Haber Yazma Teknikleri Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yazılan haber üzerinde gerekli son düzenlemeler kim tarafından gerçekleştirilir?
Görüntü yönetmeni |
Editör |
Spiker |
Haber yönetmeni |
Stüdyo şefi |
Yazılan haberin üzerinde gerekli son düzenlemelerin yapılması; diğer bir deyişle, redaksiyonu, editör tarafından yapılır.
2.Soru
Türk basın tarihindeki ilk gazete ne zaman basılmıştır?
1820 |
1825 |
1828 |
1830 |
1831 |
Türk basın tarihinde yayımlanan ilk gazete olan Takvim-i Vekayi ilk olarak 1831 yılında basılmıştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi televizyon haber metni yazarken en çok dikkat edilmesi gereken unsurlardan biridir?
Resmî dil kullanmak |
Göze ve kulağa hitap ederek metni yazmak |
Haber yazım kurallarını dikkate almamak |
Haber görüntüsünü dikkate almamak |
Arşiv görüntülerinden yararlanmak |
Göze ve kulağa hitap ederek metni yazmak
4.Soru
Gazetecilikte görüşme yoluyla elde edilen bilgilerin, bir sohbet havasında soru ve cevaba dayalı olarak kaleme alındığı yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
Gezi yazısı |
Röportaj |
Mülakat |
Söyleşi |
Haber |
Söyleşi (sohbet): Gazetecilik alanında söyleşi; görüşme yoluyla elde edilen bilgilerin, bir sohbet havasında soru ve cevaba dayalı olarak kaleme alındığı yazı türüdür.
5.Soru
Televizyonda ortalama olarak ana haber bültenleri kaç dakika olarak tasarlanmaktadır?
10- 20 dakika |
30 – 50 dakika |
60 – 75 dakika |
90 – 120 dakika |
130 -150 dakika |
Televizyon haber bültenleri konuşma dilinde yazılan, ses ve görüntünün bir arada bulunduğu programlardır. Ortalama olarak televizyonda ana haber bültenleri 30- 50 dakika, ara haber bültenleri ise 10- 15 dakika olarak tasarlanmaktadır. Doğru cevap B’dir.
6.Soru
"Bir siyasi parti başkanının yaptığı basın toplantısında söylediğinin değil de giydiği takım elbisenin kumaşının ve markasının öne çıkarılması" aşağıdakilerden hangisine örnektir?
Yerel spot haber öyküleri |
Arka plan bilgi aktarımı |
Kişiselleştirme |
Magazin haberi |
İçeriği magazinleştirilmiş haber |
Haber içeriğinin magazinleştirilmesi ise habere konu olan olaydaki asıl unsurun bir yana bırakılarak, ikincil ve belki üçüncül önemdeki unsurların öne çıkarılmasına karşılık gelir. Siyasal, ekonomik ya da toplumsal nitelikli ciddi haber konularının, haberdeki daha az önemdeki unsurların öne çıkarılarak eğlenceli bir şekilde sunulması bu şekilde tanımlanır. Örneğin, bir siyasi parti başkanının yaptığı basın toplantısında söylediğinin değil de giydiği takım elbisenin kumaşının ve markasının öne çıkarılması, “haberi magazinleştirme çabası” olarak yorumlanır.
7.Soru
“Belli bir dönemde, belli insan topluluklarınca benimsenmiş, bireylerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen geleneksel davranış kurallarıdır. Yanlış ve doğru, iyi ve kötü, erdem ve kusur ile yaptıklarımızı ve yaptıklarımızın sonuçlarını değerlendirmeyle ilgilidir.” ifadesi aşağıdakilerden hangisini açıklamaktadır?
Yararcı ahlak anlayışı |
Ödevci ahlak anlayışı |
Hukuk |
Etik |
Ahlak |
Belli bir dönemde, belli insan topluluklarınca benimsenmiş, bireylerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen geleneksel davranış kurallarıdır. Yanlış ve doğru, iyi ve kötü, erdem ve kusur ile yaptıklarımızı ve yaptıklarımızın sonuçlarını değerlendirme, ahlak kavramını açıklamaktadır.
8.Soru
Televizyon Haber bültenleri ile ilgili verilen genel bilgilerden hangisi yanlıştır?
İlk haber en önemli haberdir. |
Ana haber sabah, öğlen ve akşam (07.00-13.00-19.00 gibi) saatlerinde 5-10 dk arası yayınlanır. |
Görüntü ve ses eş zamanlı iletilir. |
Görüntü, haberi tamamlayan en önemli unsurdur. |
Kısa, anlaşılır ve basit cümleler üzerine kurulu anlatım tercih edilmektedir. |
Radyoda ana haber bültenleri genellikle sabah, öğlen ve akşam (07.00-13.00-19.00 gibi) saatlerinde 5-10 dakika arasında sunulmaktadır. Ara haber bültenleri ise genellikle her saat başında ve 3-5 dakika arasında özet olarak verilmektedir.
9.Soru
Gazetecilik anlamında kabul edilen ilk röportaj yazısı hangisidir?
Seyahatname |
Mirat-ül Memalik |
Acaib-ül Letaif |
Diyorlar ki |
Ceride-i Havadis yazıları |
Gazetecilik anlamında ilk röportaj yazıları, 1840’da William Churchill tarafından yayımlanmaya başlayan Ceride-i Havadis’te yer almıştır. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında yer almaz?
Haber cümleleri kısa ve kolay anlaşılır olmalıdır. |
Muhabir kendi fikirleri ve yorumunu da okuyucuya aktarmalıdır. |
Argo sözcüklerin kullanımından kesinlikle kaçınılmalıdır. |
Kullanılan yabancı sözcüklerin açıklamasına yer verilmelidir. |
Somut anlatımlar tercih edilmelidir. |
Haber metninin nesnel ve objektif olması gerekmektedir. Muhabir haber-yorum ayrımını iyi yapmalı, haber metnine kendi görüş ve yorumlarını dahil etmemelidir.
11.Soru
İsveççe kökenli ombudsmanlık sözcüğünün karşılığı nedir?
Etik kurallar |
Haber değercisi |
Yazı editörü |
Yazım danışmanı |
Vatandaş koruyucusu |
Bir başka “öz denetim” kurumu ise “ombudsmanlık” olarak anılır. “Vatandaş koruyucusu” karşılığındaki bu sözcük, İsveççe kökenlidir. İsveç örneğinden yola çıkarak, ABD’de uygulama alanı bulan basındaki ombudsmanın görevi, okuyuculardan gelen yayın içeriklerine ilişkin şikâyetleri, yayın organının yetkililerine bildirmek ve bunların tekrarlanmasını önlemektir. Eş deyişle çalıştığı gazetenin gözlemciliğini ve eleştirmenliğini yapmaktır. Bu uygulama ilk kez Lousville Courrier Journal ve Louisville Times’ta (ABD) gerçekleştirilmiştir.
12.Soru
Haberin odak noktası aşağıdakilerden hangisine göre belirlenir?
Haber değerine göre |
Haberin zamanına göre |
Haber yerine göre |
Haberin yapısına göre |
Haber uzunluğuna göre |
Yaşanan her olay haber yapılmaz; çünkü her olay haber değeri taşımaz. Olayın ne zaman meydana geldiği, nerede meydana geldiği, kaç kişiyi ilgilendirdiği, ilginçliği, nadirliği, heyecanlılığı, kuşkululuğu, garipliği, zıtlığı, yenilik ya da tazeliği gibi çeşitli unsurlar “haber değerleri” olarak anılır. Bir olay bu unsurlardan ne kadarına, hangi ölçüde sahipse o olayın haberinin de “değerli” bulunduğu söylenebilir. Meydana gelen olayda bu haber değerlerinden hangisi daha ön planda ise haber, o nokta üzerine odaklanır ve odaklanılan haber değerine “haberin odak noktası” adı verilir. Olayı haber yapan en önemli şey, odak noktasıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yalnızca içeriğin üretim, dağıtım ve tüketiminde yeni yollar sunan teknolojik bir olgu olmadığı, aynı zamanda medya ekonomisiyle ve düzenleyici yapılarla yakın ilişki içinde olduğunu tanımlamaktadır?
Yöndeşme |
Hipermetin |
Doğrusal olmayan yapı |
Çoklu ortam |
İsteğe göre kişiselleştirmek |
Yöndeşme: Yöndeşme (convergence), yalnızca içeriğin üretim, dağıtım ve tüketiminde yeni yollar sunan teknolojik bir olgu olmadığı, aynı zamanda medya ekonomisiyle ve düzenleyici yapılarla yakın ilişki içinde olduğunu tanımlamaktadır. Yöndeşme, yeni bir medya manzarasının ortaya çıkmasının temelinde yer alan teknolojik, düzenleyici ve endüstriyel değişimlerle; politik ve sosyo-kültürel bağlamdaki değişimlerin birleşiminin bir sonucudur.
14.Soru
1938'deki yasayla kurulan meslek haysiyet divanlarının kaldırılma gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?
Batılı ülkelerde benzeri bulunmaması |
Ödenek ayrılamaması |
Dönemin siyasi koşulları |
Basın Ahlak Yasası ile çatışması |
İşlevini yerine getirememesi |
Türk basın tarihinde ise ilk gazete olan Takvim-i Vekayi’nin (1831) yayımlanmasıyla birlikte başlayan baskı, sansür ya da denetim tartışması, ilerleyen yıllar içerisinde artarak devam etmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra 1935’te 1.Basın Kongresi toplanmış, 1938’de yasayla Basın Birliği kurulmuştur.
Aynı yasayla meslek haysiyet divanları da oluşturulmuş, ancak 1946’da “Batılı ülkelerde benzeri bulunmadığı gerekçesiyle” kaldırılmıştır. Bu süreç içerisinde aynı yıl Ankara, İstanbul ve İzmir’de gönüllü meslek örgütleri olarak gazeteciler cemiyetleri kurulmuştur.
15.Soru
Spor ve hava durumu haberlerinin genellikle ayrı bir şekilde farklı bir sunucu tarafından verilmesi televizyon haber bülteninin hangi özelliği ile ilgilidir?
Görsel olması |
Dramatik bir bütünlük gerektirmesi |
Hızlılık ve tazelik |
Yaratıcılık ve ekip çalışması |
Yorum bölümlerinin olabilmesi |
Spor ve hava durumu haberleri genellikle ayrı bir şekilde farklı bir sunucu tarafından verilir. Dolayısıyla, televizyon haberciliğinde daha fazla yaratıcılık ve ekip çalışması gerekmektedir.
16.Soru
“Basın meslek ahlakı” alanındaki ilk yazılı metin kaç yılında yayımlanmıştır?
1900 |
1915 |
1918 |
1923 |
1933 |
“Basın meslek ahlakı” ya da basın etiğinin, Batı dünyasında görece özgür biçimde çalışan gazetecilerin artan çeşitli baskılara karşı kendilerini ve mesleklerini korumak, okurun güvenini kazanmak ve korumak amacıyla uymaya söz verdikleri kurallar olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Amerikan Gazete Editörleri Derneği’nin 1923 yılında yayımladığı ilk ilkeler dizisi, bu alandaki ilk yazılı metindir. Geçmişte ve günümüzde bazı ülkelerde bu ilkeler; kural ya da etik kodlar, deontoloji, ahlak ilkeleri gibi çeşitli adlar altında, pek çok basın örgütü (cemiyet, dernek, sendika, konsey vs.) ya da yayın kuruluşunun kendisi tarafından belirlenmiş ve ilan edilmiştir. Bazı ülkelerde ise bunlar, siyasal iktidarlar tarafından kanunlar, kararnameler ya da yönetmelikler çerçevesinde zorunlu olarak kabul ettirilmiştir. Bilinen ilk yazılı basın ahlak yasası 1900’lerin başında İsveç’te kaleme alınmıştır (Girgin, 2000). Ardından pek çok ülkede benzer yasaların çıkarıldığı görülmektedir.
17.Soru
“Tashih” sözcüğünün kökeni hangi dildir?
Arapça |
Farsça |
Fransızca |
İbranice |
Osmanlıca |
Arapça kökenli “tashih” sözcüğü, “düzeltme, düzelti” anlamına gelmektedir. Doğru cevap A’dır.
18.Soru
I.Haber bülteni, program jeneriği ile başlar.
II.Bültende, ilk haber en önemli haberdir.
III.Asıl olan hızlılık ve tazeliktir.
Yukarıdakilerden hangisi\hangileri televizyon haber bülteni özelliklerdendir?
I,II |
I,II,III |
I,III |
Yalnız I |
Yalnız II |
Haber bülteni, program jeneriği ile başlar.
Bültende, ilk haber en önemli haberdir.
Asıl olan hızlılık ve tazeliktir.
19.Soru
Felsefeye “ödev ahlakı” kavramını kazandıran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Immanuel Kant |
Rene Descartes |
Sokrates |
Francis Bacon |
John Locke |
Felsefeye “ödev ahlakı” kavramını Alman düşünür Immanuel Kant (1724-1804) kazandırmıştır. Kimi eserlerde “görevci ahlak anlayışı” da denilmektedir. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
Gazetecilikte bir "öz denetim" kurumu olan "ombudsmanlık" ilk kez hangi ülkede gerçekleştirilmiştir?
Fransa |
ABD |
Almanya |
Danimarka |
Türkiye |
"Ombudsmanlık" uygulaması ilk kez Lousville Courrier Journal ve Louisville Times’ta (ABD) gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ