Günümüz Fıkıh Problemleri Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hz. Peygamber'in düğünlerde müzik icrasını teşvik etmesinin asıl amacı nedir?
Düğüne katılanların eğlenmesi |
Güzel sese sahip olanların bunu herkese duyurması |
Düğünün topluma duyurulması |
Düğünlerin özendirilmesi |
Düğünlerde insanların dinlenmesi |
Hz. Peygamber’in düğünlerde müzik icrasını teşvik ettiği ve böylece düğünün topluma duyurulmasını amaçladığı bilinmektedir. Nitekim bir hadisi şerifte şöyle buyurmuştur: “Nikâhı etrafa duyurun, onu mescitlerde yapın ve tefler çalın” (Tirmizî, “Nikâh”, 6). Doğru cevap C seçeneğidir.
2.Soru
Bakara suresi, 221. ayette, müslüman erkek ve kadınların kimler ile evlenmesi yasaklanmıştır?
Müminler |
Zımmîler |
Müşrikler |
Müste'menler |
Yabancılar |
“Müslüman oluncaya kadar, müşrik kadınlarla evlenmeyin. İnanmış bir cariye hoşunuza giden müşrik bir kadından daha hayırlıdır. Müslüman oluncaya kadar müşrik erkeklerle evlenmeyin. İnanmış bir köle, hoşunuza giden müşrik bir erkekten daha hayırlıdır. Onlar (müşrikler) sizi ateşe davet ederler, Allah ise sizi cennete ve bağışlanmaya çağırır. Öğüt alasınız diye Allah ayetlerini bu şekilde açıklamaktadır." (Bakara, 2/221). Ayet, müşriklerle evlenme yasağına işaretten hemen sonra bunun gerekçesini de açıklamıştır: Ateşe çağrı. Doğru cevap C seçeneğidir.
3.Soru
İlk çıkarıldıklarında/ihraçlarında şirketin bütün mal varlığına (aktif ve pasifine) ortaklığı ve ortakların şirketteki paylarını ifade eden aşağıdakilerden hangisidir?
Hisse senedi |
Kâr zarar ortaklığı belgesi |
Tahvil |
Fon |
Çek |
Hisse senedi
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hisse senedinin ihracının ve borsadan alınıp satılmasının caiz olduğunu savunan araştırmacıların gerekçelerinden değildir?
Şirket, sermayesini belli hisselere ayırmakta ve isteyen bu hisselere sahip |
Gerekli şer’î şartları taşıyan bir şirkete bu şekilde hisse senedi alarak ortak olmanın cevazında şüphe yoktur. |
Hisse senedinin bir ortaklık belgesi olarak değil de bağımsız bir mal şeklinde alınıp satılmasından hareketle hisse senedi satışının caiz olmayacağı tezi de doğru değildir. |
İslam borçlar hukukunda tarafları beklenmedik zarar ve mağduriyetlere iten her türlü bilinmezlik, kapalılık ve risk mümkün olduğunca önlenmeye çalışılmış; açıklık, dürüstlük ve güvenin hakim olacağı bir borç ilişkisi ve ticari hayat kurulmaya çalışılmıştır. |
Muamelelerde mubahlık asıl olduğundan, kendi başına bir mal haline gelmiş, alım satımıyla kâr hesaplanan bir hisse senedinin cevazını engelleyen güçlü bir gerekçe |
Şirket, sermayesini belli hisselere ayırmakta ve isteyen bu hisselere sahip olmaktadır.Gerekli şer’î şartları taşıyan bir şirkete bu şekilde hisse senedi alarak
ortak olmanın cevazında şüphe yoktur.Hisse senedinin bir ortaklık belgesi olarak değil de bağımsız bir mal şeklinde alınıp satılmasından hareketle hisse senedi satışının caiz
olmayacağı tezi de doğru değildir.İslam borçlar hukukunda tarafları beklenmedik zarar ve mağduriyetlere iten her türlü bilinmezlik, kapalılık ve risk mümkün olduğunca önlenmeye çalışılmış; açıklık, dürüstlük ve güvenin hakim olacağı bir borç ilişkisi ve ticari hayat kurulmaya çalışılmıştır.Muamelelerde mubahlık asıl olduğundan, kendi başına bir mal haline gelmiş, alım satımıyla kâr hesaplanan bir hisse senedinin cevazını engelleyen güçlü bir gerekçe mevcut değildir.
5.Soru
Müslüman-gayrimüslim miras ilişkisi hakkında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
İslam fıkıh âlimleri, Müslüman ve gayrimüslim şeklindeki bir din ve millet farkının mirasa engel olduğunu kabul etmişlerdir. |
İslam hukukunda mirasa hak kazanmanın şartı miras bırakanın hayatta olmasıdır. |
İslam fıkıh âlimlerinin çoğunluğu Müslümanın gayrimüslime mirasçı olamayacağı görüşündedir. |
Aralarında kan bağı veya evlilikten kaynaklanan hısımlık ilişkisi var olsa bile bir gayrimüslimin Müslümana mirasçı olamaz. |
İslam hukuku açısından ittifak edilen miras engelleri; kölelik, miras bırakanı öldürme ve din ayrılığıdır. |
İslam hukukunda mirasa hak kazanmanın üç şartı bulunmaktadır: 1. Miras bırakanın (murisin) ölmüş olması, 2. Mirasçının hayatta olması, 3. Mirasçı olmayı engelleyici bir durumun olmaması. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi değişken gelirli kıymetli evraka örnektir?
Hazine bonosu |
Çek |
İrad senetleri |
Hisse senedi |
Tahvil |
Hisse senedi, değişken gelirli kıymetli evraklardandır
7.Soru
Kavram Tanım
1. Zimmî, a. Sınırlı bir süre için izin ve pasaportla İslâm ülkesine gelen gayrimüslimleri ifade eden hukuki bir terimdir.
2. Müste’men b. İslam ülkesinin vatandaşı olmayıp bu ülkeye izinsiz
olarak girenler için kullanılmaktadır.
3. Harbî c. İslam devleti ile vatandaşlık sözleşmesi yapan ehl-i kitab demektir.
Yukarıdaki vatandaşlık terimi ile ilgili verilen kavram ve tanımların doğru eşleştirmesi aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
1-a,2-b,3-c |
1-b,2-a,3-c |
1-c,2-a,3-b |
1-a,2-c,3-b |
1-c,2-b,3-a |
Zimmî, İslam devleti ile vatandaşlık sözleşmesi yapan ehl-i kitab demektir. Müste’men ise sınırlı bir süre için izin ve pasaportla İslâm ülkesine gelen gayrimüslimleri ifade eden hukuki bir terimdir. İslam ülkesinin vatandaşı olmayıp bu ülkeye izinsiz olarak girenler için de harbî terimi kullanılmaktadır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gayrimüslim eşlerden kadının ihtidası sonucu meydana gelen durumlar veya yapılması gerekenlere dair ulema görüşlerinden biri değildir?
Kadın müslüman olunca, nikah akdi kendiliğinden derhal bozulmuş olur |
Eşlerden hangisi önce müslüman olursa, diğerine müslüman olması teklif edilir |
Taraflardan birisi müslüman olduğunda bu ihtida zifaf öncesi gerçekleşmişse, nikah akdi kendiliğinden son bulmuş olur |
Kadın müslüman olunca kocasının da müslüman olmasını bekler. Bu beklemenin bir süre sınırlaması yoktur |
Kadın müslüman biriyle evlendirilir |
- Kadın müslüman olunca, nikah akdi kendiliğinden derhal bozulmuş olur. Bu yaklaşım tarzına göre erkekle kadın aynı anda müslüman olmadıkça evliliğin devamı mümkün gözükmemektedir. Tabiûn'dan bazılarının dile getirdiği bu görüş, daha sonraki âlimler tarafından devam ettirilmemiştir.
- Eşlerden hangisi önce müslüman olursa, diğerine müslüman olmasını teklif edilir. Kabul ederse evlilik akdi devam eder, reddederse kadının iddeti beklenmeden evlilik hayatı sona ermiş olur. Bu Ebu Hanife tarafından savunulan görüştür.
- Taraflardan birisi müslüman olduğunda bu ihtida zifaf öncesi gerçekleşmişse, nikah akdi kendiliğinden son bulmuş olur. Şayet ihtida zifaf sonrası gerçekleşmişse, diğerinin ihtidası da kadının beklemekte olduğu iddet içerisinde meydana gelirse nikah akitleri devam eder, aksi halde iddetin sona ermesiyle birlikte evlilikleri kendiliğinden son bulmuş olur. Bu; Şafiî, Ahmed b. Hanbel ve diğer bazı alimlerin görüşüdür.
- Kadın müslüman olunca kocasının da müslüman olmasını bekler. Bu beklemenin bir süre sınırlaması yoktur. İbn Teymiye ve İbnü’l-Kayyım bu görüştedir. Fakat bu süre zarfında kadının cinsel ilişkiye girmemesi gerekir (Kardavî: 2001).
9.Soru
Arapça’da kullanılan en yaygın terim “lehv” terimi genel olarak hangi kavramı ifade eder?
Kumar |
Resim |
Heykel |
Müzik |
Eğlence |
Eğlence kelimesi Türkçe’de vakit geçirmek, oyalanmak ve durup dinlenmek gibi anlamlara gelir. Kavram olarak eğlence “neşeli ve hoşça vakit geçirten şey” demektir. Oyun, yarış, müzik ve folklor gibi hoşça vakit geçirmeye yarayan şeyler eğlence kavramı kapsamındadır (Bozkurt, 1997, s. 11). Eğlence karşılığı olarak Arapça’da kullanılan en yaygın terim “lehv”dir ve kapsamı yukarıdaki gibidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 4.7.2005 tarihinde sigorta hakkında aldığı kararlardan birisi değildir?
Genel olarak sosyal sigortalar caizdir |
Genel olarak karşılıklı sigortalar caizdir |
Konusu din tarafından yasaklanmış olan sigorta caiz değildir |
Primler helal alanlarda değerlendiriliyorsa bireysel emeklilik sigortası caizdir |
Hayat sigortası yaptırmak hiçbir şekilde caiz değildir. |
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 4.7.2005 tarihinde sigorta hakkında aldığı karar şöyledir: a) Genel olarak sosyal sigortalar, karşılıklı sigortalar ve ticari sigortaların caiz olduğuna, b) Kâr payı esasına dayalı çalışan birikimli hayat sigortası ile bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sisteminin ise, yatırılan primlerin, dinen helal olan alanlarda değerlendirilmesi durumunda caiz olduğuna, c) Konusu din tarafından yasaklanmış olan sigortanın caiz olmadığına, karar verildi.
11.Soru
I. İçki satan firmanın hisse senedi
II. Tahvil
III. Hazine bonosu
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri İslam alimlerine göre ittifakla haramdır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Bütün seçenekler İslam alimlerine göre ittifakla caiz değildir.
12.Soru
"Tahvilin ilk çıkarıldığı andaki satış değeridir. Bu değer,
tahvilin itibarî değerinden daha yüksektir."
Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Nominal değer |
Fâhiş değer |
Piyasa değeri |
İhraç değeri |
Asıl değeri |
İhraç değeri; tahvilin ilk çıkarıldığı andaki satış değeridir. Bu değer, tahvilin itibarî değerinden daha yüksektir.
13.Soru
Evlilik akdi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Müslüman bir kadın Hıristiyan bir erkekle evlenebilir. |
Müslüman bir erkek mürted bir kadınla evlenebilir. |
Müslüman bir erkek Hıristiyan bir kadınla evlenebilir. |
Müslüman bir kadın mürted bir erkekle evlenebilir. |
Müslüman bir kadın Yahudi bir erkekle evlenebilir. |
İslam hukukçuları, bir Müslümanın irtidat etmiş birisiyle evlenemeyeceği hususunda görüş birliği içerisindedirler. Çünkü irtidat etmiş birisinin vatandaş olmasını sağlayan hukuki bağ ve dayanak yok olmuştur. Öte yandan, “kâfirlere Müslüman kadınlar helal değildir, onlar da Müslüman hanımlara helal değildir… kâfir kadınları nikâhınızda tutmayınız” (Mümtehine, 60/10) ayeti, kâfirle evliliğe izin vermemektedir. İrtidat edenin ehl-i kitaba özgü olan zimmet sözleşmesinden yararlanamaması, Müslüman erkeğin mürted kadınla evliliğini imkânsız hale getirmektedir.
İslam bilginlerinin büyük çoğunluğuna göre ehl-i kitaptan olan kadınlarla evlenmek haram değildir. Ancak haram olmadığını söyleyenler bunun caiz, mubah, mekruh olabileceği şeklinde değişik görüşlere sahiptirler. Bu evliliklerin haram olmadığı Hz. Peygamber’in vefatına yakın bir zamanda inen şu ayete dayandırılmaktadır:
“Bugün size temiz olan şeyler ve kendilerine kitap verilmiş olanların yiyecekleri helal kılındı, sizin yiyecekleriniz de onlara. Ayrıca müminlerden iffetli bayanlarla evlenmeniz ve sizden önce kendilerine kitap verilenlerin iffetli kadınlarıyla evlenmeniz de helal kılındı.” (Mâide, 5/5) Doğru cevap C’dir.
14.Soru
Aşağıdaki hususlardan hangisi gerçekleştiğinde eğlence mübah olarak değerlendirilmez?
İslam dininin inanç, ibadet ve ahlak esaslarını gözetmesi halinde |
İnsan haklarına uygun ölçülerde olması halinde |
Hayatın merkezine konması ve hayatı şekillendirmesi halinde |
İnsanların din ve dünya hayatlarını aksatmaması halinde |
Mahremiyet kurallarına uyulması halinde |
İslam bilginleri eğlenceyi değerlendirirken, hem eğlence adına yapılan uygulamaları hem de yol açtığı sonuçları dikkate almışlardır. Bu bağlamda, eğlencenin mubah olarak değerlendirilebilmesi için aşağıdaki hususlara uygun olması gerekir:
-
İsla^m dininin inanç, ibadet ve ahla^k esaslarını, düşünce ve hayat tarzını ve kurumlarını tahrif edecek ya da küçük düşürecek içeriğe sahip olmaması.
-
İnsanların manevi kişiliklerini, namus, şeref ve diğer kişilik haklarını hedef almaması ve insan haklarına aykırı olmaması.
-
Eğlencenin bir dinlenme ve rahatlama aracı olmanın ötesine taşınarak hayatın merkezine konmaması ve hayatın eğlencenin etrafında şekillendirilmemesi.
-
İnsanların din ve dünya hayatıyla ilgili çalışmalarını ve görevlerini aksatmaya sebep olmaması.
-
İçki ve uyuşturucu gibi zararlı ve yasaklanmış şeylerin eğlence ile birleştirilmemesi.
-
Eğlencenin kumar yoluyla yapılmaması veya kumara alet dilmemesi.
-
İsla^m’ın, kadın erkek ilişkilerinde getirdiği mahremiyet kurallarını ihlal etmemesi.
Bunlar, genel anlamda eğlence türleri ile ilgili esaslar ve eğlencenin çerçevesini belirleyen kurallardır. Buna göre doğru cevap C'dir.
15.Soru
Peşin satın alınan malı belli bir kâr ilave ederek vadeli satmaya ne ad verilir?
Mevduat |
Murabaha |
Mudarebe |
Ribel-Fazl |
Cari katılım |
Mudârebe, çalışma/emek bir taraftan ve sermaye de diğer taraftan olmak
üzere, kâr-zarar paylaşımı esası ile kurulan ortaklıktır.
16.Soru
Hangi peygamber, aralarından bir müddet ayrılınca kavmi bir buzağı heykelini put edinmişlerdi?
H. Musa |
Hz. İbrahim |
Hz. İsa |
Hz. İsmail |
Hz. Yusuf |
Hz. Musa, (a.s) aralarından bir müddet ayrılınca kavmi bir buzağı heykelini put
edinmişlerdi. Musa dönünce bundan onları şiddetle menetmiştir. (en-Nisâ, 4/153, el-Bakara, 2/54, el-Ankebût, 29/41)
17.Soru
sarhoş olup topluma zarar vermeye başlayan bir zımmî hangi yaptırıma maruz kalır
Kamu düzenini korumak için uygun bir ceza vermek |
Hiç bir cezai yaptırım uygulanamaz |
içki içenlere uygulanan had cezası uygulanır |
Evindeki bütün içkiler itlaf edilir |
zimmet sözleşmesi direkt fesh edilir |
sarhoş olup topluma zarar vermeye başlayan bir zımmîye Kamu düzenini korumak için uygun bir ceza vermek mümkündür.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, vade farkınının caiz olduğunu öne sürenlerin görüşleri arasında yer almaz?
“Peşin şu fiyata, veresiye şu fiyata” denildikten sonra fiyatlardan birinde karar kılınarak malın satışı yapılabilir. |
Paranın para karşılığında satışı söz konusu değildir; dolayısıyla konu faizin alanı dışındadır. |
Malını veresiye satan esnafın alacağını tahsil etmek için masraf etmesi gerekebilir; bunlar da fiyat farkını gerektirebilir. |
Tahsil edilmemiş alacaklar için her zaman tahsil edilememe ve enflasyon gibi rizikolar söz konusudur. |
Harama götüren helal yolları kapatma (sedd-i zerîa) ilkesi gereğince taksitli satış peşin fiyatına yapılmalıdır. |
A, B, C ve D seçeneklerindeki görüş ve deliller, vade farkının caiz olduğunu ileri sürenlere ait görüş ve delillerdir. Ancak E seçeneğindeki görüş, vade farkının caiz olmadığını düşünenlere ait bir görüştür. Vade farkını caiz görmeyenlere göre;
harama götüren helal yolları kapatma (sedd-i zerîa) ilkesi gereğince vade farkını yasaklamak gerekmektedir. Ayrıca esnafın, peşin olarak alışveriş yapma imkânı olmayan kimselere peşin fiyatına veresiye/taksitle mal satması teşvik edilmeli, bunun için faizsiz borç para (karz-ı hasen) veren müesseseler oluşturulmalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.
19.Soru
Kıymetli evrak çeşitlerinden hangisi faizli borç kapsamına girer?
Kar zarar ortaklığı belgesi |
Hisse senedi |
Hazine bonosu |
İntifa senedi |
Çek |
Tahvil hazine bonosu gibi kıymetli evraklar faizli birer borç senedidir.
20.Soru
Kutsal kitabımız tarafından en çirkin ses olarak nitelenen ses hangisidir?
Etrafına aldırmaksızın alabildiğince çıkan eşek sesi |
Etrafına aldırmaksızın alabildiğince çıkan karga sesi |
Etrafına aldırmaksızın uluyan köpeğin sesi |
Etrafına aldırmaksızın bağıran bir kadının sesi |
Etrafına aldırmaksızın bağıran akbabanın çığlığı |
Kur’ân-ı Kerîm’in güzel bir ses ve nağmeyle okunması Hz. Peygamber tarafından tavsiye edilmiştir. Etrafına aldırmaksızın alabildiğince çıkan eşek sesi ise kutsal kitabımız tarafından en çirkin ses olarak nitelenmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ