Gelişimsel Tanı Ve Değerlendirme Yöntemleri Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, çocuğun tanınması ve değerlendirilmesi süreci ile ilgili önemli bir kazanımdır?
Çocuğun ihtiyaç duyduğu öğrenme ortamının yaratılması |
Çocuğun akranlarından eksik olan yanlarının ortaya çıkarılması |
Ailenin çocuğunu akranları ile kıyaslamasına fırsat yaratması |
Değerlendirme sürecinin özellikle tanı amaçlı yapılması |
Değerlendirme sonuçlarının herkesle paylaşılması |
Çocuğu tanıma ve değerlendirme sürecinde çocukların mevcut durumlarının ne olduğu ortaya konularak, benlik saygılarının gelişmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, eksik yanlarının ortaya çıkarılması olumsuz bir olup, kazanım olarak değerlendirilemez. Değerlendirme süreci, ailenin çocuklarını akranları ile kıyaslaması yerine her çocuğun gelişim hızının birbirinden farklı olduğu kabulü vardır. Değerlendirme süreci yalnızca tanı amaçlı değil; tarama, öğretim ve program değerlendirme/ölçme amacıyla da yapılmaktadır. Değerlendirme sonucunda elde edilen bilgileri ilgili uzman yalnızca gerekli kişilerle paylaşmalıdır. Doğru yanıt A’dır.
2.Soru
Aşağıdaki seçeneklerde zeka puanları verilen çocuklardan hangisi üstün yetenekli olarak değerlendirilebilir?
88 |
93 |
115 |
126 |
143 |
Tüm insanların 3’te 2’si ortalama olarak tabir edilen ve 85 ile 115 IQ puanı arasında kalan bölgede yer almaktadırlar. En sağda yer alan %2-3’lük kesim (yani 120 ve üzeri IQ puanı olanlar) üstün yetenekli olarak, bu yüzdenin içindeki çok daha az bir kesim ise çok üstün yetenekli (145’e yakın IQ puanı olanlar) olarak tanımlanmaktadırlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.
3.Soru
Betül çocukluk döneminde konuşmaya başladığında ailesi onu anlamakta güçlük çektiklerini fark etmişlerdir. Betül’ün ortaya koyduğu seslere dikkat edildiğinde, sözcüklerin başında ya da ortasında yer alan sesleri uzattığı, sözcükleri ya da heceleri tekrarladığı ve sözcükler arasında uzun duraklamalar olduğu gözlenmiştir. Bu bilgiler kapsamında Betül’ün durumu aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
Artikülasyon bozukluğu |
Otizm spektrum bozukluğu |
Özgül dil bozukluğu |
Akıcılık bozukluğu |
Ses bozukluğu |
Konuşma bozuklukları, sesletim (artikülasyon) bozukluğu, ses bozukluğu ve akıcılık bozuklukları şeklinde sınıflandırılmaktadır. Akıcılık bozuklukları arasında kekemelik ve hızlı-bozuk konuşma yer alır. Çocukluk döneminde en sık karşılaşılan akıcılık bozukluklarından biri kekemeliktir. Kekemelikte, sözcüklerin başında ya da ortasında yer alan sesleri uzatma, sözcükleri tekrarlama, hece tekrarları ya da sözcükler arasında uzun duraklamalar görülebilmektedir. Kimi zaman kekemeliğe, başı sallama, göz kırpma, dudakları büzme gibi çeşitli vücut hareketleri de eşlik edebilmektedir. Betül’ün yaşadığı sorun, akıcılık bozuklukları arasında yer alan kekemeliktir. Doğru yanıt D’dir.
4.Soru
Hangisi organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden sürekli ilerleme kaydeden değişimi ve istenilen görevleri yapabilecek bir duruma gelmesi anlamına gelen terimdir?
Büyüme |
Olgunlaşma |
Gelişim |
Öğrenme |
Hazır bulunuşluk |
Genel ve kapsamlı bir terim olan gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden sürekli ilerleme kaydeden değişimi ve istenilen görevleri yapabilecek bir duruma gelmesidir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Bir sağlık probleminin nedenini belirlemeye ve uygun sağaltımı tanımlamaya yönelik çabayı ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Test uygulaması |
Tarama |
Tanılama |
Ölçme |
Değerlendirme |
Soruda ifade eden tıp kökenli bir kavram olan tanılamadır. Doğru yanıt C’dir.
6.Soru
"Örnek sunulduğunda ya da fırsat verildiğinde mevcut performansta bir değişiklik oluyor mu?” sorusunun cevabını veren değerlendirme çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
Formal değerlendirme |
Norm bağımlı değerlendirme |
Dinamik değerlendirme |
Ölçüt bağımlı değerlendirme |
Bağıl değerlendirme |
Dinamik değerlendirme yaklaşımı ise, bireyin var olan becerilerini ve öğrenme potan siyelini ortaya koymaktadır. Değişken bir yapıya sahip olan bu değerlendirme yaklaşımı etkileşim odaklıdır. Dinamik değerlendirmede, değerlendirmeyi yapan kişi değerlendi
rilen beceriyi önce çocukla birlikte gerçekleştirir. Çocuğa değerlendirilen beceri ile ilgili bir ya da daha fazla sayıda örnek sunar. Ardından, örnek verilen beceride çocuğun bağımsız olarak sergilediği performansı izler. Dinamik değerlendirme genel olarak, “örnek
sunulduğunda ya da fırsat verildiğinde mevcut performansta bir değişiklik oluyor mu?” sorusunun yanıtını vermektedir.
7.Soru
Problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar üzere toplam yedi alt boyutu olan ölçek aşağıdakilerden hangisidir?
Aile Değerlendirme Ölçeği (Family Assessment Device-FAD) |
Anne Baba Tutum Ölçeği (Parental Attitude Research Instrument- P.A.R.I.) |
Ebeveyn Tutum Ölçeği |
Ebeveynlik Ölçeği |
Ebeveyn Davranışını Değerlendirme Ölçeği (Maternal Behavior Rating Scale) |
Aile Değerlendirme Ölçeği (Family Assessment Device-FAD); problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar üzere toplam yedi alt boyuttan oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
Embriyoyu oluşturan tabakalar dikkate alındığında aşağıdaki vücut bölümlerinden hangisi diğerlerinden farklıdır?
Kas |
Karaciğer |
Bağırsaklar |
Kemikler |
Göz |
Embriyo 3 tabakadan oluşur. En dış tabaka olan ektoderm duyu organları, sinir sistemi ve dış deriyi oluşturur. Orta tabaka olan mezoderm kas iskelet sistemi ve salgı ve dolaşım sistemini oluşturur. İç tabaka olan endoderm ise sindirim sistemi ve solunum sistemi organlarını oluşturur. Kas ve kemikler mezoderm ile karaciğer ve bağırsaklar ise endoderm ile ilgilidir. Seçeneklerde verilenlerden sadece göz ektoderm ile ilgilidir. Doğru cevap E’dir.
9.Soru
Genellikle bir programa yerleştirme, kariyer planlaması, zekâ veya IQ testleri gibi genel zekâ düzeyini belirlemek için kullanılan ölçme aracı aşağıdakilerden hangisidir?
Standart Yetenek |
Standart Başarı |
İnformel Başarı |
Standart Beceri |
Standart Tarama ve Tanı |
Standart Yetenek Testleri
Genellikle bir programa yerleştirme, kariyer planlaması, zekâ veya IQ testleri gibi genel zekâ düzeyini belirlemek için kullanılan yetenek testleri, 20. yüzyılın başlarında Fransa’da bilişsel gelişimi akranlarından daha geride olan çocukların belirlenip, onlar için “özel” sınıf açılması için Alfred Binet ve asistanı tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
"Özel gereksinimli çocukların tanılanması ve değerlendirilmesinde farklı alan uzmanlarının rolleri bulunmaktadır. Önemli olan her alan uzmanının
özel gereksinimli çocuk ve ailesi ile ilgili söyleyeceklerinin olduğudur. Dolayısıyla alan uzmanları ekip içinde eşit söz hakkına sahip olmalıdır." şeklinde bahsedilen iş birliği çalışmalarındaki ilke aşağıdakilerden hangisidir?
İş birliğine gönüllü olmak |
İş birliğinde amacın ortak olması |
İş birliğinde ortak sorumluluk |
İş birliğinde eşitlik |
İş birliğinde elde edilen sonuçların paylaşımı |
İş birliğinde eşitlik: Özel gereksinimli çocukların tanılanması ve değerlendirilmesinde farklı alan uzmanlarının rolleri bulunmaktadır. Önemli olan her alan uzmanının özel gereksinimli çocuk ve ailesi ile ilgili söyleyeceklerinin olduğudur. Dolayısıyla alan uzmanları ekip içinde eşit söz hakkına sahip olmalıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, çocuğu tanıma ve değerlendirme sürecinde kullanılan informal değerlendirme yöntemleri arasında gösterilemez?
Normatif testler |
Müfredata dayalı değerlendirme araçları |
Ölçüt bağımlı testler |
İş analiz formları |
Gözlem |
İnformal değerlendirme yöntemleri olarak çeşitli yöntemlerden bahsetmek mümkündür. Örneğin; gözlem, müfredata dayalı değerlendirme araçları, iş analiz formları ve ölçüt bağımlı testler, gibi. Normatif testler ise, formal değerlendirme araçlarındandır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
12.Soru
Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim çağındaki üstün yetenekli çocuk/öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak üzere açılmış Millî Eğitim Bakanlığına bağlı merkezler aşağıdakilerden hangisidir?
Çocuk Destek Merkezi |
Gelişimsel Destek Merkezi |
RAM |
Bilim Sanat Merkezleri |
Çocuk Evleri |
Bilim Sanat Merkezleri: Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim çağındaki üstün yetenekli çocuk/öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak üzere açılmış Millî Eğitim Bakanlığına bağlı merkezlerdir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerde hangisi bir uzmanın aile görüşmesinde “öykü alımında” soracağı sorular arasında yer almaz?
Çocuk doğduğunda anne kaç yaşındaydı? |
Çocuk doğduğunda baba kaç yaşındaydı? |
Çocuğun doğum uzunluğu nedir? |
Çocuk doğumdan sonra nasıl beslenmiştir? |
Doğum şekli nedir? |
Uzman-aile görüşmelerinde “öykü alma” özel gereksinimli çocukların erken müdahale çalışmalarında önemli bir adımdır. Öykü alımı; doğum öncesi süreç (annenin gebelik yaşı, genel sağlık durumu, gebelikte hastalık-enfeksiyon gibi sorunlar, intrauterin büyümenin gebelik haftası ile uygunluğu gibi), doğum (doğum, doğum şekli, doğumda bebeğin izlemi gibi) ve doğum sonrası süreci (bebeğin geçirdiği hastalıklar, anne sütü alma, gibi) kapsamaktadır. Doğru seçenek B’dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gelişim ilkeleri arasında yer almamaktadır?
Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin ürünüdür. |
Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. |
Gelişimde kritik dönemler vardır. |
Gelişim dıştan içe doğrudur. |
Gelişim bir bütündür. |
Gelişim içten dışa doğrudur. Doğum öncesi dönemde bedenin iç kısımları oluştuktan sonra, dış kısımlar önce beden, sonra kol ve bacaklar oluşur. Doğum sonrasında ise içten dışa gelişime örnek olarak, ilk önce omuzlar daha sonra kollar, en sonra da ellerin geliştiğini görebiliriz. Ellerin kontrolü parmakların kontrolünden daha önce ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap D’dir.
15.Soru
Aşağıdaki ilkelerden hangisi tanılama sürecinin her basamağında çocuk ve ailesinin görüş ve onayının alınmasını zorunlu kılmaktadır?
Bütünlük |
Çeşitlilik |
Erkenlik |
Gizlilik |
İsteklilik |
Tanılama sürecinin tüm basamaklarında ailenin ve çocuğun görüş ve onayı çok önemlidir. Çocuk ya da aile onay vermediği sürece tanılama işlemi gerçekleştirilemez. Bu tanılama basamaklarında dikkat edilmesi gereken isteklilik ilkesidir. Doğru yanıt E’dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, çocuğu tanıma ve değerlendirme süreci sonunda elde edilecek bilgilerle ilgili doğru bir eşleştirmedir?
Boy uzunluğu – Sağlık durumuna yönelik bilgiler |
Ayak numarası – Sağlık durumuna yönelik bilgiler |
Özel gereksinimli olma – İlgi ve tutumlara yönelik bilgiler |
Hızlı koşma – Yeteneklerine yönelik bilgiler |
Tek ebeveyne sahip olma – Kimliğe yönelik bilgiler |
Çocuğu tanıma ve değerlendirme süreci sonunda elde edilen boy uzunluğu ve ayak numarası bilgisi fiziksel gelişimine; özel gereksinimli olma sağlık durumuna; tek ebeveynli olma ise ailesine yönelik bilgiler başlığı altında toplanmaktadır. Hızlı koşma ise yeteneklerine yönelik bilgiler arasındadır. Doğru yanıt D’dir.
17.Soru
Yeni doğan her bebeğin doğum kilosu ve boyu, sarılık testi, işitme testi, kan testi ve 3 veya 4. gününde ise topuk kanı alınarak metabolik hastalıklara yönelik yeni doğan taraması yapılmaktadır.
Yukarıda kısaca açıklana yeni doğan taraması tanılamanın hangi ilkeleri daha çok ilişkilidir?
çeşitlilik-iş birliği |
süreklilik- çeşitlilik |
bütünlük-iş birliği |
Erkenlik-süreklilik |
Erkenlik-bütünlük |
Yeni doğan taraması çok yönlü bir tanılama olduğundan bütünlük ilkesi ve bebek doğduğu andan itibaren yapıldığından dolayı ise erkenlik ilkesi ile yakından ilişkilidir. Doğru cevap E’dir.
18.Soru
Yaşana bir afet sonucunda farklı illere göç eden öğrencilerin tanı ve değerlendirmesi ile ilgili en doğru uygulama hangisidir?
Tıbbi tanılama yapılarak öğrencilerin gelişim düzeyleri belirlenmelidir |
Eğitsel tanılama yapılarak öğrencilerin performansları belirlenmelidir |
Psikososyal tanılama yapılarak afetin psikolojik etkileri belirlenmelidir |
Başarı testi uygulanarak öğrencilerin akademik gelişimleri desteklenmelidir |
Psikometrik testler sınıflama yapılan öğrenciler farklı okullara yönlendirilmelidir |
Afet gibi durumlarda bireyin yaşamış olduğu sosyal çevrenin kişiye dezavantaj doğurup doğurmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tür tanılama ise psikososyal tanılama türüne girmektedir. Doğru cevap C’dir.
19.Soru
İlk kez 20. yüzyılın başlarında kullanılmaya başlayan, norm referanslı olan ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak amacıyla eğitsel karar vermede en sık kullanılan test türü aşağıdakilerden hangisidir?
Standart yetenek testleri |
Standart kişilik testleri |
Standart tanı testleri |
Standart başarı testleri |
Standart tarama testleri |
İlk kez 20. yüzyılın başlarında kullanılmaya başlayan standart başarı testleri, çocuklar için eğitsel kararlar vermede en sık kullanılan araçlardan biridir ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak için kullanılır (Kubiszyn, Borich, 2010; Ekinci, 2012; Miller, Linn, Gronlund, 2013). Standart başarı testleri genellikle norm referanslıdır ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak amacıyla kullanılmaktadır.
20.Soru
Bir çocuğun iki basamaklı sayılarla çarpma işlemini yapabilmesi için bu işlemi kavrayabilecek olgunluğa ulaşması ve toplama becerisini önceden edinmiş olması gerekmektedir. Bu durum gelişim ile ilgili kavramlardan hangisi ile açıklanmaktadır?
Öğrenme |
Büyüme |
Güdülenme |
Hazırbulunuşluk |
Gelişme |
Hazır bulunuşluk, olgunlaşma ve öğrenme sonucu kişinin belli davranışları yapabilecek düzeye gelmesidir. Ancak hazır bulunuşluk bireyin sadece olgunlaşma düzeyini değil, aynı zamanda bireyin önceki öğrenmelerini, ilgilerini, tutumlarını, yeteneklerini, genel sağlık durumunu da kapsar. Bir çocuğun iki basamaklı sayılarla çarpma işlemini yapabilmesi için bu işlemi kavrayabilecek olgunluğa ulaşması ve toplama becerisini önceden edinmiş olmasının gerekmesi hazırbulunuşluğa örnektir. Doğru cevap D’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ