Günümüz Fıkıh Problemleri Final 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi faizsiz bankacılıkta sermayeyi işletme yöntemlerinden biridir?
Mudarebe |
Kiralama |
Katılım |
Sermaye |
Rant |
Faizsiz bankacılıkta sermayeyi işletme yöntemleri şunlardır: Murâbaha, ortaklıklar ve kiralamadır.
2.Soru
Kiracının kiraladığı yeri, bir başkasına kiraya vermesi ya da ödünç vermesi hangi durumda caiz değildir?
Kira sözleşmesinin sona ermemiş olması durumunda. |
Birinci kiracının kiraladığı yerden alacağı fazla meblağın/kiranın tasadduk edilmesi halinde. |
Kiracı ile mal sahibinin , karşılıklı rızasının olması durumunda. |
Ödünç alanın söz konusu gayrimenkule birinci kişiden daha fazla zarar verecek şekilde kullanması halinde. |
İlk kiracının ikinci kiracıdan hava parası alması durumunda. |
Kiracının kiraladığı yeri, kira süresi içinde bir başkasına kiraya vermesi ya da ödünç vermesi prensip olarak kabul edilmekte olup, burada dikkat edilecek şey, ikinci kiracının veya ödünç alanın söz konusu olan gayrimenkule birinci kişiden daha fazla zarar verecek şekilde kullanmamasıdır.
3.Soru
Gayrimüslimlerle evlilik konusunda aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
İslam hukukçuları, bir Müslümanın irtidat etmiş birisiyle evlenebileceği hususunda görüş birliği içerisindedirler. |
İslam,evliliklerde din birliğini şart koşmamaktadır. |
Zimmet sözleşmesi, Müslüman erkeğin mürted kadınla evliliğini kolaylaştırmaktadır. |
İrtidattan vazgeçip İslama dönen eşlerin evlilikler kesintisiz devam eder. |
Kur'ân’da erkek ya da kadın bir Müslümanın müşrik birisiyle evlenmesinin yasak olduğu açıkça ifade edilmektedir. |
İslam, aralarında hiçbir fark gözetmeden bütün şirk çeşitlerine karşı çıkmaktadır. Kur'ân’da erkek ya da kadın bir Müslümanın müşrik birisiyle evlenmesinin yasak olduğu açıkça ifade edilmektedir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
- Tahvil, hazine bonosu gibi kıymetli evraklar faizli birer borç senedi
olarak görüldüğünden, bunların borsadan alım satımı İslam alimlerinin
ittifakıyla caizdir. - Esasen faaliyet alanı mubah konular olmakla beraber bazı haram işlere taraf olması sebebiyle şirketin kârına haram kazanç karışmış ise, söz konusu şirketin hisse senetlerini elinde bulunduran pay sahiplerinin bu miktarı yaklaşık olarak hesaplayıp -kendisinin hayır ve hasenat niyeti ile olmaksızın- fakirlere harcaması tavsiye edilmiştir.
- Şirket, sermayesini belli hisselere ayırmakta ve isteyen bu hisselere sahip
olmaktadır. Hisseler şirkete tabi olarak kâr ve zarara açıktır. Hisse senedine dayalı şirket nevi klasik doktrinde “mudarebe” adı altında mubah kılınmış olup, mudarebede de kâr ve zarara ortak olma esası vardır.
olarak görüldüğünden, bunların borsadan alım satımı İslam alimlerinin
ittifakıyla caizdir.
olmaktadır. Hisseler şirkete tabi olarak kâr ve zarara açıktır. Hisse senedine dayalı şirket nevi klasik doktrinde “mudarebe” adı altında mubah kılınmış olup, mudarebede de kâr ve zarara ortak olma esası vardır.
Yukarıda menkul kıymetlerin borsa ortamında alım satımının meşrû olup olmadığı ile ilgili verilen bilgilerin hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız II |
II ve III |
Yalnız III |
- Tahvil, hazine bonosu gibi kıymetli evraklar faizli birer borç senedi
olarak görüldüğünden, bunların borsadan alım satımı İslam alimlerinin
ittifakıyla caiz değildir. - Esasen faaliyet alanı mubah konular olmakla beraber bazı haram işlere
taraf olması sebebiyle şirketin kârına haram kazanç karışmış ise, söz
konusu şirketin hisse senetlerini elinde bulunduran pay sahiplerinin bu
miktarı yaklaşık olarak hesaplayıp -kendisinin hayır ve hasenat niyeti ile
olmaksızın- fakirlere harcaması tavsiye edilmiştir. - Şirket, sermayesini belli hisselere ayırmakta ve isteyen bu hisselere sahip
olmaktadır. Hisseler şirkete tabi olarak kâr ve zarara açıktır. Hisse
senedine dayalı şirket nevi klasik doktrinde “mudarebe” adı altında
mubah kılınmış olup, mudarebede de kâr ve zarara ortak olma esası
vardır
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam'da aile kurumuyla ilgili temel değerlerden biri değildir?
Emanet ve sorumluluk bilinci |
Sevgi ve şefkat ortamı |
Mahremiyetin korunması |
Eş seçiminde hassasiyet |
İslami hükümlere bağlılık |
Eş seçiminde hassas davranılması aile kurulmadan önce dikkat edilen bir durumdur. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Gayrimüslimler içerisinde herhangi bir vatandaşlık sözleşmesi olmayıp kaçak olarak ülkeye giren kişilere ne ad verilmektedir?
Zimmi |
Müstemen |
Harbi |
Müselman |
Sabi |
Gayrimüslimler içerisinde herhangi bir vatandaşlık sözleşmesi olmayıp kaçak olarak giren kişilere harbi denilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.
7.Soru
Banka ile kart hâmili arasındaki ilişki kefâlet ilişkisi olarak görülürse, bankanın kefil olması karşılığında lehine kefil olduğu tarafın (tüccar) alacağından belli bir oranda kesintiye gitmektedir. bankacılıkta bu işleme verilen ad nedir?
leasing |
havale |
iskonto payı |
kefalet |
vekalet |
Bu işleme bankacılıkta iskonto payı denmiştir ve bu işlem hanefi fıkhına göre caizdir.
8.Soru
Kumar kelimesi Arapça'da aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?
Lueba |
Hiaj |
Hura |
Meysir |
Almuhrab |
İslam dini, meşru eğlencelere izin vermekle beraber, bazı eğlence yollarını da kapatmıştır. Bunlardan biri de kumardır. Arapça da‘meysir’ diye adlandırılan kumar “kolaylık” anlamına gelen bir kelimeden türetilmiştir.
9.Soru
I. Spor Müsabakaları II. Kurum tarafından düzenlenen yarışma sonucu kazanılan ödüller III. Sayısal Loto çekilişi IV. İddia oynama Yukarıdaki eğlence türlerinden hangisi/hangileri caizdir?
II-III-IV |
III-IV |
I-II |
I-II-III |
Yalnız I |
Kaynaklarda, müsâbakanın ittifakla caiz olduğu bildirilir.
Alimler, kumar kapsamına girmeyen oyunların yapılış şekilleri hakkında da bilgi vermişlerdir. Buna göre:
Bir kurum veya şahsın, açtığı bir yarışmada kazananlara ödül vermesi kumar değildir. Böyle bir yarışmada para almak ve vermek helaldir.
10.Soru
Bir ticarethanenin devri durumunda ticarethanenin yeri, müşterileri, şöhreti gibi nedenler göz önünde bulundurularak asıl değerinin yanında alınan/ödenen paraya ne ad verilir?
Kaparo |
Hava parası |
E-ticaret |
Ticari sigorta |
Mali mesuliyet sigortası |
“Peştemallik” olarak da bilinen hava parası; bir ticarethanenin devri durumunda ticarethanenin yeri, müşterileri, şöhreti gibi nedenler göz önünde bulundurularak asıl değerinin yanında alınan, tabir caizse, manevi sermaye karşılığında ödenen paradır. Hava parasını daha açık olarak şöyle tanımlamak mümkündür: “Bir kira akdinde kira bedelinden ayrı olarak ve geri ödenmemek üzere mal sahibinin kiracıdan; kiracının mal sahibinden veya önceki kiracının sonraki kiracıdan, elinde bulundurduğu gayr-i menkulü kullanma hakkını devretme karşılığında aldığı para veya bedeldir. Kısaca hava parası; mâlik veya kiracı sıfatıyla elinde bulundurduğu gayr-i menkûlü devreden kişinin, karşı taraftan, kira dışında aldığı bedel olarak da ifade edilebilir”. Doğru cevap B seçeneğidir.
11.Soru
Gelire endeksli senetlerin faizle ilişkisi olmadığını kim düşünür?
Hayrettin Karaman |
Kardavi |
Hamdi Döndüren |
Hamza Aktan |
Abdulaziz Bayındır |
bu görüş hayrettin karaman'a aittir.
12.Soru
Hangisi gezi veya ticaret amacıyla İslam ülkesine gelen gayrimüslimler için kullanılan hukukî bir tabirdir?
Müşrik |
Mürted |
Müste'men |
Harbî |
Zimmî |
Müste'men gezi veya ticaret amacıyla İslam ülkesine gelen gayrimüslimler için kullanılan hukukî bir terimdir
13.Soru
Bazı araştırmacıların ''borsadan şirketlerin hisse senedi satın almalarının caiz olmadığı'' görüşünde bulunmalarında aşağıda verilen unsurlardan hangisi bir neden olamaz?
Borsada kurumlar arası bilgi sızdırmalar |
Hileli hareketler |
Spekülatif davranışlar |
Ekonomik krizler |
Fiyatların serbest iradelerle teşekkül etmesi |
Bazı araştırmacılar faaliyet alanları meşru olmakla birlikte, borsadan şirketlerin hisse senetlerini satın almanın caiz olmadığı görüşündedir. Çünkü onlara göre, “borsada kurumlar arası bilgi sızdırmalar, hileli ve spekülatif davranışlar ve ekonomik krizler bu kıymetlerin reel değerlerine rahatca tesir etmektedir.Ayrıca fiyatların serbest iradelerle teşekkül etmemesi de hisse senedi satın almanın caiz olmadığı görüşü ile örtüşür.
14.Soru
- Evlilik merasimleri
- Bayramlar
- Ramazan şenlikleri
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Hz. Peygamber dönemindeki eğlence münasebetleri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız II |
I ve III |
Yalnız III |
Birey ve toplumların doğal ve fıtrî yapının bir gereği olarak sevinmesi ve neşelenmesi gereken zamanlar vardır. Hz. Peygamber bu gibi zamanlarda eğlenmeyi teşvik etmiştir: Evlilik merasimleri, bayramlar, hacca gidiş ve geliş, yolculuktan dönüş, savaş zaferi ve sünnet düğünü gibi olaylar böyledir.
15.Soru
Ticari Sigortaların hiçbir türünün caiz olmadığını savunanların görüşlerinden biri değildir?
Sözleşmede belirsizlik” ve “karşılıklar arasındaki ciddi fark” var olduğu |
Gecikme faizi (ribe’n-nesîe) düşüncesinin olduğu |
Kumar unsurunun da varlığının söz konusu olduğu |
Sigortalanan riskin oluşmaması halinde helal bir kazanç olduğu |
Sigortacılığa değil, sigortanın “yardımlaşma” amacının dışına çıkarılarak, bir |
Sigortalıların sigorta primi ödemesine karşılık sigortalanan riskin oluşmaması halinde, sigortacının hiçbir tazminat ödememesi sebebiyle, sigortalıdan alınan primlerin şirket için karşılıksız bir kazanç olacağı ve bunun da İslam tarafından yasaklanan (el-Bakara 2/188) “batıl yollarla başkasının malına el koyma” şekli olacağı açıktır.
16.Soru
I. Hanbeli
II. Hanefi
III. Maliki
IV. Şafii
Yukarıdaki mezheplerden hangilerinin İslam fıkıhçıları, müşterinin alışverişten vazgeçmesi durumunda kaparonun satıcıda kalmasının caiz olmadığı görüşünü benimsemektedir?
I ve II |
II, III, ve IV |
III ve IV |
I, III ve IV |
I ve IV |
Sahabe döneminden itibaren İslam fıkıhçılarının çoğunluğu, bu tür bir sözleşmenin caiz olmadığı kanaatindedir. Hanefîler, Malikîler ve Şafiîler de bu işlemi sahih görmemişler ve kaparonun satıcıya helal olmayacağını belirtmişlerdir. Bir kısım sahabe ve genelde Hanbelî âlimleri kaparolu sözleşmenin caiz olduğu görüşündedirler. Dolayısıyla, doğru cevap B seçeneğidir.
17.Soru
Bedeni ve zihni güçlendirerek birçok faydaya vesile olan eğlence türü hangisidir?
Spor-müsabaka faaliyetleri |
Müzik faaliyetleri |
Resim faaliyetleri |
Kumar-çekiliş faaliyetleri |
Kutlama faaliyetleri |
Bedeni ve zihni güçlendirerek birçok faydaya vesile olan eğlence türü spor-müsabaka faaliyetleridir. Kaynaklarda, müsâbakanın ittifakla caiz olduğu bildirilir. Bunun dayanağı Hz. Peygamber’in bu yöndeki uygulamalarıdır. Bedeni ve zihni güçlendirerek birçok faydaya vesile olması müsabakanın meşru olmasının gerekçesi olarak ifade edilir. Doğru cevap A seçeneğidir.
18.Soru
Hükmî kirlilikten temizlenmenin farz olduğu görüşü aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Tavafı namaza benzeten Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “ Dikkat edin, tavaf namazdır. Ancak tavaf sırasında konuşmak serbesttir. Kim tavaf yaparken konuşursa, hayır söylesin” (Tirmizî, “Hac”, 112). |
Tavafı emreden ayette şöyle denmektedir: “Sonra… o Eski Ev’i (Kâbe’yi) tavaf etsinler” (Hac, 22/29) Bu ayette geçen “tavaf etsinler” ifadesi mutlaktır. |
Peygamber’in Hz. Âişe ve Esma binti Humeys’a hitaben söylemiş olduğu: “Kâbe’yi tavaf dışında, hacıların yaptığı bütün amelleri yapabilirsin” . |
Tavafın geçerliliğinin ön şartı olabilecek herhangi bir belirleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla sadece bu ayetten hareketle tavafta abdestli olmanın farz olduğunu söylemek mümkün değildir. |
Aişe hac esnasında âdet görmesi üzerine haccı tamamlayamayacağı endişesiyle ağlamış ve bunun üzerine Hz. Peygamber şöyle buyurmuştu: “Bu hâl Allah’ın kadınlar için yazmış olduğu bir kaderdir. Merak etme, sen diğer hacıların yaptığı bütün hac fiillerini (menâsikü’l-hac) yerine getir, ancak temizleninceye kadar tavaf yapma." |
Hükmî Kirlilikten Temizlenmenin Farz Olduğu Görüşü: Kadınların özel günlerinde tavaf yapamayacağını söyleyenlerden bir kısmı, tavaf için hükmî kirlilikten temizlenmenin farz olduğunu düşünmektedir. Görüşlerini ispat etmek için bazı hadisleri delil olarak sunmaktadırlar. Bu hadisler şunlardır:
1. Hz. Peygamber’in Hz. Âişe ve Esma binti Humeys’a hitaben söylemiş olduğu: “Kâbe’yi tavaf dışında, hacıların yaptığı bütün amelleri yapabilirsin” hadisi.
2. “Hz. Peygamber’in Mekke’ye geldiğinde, önce abdest alıp, sonra tavaf yaptığı”na dair hadis (Buhârî, “Hac”, 78).
3. “Kâbe’yi tavaf bir namazdır, ancak Allah burada konuşmayı helal kılmıştır, tavaf esnasında konuşacak olan hayır konuşsun.” hadisi.
Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Tahvillerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Vadesi bir yıldan az olan devlet iç borçlanma senetlerine hazine bonosu denir. |
Nominal değer; tahvilin üzerinde yazılı değer olup her yıl değişmektedir. |
İhraç değeri; tahvilin ilk çıkarıldığı andaki satış değeridir. Bu değer, tahvilin itibarî değerinden daha yüksektir. |
Piyasa değeri; tahvilin piyasada o gün itibariyle geçerli olan ve vadesine kadarki getirisine göre hesaplanan fiyatıdır. Bu değer piyasa şartlarına göre değişiklik gösterebilir. |
Tahviller, maktu’ (sabit) faiz oranlı olabildikleri gibi, bilanço kârından pay veren kâra iştirakli tahviller şeklinde de olabilir. |
Nominal değer; tahvilin üzerinde yazılı değer olup hiçbir zaman değişmez.
20.Soru
İstenilen zamanda yatırılan mevduatın geri çekilebildiği ve faiz ya da kâr payı ödenmeyen hesaplar, aşağıdakilerden hangisidir?
Cârî hesap |
Katılım hesabı |
Mudârebe |
Öz sermaye |
Murâbaha |
Cârî hesap: İstenilen zamanda fonun/yatırılan mevduatın geri çekilebildiği ve faiz ya da kâr payı ödenmeyen hesaplardır. Bu tür hesaplar, banka ile hesap sahibi arasında “borç” ilişkisi doğurur. Yani banka, cari hesaba yatan parayı, hesap sahibine istediğinde ödemek zorundadır. Bankanın kârı ya da zararı bu hesapları etkilemez. Doğru cevap A seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ