Transit rejimi çerçevesinde taşınan serbest dolaşımda bulunmayan eşyayı, rejim hükümlerine aykırı olarak gümrük bölgesinde bırakan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

12

İthali kanun gereği yasak olan eşyayı ithal eden kişi, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren suç oluşturmadığı takdirde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. İthali yasak eşyayı, bu özelliğini bilerek satın alan, satışa arz eden, satan, taşıyan veya saklayan kişi, aynı ceza ile cezalandırılır.

Genel olarak dış ticaret kavramını oluşturan ithalat, ihracat ve transit işlemlerindeki
mali yükümlülükler dendiğinde akla ilk olarak gümrük vergileri gelmektedir.

B Tipi Antrepo: Antrepoya konulan eşyadan, Gümrük Kanununun 97. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen kullanıcının sorumlu olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo tipidir. Antrepo işleticisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işleticisi sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları tutulmadığından beyanname ve belgeler gümrük kontrolüne esas teşkil eder. Bu nedenle doğru yanıt B'dir. 

Gümrük vergisinde esas olan eşyayı ithal eden kişinin şahsi durumu değil uluslararası ticarete konu eşyanın bizzat kendisidir. Dolayısıyla eşyayı ithal edecek kişinin şahsının değişmesi ya da özel durumu vergiye etki etmez. Kişilerin gümrük vergisi ile başlıca ilişkileri eşyanın mülkiyetine sahip olmalarından kaynaklanır. 

Gümrük cezalarının uygulanmasında aşağıda sıralanan temel hususlar göz önünde bulundurulur:

• Gümrük cezasının oluşabilmesi için cezaya konu olacak eylemin Gümrük Kanunu’nda yer alması gerekir.

• Gümrük Kanunu hükümlerine aykırı hareket edenlere Gümrük Kanunu’nda yazılı olan ceza hükümleri uygulanır.

• Gümrük Kanunu para cezası gerektiren eylemde, “kast” unsuru bulunup bulunmadığını dikkate almaz. Yani, Kanun hükümlerine göre para cezası verilmesinde ve bu cezaların idari itiraz mercilerince hükme bağlanmasında, para cezasını gerektiren eylemde bulunanların kasıtlı olup olmadıkları aranmaz.

• Gümrük Kanunu’nun vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak ceza hükümlerine göre ceza tayin eden eylemler hakkında kaçakçılık ve diğer ceza koyan kanunlara göre takibat yapılıp, bu hüküm gereği tayin edilen cezalardan daha ağır bir ceza ile kesin olarak mahkûm edilenler hakkında, ayrıca bu hükümlere göre ceza verilmez.

• Gümrük Kanunu’nun vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak ceza hükümlerine göre ceza verilmesi, bu eylemleri yapanlar hakkında diğer idari yaptırımların uygulanmasına engel teşkil etmez.

• Gümrük Kanunu’nun vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak ceza hükümlerine göre, cezalardan birden fazlasına temas eden mahkûmiyetin olması hâllerinde daha ağır ceza içeren madde hükmü uygulanır.

• İdari yaptırıma konu fiilin ceza uygulamasını gerektiren bir fiile ilişkin olması ve zaman aşımı daha uzun bulunan bu fiil nedeniyle ceza davası açılmış olmak kaydıyla, idari yaptırım kararları Türk Ceza Kanunu’ndaki dava ve ceza zaman aşımı süreleri içerisinde uygulanır.

• Gümrük vergileri alacağına bağlı idari para cezalarının zaman aşımı, bu idari para cezalarına ilişkin gümrük vergilerinin zaman aşımına tabidir.

• Gümrük vergileri ile birlikte alınması gereken para cezaları bu vergiler ile aynı zamanda karara bağlanarak tebliğ edilir ve aynı zamanda ödenir.

• Konusu ve yükümlüsünün aynı olması, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık bulunması şartıyla; birden fazla işleme veya beyannameye ilişkin gümrük vergileri ve para cezalarına tek tahakkuk ve ceza kararı düzenlenebilir.

• 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca idari yaptırım kararları gümrük idarelerinin amirleri veya yardımcıları tarafından verilir.

• 4458 sayılı Gümrük Kanunu göre tahsil edilen idari para cezalarının yüzde on beşi nispetinde bir tutar, varsa muayene ve tahlilden önce cezayı gerektiren durumun ortaya çıkarılmasını sağlayacak muhbirlere Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bütçesinin ilgili tertibinden ödenir.

Hariçte işleme faaliyetinden yararlanmak için;

1. Ham madde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemelerinin daha ileri bir düzeyde işlem görmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi hâlinde, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte hariçte işleme izin belgesi almak üzere Ekonomi Bakanlığına,
2. Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve işlenmesi; maden ve metallerden mamul eşyanın izabe ve ayrıştırmaya tabi tutulması ve/veya bu işlem sonucunda yenilenmesi; kıymetli maden ve taşların işlenmesi amaçlarıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi hâlinde, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte hariçte işleme izni almak üzere maden ihracatçı birliklerinin bağlı olduğu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine,
3. Tamirat amaçlı, garanti hükümleri uyarınca, ithal edilecek eşyada ambalaj malzemesi olarak kullanılmak üzere veya bir imalat hatası nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilen eşya (stüdyo banyo ve postprodüksiyon işlemleri için geçici olarak ihraç edilecek sinema-televizyon filmleri ve ses bantları dâhil) ve/veya bu eşyanın ihracından önce ikame eşyanın ithalatı için Gümrük ve Ticaret Bakanlığına

müracaat edilir.

Yolcu salonlarından geçen veya eşya geçiren kişilerin, bu salonlarda münhasıran bu işlemler için düzenlenmiş veya kırmızı hatlara yönelerek bu hatlardan geçmeleri tasarruf yoluyla yapılmış beyan sayılır. Kırmızı hattan geçen veya eşya geçiren kişilerin gümrüğe tabi eşyası olduğu şeklinde beyanda bulundukları kabul edilerek, bunlar muayeneye tabi tutulur. Yeşil hattan geçen veya eşya geçiren kişilerin ise gümrüğe tabi eşyasının bulunmadığı şeklinde beyanda bulundukları kabul edilerek, bunlar ihbar veya şüphe hâli müstesna olmak üzere muayeneye tabi tutulmaz. 

4458 sayılı Kanun’la Gümrük Mevzuatına girmiş olan dahilde işleme rejimi, 1980 yılından itibaren uygulanmakta olan İhracatı Teşvik Mevzuatının gümrük birliği çerçevesinde ülkemiz ekonomisi ve dış ticareti de dikkate alınarak Avrupa Birliği gümrük koduna uygun hale getirilmesi suretiyle oluşturulan ve 01.01.1996’da yürürlüğe giren bir rejimdir. Bu rejim kapsamında devlet, ihracatçıya, ihraç edilecek ürünün elde edilmesinde kullanılan girdilerin ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın gümrük muafiyetli olarak ithal edilmesine olanak tanımaktadır.

Hariçte işleme izin belgesi sahibi firmaların, belge süresi (belgeye verilen ek süreler dâhil) sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde gerekli bilgi ve belgelerle birlikte Ekonomi Bakanlığınca (İhracat Genel Müdürlüğü) belirlenen ilgili bölge müdürlüğüne; hariçte işleme izni sahibi firmaların ise izin süresi (izne verilen ek süreler dâhil) sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde gerekli bilgi ve belgelerle birlikte izni veren bölge müdürlüğüne belge/izin taahhüdünü kapatmak için müracaat etmeleri zorunludur. 

Konsinye İhracat: Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesini ifade etmektedir.

Hariçte işlem izninin süresi azami 12 aydır. Ayrıca ilgili firmanın gerekçeli talebi üzerine hariçte işleme izin belgesine belge orijinal süresinin 1/2’si oranında, hariçte işleme iznine ise 12 aya kadar ek süre verilebilir. Doğru cevap D'dir.

Gümrük kontrolü altında işleme rejiminin belli başlı avantajları vardır:
- İthalat vergilerine veya ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın işçiliğe tabi tutulma söz konusudur.
- Serbest dolaşıma girişi öngörür.
- İstihdam artırma amaçlıdır.
- İşlem görmüş ürünün vergi oranı üzerinden vergilendirme yapılır.
- Sınırlı sayıda uygulaması vardır.

Eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu hâlde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi
değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi hâlinde, eşyanın
gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para
cezası verilir. Buna göre doğru cevap B'dir.

Doğru cevap B'dir.

Aynı sınıf veya cins eşya: Belli bir sanayi sektöründe üretilen bir grup veya bir dizi eşya kapsamına giren eşyayı (bu ifade aynı veya benzer eşyayı da kapsar).

Genel Uyuşmazlık Konuları

Gümrük idareleri tarafından yapılan incelemeler kapsamında genellikle aşağıdaki konularda uyuşmazlıklarla karşılaşılmaktadır:

• Eşya kıymetini etkileyen royalti sözleşmeleri, borç dekontları, iskonto, vade ve kur farkı faturaları ile ilgili uyuşmazlıklara sık sık rastlanılmaktadır.

• Gümrük tarife pozisyon cetveline ilişkin uyuşmazlıklar görülmektedir.

• Damping, Anti-damping soruşturmaları

• Referans fiyat uygulamaları

• Menşe konusunda uyuşmazlıklar

• Fiyat farklılıkları

• Kurum ve kuruluş kontrolleri

• Transfer fiyatı araştırmaları

Vergi kaybına neden olacak işlemlere uygulanacak cezalar düzenlenmiştir. Bu tür cezaların özelliği, eksik beyanda bulunulmasıdır . Doğru cevap A'dır.