Günümüz Fıkıh Problemleri Final 24. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kumar değildir?
Piyango |
Mağaza çekişi |
At yarışında hangi atın kazanacağına yönelik para yatırma |
Futbol maçlarının sonuçları için internet üzerinden para yatırarak tahminde bulunma |
Ok atma yarışmasından insanların kazananın kim olacağını tahmin ederek ortaya para koyması |
Tarihsel süreçte fakihler, Kur'an ve Sünnet'te ilke olarak geçen kumar yasağını kendi dönemlerindeki uygulamalar bakımından yorumlamış ve
hangi uygulamaların kumar yasağına dâhil olduğunu tespite çalışmışlardır. Bu çerçevede doğrudan kumar oyunlarının yanısıra at ve ok atma yarışı, güvercin uçurma, güreş ve yüzme gibi esasında caiz olan olayların sonuçları üzerinde bahse tutuşmanın ve bu yolla kazanç sağlamanın da caiz olmadığını belirtmişlerdir. Günümüzde yaygınlık kazanarak büyük bir sektör haline gelen oyunlardan biri de piyangodur. Piyango, genel olarak şöyle bir yapıya sahiptir: Piyangoyu oynatan kurum, katılımcılardan belli miktarlarda para toplar. Bunun bir kısmını katılımcılara dağıtacak ve paranın geri kalan kısmını kâr olarak alıkoyacaktır. Burada, katılanlar para yatırdıkları ve kazanacak olanın belirlenmesi çekilişe/şansa bağlı olduğu için kumar gerçekleşmektedir. Günümüzde kumara alet edilen sporlardan biri de at yarışlarıdır. Katılanların para yatırdıkları ve kazanmanın koşuların sonuçlarını tahminine dayanan bu oyunun kumar olduğunda kuşku yoktur. Günümüzde futbol da kumara alet edilen oyunların başında gelmekte ve futbol vesile edilerek küresel çapta kumar oynanmaktadır. Maçların sonuçlarını tahmine dayanan ve katılan herkesin para yatırdığı bu tür oyunların tamamı kumardır. Günümüzde, yaptıkları işi canlandırmak isteyen işyeri ya da kurumlar, müşteri
toplayabilmek için çeşitli promosyonlar düzenler. Bir iş yeri ya da kurumun, müşterileri arasından çekilişin isabet ettiği kişilere hediyeler vermesi kumar değildir. Çünkü burada, müşteriler çekilişe para yatırmamakta ve kumar meydana gelmemektedir. Cevap B şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam dünyasında sigortacılıkla ilgili tartışmanın temelini oluşturmaktadır?
Sigortanın faydalı olup olmadığı |
Sigortanın yardımlaşma esasına dayanıp dayanmadığı |
Güven satışının caiz olup olmadığı konusu |
Sigortanın devlet yönetiminde olup olmadığı |
Sigortanın sosyal sigorta olup olmadığı |
İslam dünyasında sigortacılık, sırf yardımlaşma esası üzerine kurulu bulunan yardımlaşma sigortaları bağlamında değil, bir nevi güven satışı manasına gelen ticari sigortacılık bağlamında tartışılmıştır. Buna göre, günümüz dünyasında Müslüman bilginlerin tartıştığı şey, sigortanın faydalı olup olmadığı değil, sigortacılıktan para kazanmanın caiz olup olmadığıdır.
3.Soru
"Kamu kuruluşları veya özel şirketlerin ödünç para (kredi) bulmak için çıkardıkları bir yıldan uzun vadeli olan borç senetleridir". Bu tanım aşağıdakilerden hangisine aittir?
Tahvil |
Hisse senedi |
Kar-zarar ortaklığı belgeleri |
Gelire endeksli senet |
Gelir vergisi |
"Kamu kuruluşları veya özel şirketlerin ödünç para (kredi) bulmak için çıkardıkları bir yıldan uzun vadeli olan borç senetleridir" tanımı tahvilin tanımıdır.
4.Soru
Sınırlı bir süre için izin ve pasaportla İslâm ülkesine gelen gayrimüslimleri ifade eden hukuki terime ne ad verilir?
Zimmî |
Müste’men |
Harbî |
Mecusi |
Sabii |
Müste’men ise sınırlı bir süre için izin ve pasaportla İslâm ülkesine gelen gayrimüslimleri ifade eden hukuki bir terimdir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam’da meşru görülen eğlence türlerinin amaçlarından birisi değildir?
Spor yapma |
Psikolojik dinlenme |
Rahatlama |
Sağlıklı yaşam |
Vakit harcama |
İslam da eğlence, amaçsızca harcanan vakit demek değildir. Nitekim meşru görülen eğlence türlerinin hepsinin spor yapma, psikolojik dinlenme, rahatlama ve sağlıklı yaşam gibi çeşitli meşru amaçları vardır. İslam dini böyle meşru amaçlı eğlence türlerini tasvip etmiş, bunun örnekliğini bizzat Hz. Peygamber (s.a.) göstermiştir. Meşru gayeli eğlence, ibadet ve çalışma dışında kalan vakti de faydalı bir şekilde değerlendirmek demektir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi günümüz fıkıh problemlerinin oluşma sebeplerine bir örnek teşkil eder?
Sağlık için spor yapmak |
Kıvam arttırıcı katkı maddesi kullanımı |
Gök cisimlerinin hareketlerinin hesaplanması |
Tarım toplumundan endüstri toplumuna geçiş |
Gayrimüslim toplumlarda azınlık olarak yaşayan Müslüman toplulukları |
Çağımızda bilimsel ve teknolojik gelişmeler başdöndürücü bir hızla
ilerlemektedir. Gıda ve gen teknolojisindeki gelişmeler eskiden pek bilinmeyen
birçok gıda ürününün yanında, gıdalarda koruyucu, tatlındırıcı, renklendirici
ve kıvam artırıcı olarak kullanılan yüzlerce yeni katkı maddesini kullanıma
sunmuştur. Birçoğu tamamen veya kısmen domuz ve alkol kökenli olan bu
ürünlerden hangilerinin hangi şartlarda sağlıklı ve helal olduğu dünyanın her
yerinde dinî duyarlılığı olan Müslümanlar için önemli bir problem haline
gelmiştir. Ayrıca hayvan kesimi ve temizlenmesi ile ilgili yeni teknik ve
uygulamalar, bu konudaki sabit ölçü ve hükümlerin yenibaştan
değerlendirilmesi sonucunu doğurmuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.
7.Soru
Gelire Endeksli Senet ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
- Devlete ait bir kurum ve kuruluşun gelirine ortak olunması için çıkarılan senetlerdir.
- Kiralama ve gelir ortaklığı veya bir diğer ifadeyle kâr zarar ortaklığı senetleri gibi evraklar birer intifa senedidir.
- Halktan sağlanan ödünç para karşılığı 6 aylık veya bir yıllık bir gelir payı senet
sahiplerine verilmektedir. - Verilen bu gelir kesinlikle enflasyon oranının birkaç puan yukarısında olur.
- Bu senetlere kâr ödenme güvencesi verilmemektedir.
I,II,III,IV |
I,II,IV,V |
I,III,IV,V |
I,II,III,V |
II,III,IV,V |
Gelire Endeksli Senet (GES): Devlete ait bir kurum ve kuruluşun gelirine
ortak olunması için çıkarılan senetlerdir. Kiralama ve gelir ortaklığı veya bir
diğer ifadeyle kâr zarar ortaklığı senetleri (Köprü- Baraj Gelirleri Senetleri,
Oto-Yol Gelirleri Senetleri) gibi evraklar birer intifa senedidir. Zira halktan
sağlanan ödünç para karşılığı 6 aylık veya bir yıllık bir gelir payı senet
sahiplerine verilmektedir. Verilen bu gelir kesinlikle enflasyon oranının
birkaç puan yukarısında olur. Adı her ne kadar kâr ve zarar ortaklığı ise de,
uygulamada hep kâr kısmının çalıştığı görülür. Ayrıca bu senetlere devlet
tahviline yakın bir kâr ödenme güvencesi verilmektedir.
8.Soru
Sünnet’le sabit olan "selem" ne anlama gelmektedir?
Peşin ödenen para karşılığında malın veresiye satışı |
Meçhulün satışı |
Faizle borç para bulmak |
Vade farksız taksitli satış |
İleride ödenmesi koşulu ile veresiye satış |
Selem “peşin ödenen para karşılığında malın veresiye satışı” demektir.
9.Soru
Peygamber efendimizin ilk müezzini olan sahabe kimdir?
Hz. Ali |
Hz. Hamza |
Hz. Ebubekir |
Hz. Ömer |
Hz. Bilal |
Hz. Bilal’in müezzin olarak tayin edilmesi, sesinin güzel olması ve ezanı güzel okumasıyla açıklanmıştır. Görüldüğü gibi, yalın ve güzel haliyle müziğin başladığı yer Allah’a en yakın olunan ibadetler ve ibadet yerleridir.
10.Soru
___ Gayrimüslimlere ait işlerde ölçü, o işin yapılmasının aslı itibariyle dinen haram ve hukuken yasak olmamasıdır.
___ Müslümanın gayrimüslimi çalıştırması konusunda görüş ayrılıkları vardır.
___ Bir Müslümanın kendisiyle aynı ülkede bulunan bir gayrimüslimi kendisine vekil tayin etmesi sakıncalıdır.
___ Müslümanla gayrimüslim arsında kira sözleşmesinin yapılmasında sakınca görülmüştür.
Yukarıdaki ifadelerin başında "D" (doğru), "Y" (yanlış) diye belirtilirse hangi sıralama doğru olur?
D-Y-D-D |
D-D-Y-D |
D-D-Y-Y |
Y-D-D-Y |
Y-Y-D-D |
Gayrimüslimlere ait işlerde ölçü, o işin yapılmasının aslı itibariyle dinen haram ve hukuken yasak olmamasıdır. Dinen haram ve hukuken yasak olan bir işin işlenmesini konu alan iş sözleşmeleri caiz görülemez.
Müslümanın gayrimüslimi çalıştırması konusunda görüş ayrılıkları vardır. Bazı bilginlere göre gayrimüslimi istihdam caiz değildir. Diğer bir görüşe göre çalıştırılacak müslümanın bulunmaması ve dolayısıyla zaruretin ortaya çıkması halinde gayrimüslim istihdam edilebilir. Aksi halde çalıştırılması uygun olmaz. U¨çüncü bir görüşe göre ise gayrimüslimin her durumda çalıştırılması mümkündür.
Bir Müslümanın kendisiyle aynı ülkede bulunan bir gayrimüslimi kendisine vekil tayin etmesinin sakıncası yoktur. Veka^let ortaklıklarda mali konuları ilgilendirdiği için, kendisiyle borç ilişkisine girilen birisini vekil tayin etmede sakınca görülmemektedir.
Müslümanla gayrimüslim arsında kira sözleşmesinin yapılmasında da ilke olarak bir sakınca yoktur. Sakınca, kiralanan ev, dükka^n ve arsa gibi yerlerin ne amaçla kullanılacağı konusunda ortaya çıkmaktadır.
Buna göre doğru cevap C'dir.
11.Soru
Kâr ve zarar ortaklığı belgelerinin, intifa senetlerinin ve gelire endeksli senetlerin zekatı ne kadar süre sonra hesaplanır?
3 ay |
6 ay |
9 ay |
12 ay |
24 ay |
Kâr ve zarar ortaklığı belgelerinin, intifa senetlerinin ve gelire endeksli senetlerin zekatı bir yıl sonra hesaplanır
12.Soru
Devlete ait bir kurum ve kuruluşun gelirine ortak olunması için çıkarılan senetlere ne ad verilir?
Hisse senedi |
Gelire endeksli senet |
Kambiyo senetleri |
Alacak senetleri |
Borç senedi |
Devlete ait bir kurum ve kuruluşun gelirine ortak olunması için çıkarılan senetlere gelire endeksli senet denir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ticari ilişkilerde Müslümanlarla gayrimüslimler arasında doğrudur?
Gayrimüslimler vatandaşlık hakkının sağladığı tüm imkânlardan yararlanma hakkına sahiptirler. |
İslam hukukunda gayrimüslimlerin çalışma hürriyetlerini kısıtlayıcı özel hükümler bulunmaktadır. |
İslam devletinde gayrimüslimler istedikleri işlerde çalışamazlar. |
Gayrimüslimlerin Müslümanlarla ortaklık ve diğer ticari alanlarda hukuki ilişkiye girmeleri yasaktır. |
İslam hukukuna göre alış-veriş konusunda Müslümanlarla gayrimüslimler arasında önemli bir ayrım söz konusudur. |
İslam hukukunda gayrimüslimlerin çalışma hürriyetlerini kısıtlayıcı özel bir hüküm bulunmamaktadır. Onlar vatandaşlık hakkının sağladığı tüm imkânlardan yararlanma hakkına sahiptirler. Dolayısıyla genel ilke olarak istedikleri işlerde çalışabilir ve arzu ettikleri ticaret alanında faaliyet gösterebilirler. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Belirli bir mâlî güce sahip olan müslümanın mallarının belirli bir miktarını yılda bir defa olmak üzere belirli kimselere vermesine ne ad verilir?
Bağış |
Fitre |
Sadaka |
Zekât |
Borç |
Zekât; belirli bir mâlî güce sahip olan müslümanın mallarının belirli bir miktarını yılda bir defa olmak üzere belirli kimselere vermesidir.
15.Soru
Şeriatta gayrimüslimlerin temel hak ve özgürlüklerini garanti eden ve insan hakları ihlallerine karşı hukuki koruma sağlayan düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?
Müste'men sözleşmesi |
Harbi sözleşmesi |
Mekke sözleşmesi |
Zimmet sözleşmesi |
Tebaa sözleşmesi |
Gayrimüslimlerin temel hak ve özgürlüklerini garanti eden ve insan hakları ihlallerine karşı hukuki koruma sağlayan düzenleme, zimmet sözleşmesidir. Doğru cevap D’dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi güncel kumar türlerinden biri değildir?
Piyango |
Bilgi yarışmasları |
Toto ve loto |
At yarışları |
İddaa |
Günümüzde yaygınlık kazanarak büyük bir sektör haline gelen oyunlardan biri de piyangodur. Piyango, genel olarak şöyle bir yapıya sahiptir: Piyangoyu oynatan kurum, katılımcılardan belli miktarlarda para toplar. Bunun bir kısmını katılımcılara dağıtacak ve paranın geri kalan kısmını kâr olarak alıkoyacaktır. Burada, katılanlar para yatırdıkları ve kazanacak olanın belirlenmesi çekilişe/şansa bağlı olduğu için kumar gerçekleşmektedir.
Bugün piyango, toto ve loto gibi oyunlar dünyada çok yaygınlaşmıştır. Bu durum, daha çok düşük gelirli insanların, özenti duyup da bir türlü elde edemedikleri isteklerini gerçekleştirme umudu olarak karşımıza çıkar. Bu aynı zamanda, kapitalizmin, insanı sürekli tüketen bir badireye sokmasından da kaynaklanır.
Günümüzde kumara alet edilen sporlardan biri de at yarışlarıdır. Katılanların para yatırdıkları ve kazanmanın koşuların sonuçlarını tahminine dayanan bu oyunun kumar olduğunda kuşku yoktur. Günümüzde futbol da kumara alet edilen oyunların başında gelmekte ve futbol vesile edilerek küresel çapta kumar oynanmaktadır. Maçların sonuçlarını tahmine dayanan ve katılan herkesin para yatırdığı bu tür oyunların tamamı kumardır.
17.Soru
Kâr ve zarara katılma şartıyla oluşturulan hesaplara ne ad verilir?
Mevduat |
Cari Hesap |
Katılım Hesabı |
Müşareke |
Öz Sermaye |
Katılım Hesabı: Kâr ve zarara katılma şartıyla oluşturulan hesaplara katılım hesapları denir. Bankacılık Kanununun 3. maddesinde bu tür hesaplar tanımlanmıştır. Buna göre katılım hesabı açtıranların, ne kadar kâr payı alacağı önceden belirlenmez. Ayrıca katılım bankasının parayı işletme sonucu zarar etmesi durumunda müşterinin zarara katılması, yani yatırılan paranın kısmen ya da tamamen kaybedilmesi de mümkündür
18.Soru
İbn Ömer ve İbn Abbas'a göre Müslüman bir erkeğin ehli kitaptan olan bir kadınla evlenebilme şartı nedir?
Kadının evlilik öncesi irtidat etmiş olması |
Kadının İslamın gerektirdiği şekilde ibadet yapıyor olması |
Kadının mecusi olması |
Kadının İslama girmiş bir Yahudi ya da Hristiyan olması |
Kadının iyi bir çalışma hayatının olması |
İbn Ömer, İbn Abbas ve Ata b. Rebah gibi sahabeler Müslüman bir erkeğin ehli kitaptan bir kadınla evlenmesinin caiz olmadığını kabul etmişlerdir. Onlara göre Maide Suresi 10. ayette evlenilmesinin yasak olduğu bildirilen “kafir” kavramına ehli kitap da dahildir. Müslüman erkeğin evlenmesine izin verilen ehli kitap kadınlar ise İslam’a girmiş olan Yahudi ve Hristiyan kadınlardır. Doğru cevap D seçeneğidir.
19.Soru
İki ya da daha fazla kişinin belirli sermayeler koyarak birlikte iş yapmak ve oluşacak kâr ya da zararı paylaşmak üzere kurdukları ortaklıklara ne ad verilir?
Murabaha |
Sermaye ortaklığı |
Mevduat |
Riba |
Temerrüd |
Sermaye Ortaklığı (Müşâreke): İki ya da daha fazla kişinin belirli sermayeler koyarak birlikte iş yapmak ve oluşacak kâr ya da zararı paylaşmak üzere kurdukları ortaklıklara sermaye ortaklığı (müşâreke) denir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kaparolu sözleşmenin caiz olduğu görüşündedir?
Şevkânî |
Hanefîler |
Malikîler |
Hanbelî |
Şafiîler |
Bir kısım sahabe ve genelde Hanbelî âlimleri kaparolu sözleşmenin caiz
olduğu görüşündedirler.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ