Genel Dilbilim 1 Final 17. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Aşağıdakilerden hangisi betimlemeli dilbilgisinin anadili olarak konuşulan dil hakkında içerdiği bilgilerden biri değildir?


Sözcük oluşturmak için o dilde bulunan seslerin birleştirilmesinde etkin olan ses kurallarını içeren sesbilim.

Sözcüklerin iç yapısını belirleyen kuralları içeren biçimbilim.

Sözcüklerin birleşerek öbek oluşturmasını ve öbeklerin birleşerek tümce oluşturmalarında etkin olan kuralları içeren sözdizim.

Sözcüksel ve tümcesel düzeylerde anlamı belirleyen kuralları içeren anlam-bilim bileşenlerinin özellikleri.

Dili bağlam çerçevesinde ele alan Edimbilim


2.Soru

Bağımlı bir biçimbirimin bağımsız bir biçimbirime takılma sürecine ...... ve eklenen bağımlı biçimbirimlere de ...... denir.

Yukarıdaki boşluklara sırası ile aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?


Önek - içek

Dilbilgisel koşullanma -Biçimbilimel koşullanma

Ekleme -Ek

Türetimsel biçimbirimler - Çekimsel biçimbirimler

Kök - Gövde


3.Soru

...  sözcüklerin karşıtsal dağılımı olup tekrarlanabilen ama bölünemeyen en küçük parçalarıdır. Bahsi geçen kavram aşağıdakilerden hangisidir?


Biçimbirim

Birimbiçim

Sözcükbirim

Altbiçimlik

Üsbiçimlik


4.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde eğik durum işlevi vardır?


Evi gördük.

Onu bulduk.

Ona verdik.

Oraya vardık.

Biz bulduk.


5.Soru

Çeşitli ses dizilimlerinin farklı bağlamlarda farklı sözcük parçalarıyla birleşerek anlamlı ve kurallı yeni sözcükleri üretmemizi sağlayan işleme ne ad verilir?


Karşıtsal dağılım

Yerine koyma

İşlemleme

Ses-anlam eşleşmesi

Türetme


6.Soru

Aşağıdakilerden hangisi kurallı ancak kabul edilmez bir cümledir?


Ben var gitmek Ankara’ya.

Gözlerimin gemisi kuş istedim.

Kedi odanın ortasında var.

Gözlerimin gemisi kuş istiyor.

Ben Ankara’ya gidecek.


7.Soru

-GIN biçimbirimi aşağıdakilerden hangisinde kullanılmamıştır?


Yangın

Salgın

Vurgun

Ölgün

Dargın


8.Soru

Sıfır türetim nedir?


Kapalı ek bulundurmayan türetme biçimi

Açık ek bulundurmayan türetme biçimi

Bir ekin üretkenliğinin kısıtlı olması

Bir ekin üretkenliğinin kısıtlı olmaması  

Olası türetimin durdurulması


9.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir tümcenin başka bir tümce içinde yer alabilmesine ilişkin bir
ilkedir?


İçeyerleştirme ilkesi

Dışaçıkarma ilkesi

Adıl-düşürme değiştirgeni

Kuralı uzatma ilkesi

Kuralsız uzatma ilkesi


10.Soru

Bir dilde sözlükbirimlere bulundukları sözdizimsel konuma uygun bir biçim verme sürecine ne dad verilir?


Dağılımsal ölçüt

Biçimbilimsel ölçüt

Türetim

Çekim

Kümelemek


11.Soru

Sözcük sınıflarına ilişkin bir diğer nokta ise kullanımlarına bağlı olarak aynı sözcüğün farklı sınıflarına atanabilir olmasıdır. Bu durumda aşağıdaki sözcüklerin hangisi sırayla ad, sıfat, zarf ve ilgeç olarak sınıflandırılabilir?


Gül

Ara

Dış

Zaman

Ateş


12.Soru

Aşağıdakilerden hangisi evrencedir?

I. Kural Güdümlü Yapı İlkesi

II. Özyineleme İlkesi

III. İçeyerleştirme İlkesi

IV. Adıl-düşürme Değiştirgeni

V. Sözdizilimi Değiştirgeni


Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I, II, III

IV, V


13.Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem çoğul hem de bitmiş yapılar yer almaktadır?


Kardeşim kargoları aldı. 

Babam eve döndü. 

Annem yemek pişirdi.

Ağabeyim bulaşıkları yıkıyor. 

Kardeşim oyuncak oynuyor. 


14.Soru

Aşağıdaki bileşiklerden hangisi hem iç hem dış merkezlidir?


büyükanne

kuşpalazı

açıkgöz

yayınevi

demirbaş


15.Soru

Aşağıdakilerden hangisinin tanımı "Kendi başlarına farklı anlamlar taşıyan bu bağımsız birimler, birlikteyken aynı anlamın ortak taşıyıcısı olurlar ve artık bir bütün olarak hareket ederler." şeklinde yapılabilir?


Bileşik sözcükler

Basit sözcükler

Türemiş sözcükler

Soyut sözcükler

Somut sözcükler


16.Soru

I. Ali mektubu Ayşe'ye verdi.

II. Verdi mektubu Ayşe'ye Ali.

III. Ayşe'ye mektubu Ali verdi.

Yukarıdaki cümlelerde vurgu farklılığı olmasına rağmen hepsinin Türkçe için kurallı olması hangi kavram ile açıklanabilir?


Açıklayıcı yeterlilik

Özyineleme ilkesi

İçeyerleştirme ilkesi

Adıl-düşürme değiştirgeni

Sözdizisimsel oynaklık


17.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir bileşiğin hakkında bilgi verdiği ögedir?


Kök

Ek

Gövde

Baş

Sıfat


18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir dilin dilbilgisinin ana bileşenlerinden biri değildir?


Sesbilim

Edimbilim

Biçimbilim

Sözdizim

Anlambilim


19.Soru

" Adama köpek saldırmış." cümlesi hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?


Köpek, kesinlikle tekildir. 

Köpek, kesinlikle çoğuldur. 

Adam, gizli öznedir. 

Adam, kesinlikle tekildir. 

Adam, kesinlikle çoğuldur. 


20.Soru

Aşağıdakilerden hangisi birleşik bir kelime değildir?


Uyur gezer

Aslanağzı

Suçüstü

Kahvaltı

Adana