Genel Dilbilim 2 Ara 10. Deneme Sınavı

Toplam 15 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Aşağıdakilerden hangisinin önerme ile ilgili doğru bir ifade olduğu söylenemez?


Zihin üstü kavramdır.

Evrenseldir.

Tek tek dillere özgü değildir.

Düşüncelerle birebir aynı şeydir.

Bilişsel bir olguya gönderimde bulunur.


2.Soru

Öznelerin hangi anlamsal rollerde bulunabileceğine baktıktan sonra özneyi belirlemek için kullanılabilecek ölçütleri sıralayabiliriz: Adın yalın durumu, Kim/Ne soru sözcükleri, Özne-Eylem uyumu, Gizli Özne, Özne olarak adıl kullanımı. Bu bağlamda “Ben geldi.” tümcesi bu ölçütlerden hangisi ile ilgilidir?


Gizli Özne

Adın yalın durumu

Özne-Eylem uyumu

Kim/Ne soru sözcükleri

Özne olarak adıl kullanımı


3.Soru

Sözdizim açısından öbekler ve ögeler ele alındığında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


Tümleç, baş tarafından sözlükçedeki
özelliklerinden dolayı seçilen bir ögedir.

Baş, tümlecine ad durumu verir, yani onu yönetir.

Tümleç atılırsa yapı ya kuralsız olur; ya da anlam tümüyle değişir.

Eklenti, başın sözcük kütüğündeki zorunluluklar tarafından seçilen bir öge değildir.

Baş ve eklenti arasında yönetilen –yöneten ilişkisi vardır.


4.Soru

Bilişsel bir olguya gönderimde bulunan ve düşünmek için kullandığımız soyut parçalara ne ad verilir?


Sözcük

Sözce

Tümce

Önerme

Düşünce


5.Soru

'[İmparator Justinianos tarafından yaptırılmış olan] Ayasofya İstanbul’un en ilgi çeken yapılarından birisidir.' tümcesinde, köşeli ayraç içindeki tümceciğin türü nedir?


Başsız ortaç

Devinim tümceciği

Kısıtlayıcı ortaç

Belirteç tümceciği

Genişletici ortaç


6.Soru

Aşağıdaki tümcelerin hangisinde benzetme yoktur?


Çakı gibi bir askerdi.

Süt gibi bembeyazdı.

Sakız gibi koluna yapıştı.

Bebek gibi ağlıyordu.

Zehir gibi biberi yedi.


7.Soru

Karşıtlık ilişkisi içindeki olumlu kutbu temsil eden sözcüğün olumsuz kutuptaki sözcüğü sezdirmek zorunda olmadığı karşıtanlamlılık türü aşağıdakilerden hangisidir?


Bütünleyici Karşıtanlamlılık

Basit Karşıtanlamlılık

Derecelendirilebilen Karşıtanlamlılık

Ters Yönlü Karşıtanlamlılık

İşteş/İlişkisel Karşıtanlamlılık


8.Soru

‘Küstahlaşmadıkça herkese her soruyu sorabilirsin.’
tümcesindeki belirteç tümceciğin taşıdığı anlam
aşağıdakilerden hangisidir?


Öncelik

Eşzamanlılık

Sürerlik

Koşul

Tarz


9.Soru

Aşağıdaki notasyonlardan hangisi geçişli bir eylemin gönderimini ifade eder?


[düş- == {Pelin, Hasan, Aydın, …}

[oku- == {{Sibel, dergi}, {Selim, roman}, {Nalan, gazete}, …}

[koş- == {x: x koşmakta olan bireylerin kümesinin bir üyesi}

[bak- ==   

[ ağla- == {x, y: x bir birey ve y ağlamak ve x ağladı xy}             


10.Soru

Aşağıdakilerden hangisi tasarımlar-imgeler ya da
çağrışımlar ile ilgili doğru bir ifadedir?


İki sözcüğün bir anlamsal ilişki kurduğu
durumlarda ortaya çıkar.

Diğer sözcükle eşanlamlı olması gerekir.

Diğer sözcükle karşıt anlamlı olması gerekir.

Sözcükler duygusal bir boyut barındırır.

Her kişide yarattığı duygusal çağrışımlar aynıdır.


11.Soru

Tavuk, horoz, inek, boğa gibi sözcükler ‘hayvan’ başlığı altında toplayabileceğimiz ortak bir anlam taşır. Daha teknik bir dille, tüm bu sözcüklerin ortak özelliğinin HAYVAN olduğunu söyleyelim. Ortak HAYVAN özelliğinden başka mesela tavuk ve inek sözcüklerinin DİŞİL olma özelliği açısından ortak oldukları ve horoz ve boğa sözcüklerinin de ERİL olma özelliği açısından ortak oldukları söylenebilir. Bunu aşağıdaki kuramlardan hangisi ile açıklayabiliriz?


İçsellik Kuramı                                                                                                                                                          

 Gösterge Kuramı                                                                                                                                                    

  Anlamsal Ağlar Kuramı                                                                                                                                        

Gönderimsellik Kuramı                                                                                                                                            

 Anlamsal Özellikler Kuramı


12.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde devinim tümceciği vardır?


Yolcular polise şoförün uyuduğunu söylediler.

Düzenli olarak ödevlerini yapmanı rica ediyorum.

Her sabah annesine özenle kahvaltı hazırlayışı övgüye değer.

Sebze fiyatlarında yeni bir düzenleme yapacaklarını duyurdular.

Emniyet kemerini bağlamadığın dikkatimi çekti.


13.Soru

“Masamın canı çay çekmiş.” tümcesi neden anlamsal olarak garip diye nitelendirilir?


Yanlış kelime kullanımından.

Masa sözcüğünün anlamsal özelliğinden.

Mantık hatasından.

Devrik cümle olduğundan.

Cümlenin öğelerinden.


14.Soru

                       Fransızca  -  İngilizce                                                                                                                                                                                                                                        abajur                  < ‘abat-jour’                                                                                                                                                                                                                                                  frikik                     < ‘free-kick’                                                                                                                                                                                                                                                  gazoz                   < ‘gazeuse’                                                                                                                                                                                                                                                tişört                    < ‘T-shirt’                                                                                                                                                                                                                                                      gişe                      < ‘guichet’                                                                                                                                                                                                                                                miting                  < ‘meeting’                                                                                                                                                                                                                                                  gerçeküstücülük < surre´alisme                                                                                                                                                                                                                                    morötesi              < ‘ultraviolet’                                                                                                                                                                                                                                          eşcinsel               < homosexuel                                                                                                                                                                                                                                kızılötesi               < ‘infrared’                                                                                                                                                                                                                                                    Her dilde yeni sözcük yaratmaya dönük çok sayıda yol bulunur. Yukarıdaki tabloda dilimize Fransızcadan ve İngilizceden girmiş sözcükler bulunmaktadır. Dilimize giren bu sözcükler aşağıdaki yollardan hangisi ile girmiştir?


Ödünçleme                                                                                                                                                                                                                            

 Alfabetik kısaltmalar                                                                                                                                                                                                  

Baş harflere dayanan kısaltmalar                                                                                                                                             

 Özel adların genel adlara dönüştürülmesi    

Dilin bağımlı ve bağımsız biçimbirimlerine dayanmadan yaratılan tümüyle yeni sözcükler     


15.Soru

Aşağıdaki tümcelerden hangisinde işlevi ilgeç nesnesi olan bir AÖ vardır?


Ali tatilde yeni kitaplar okudu.

Dün yaptığımız piknik çok eğlenceliydi.

Onun babası emekli bir öğretmen.

Matematik ödevlerinizi yarın mutlaka getirin.

Otel müdürü yeni konukları için hazırlık yaptı.