyavuş Paşa müderrisi iken 1675 yılında İstanbul’da vebadan ölen tezkireci kimdir?
Sadıki |
Faizi |
Asım |
Rıza |
Gufti |
İstanbul ve Rumeli illerinin birçok medresesinde hocalık yaptıktan sonra Siyavuş Paşa müderrisi iken 1675 yılında İstanbul’da vebadan ölen tezkireci Asım’dır.
13.Soru
Kaşgarlı Mahmut’un o zamana kadar ele geçmeyen meşhur Divanu Lügati’t-Türk adlı eserini bulan ve bilim âleminin hizmetine sunan aşağıdakilerden hangisidir?
Ali Emirî |
Faik Reşat |
İbnülemin M. Kemal İnal |
Mehmet Siraceddin |
Nail Tuman |
Ali Emirî’nin önemli hizmetlerinden biri de Kaşgarlı Mahmut’un o zamana kadar ele geçmeyen meşhur Divanu Lügati’t-Türk adlı eserini bulması ve bilim âleminin hizmetine sunmasıdır.
14.Soru
Devrinde hiç kimseyi beğenmeyen, gururlu, kibirli bir kişi olarak tanınan ve Aynî Tarihi’ni Türkçeye çevirmek üzere kurulan komisyona seçilen yazar aşağıdakilerden hangisisdir?
Ramiz
|
Safvet
|
Beliğ
|
Salim
|
Mucib
|
15.Soru
Esad Efendi'nin Bağçe-i safa-enduz ile Arif Hikmet'in Tezkiretü'ş-şuara adlı eserleri hangi özellikleri bakımından diğer tezkirelerden ayrılır ?
Şairler hakkındaki değerlendirmelerin tutarlı olması |
Süslü bir dil ve üslupla biyografi kullanılması |
Biyografinin sade ve anlaşılır bir dille yazılması |
Tezkirelerde şiir örneklerine yer verilmesi |
Tezkirelerin antoloji tipinde olması |
sıra süslü bir dil ve üslupla biyografi kaleme alma bakımından Esat
Efendi’nin, Bağçe-i Safa-enduz’u, Ârif Hikmet’in, Tezkiretü’ş- şuara’sı bu yüzyılda yazılmış olan diğer tezkirelerden ayrılır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nail Tuman'ın Tuhfe-i Nailî adlı eseri için söylenemez?
75 kaynak eserdeki bilgileri taranarak, şairlerin biyografileri alfabetik sıra ile ve sistematik olarak özetlenmiştir. |
Biyografik kaynaklarda zikredilmeyen, fakat kütüphanelerde yazar tarafından tespit edilen şairler de esere alınmıştır. |
Tezkirelerden elde edilen bilgiler, eleştirel bir yaklaşımla karşılaştırmalı olarak sunulmuş ve doğru olan kaydedilmiştir. |
Şairlerin şiirlerinden örnek beyitlerin verilmesinin ardından, şairlerle ilgili bilgilerin alındığı kaynaklar, cilt ve sayfa numaraları belirtilerek gösterilmiştir. |
Biyografilerde şairlerin meslek ve görevleri, doğum-ölüm yerleri belirtilmemiştir. |
Nail Tuman, Tuhfe-i Nailî adlı eserinde şuara tezkireleri başta olmak üzere, 75 kaynak eserdeki bilgileri tarayarak, şairlerin biyografilerini alfabetik sıra ile ve sistematik olarak özetlemiştir. Biyografilerde özellikle şairlerin ad, lakap ve mahlaslarını, meslek ve görevlerini, eserlerini, doğum ve ölüm tarihleri ile yerlerini belirtmeye özen göstermiş, biyografik kaynaklarda zikredilmeyen, fakat kütüphanelerde kendisinin tespit ettiği şairleri de eserine almıştır. Tuman, tezkire geleneğinde olmayan modern biyografi anlayışının yansıması olarak tezkirelerden elde ettiği bilgileri, eleştirel bir yaklaşımla karşılaştırmalı olarak sunmuş ve doğru olanı kaydetmiştir. Şairlerin şiirlerinden örnek beyitler zikrettikten sonra, şairlerle ilgili bilgileri aldığı kaynakları, cilt ve sayfa numaralarını belirterek göstermiştir. Doğru cevap E’dir.
17.Soru
1532 yılında Tebriz’de doğan ve gençliğinde nakkaşlığa ilgi duyarak o dönemin ünlü nakkaşlarından olan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Faizî |
Riyazî |
Sadıkî |
Rıza |
Yümnî |
Sadıkî’nin Asıl adı Sadık’tır. Gençliğinde nakkaşlığa ilgi duyarak Mevlana Haydar Alî’nin oğlu, Behzat’ın yeğeni ünlü nakkaş Muzaffer Alî’nin yanında çalıştı ve döneminin meşhur nakkaşlarından oldu.
18.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Beliğ’e ait değildir?
Âyine-i Huban |
Sefine-i Nefise-i Mevleviye |
Genc-i Şaygan |
Gül-i Sad-berg |
Seb'a-i Seyyare |
Sefine-i Nefise-i Mevleviye, Sakıb Dede'ye aittir. Diğer seçeneklerdeki eserler Beliğ'in eserleridir. Doğru yanıt B'dir.
19.Soru
Vecizeler ile hikmetli sözleri alfabe sırasıyla bir araya getirerek "Lamiü'l İber" adlı eseri yazmıştır.
Yukarıda sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Faik Reşat |
Celâl Bey |
Mehmet Siraceddin |
Fennî |
Ali Emirî |
Vecizeler ile hikmetli sözleri alfabe sırasıyla bir araya getirerek "Lamiü'l İber" adlı eseri "Faik Reşat" yazmıştır. Doğru yanıt: A'dır.
20.Soru
Hangisi Beliğ'e ait değildir?
Bursa Şehrengizi |
Divan |
Genc-i Şaygan |
Seba-i Seyyare |
Zahirü'l- Hukkam |
E şıkkı Ramiz'e aittir. Cevap E şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ