Günümüz Fıkıh Problemleri Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki hayvan kesim yöntemlerinden hangisi ile kesilen hayvanın eti müslümanlar için haram sayılmaktadır?
Müslüman birisi tarafından hayvan kesilirken Allah’ın adının anılmasının unutulması |
Ehl-i kitaptan bir insanın hayvanı kesmesi |
Müslüman birisi tarafından hayvan kesilirken besmele çekilmemesi |
Kesim aleti olarak baltanın kullanılması |
Hayvanın kendiliğinden öldükten sonra kesilmesi |
Kesim esnasında canlı olmayan veya kesim işlemi dışında bir sebeple ölen hayvan, dinen murdar kabul edilir ve eti yenilmez.
2.Soru
Eşiyle fiili birliktelik yaşamadan boşanan kadınlar hakkındaki hüküm nedir?
4 ay 10 gün iddet bekler |
3 ay iddet bekler |
3 kurû' iddet bekler |
iddet beklemez |
doğumla iddeti biter |
“Mümin kadınları nikâhlayıp da sonra onları cinsel birleşmeden önce boşamışsanız, üzerlerine sayacağınız bir iddet yoktur” (Ahzâb 33/49) ayeti gereğince iddet beklemez
3.Soru
Toplum hayatında işlenen bütün suç ve cezalar aşağıdakilerden hangisinin kapsamında düzenlenmektedir?
Tefsir |
Ukûbât |
Muâmelât |
İbâdât, |
Akâid |
İslâmî ilimlerde tefsir, hadis, akâid ve kelam, tasavvuf gibi ayrı disiplinlerin oluşmasına paralel olarak fıkhın kapsamı daralarak sadece ibâdât, muâmelât ve ukûbât alanlarıyla sınırlı hale gelmiştir. Fakat dar anlamda fıkıh ilmi bu kapsamıyla bile insan hayatının çok büyük bir kısmını kuşatmaktadır. İbâdât, tahâret, namaz, oruç, zekât ve hac gibi bütün ibadetleri içine almaktadır. Muâmelâtın içine de gündelik hayattaki bütün helal haramlar başta olmak üzere kişiler, kurumlar ve toplumlar arasındaki her türlü sosyal, ekonomik, siyasî ve hukukî ilişkiler girmektedir. Toplum hayatında işlenen bütün suç ve cezalar ise ukûbât kapsamında düzenlenmektedir.
4.Soru
Bazen öğlen namazını geciktirip son vaktinde kılma ve hemen arkasından vakti girmiş bulunan ikindi namazını eda edilmesine ne ad verilir?
Cem |
Cem-i tehir |
Cem-i takdim |
Sûrî cem |
Metali cem |
Cem bazen öğlen namazını geciktirip son vaktinde kılma ve hemen arkasından vakti girmiş bulunan ikindi namazını eda etme örneğindeki gibi sadece görünüşte olabilir. Buna şekli (sûrî) cem denmektedir. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, klasik fıkıhtaki baskın eğilimi dikkate alarak şer`î hükümleri taabbudîlik açısından gruplandırdığımızda hangisi bu grubun dışında kalır?
İnançla ilgili hükümler. |
Miktarlarla ilgili hükümler (Mukadderât). |
Muamelâtla ilgili hükümler. |
Yeni selefîci yaklaşımlar ile ilgili hükümler. |
Haramlar ve helaller. |
Yeni selefîci yaklaşımlar fıkıh problemlerinin çözümüne yönelik farklı yaklaşımlardandır.
6.Soru
- Organ naklinde bir zaruretin bulunması.
- Organın bir ücret veya çıkar karşılığında verilmiş olması.
- Alıcının da organ nakline razı olması
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri organ naklinin caiz olması şartlarındandır?
Yalnız II |
I ve III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Bir zaruretin bulunması. · Alıcının ve Vericinin izin ve rızasının bulunması. · Organın alınmasının vericinin hayatını riske sokmayacak, sağlığını ve beden bütünlüğünü bozmayacak olması ve bu durumun tıbbi raporla belgelendirilmesi. · Konunun uzmanlarında operasyon ve tedavinin başarılı olacağına ilişkin güçlü bir kanaat oluşmuş bulunması. · Yeterli tıbbî ve teknik şartların bulunması. · Organ vermenin ücret veya belli bir çıkar karşılığında olmaması.
7.Soru
I. Kesim yapılacak yerin temizliği
II. Kesenin mensup olduğu din
III. Kesime besmele ile başlanması
IV. Kesim yöntemi
V. Kesimin süresi
Yukarıdakilerden hangileri kesim işlemi ile ilgili güncel fıkhi problemlerdendir?
I-III-IV |
I-II-V |
I-II-III-IV |
II-III-IV |
II-III-V |
Kesimle ilgili güncel fıkhi^ problemlerin genellikle, kesim işlemini gerçekleştiren kişinin dini^ mensubiyeti, kesim sırasında besmele çekilmesi ve kesim yöntemiyle ilgili olduğu görülmektedir. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
İnsan sağlığı açısından bugün için bilinen bazı sakıncaların, gelişen teknolojik imkânlarla bir şekilde ortadan kaldırılmasıyla domuz ve ürünlerinin yenilmesinin hükmü aşağıdakilerden hangisinde doğru bir biçimde verilmiştir?
Haram hükmü kalkar |
Haramlık hükmünü değiştirmez |
Mübah haline gelir |
İcmaen yenebilir |
Mekruh sayılır |
Sonuç olarak şunu ifade etmek mümkündür: İnsan sağlığı açısından
bugün için bilinen bazı sakıncaların, gelişen teknolojik imkânlarla bir şekilde
ortadan kaldırılması, domuz ve ürünlerinin yenilmesinin haram olması
hükmünü geçersiz kılmaz.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iddetin gaye ve hikmetlerinden biri değildir?
Kadının hamile olup olmadığının anlaşılmasını sağlamaktır. |
Şayet boşama dönüşlü (ric’î) ise kocaya, evlilik hayatına tekrar devam etmesi |
İddet, değişik sebeplerle eşinden ayrı düşen kadının yeni bir hayata ve muhtemel evliliğe kendini hazırlaması noktasında bir geçiş süreci işlevi görür. |
Ölüm iddetinin söz konusu olduğu durumlarda, eşini yitirmenin acı ve üzüntüsünü yaşayan erkeğe, karısına olan hürmet ve vefasını göstermesi için bir fırsat verilmiş olmaktadır. |
İddet, oluşabilecek kötü zan ve niyetlere karşı kadını korur. |
Elbette iddetin öncelikli gaye ve hikmeti, kadının hamile olup olmadığının anlaşılmasını sağlamaktır. Fakat bununla birlikte iddetin hukukî, sosyal ve psikolojik mahiyette başka gaye ve hikmetleri de söz konusudur. Bu amaç ve hikmetlerden bazıları şunlardır:
? Boşama sebebiyle meydana gelen ayrılıklarda iddet, şayet boşama dönüşlü (ric’î) ise kocaya, evlilik hayatına tekrar devam etmesi hususunda belli bir süre düşünme ve kararını gözden geçirme fırsatı sağlamaktadır. Dönüşlü olmayan (bâin) boşamalarda ve fesih ya da tefrik sebebiyle meydana gelen ayrılıklarda ise iddet, tarafların her ikisine de aile yuvasını tekrar inşa etme fırsatı sunmaktadır. Böylece öfkesini kontrol edememe, duygularına yenik düşme, çevrenin dedikodularından etkilenme, aile baskısına dayanamama gibi sebeplerle ve ani bir kararla sonlandırılan aile yuvasının, daha büyük ve kalıcı yaralara yol açmadan gözden geçirilmesine imkan tanınmakta, kurulu aile düzeninin tekrar devamı sağlanabilmektedir.
? Ölüm iddetinin söz konusu olduğu durumlarda ise, eşini yitirmenin acı ve üzüntüsünü yaşayan kadına, kocasına olan hürmet ve vefasını göstermesi için bir fırsat verilmiş olmaktadır. Ölüm iddetinin, yuvaya bağlılığı simgeleme gibi bir özelliği de söz konusudur.
? İddet, oluşabilecek kötü zan ve niyetlere karşı kadını korur.
? İddet, değişik sebeplerle eşinden ayrı düşen kadının yeni bir hayata ve
muhtemel evliliğe kendini hazırlaması noktasında bir geçiş süreci işlevi görür. Bu sayede kadın, eşinden ayrı düşmenin psikolojik etkilerini daha rahat atlatma imkânına kavuşur.
10.Soru
Yatsı namazının vaktinin oluşup oluşmadığı hususu tartışmalı olduğu enlemler hangileridir?
15° - 35° enlemler arası |
30° - 40° enlemler arası |
45° –65° enlemler arası |
40° - 50° enlemler arası |
60° - 75° enlemler arası |
Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe yaz aylarında, güneşin batışı ile fecrin doğuşu arasındaki süre azalmakta, bununla ters orantılı olarak şafak ve fecrin oluşum süreleri uzamaktadır. Kutup bölgelerine yakın yerlerde ise güneş battığında şafak kırmızılığı oluşmakta ancak şafak sonrası beyazlık meydana gelmeden fecir doğmaktadır. 45° –65° enlemler arasında gerçekleşen bu durum sabah namazının vaktinin oluşmasına engel değildir. Ancak yatsı namazının vaktinin oluşup oluşmadığı hususu tartışmalıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kurbanın etkilediği alanlardan biri değildir?
Ekonomi |
Sosyal denge |
Hayvanlar |
İklim |
Toplum |
İklim kurbanın etkilediği alanlardan biri değildir.
12.Soru
Aşağıdaki mezheplerden hangisi her ne koşulda olursa olsun hastaların haram şeylerle tedavi edilmesini yasaklamıştır?
Hanbeli |
Hanefi |
Şafi |
Maliki |
Caferi |
Hanbelîler'e ve onlarla aynı görüşü paylaşan bazı bilginlere göre haram maddelerle tedavi caiz değildir. Bu görüş sahipleri hastalık halini haramları mubah kılan bir zaruret olarak kabul etmezler, dolayısıyla bunu açlık yüzünden darda kalıp murdar hayvan yemek zorunda kalan kişi gibi değerlendirmezler. Onlara göre açlık yüzünden dara düşmüş kimse zaruretini gidermek için haram kılınmış yiyeceklerden başka bir şey bulamamaktadır. Oysa hastalık böyle değildir; çünkü hastalığı tedavi için tek çare bu yiyecek ve içecekler değildir, başka birçok ilaç vardır. Bu görüşte olanlar şarap ile tedavi olmayı yasaklayan, onun ilaç olmayıp hastalık olduğunu açıklayan pek çok hadisi de delil olarak getirmektedirler.
13.Soru
Sünnete uygun olmayan boşamalara fıkhi ıstılahta verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Ric'i Talak |
Bain Talak |
İddet |
Hulle |
Bid'i Boşama |
Bu tür boşamalara Bid'i boşama adı verilmektedir.
14.Soru
Kesimi öncesinde elektirik şokuna maruz kalan bir hayvanın aşağıda sıralanan durumlardan hangisi gerçekleşmişse eti haram olur?
Şokun etkisiyle hayvan bayıldıysa |
Şokun hemen ardından hayvan kesilmişse |
Kesim işlemi bıçak dışında bir aletle yapılmışsa |
Şokla birlikte hayvan ölmüşse |
Şok uygulanırken besmele çekilmemişse |
şokla birlikte hayvan ölmüşse o hayvan fıkhen meytedir ve eti haramdır. besmele ise kurbanın kesilmesi esnasında farz olmakla birlikte şoklama esnasında farz değildir.
15.Soru
Tıp ve sağlık alanındaki bilimsel ve pratik çalışmaların iyi-kötü, doğru-yanlış biçiminde ahlaki açıdan değerlendirilmesini ve bu değerlendirmelerin belirli ilkelere oturtulmasını hedefleyen disiplinin adı nedir?
Tıp bilimi |
Tıp etiği |
Biyoetik |
Dermatoloji |
Hücre bilimi |
Tıp etiği, tıp ve sağlık alanındaki bilimsel ve pratik çalışmaların iyi kötü, doğru-yanlış biçiminde ahlaki açıdan değerlendirilmesini ve bu değerlendirmelerin belirli ilkelere oturtulmasını hedefleyen disiplinin adıdır. Genel konusu insan yaşamıdır. Biyoetik ise daha genel olarak biyolojik bilimlerin gelişmesiyle ortaya çıkan ahlaki sorunlarla ilgilenir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Fıkhın, hükümlerin değişmesine kapalı olduğu görüntüsü veren özelliklerinden en önemlileri verilmiştir?
I) Dinî hükümlerin ilahî nitelikli oluşu
II) İslâm’ın kemâle ermiş olması
III) Gayeci bir özelliğe sahip olması
IV) İslâm dininin evrenselliği
V) Hükümlerin esnekliği
Yalnız I |
II ve III |
I, II ve III |
II, III ve IV |
IV ve V |
I, II ve III numaralarda Fıkhın Değişme ile Bağdaşmaz Gözüken Özellikleri verilirken, IV ve V numaralarda Fıkhın Değişmeye Açık Olduğunu Gösteren Özellikleri verilmiştir.
17.Soru
İçkinin yasaklanması hangi tür hüküme girer?
İnançla ilgili hükümler |
Miktarlarla ilgili hükümler |
İbadetlerle ilgili hükümler |
Haramlar ve helallerle ilgili hükümler |
Muamelâtla ilgili hükümler |
Haram ve helallerde asıl olanın taabbud olması bu gibi konularda çeşitli
tevillerle hükmü değiştirme imkânını ortadan kaldırmaktadır. Örneğin tıbbî
kontrolden geçirilerek domuz etinin helalliğine hükmetmek, vücuda zarar
vermeyecek ölçüde alkol almak veya çeşitli adlar altında birtakım yasakları
işlemek bu esaslara göre meşru ve caiz görülememektedir. Bununla birlikte
haramlar ancak kesinlik ifade eden naslarla belirlenebilir. Doğru cevap D seçeneğidir.
18.Soru
- Evliliği, kocasının ölümü sebebiyle sona eren kadın; hamile değilse altı ay on gün, hamile ise doğum yapıncaya kadar iddet bekler.
- Eşiyle fiilî aile hayatı yaşamadan boşanmış kadın, iddet beklemez.
- Evlilik hayatı, eşinin boşaması, fesih ya da tefrik kararıyla sonlanmış kadın; adet/hayız görüyorsa üç kurû’, normal yaşta olmasına rağmen adet görmüyorsa veya menopoz evresine girmişse dört ay iddet bekler.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri iddet ile ilgili doğru bilgi vermektedir?
I ve II |
II ve III |
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
Kur’ân’da, iddeti gerektiren sebebe bağlı olarak yeni bir evlilik için beklenmesi gereken süreler şu şekilde belirlenmiştir:
1. Evliliği, kocasının ölümü sebebiyle sona eren kadın; hamile değilse dört ay on gün, hamile ise doğum yapıncaya kadar iddet bekler.
2. Evlilik hayatı, eşinin boşaması, fesih ya da tefrik kararıyla sonlanmış kadın; adet/hayız görüyorsa üç kurû’, normal yaşta olmasına rağmen adet görmüyorsa veya menopoz evresine girmişse üç ay iddet bekler.
3. Eşiyle fiilî aile hayatı yaşamadan boşanmış kadın ise, iddet beklemez.
19.Soru
Karı-Kocanın haklarını hukuki olarak emniyet altına almak için gerekli görülen ve günümüzde resmi tescil şeklinde yorumlanan nikah şartı aşağıdakilerden hangisidir?
Kadının velisinin rızasının alınması |
Evliliğe iki şahidin tanıklık etmesi |
Kadına mehir verilmesi |
Talak hakkının erkeğe verilmesi |
Kadının kendi rızasının alınması |
İki şahit şartı hukuki güvenceyi amaçlar. günümüzde iki şahidin hukuki güvenceyi sağlamadığı düşüncesiyle evlilikler resmi olarak tescilleniyor.
20.Soru
Gecenin oluşup üç saatten fazla sürdüğü dönemlerde vakit alametleri belirlenemediğinde, yatsı vakti nasıl takdir edilir?
Güneşin batışı ve doğuşu arasındaki sürenin üçte birlik kısmı güneşin battığı saate eklenerek. |
Güneşin batışı ve doğuşu arasındaki sürenin üçte ikilik kısmı güneşin battığı saate eklenerek. |
Güneşin batışı ve doğuşu arasındaki sürenin yarısı güneşin battığı saate eklenerek. |
Gecenin üçte ikilik kısmı geçtikten sonra. |
Güneşin batışından bir saat sonra. |
Din İşleri Yüksek Kurulu 15.06.2006 tarihli toplantısında, gecenin oluşmadığı dönemlerde, güneşin batışından 1 saat sonra yatsı vaktinin, 2 saat sonra imsakin başlamasının uygun olacağına karar vermiştir. Gecenin oluşup üç saatten fazla sürdüğü dönemlerde vakit alametleri belirlenemediğinde, güneşin batışı ve doğuşu arasındaki sürenin üçte birlik kısmı güneşin battığı saate eklenerek yatsı vakti takdir edilir. Güneşin battığı saate, aynı sürenin üçte ikilik kısmı eklenerek de imsak vakti takdir edilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ