Estetik ve Sanat Felsefesi Final 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mevlevilikte önemli bir ritüel olan sema, Mevleviliğin hangi boyutunun estetik dışavurumunu yansıtır?
Güç - dini |
Kudret- güzellik |
Metafiziksel-dini |
İlah - güzellik |
Tarihsel - bağlamsal |
Mevlevilikte önemli bir ritüel olan sema, Mevleviliğin metafiziksel-dini boyutunun estetik dışavurumunu yansıtır.
2.Soru
Plotinus'un değerler alanındaki hiyerarşik düzenin iki ucunda hangi iki değer bulunmaktadır?
güzel-iyi |
ahlaki-çirkin |
güzel-çirkin |
akılsal-duyusal |
ruhsal-çirkin |
güzel-çirkin
3.Soru
Sanatçıları, pek çok şeyin hakiki bilgisine sahip olmadan taklidini yapabilen insanlar olarak saygın bir konumdan yoksun ve insanlara yanlış şeyler öğreten şahsiyetler olarak konumlandıran filozof kimdir?
Aristo |
Platon |
Sokrat |
Plotinus |
Baumgarten |
Kitabımız şöyle diyor: "Platon’un sanat anlayışına baktığımızda da sanatçı, pek çok şeyin hakiki bilgisine sahip olmadan taklidini yapabilen bir insan olarak saygın bir konumdan yoksun ve insanlara yanlış şeyler öğreten bir şahsiyet olarak konumlandırılmıştır." Buna göre doğru yanıt "b" seçeneğindedir.
4.Soru
- 1-Metafizik, dini ve ahlaki özellikler taşır.
- 2-Sanat yapıtının değeri hakikate uygun düşmesi, iyi ve mükemmel olmasına bağlıdır.
- 3-Güzel kavramı mantıksal olarak belirlenebilir.
- 4-Güzelin aynı zamanda psikolojik ve duyumsal boyutu da vardır.
- 5-Güzel kavramı duyularla algılanamayan yaratıcıyla ilişkili bir kavramdır.
Yukarıda verilen ifadelerden hangileri Orta Çağ İslam Estetiği özelliklerindendir?
Yalnız III |
I, II, IV, V |
I ve V |
I, II, III, IV, V |
I, II, III |
Orta Çağ İslam estetiği daha çok ontolojik, dini, ahlâkî, metafizik ve psikolojik temellendirmeler üzerinden güzel kavramını açıklar. Güzel kavramının mantıksal olarak belirlenmesi bu dönemin genel özelliklerinden biri değildir.
5.Soru
Belirli nesneleri öğrenme biçimimizden yola çıkarak bu öğrenme biçimini sanat dallarına uyarlayan 'tipik örnek' görüşü kime aittir?
Morris Weitz |
Stephen Davies |
Paul Ziff |
Marcel Duchamp |
Arthur Danto |
Belirli nesneleri öğrenme biçimimizden yola çıkarak bu öğrenme biçimini sanat dallarına uyarlayan 'tipik örnek' görüşü" Paul Ziff'in ortaya attığı bir görüştür. Örneğin, “kitap” kelimesinin kullanımını bilmeyen bir çocuğa kitabın ne olduğunu öğretmenin en iyi yolu ona bir kitap göstermek olacaktır. Bu kitap muhtemelen ne fazla kalın ne fazla ince olacak, sayfaları bofl olmayan bir kitap olacak,
bir cep kitabı ya da deftere benzeyen bir kitap olmayacaktır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi rasyonalistler ve empiristler arasındaki bilginin kaynağı ile ilgili ortak bir görüşü ortaya koymuştur?
Sezgi, hayal gücü ve duygulara önem verilmesi |
Hayal gücü ve kurgusal durumların bilgi kaynağı sayılamayacağı görüşü |
Sanatın bilgi kaynağı olarak görülmesi |
Sanatın bilişsel değeri olduğunun savunulması |
Gerekçelendirilmiş doğru inanca ulaşılması |
Usçular (rasyonalistler) genel olarak hayal gücünün bir bilgi kaynağı olarak ele alınabileceği fikrine karşı çıkmışlardır. Onlara göre bilgiden anlaşılan şey Platon ile birlikte tartışılmaya başlanmış olan “gerekçelendirilmiş doğru inanç” tır. Deneyimciler (empiristler) de benzer şekilde kurgusal durumlardan öğrenmenin imkânsız olduğu kanısındaydılar. Onlara göre de kurgusal ve temsili durumlardan yola çıkarak “gerekçelendirilmiş doğru inanç” olan bilgiye nasıl ulaşacağımız belli değildir (Worth 2003). Bunlardan dolayı sorunun doğru cevabı “hayal gücü ve kurgusal durumların bilgi kaynağı sayılamayacağı görüşü” seçeneğidir.
7.Soru
Platon’un genel felsefi gelişimi üç farklı dönemi kapsar: Bunlardan birincisi Sokratik devir veya gençlik dönemi, ikincisi olgunluk dönemi, üçüncüsü ise yaşlılık dönemidir. Onun estetik konusundaki düşünceleri de bu gelişim dönemlerine göre farklılık gösterir.
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi Platon’un felsefi gelişim dönemi ile estetik anlayışını doğru bir biçimde yansıtır?
Gençlik dönemi – Güzeli, kavramsal olarak ele almıştır. |
Olgunluk dönemi – Güzeli, sayı ve ölçüyle ilişkili olarak ele almıştır. |
Olgunluk dönemi – Güzeli, ontolojik olarak incelemiştir. |
Sokratik devir – Güzeli, ontolojik olarak incelemiştir. |
Yaşlılık dönemi – Güzeli, kavramsal olarak ele almıştır. |
Platon’un genel felsefi gelişimi üç farklı dönemi kapsar: Bunlardan birincisi Sokratik devir veya gençlik dönemi, ikincisi olgunluk dönemi, üçüncüsü ise yaşlılık dönemidir. Onun estetik konusundaki düşünceleri de bu gelişim dönemlerine göre farklılık gösterir. Platon, Sokrates’in etkisinin açıkça görüldüğü gençlik döneminde felsefe tarihinde ilk kez sistematik bir şekilde “Güzel nedir?” sorusunu bazı kavramsal çözümlemelerle yanıtlamaya çalışır. Olgunluk döneminde ise Platon’un güzel sorgulamasının amacı “güzel” kavramının tanımından çok onun ontolojik temellerini araştırmaktır. Bu yaklaşımda güzel, oluşa ve görüngüler dünyasına karşı t, zihinsel ve tözsel bir varlık olarak görülür. Yaşlılık döneminde Pitagorasçılığın etkisi altında olan Platon “güzel” kavramını sayı ve ölçüyle ilişkili olarak ele alır.
8.Soru
Sanatsal etkinliğin oyun dürtüsü aracılığıyla ortaya çıktığını savunan filozof kimdir?
Kant |
Schiller |
Hegel |
Schelling |
Schopenhauer |
Schiller'e göre sanatsal etkinlik oyun dürtüsü aracılığıyla ortaya çıkar. Oyun dürtüsü, duyum dürtüsü ve biçim dürtüsünün kendi arasında yaşadığı çatışmayı çözerek insanın özgürleşmesini sağlar.
9.Soru
“Güzel nedir?” sorusunu cevaplamaya çalışan Büyük Hippias diyaloğu kimin eseridir?
Sokrates |
Aristoteles |
Platon |
Thales |
Herakleitos |
Platon’un gençlik dönemi felsefesinin yer aldığı eserlerinden biri Büyük Hippias diyaloğudur. Platon bu eserinde ilk kez “Güzel nedir?” sorusunu cevaplamaya
çalışır.
10.Soru
Homer, Virgil, Terence ve Cicero gibi birçok düşünür ve sanatçının eserlerinin beğenilmesinin ana nedeni nedir?
Ortak “beğeni ilkelerine” veya “sanat kurallar›na” göre işliyor olmalarıdır. |
Sadece öznenin kişisel beğenisine göre işlemeleridir. |
İnsan zihninin tabula rasa olmasından kaynaklanır. |
insan zihni bazı nesnelerden haz almaya eğilimli bir yapıya sahiptir. |
YArgı kişiden kişiye değişmektedir. |
Homer, Virgil, Terence ve Cicero gibi birçok düşünür ve sanatçının eserlerinin beğenilmesinin ana nedeni bu eserlerde zihnimizin hoşlanacağı belli niteliklerin olmasıdır. Bu niteliklerden ortak olarak zevk alıyor olmamız zihnimizin ortak “beğeni ilkelerine” veya “sanat kurallarına” göre işliyor olmasından kaynaklanmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisine göre güzel, insan varlığının zorunlu koşuludur?
Schiller |
Hegel |
Schelling |
Schophenhauer |
Nietzsche |
Schiller'e göre güzel, “insan varlığının zorunlu koşuludur”. Bu zorunlu koşulun yerine getirilmesi ancak estetik eğitimle mümkün olur.
12.Soru
Hakiki olan şeyin idea olduğunu savunan ve Tinin Görüngübilimi, Hukuk Felsefesi ve Felsefe Bilimleri Ansiklopedisi gibi önemli eserierin yazarı olan Alman düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Kant |
Schopenhauer |
Hegel |
Nietzsche |
Schiller |
1770 yılında Almanya’nın Stuttgart kentinde dünyaya gelen G. W. F. Hegel, 1831
yılında Berlin’de ölmüştür. Başlıca eserleri arasında Tinin Görüngübilimi, Hukuk
Felsefesi ve Felsefe Bilimleri Ansiklopedisi yer alır. Üniversitede verdiği konferanslara dayanan Tarih Felsefesi, Estetik, Din Felsefesi, Felsefe Tarihi kitapları ise ölümünden sonra yayınlanmıştır. Hegel idealist bir düşünür olarak “hakiki olan şey idea’dır” görüşünü benimser.
13.Soru
Richard Wollheim’in edebi yapıtların ve müziğin fiziksel nesneler ya da bu nesnelerin bir sınıfı olmadıklarını söyleyerek bu tür yapıtların tipler olduğunu ve kopyalarının ya da gösterimlerinin de bu yapıtların örnekleri olduğunu öne sürdüğü eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Sanatın İlkeleri |
Poetika |
Mor Renk |
Dorian Gray’in Portresi |
Sanat ve Nesneleri |
Fiziksel nesne görüşü ve hayali varlık görüşünden başka bir görüş de bir kısım ya da tüm sanat yapıtlarını soyut varlıklar olarak kabul eden, soyut varlıklar görüşü olarak adlandırılan görüştür. Richard Wollheim örneğin Sanat ve Nesneleri (1980) adlı kitabında, edebi yapıtların ve müziğin fiziksel nesneler ya da bu nesnelerin bir sınıfı olmadıklarını söyleyerek bu tür yapıtların tipler olduğunu ve kopyalarının ya da gösterimlerinin de bu yapıtların örnekleri olduğunu öne sürmüştür (Thomasson 2004: 82-83). Sorunun doğru cevabı “Sanat ve Nesneleri” seçeneğidir.
14.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi güzellik, parlaklık ve ihtişama sahip her mevcûd, varlığı en mükemmel durumda olduğunu savunur?
İbn Sina |
Farabi |
Mevlana |
Platon |
İbn Ruşd |
Farabi’ye göre “Güzellik, parlaklık ve ihtişama sahip her mevcûd, varlığı en mükemmel durumda olandır. İlk Olan’ın varlığı en mükemmel varlık olduğuna göre, onun güzelliğ, güzel olan her şeyin güzelliğinin üstündedir”
15.Soru
Kant'ın estetik düşüncesine ilişkin verilen hangi ifade yanlıştır?
Yaşlılık dönemi eserlerinden olan Yargı Gücünün Eleştirisi estetik konusuyla ilgilidir. |
Kant, estetiği, ahlak ve doğa alanından ayırarak kendi yasaları olan özerk bir bilgi alanı olarak belirler. |
Güzel, nitelik bakımından hoşagiden, nicelik bakımından herkesin hoşuna giden, ilişki bakımından her tür ilgi ve kavramdan ayrı olarak hoşagiden, modalite bakımından ise zorunlu olarak hoşagiden şeydir. |
Kant’a göre, nitelik bakımından beğeni yargısı hem bir bilgi, hem de bir mantıksal yargıdır. |
Kant, nicelik yönünden beğeni yargısını ele alırken onun temelde öznel bir yargı olmasına karşın genel bir yargı olması gerektiğini savunur. |
Kant’a göre, nitelik bakımından beğeni yargısı hem bir bilgi, hem de bir mantıksal yargıdır.
16.Soru
18. yüzyıl düşünürlerinden Francis Hutcheson'a göre güzellik hazzının kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Estetik yargı |
Etik yargı |
İç duyum |
Deneyim |
Estetik özne |
İç duyum
17.Soru
Sanatın, zanaat temelli görüldüğünü sanat konusundaki iki ünlü ifadesinde; sanat yapılması gereken şeye ilişkin doğru bilgidir” ve “Sanat, yapılacak şeylere ilişkin yapma ve düşünme ilkesidir” diyen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Plotinus |
Platon |
St. Augustinus |
Aquinas |
Duns Scotus |
Sanatın, zanaat temelli görüldüğünü Aquinas'ın sanat konusundaki iki ünlü ifadesinde;
Sanat yapılması gereken şeye ilişkin doğru bilgidir” ve “Sanat, yapılacak şeylere ilişkin yapma ve düşünme ilkesidir”
18.Soru
“Estetik” kelimesini özellikle sanatta “güzelin duyular yoluyla algılanması” anlamında kullanan düşünür hangisidir?
Kant |
Schelling |
Hegel |
Heidegger |
Baumgarten |
Baumgarten “estetik” kelimesini özellikle sanatta “güzelin duyular yoluyla algılanması” anlamında kullandı. Başka bir deyişle, estetik duyusal yetkinliği yani güzelliği araştıran bir alan oldu.
19.Soru
Sartre’a göre hangi sanat türü dünyayı ve varlığı açma işlevinde daha başarılıdır?
Resim |
Düzyazı |
Şiir |
Dans |
Müzik |
Sartre tüm sanatlar arasında genel olarak edebiyata özel olarak da düzyazıya önem verir. Ona göre, şiir ve resim düzyazı kadar etkili bir şekilde dünyayı bildirmez veya açmaz. Şair, ressam gibi, ‘suskun’dur çünkü kelimeleri iletişim kurmak için işaretler olarak değil de düşünmek için nesneler olarak görür. Doğru cevap B'dir
20.Soru
“Salt Aklın Eleştirisi” ( 1781), “Pratik Aklın Eleştirisi” (1788) ve “Yargı Gücünün Eleştirisi” (1790) adlı eserler hangi düşünüre aittir?
Baumgarten |
Kant |
Hegel |
Schopenhauer |
Nietzsche |
Immanuel Kant’ın (1724-1804) başyapıtlarından olan Salt Aklın Eleştirisi ( 1781), Pratik Aklın Eleştirisi (1788) ve Yargı Gücünün Eleştirisi (1790) üç farklı ana problemin çözümüne odaklanır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ