Estetik ve Sanat Felsefesi Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Dewitt Parker’a göre sanat üç şeydir: 1) Dilek ve arzuların cisimleşmesi 2) sanatın kamusallığını ortaya koyan dil 3) hayal gücüyle dili birleştiren uyum. Parker’a göre bu üç özellik yalnızca sanatın sahip olduğu özelliklerdir. Diyen Paker’in savunduğu sanat kuramı hangisidir?
Öykünmecilik |
Biçimcilik |
Duyguculuk |
Sezgicilik |
İstenççilik |
Dewitt Parker’a göre sanat üç şeydir: 1) Dilek ve arzuların cisimleşmesi 2) sanatın kamusallığını ortaya koyan dil 3) hayal gücüyle dili birleştiren uyum. Parker’a göre bu üç özellik yalnızca sanatın sahip olduğu özelliklerdir. diyen Paker’in savunduğu sanat kuramı hangisidir?
2.Soru
Croce'nin düşünce dünyasına ve sanatsal anlayışına en uygun düşen kuram hangisidir?
Biçimcilik |
Öykünmecilik |
İradecilik |
Duyguculuk |
Sezgicilik |
Groce'ye göre, "Sezgi; sanatçının yaratım sürecinde yaşadığı bir defalık estetik yaşantıdır, sanatçının kendi izlenimlerini nesnelleştirmesidir" (Croce 1983). Bu yüzden "e" seçeneğinde yer alan "sezgicilik" kuramı onun adıyla anılmaktadır.
3.Soru
Güzel ile ilgili olarak karşıt görüş ileri süren ve güzeli şeytani bir şey, şeytan tarafından tohumları atılmış dünyevi arzuların gizli bir yanıltmacası olarak gören felsefeci kimdir?
Plotinos |
Tertullianus |
Augustinus |
Pythagoras |
Aristotales |
Üçüncü yüzyılda yaşamış olan Tertullianus, güzeli şeytani bir şey, şeytan tarafından tohumları atılmış dünyevi arzuların gizli bir yanıltmacası olarak görmüştür.
4.Soru
Yüce kavramını estetik teoriye dahil eden düşünür kimdir?
Platon |
Hegel |
Kant |
Heidegger |
Dewey |
Kant, “güzel”i inceledi¤i gibi “yüce”yi de estetik alan içerisine dahil etmiştir.
5.Soru
George Dickie, Arthur Danto’nun görüşünü belirli yönden geliştirerek “kurumsal sanat kuramı” anlayışını ortaya atmıştır. Bu anlayışa göre bir şeyi sanat eseri yapan o şeyin nasıl göründüğü, duyulduğu vs. ya da hangi malzemeden yapıldığı gibi içsel özellikleri değil bu şeyin bir ........... ile nasıl ilintili olduğudur.Cümlede boş kalan yere hangi sözcük uygundur?
Durum |
Yorum |
Kurum |
Sorun |
Akım |
George Dickie, Arthur Danto’nun görüşünü belirli yönden geliştirerek “kurumsal sanat kuramı” anlayışını ortaya atmıştır. Bu anlayışa göre bir şeyi sanat eseri yapan o şeyin nasıl göründüğü, duyulduğu vs. ya da hangi malzemeden yapıldığı gibi içsel özellikleri değil bu şeyin bir kurumla nasıl ilintili olduğudur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanatı bilgi kaynağı olarak ele almanın yollarından biri değildir?
Sanatı bilişsel uyarım kaynağı olarak görmek |
Sanatın deneyimsel bilgi sağladığını öne sürmek |
Sanatın ahlaki bilgi sağladığını öne sürmek |
Sanatın bilgi kategorilerini şekillendirmede rolünün olduğunu öne sürmek |
Sanatın insan ruh haline olumlu etkileri olduğunu öne sürmek |
Sanatı bir bilgi kaynağı olarak ele almanın birkaç yolu bulunmaktadır. Bunlardan ilki, sanatı bilişsel uyarım kaynağı olarak görmektir. İkinci bir yolu, sanatın deneyimsel bilgi sağladığını ileri sürmektir. Bir üçüncü yolu da sanatın ahlaki bilgi sağladığını öne sürmektir. Sanatı bilgi kaynağı olarak ele alabilmenin olanaklı yollarından biri de sanatın bilgi kategorilerini şekillendirmede rolünün olduğunu öne sürmektir. Fakat sanatın insan ruhu üzerine etkilerini tartışmak sanatı bilgi kaynağı olarak değerlendirmede bir yol göstermemektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.
7.Soru
Hangi düşünür ile birlikte estetik güzelliği araştıran bir alan haline gelmiştir?
Baumgarten |
Kant |
Fichte |
Platon |
Descartes |
Baumgarten “estetik” kelimesini özellikle sanatta “güzelin duyular yoluyla algılanması” anlamında kullandı. Başka bir deyişle, estetik duyusal yetkinliği yani güzelliği araştıran bir alan oldu.
8.Soru
Bir nesnede “tekdüzelik ve çeşitliliğin bileşik oranı” olduğunda kişide güzel düşüncesinin doğduğunu iddia etmiş olan düşünür kimdir?
Augustinus |
Plotinos |
Hutcheson |
Thomasius |
Tertullianus |
Hutcheson bir nesnede “tekdüzelik ve çeşitliliğin bileşik oranı” olduğunda kişide güzel düşüncesinin doğduğunu iddia etmiştir.
9.Soru
Beethoven’ın “9. Senfonisi” ya da Orhan Pamuk'un “Masumiyet Müzesi” adlı romanı genel varlık kategorileri içerisinde ne tür bir varlık olarak yer almaktadır?
Hayali varlıklar |
Soyut varlıklar |
Somut varlıklar |
Çoklu varlıklar |
Tekil varlıklar |
Adı geçen sanat yapıtları birden fazla gösterimleri ya da kopyaları olmalarından ötürü çoklu varlıklar olarak kabul edilir.
10.Soru
Aşağıdaki yargılardan hangisi “Sanat bilginin kaynağı olabilir mi?” ve “Sanat bize bir şeyler öğretebilir mi?” sorularına, sanatın ya da sanat deneyiminin bilginin üretiminde gerekli şartları yerine getirmediğini belirten görüşle çelişir?
Bu gruptaki düşünürler sanatın doğru inanç bildiremeyeceğini ya da bildirse bile bu inançları gerekçelendiremeyeceğini söyler. |
Bu gruptaki kimi düşünürler sanatın doğrularla bir ilgisinin olmamasından ötürü bilgi üretemeyeceği iddiasındadırlar. |
Bir grup düşünür ise sanatın dünya hakkındaki algımızı değiştirebileceğini, sanatın dünyayı anlamlandırmamıza etkisinin olabileceğini iddia eder. |
Bu gruptaki düşünürlere göre sanat, olgu sağlayamadığı ya da argüman ortaya koyamadığı için herhangi bir şey de öğretemeyecektir. |
Bilginin epistemoloji tarihinde en sık yapılan tanımına bakacak olursak, gerekçelendirilmiş doğru inancın önermesel bilgi için geçerli olduğunu oysaki sanatın bilgi ürettiği kabul edildiğinde aynı tanımın geçerli olmayacağını söylememiz gerekir |
Sanatın bilgi ile olan ilişkisinin irdelendiği alana genel olarak sanat epistemolojisi adı verilir. Başka bir deyişle sanat epistemolojisi, sanatın bilgi ile arasındaki ilişkiyi araştıran alandır. Bu aynı zamanda sanatın bilişsel değerinin olup olmadığının yapıldığı sorgulamadır. Bu tartışma alanı içerisinde olmak demek en temelde şu iki soruyu sormak demektir: “Sanat bilginin kaynağı olabilir mi?”, “Sanat bize bir şeyler öğretebilir mi?”
Sanatın bilişsel değerinin olduğunu savunan düşünürler çoğunlukla; sanatın
bize bir şeyler öğretebileceğini, sanat hakkında bir şeyler bilebileceğimizi, sanatın dünya hakkındaki algımızı, anlayışımızı değiştirebileceğini, sanatın kendimizle ilgili kimi şeylerin değişmesine neden olabileceğini ve sanatın bilginin kaynaklarından biri olabileceğini düşünürler. Ancak “bilgi”den yalnızca önermesel bilgi türünü anlıyorsak bu durumda sanatın bilgiyle olan ilişkisine pek de sıcak bakmayacağımız aşikârdır. Nitekim bilginin epistemoloji tarihinde en sık yapılan tanımına bakacak olursak, gerekçelendirilmiş doğru inancın önermesel bilgi için geçerli olduğunu oysaki sanatın bilgi ürettiği kabul edildiğinde aynı tanımın geçerli olmayacağını söylememiz gerekir
11.Soru
Ontolojik-epistemolojik boyutu olan idealar öğretisi, aşağıdaki ilkçağ düşünürlerinden hangisi tarafından geliştirilmiştir?
Aristo |
Platon |
Pisagor |
Hipokrat |
Sokrates |
İdealar öğretisi platon tarafından geliştirilmiştir.
12.Soru
"Eğer bir kavramın uygulanış şartları değiştirilebilir ve düzeltilebilirse bu kavram .......... bir kavramdır." ifadesindeki boşluğa aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidir?
kapalı |
açık |
nötr |
eşdeş |
oyun |
Eğer bir kavramın uygulanış şartları değiştirilebilir ve düzeltilebilirse bu kavram açık bir kavramdır.
13.Soru
Aşağıdaki görüşlerden hangisi estetik deneyim konusunda öne sürülen görüşlerdendir?
nesnelcilik |
öznelcilik |
sezgicilik |
ahlakçılık |
bağlamcılık |
bağlamcılık
14.Soru
John Dewey' göre estetik deneyimin koşulu nedir?
Birlik ve tamamlanmışlık |
Biçimcilik ve bağlamcılık |
Canlılık |
Dengelilik |
Uyum ve evrensellik |
John Dewey 1958 de yayımlanan Art as Experience (Deneyim olarak Sanat) adlı yapıtında estetik deneyime iki temel karakter yükler. Bunlardan ilki “birlik” ve “tamamlanmışlık”tır. Bu iki nitelik olmadan deneyim oluşamaz.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Felsefi düşünmede karşımıza çıkan temel sanat kuramlarından birisi değildir?
Öykünmecilik |
Biçimcilik |
Duyguculuk |
Sezgicilik |
İçerikçilik |
Felsefi düşünmede karşımıza çıkan temel sanat kuramları öykünmecilik, biçimcilik, duyguculuk, sezgicilik ve istenççiliktir.
16.Soru
“Ereğini kendinde taşıdığı’’, bir başka şeye hizmet etmediği, yöneldiği nesne ya da olaydan yalnızca zevk almak adına zevk almak için yöneldiği varsayılan tutum hangisidir?
Bilişsel Tutum |
Estetik Tutum |
Kişisel Tutum |
Pratik Tutum |
Psikolojik Tutum |
Estetik tutuma sahip olmak çoğu zaman bilişsel tutum, kişisel tutum ve pratik tutum gibi öznelerin takınabileceği diğer tutumlardan ayırt edilmiştir. Bir nesneye ya da olaya onun hakkında bir şeyler öğrenebilmek için yaklaşıyorsam tutumum bilişsel, kendimle ilgili kimi şeylerle benzerlik kurmak için yaklaşıyorsam
tutumum kişisel ve kullanışlılığı açısından yaklaşıyorsam da pratik olarak kabul edilebilir. Bu tutumlardan farklı olarak estetik tutumun “ereğini kendinde taşıdığı’’, bir başka şeye hizmet etmediği, yöneldiği nesne ya da olaydan yalnızca zevk almak adına zevk almak için yöneldiği iddia edilmiştir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Platon'un görüşünü ifade etmektedir?
Sanat bir şeyler öğretmesine rağmen gerçek bir bilgi kaynağı olamaz. |
Sanat gerçek bir bilgi kaynağıdır. |
Sanatçı herhangi bir bilgiye sahip olmadan hiçbir şey yapamaz. |
Sanatçı cesaret ile ilgili yorum yapamaz. |
Sanat hiçbir şey öğretmez. |
Duyusal bilgiyle ilgilenen, yetinen sanatçı gerçek nesneler dünyasının uzağında iş görmektedir. Demek ki Platon’a göre sanat bir şeyler öğretmesine rağmen gerçek bir bilgi kaynağı olamaz.
18.Soru
Estetik deneyim konusunda iki yaygın görüş bulunmaktadır. Bu görüşlerden biri biçimcilik diğeri ise bağlamcılıktır. Aşağıdakilerden hangisi bağlamcılık görüşünü yansıtan bir ifadedir?
Bir kişinin estetik deneyim yaşaması dikkatinin ilgili nesnenin renk, şekil, çizgiler, ses, yapı, kalıp gibi özelliklerine yönelmesini gerektirir. |
Estetik deneyim için biçimsel özellikler tek başına yeterli olmaz, içerik son derece önemlidir. Hatta kimi durumlarda içerik biçimden çok daha önemli olabilir. İçeriğe dikkat etmek, ilgili nesneyle araya mesafe koymamaktır. |
Kant’a göre nesneler yalnızca biçimlerinin algılanmalarıyla zevk uyandırdıklarında estetik deneyimler keyifli olurlar. |
Estetik deneyim nesnelerin algılanabilir olan özellikleri üzerinden değerlendirme yapmaktadır. |
Estetik deneyimin nesnesi Renk, şekil, çizgiler, ses, yapı, kalıp gibi özelliklerdir. |
A,C,D,E seçeneklerindeki ifadeler estetik deneyimin biçimci bakış açısını açıklamaktadır. Bağlamcılık görüşü ise biçimciliğin tam tersidir. Estetik deneyim için biçimsel özellikler tek başına yeterli olmaz, içerik son derece önemlidir. Hatta bağlamcılara göre kimi durumlarda içerik biçimden çok daha önemli olabilir. İçeriğe dikkat etmek, ilgili nesneyle araya mesafe koymamaktır. Kişi kendi ahlaki, bilimsel, dini görüşlerini, inandıklarını bir kenara koymadan zihinsel olarak meşgul olmalıdır ki tam anlamıyla bir estetik deneyim yaşayabilsin.
19.Soru
“Estetik” kelimesini epistemolojik bağlamından koparmadan “duyusal bilgi” anlamında kullanan ama aynı zamanda estetiği özel bir araştırma alanı yapan ve hatta yayınladığı Aesthetica adlı yapıtıyla estetiği bir bilim gibi ele alan ilk felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?
Alexander G. Baumgarten |
Platon |
Aristoteles |
Georg Wilhelm Friedrich Hegel |
İsmail Tunalı |
“Estetik” kelimesini epistemolojik bağlamından koparmadan “duyusal bilgi” anlamında kullanan ama aynı zamanda estetiği özel bir araştırma alanı yapan ve hatta yayınladığı Aesthetica adlı yapıtıyla estetiği bir bilim gibi ele alan ilk felsefeci onsekizinci yüzyılda yaşamış olan Alexander G. Baumgarten (1714-1762) dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sergi düzenleyicisi ya da sanat yönetmenliğine karşılık olarak kulanılan adlandırmadır?
Küratör |
Sanatçı |
Galerici |
Eleştirmen |
İzleyici |
Küratör, sergi düzenleyicisi ya da sanat yönetmenliği olarak ifade edilebilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ