Günümüz Fıkıh Problemleri Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Putperest Araplar hariç bütün gayrimüslimlerle vatandaşlık sözleşmesinin yapılabileceğini söyleyen mezhep imamı aşağıdakilerden hangisidir?
İmam-ı Azam |
İmam Şâfiî |
İmam Hanbel |
Evzâî |
İmam Mâlik |
Hanefî bilginleri putperest Araplarla zimmet (vatandaşlık) sözleşmesinin yapılamayacağı görüşündedirler. İmam Şâfiî ve İmam Ahmed b. Hanbel ise bu alanı biraz daha daraltarak ehl-i kitap ve mecusiler dışındaki gayrimüslimlerle zimmet akdi yapılamayacağını söylemişlerdir. Evzâî ve İmam Mâlik'e göre ise bütün gayrimüslimlerle bu sözleşme yapılabilir. Doğru cevap A’dır.
2.Soru
_____ parayı veya borcu temsil ederler. Üzerlerindeki yazılı değerden daha düşük değerle alınıp satıldıkları için bu satışlardan elde edilen gelir de faizdir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru bir şekilde tamamlar?
Kâr zarar ortaklığı belgeleri |
Gelire Endeksli Senetler |
Poliçe, bono ve çekler |
Nominal değerli tahviller |
İhraç değerli tahviller |
Kambiyo senetleri olan poliçe, bono ve çekler parayı veya borcu temsil ederler. Üzerlerindeki yazılı değerden daha düşük değerle alınıp satıldıkları için bu satışlardan elde edilen gelir de faizdir (Bayındır, 2007, s. 278-279).
3.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde eğlence mubah olarak değerlendirilemez?
Tef çalmak |
Şarkı söylemek |
Şiir okumak |
Bahis oynamak |
Koşu müsabakası yapmak |
Fakihler; at ve ok atma yarışı, güvercin uçurma, güreş ve yüzme gibi esasında caiz olan olayların sonuçları üzerinde bahse tutuşmanın ve bu yolla kazanç sağlamanın caiz olmadığını belirtmişlerdir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber Dönemi müzik uygulamalarından birisi değildir?
Hz. Peygamber döneminde bayramlarda müzik icra edilirdi. |
Hz. Peygamber kabiliyeti olanlara yolculukları esnasında şiir ve şarkı söyletirdi. |
Hz. Peygamber düğünlerde müzik icrasını teşvik etmiştir |
Hz. Peygamber’in gelişiyle Arapların geleneksel müzik sözlerinde hiçbir değişim olmamıştır. |
Kur’ân-ı Kerîm’in güzel bir ses ve nağmeyle okunması Hz. Peygamber tarafından tavsiye edilmiştir. |
İslâm’ın gelmesiyle birlikte, Arapların geleneksel olarak uygulaya geldikleri müziğin bir anda değişmeyeceği muhakkaktır. Ancak, Hz. Peygamberin irşadlarıyla müziğin özünü teşkil eden sözlerde büyük değişimler olmuştur. Putperestlik, ırkçılık, fuhuş ve kötülük teşkil eden sözler terk edilmiş, bunların yerini tevhid inancına, iyiliğe teşvike, sevgiye ve insanların işledikleri güzelliklere dair sözler almıştır.
5.Soru
Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe yaz aylarında, güneşin batışı ile fecrin
doğuşu arasındaki süre azalmakta, bununla ters orantılı olarak şafak ve fecrin
oluşum süreleri uzamaktadır. Kutup bölgelerine yakın yerlerde ise güneş
battığında şafak kırmızılığı oluşmakta ancak şafak sonrası beyazlık meydana
gelmeden fecir doğmaktadır. 45–65' enlemler arasında gerçekleşen bu durum
sabah namazının vaktinin oluşmasına engel değildir. Ancak yatsı namazının
vaktinin oluşup oluşmadığı hususu tartışmalıdır.
Aşağıdakilerden hangisi bu durum için uzmanlarca önerilen çözümlerden biri değildir?
Bu bölgede yaşayanlardan yatsı namazının sorumluluğu düşmesi |
Bu bölgede yaşayanlar kendilerine en yakın bölgenin namaz vakitlerine uyarak namazlarını kılmaları |
Güneşin batışı ile doğuşu arasındaki süre gece kabul edilir. Bu süre üçe bölünür. İlk üçte birlik kısmın sonu yatsı vaktinin başlangıcı sayılması |
Yatsı namazının vaktinin çok geç gerçekleştiği dönemlerde yatsı namazının akşam namazı ile birleştirilerek (cem edilerek) kılınması |
Yatsı namazının gün içinde kişiye uygun bir saatte eda edilmesi |
Diğer tüm seçeneklerde uzmanların görüşleri yer almaktayken günün herhangi bir vakti farz olan vakit namazını kılmak eda etmek söz konusu değildir. Bu ancak kaza namazı olabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.
6.Soru
İslam hukukunda elektronik ticaretin tamamıyla caiz olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi olmamalıdır?
Aldatmama |
Kandırmama |
Gizleme |
Kolaylaştırma |
Yarar ilkesi korunması |
İslam hukukunda akitlere hâkim olan aldatmama, kandırmama, gizlememe, kolaylaştırma, tarafların maslahatını göz ardı etmeme gibi temel ilkeler ışığında töleranslı bir tavrın/yorumun benimsenmesi uygun olacaktır. Unutulmamalıdır ki, akitlerde aslolan mübah olmaktır; yasaklayan açık bir nass bulunmadıkça, aşikâr olarak taraflara zarar vermedikçe ya da yasaklayıcı bir nassı ihlal etmedikçe, her akdin meşrû görülmesi insanlığın yararına olacaktır.
7.Soru
Fıkıh ilminde genel anlamda yarış için hangi terim kullanılır?
Müsabaka |
Karşılaşma |
Musafaha |
Yarışma |
Mübahele |
Yarış için müsabaka terimi kullanılır.
8.Soru
Bankadan alacaklı bulunan bir kişinin, hamiline veya adı yazılı kişiye para ödemesi için bankaya verdiği yazılı emri taşıyan kağıt aşağıdakilerden hangisidir?
Poliçe |
Senet |
Çek |
Hisse |
Tahvil |
Çek
9.Soru
Menkul kıymetlerde zekat yüzde kaç olarak hesaplanır?
2,5 |
5 |
7,5 |
10 |
15 |
Menkul kıymetlerde zekat yüzde 2,5 olarak hesaplanır.
10.Soru
aşağıdakilerden hangisi iddetin gaye ve hikmetlerinden biri olamaz?
Kadınların hamile olup olmadığının ortaya çıkması |
Ric'i boşamalarda, düşünüp bu kararı gözden geçirme fırsatı tanır |
Kadın hakkında toplumda oluşabilecek kötü zanları engeller |
Kadının yeni bir hayata kendini hazırlayabilmesini sağlayacak bir geçiş süreci işlevini görebilir |
Kadının evliliğe karşı mesafeli bir tavır takınmasını sağlar |
fıkıhta ne iddetin ne de başka bir hükmün kadınların evlilik kurumuna karşı mesafeli bir tavır almasını sağlama gibi bir amacı olamaz
11.Soru
Aşağıdaki durumların hangisinde resim/heykel yapımında sakınca vardır?
Cansız doğal nesnelerin resminin yapılmasında |
İnsanların inşaa ettikleri şeylerin resminin yapılmasında |
Ebru gibi soyut resimler yapılmasında |
Canlı tasvirlerinin çocukların oyuncağı olmasında |
Kutsamak için resim veya heykel yapılmasında |
-
Cansız doğal nesnelerin; ağaçların, dağların, yıldızların ve diğer tabiat güzelliklerinin resminin yapılmasında beis yoktur. Ancak bunlar arasında insanların tapınmak amacıyla resmini yaptıkları olursa, bu caiz olmaz.
-
İnsanların ürettikleri ya da inşa ettikleri şeylerin resimlerinin yapılmasında sakınca yoktur. Ev, ibadethane, araba ve gemi gibi şeylerin resimleri yapılabilir.
-
Ebru, tezhip, çinicilik, halı dokumacılığı gibi soyut resimler ittifakla mubahtır.
- Canlı tasvirlerinin çocukların oyuncağı olmasında bir sakınca yoktur.
- İbadet etmek veya kutsamak için resim ve heykel yapmak ittifakla haramdır. Bunları üretmek ve ticaretini yapmak da böyledir.
Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Gayrimüslimlerin temel hak ve özgürlüklerini garanti eden ve insan hakları ihlallerine karşı hukuki koruma sağlayan ve düzenleyen sözleşme aşağıdakilerden hangisidir?
Zimmet |
Evzâi |
Mâlik |
Müste'men |
Harbi |
Gayrimüslimlerin temel hak ve özgürlüklerini garanti eden ve insan hakları ihlallerine karşı hukuki koruma sağlayan düzenleme, zimmet sözleşmesidir. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
Bir anonim şirketin sermayesinin eşit paylara bölünmesi sonrasında bu paylardan her birini temsil eden kıymetli evraka ne ad verilir ?
Hazine bonosu |
Hisse senedi |
Kâr ve zarar ortaklığı belgeleri |
Gelire endeksli senet |
Tahvil |
Hisse senedi: Bir anonim şirketin sermayesinin eşit paylara bölünmesi
sonrasında bu paylardan her birini temsil eden kıymetli evraktır.
14.Soru
I. Müslümanlar gayrimüslimlerin iş yerlerinde çalışamazlar
II. İslami değerlere aykırı olmayan bir iş yerinde çalışamazlar
III. İslam’da yasak olan bir işe aracı olamazlar
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri klasik dönem fakihlerine göre bir müslümanların gayrimüslime ait bir iş yerinde çalışması hakkında doğrudur?
I ve II |
I ve III |
Yalnız I |
II ve III |
Yalnız III |
Klasik dönem fakihleri, Müslümanların gayrimüslimlerin yanında işçi olarak çalışmasına ilke olarak karşı değildir. Bu noktada tartışmalı olan, söz konusu işin bir haramın işlenmesine veya müslümanın küçük düşmesine veya düşürülmesine sebep olup olmadığı hususudur. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerin hangisi kumarın toplumsal zararlarındandır?
Sinir sistemini tahrip eder. |
Aşırı hırs güdüsünü ortaya çıkarır. |
Davranış bozukluklarına sebep olur. |
İradenin yok olmasına sebep olur. |
Oynayanların arasında düşmanlığa yol açar. |
Kumar sinir sistemini tahrip eder. Uyku düzeni bozulur, hırs güdüsü aşırı bir şekilde kendini gösterir. Depresyon, alkol ve davranış bozuklukları gelişir. Bu durum zamanla kişinin psikolojik olarak bu sorunların altında ezilmesine, suçluluk duygusuna ve intihara kadar götürür.
Kumar, yol açtığı maddi kayıpların yanı sıra zamanın ve zihni^ enerjinin boşa harcanmasına, iradenin yok olmasına yol açan, kişiyi ailesinden, çevresinden, temel insani^ ve dini^ görevlerinden çekip uzaklaştıran bir bağımlılık ve alışkanlık haline gelmektedir. Bunlar bireysel zararlarıdır. Ayrıca kumar, oynayanlar arasında kin ve düşmanlığa da yol açar. Bu kumarın toplumsal zararıdır. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
İslam Konferansı Teşkilatı’na bağlı İslam Fıkıh Akademisi’nin 1988 yılında Rabat’ta 1992 yılında Cidde’de yaptığı toplantılarda hisse senetlerinin kar ve zarara iştirak etmesi sebebiyle kural olarak helal olduğu, fakat şer'i hükmünün bunu çıkaran şirketin ticari işlem ve amaçlarının meşru oluşuna bağlı olduğu belirtilmiştir. Bu durumda aşağıdaki faaliyetlerden hangisini yapan işletmenin hisse senedinin alınması caiz olur?
İçki imali ve ticareti |
Karaborsacılık |
Hileli işlemler |
Faiz |
Hayvancılık |
Şirketin faiz, içki imali ve ticareti, karaborsacılık, hile, yalan ve aldatma gibi dinen haram yollarla kazanç sağlaması halinde hisse senetlerini alıp satmak ve bundan gelir elde etmek haram ve masiyete ortak olmak manasına geldiğinden, İslam alimlerinin ittifakıyla caiz değildir. Ancak hayvancılık faaliyeti meşru olacağından bu tür ticari faaliyette bulunan şirket hisselerinin alınması da caiz olacaktır. Doğru cevap "E" şıkkıdır.
17.Soru
Alimler, resim ve heykel yapımını tek kategoride değerlendirmemiş, resim ve heykelin yapılış amacı ve konusu açılarından ayırıma tabi tutmuşlardır.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Cansız doğal nesnelerin; ağaçların, dağların, yıldızların ve diğer tabiat güzelliklerinin resminin yapılmasında beis yoktur. Ancak bunlar arasında insanların tapınmak amacıyla resmini yaptıkları olursa, bu caiz olmaz. |
İnsanların ürettikleri ya da inşa ettikleri şeylerin resimlerinin yapılmasında sakınca yoktur. Ev, ibadethane, araba ve gemi gibi şeylerin resimleri yapılabilir. |
Ebru, tezhip, çinicilik, halı dokumacılığı gibi soyut resimler ittifakla mubahtır. |
Canlı tasvirlerinin çocukların oyuncağı olmasında bir sakınca yoktur. |
Resim bulunan yerde namaz kılmak caizdir. |
Alimler, resim ve heykel yapımını tek kategoride değerlendirmemiş, resim ve heykelin yapılış amacı ve konusu açılarından ayırıma tabi tutmuşlardır.
-
? Cansız doğal nesnelerin; ağaçların, dağların, yıldızların ve diğer tabiat güzelliklerinin resminin yapılmasında beis yoktur. Ancak bunlar arasında insanların tapınmak amacıyla resmini yaptıkları olursa, bu caiz olmaz.
-
? İnsanların ürettikleri ya da inşa ettikleri şeylerin resimlerinin yapılmasında sakınca yoktur. Ev, ibadethane, araba ve gemi gibi şeylerin resimleri yapılabilir.
-
? Ebru, tezhip, çinicilik, halı dokumacılığı gibi soyut resimler ittifakla mubahtır.
-
? Canlı tasvirlerinin çocukların oyuncağı olmasında bir sakınca yoktur.
-
? Eğitim öğretim meseleleri, kimlik, pasaport, suçluların tespit ve takibi gibi gerekli görülen durumlarda resim ve fotoğrafta bir sakınca yoktur. Toplumsal ihtiyaca göre bu tür fotoğraflar gereklilik de olabilir.
-
? Canlıların resimlerinin yapılması konusunda iki farklı görüş vardır. Birincisi, Ma^liki^ mezhebinde esas olan görüştür. Buna göre, canlıların resimlerini yapmak da haram değildir. Ancak bu resimler putlar, tapınılan ve kutsanan şeylerin resimleri olursa haram olur. O¨rneğin İsa ve Meryem resimleri gibi. Bu tür şeylerin alım satımı da haramdır. İkinci görüş, Hanefiler, S¸a^fii^ler ve Hanbeli^lere aittir. Bunlara göre canlı resimlerini yapmak yasaktır. Bunda resim ile heykel arasında fark yoktur. Ayrıca, hayal edilen bir takım varlıkların resimleri ile ata kanat takmak gibi şekli değiştirilmiş canlı hayvan resimleri de böyledir.
-
? Resim, eğer saygı duyulmayan bir şekilde kullanılıyorsa alimlerin çoğunluğu buna cevaz vermiştir. Mesela yere serilmiş halı ve kilimlerdeki veya yatak örtülerindeki resimlerde sakınca görülmemektedir. (S¸ekerci, 1996, s. 61 vd.).
-
? Alimlere göre üç boyutlu olan tasvir haramdır. Ancak bütün organları tam değilse haramlık hükmü kalkar. Yani başı ve gövdesi gibi hayati organlarıolmayan heykelde bir sakınca yoktur. Ayrıca, dayanıksız malzemeden yapılan heykelde de bir sakınca görülmemiştir.
-
? İbadet etmek veya kutsamak için resim ve heykel yapmak ittifakla haramdır. Bunları üretmek ve ticaretini yapmak da böyledir.
-
? Resmin konusu, ahlak ve a^da^ba aykırı ise, örneğin müstehcenlik içeriyorsa caiz değildir.
-
? Resim bulunan yerde namaz kılmak mekruhtur. Resim namaz kılanın kıble tarafında ise Hanefi^ mezhebine göre bu daha sakıncalıdır. Küçük olması ve yüceltme amacı taşımadığı için para gibi üzerinde resim bulunan şeylerle namaz kılmak caiz görülmüştür. Bunlar aynı zamanda cep gibi kapalıyerlerde taşınırlar.
18.Soru
Hisse senetlerinin hükmünü etkileyen durumlar ile ilgili aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
- Hisse senedi çıkarmaya yetkili anonim şirketlerde kanunla belirlenmiş
bazı hususlar, küçük pay sahiplerini büyük ortakların insafına
bırakmıştır. - Halka hisse senedi arz eden şirketlerin ve ilgili yönetmeliklerin belirttiğimiz hususlar açısından ıslah edilmesi gerekmektedir.
- Menkul kıymetlerin halka arzında kanun gereği açıklanacak bilgiler
izahnamede yer almaktadır. - Şirket ortakları şirketten ayrılmak istediklerinde şirketin malı bölünebilir nitelikte ise, kendisine düşen pay mal olarak verilip ayrılmasına müsaade edilmelidir.
- Hisse senedi alım satımını, ortak olunan şirketteki hisseyi satmak gibi değerlendirerek caiz görmek oldukça anlamlıdır.
I,II,III,IV |
I,II,IV,V |
I,III,IV,V |
I,II,III,V |
II,III,IV,V |
Hisse senedi çıkarmaya yetkili anonim şirketlerde kanunla belirlenmiş bazı hususlar, küçük pay sahiplerini büyük ortakların insafına bırakmıştır.Halka hisse senedi arz
eden şirketlerin ve ilgili yönetmeliklerin belirttiğimiz hususlar açısından ıslah edilmesi gerekmektedir. Menkul kıymetlerin halka arzında kanun gereği açıklanacak bilgiler
izahnamede yer almaktadır.Şirket ortakları şirketten ayrılmak istediklerinde şirketin malı bölünebilir nitelikte ise, kendisine düşen pay mal olarak verilip ayrılmasına müsaade edilmelidir.hisse senedi alım satımını, ortak olunan şirketteki hisseyi satmak gibi değerlendirerek caiz görmek çok da anlamlı değildir.
19.Soru
I) Tahvil
II) Hazine bonosu
III) Kâr zarar ortaklığı belgesi
IV) Arsa
V) Hisse senedi
Yukarıdakilerden hangisi menkul kıymetlerdir?
Yalnız IV |
Yalnız I, II ve IV |
Hepsi |
Yalnız I, II, III ve V |
Yalnız III, IV ve V |
Bugün en yaygın olan menkul kıymetler; tahvil, hazine bonosu, kâr zarar ortaklığı belgesi ve hisse senedidir.
20.Soru
I. Borç faizi II. Alışveriş Faizi III. Temettu Faizi IV. Veresiye Faizi V. Kredi Faizi.Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri fıkıh literatüründe faizin türleri arasında yer almaz
V |
I ve II |
III, IV ve V |
I ve V |
III ve V |
Fıkıh literütürüne göre ilk üç şık faiz çeşitlerindendir. Temettu faizi modern Türk hukunun faiz terimlerindendir. Kredi faizi ise bankacılık faiz terimidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ