Halk Edebiyatına Giriş 1 Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
1975 yılında yayımlanan, Elazığ'dan sözlü kaynaklardan derlenen 70 masal metni üzerine V. Propp tarafından geliştirilen yönteme göre bir tahlil çalışması yapılan ve Halkbilimi açısından son derece önemli bir eser olan Elazığ Masalları (Metin-İnceleme) kime aittir?
Umay Günay |
Bilge Seyidoğlu |
Saim Sakaoğlu |
Pertev Naili Boratav |
Ziya Gökalp |
Umay Günay
2.Soru
En eski Türk bilmecelerini içeren eser aşağıdakilerden hangisidir?
Dîvânu Lugati't-Türk
|
Codex Cumanicus
|
Kutadgu Bilig
|
Orhun Kitabeleri
|
Divan-ı Hikmet
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, söz canbazlı ile âşıkların icra ettiği tekerlemeler arasındaki farklardan biri değildir?
Aşık tekerlemeleri hayal ürünü unsur ve tasarımları öne çıkarır.
|
Söz canbazlığı güldürme ve eğlendirme işlevine sahiptir.
|
Aşık tekerlemeleri şiir biçimindedir.
|
Söz canbazlığı başlı başına bir söz oyunudur.
|
Söz canbazlığında icracılar sıradan insanlar olabilmektedir.
|
4.Soru
Halk hikayesi, Türk sözlü edebiyat geleneğinde kaçıncı yüzyıldan sonra görülmeye başlamıştır?
XIV
|
XV
|
XVI
|
XVII
|
XVIII
|
5.Soru
“Teknede hamur/ Bahçede çamur/ Ver Allahım ver/ Sicim gibi yağmur” tekerlemesi çeşitleri bakımından aşağıdakilerden hangi gruba aittir?
Masal Tekerlemeleri
|
Oyun Tekerlemeleri
|
Âşıkların Söyledikleri Tekerlemeli Şiirler
|
Tören Tekerlemeleri
|
Yanıltmacalar
|
6.Soru
Türk masal kahramanlarının masal içerisinde konumlandırılması genelde neye göre yapılmıştır?
Aşık ile maşukun hikayesi |
Doğa üstü güçlerin kullanımı |
Kahramanların mutlaka Türk olması |
Kahramanların kurnazlığı |
İyi ile kötünün savaşı |
Türk Masal Kahramanlarının Özellikleri: Masallarda olumlu olduğu düşünülen ve yaşatılması istenilen değerler yüceltilir, olumsuz bulunan ve onaylanmayan davranışlar da kötülenir. Bu amaca yönelik olarak da, yaşatılmak istenilen, yüceltilen değerler belirli kahramanlarda yaşatılır. Buna bağlı olarak masallarda iyi tipler ortaya çıkar. Bu iyi masal tipleri idealleştirilerek toplumda benimsenen ve herkes tarafından alkışlanan kişilik özellikleri kazanırlar. Masallarda, olumsuz bulunan, onaylanmayan ve kötülenen düşünce ve davranışlar da kötü tiplerle anlatılır. Kötü masal tipleri, iyi masal kahramanı tiplerinin iyiliklerini iyice ortaya çıkaracak şekilde karşıtlık veya zıtlıklar sağlarlar. Böylece iyi ile kötünün rekabetini ve mücadelesini ortaya koyarlar.
7.Soru
Halkbiliminde olağanüstü varlıklarla görme, dokunma, hissetme ve konuşma yollarından biriyle kurulan iletişime dair kişisel hatıralara ne ad verilir?
Dogma |
Kült |
Epik Destan |
Memorat |
Mit |
Memorat
8.Soru
Epik destandan halk hikâyeciliğine geçiş dönemi eseri hangisidir?
Dede Korkut Hikâyeleri |
Âşık Garip |
Kerem ile Aslı |
Leyla ile Mecnun |
Aşık faslı |
Epik destandan halk hikâyeciliğine geçiş dönemi eseri kabul edilen Dede Korkut Hikâyeleri Türk edebiyatında bu türün en eski örneklerinden sayılmaktadır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk halk hikâyelerinin ana konularından biri sayılmaz?
Mitolojik hikâyeler |
Kahramanlık hikâyeleri |
Dinî-hamâsî hikâyeler |
Dinî-içtimai hikayeler |
Aşk hikâyeleri |
Mitolojik hikâyeler
10.Soru
Masal kelimesinin anlamsal olarak hangi kelimeden geldiği düşünülmektedir?
Öğüt |
Övgü |
Destan |
Macera |
Güven |
Masal kelimesinin Türkçeye, halk dilinde yaygın olarak “öğüt” anlamındaki Arapça “mesel” kelimesinin anlam ve söyleyiş değişikliğine uğramasıyla geçtiği yaygın olarak kabul edilmektedir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi masal tekerlemesinin bir parçasıdır?
Kartal kalkar dal sarkar.
|
Ben bir yalan uydurdum,duma duma dum.
|
Az gittik, uz gittik, dere tepe düz gittik.
|
Sarımsağı sarımsaklasak da mı saklasak.
|
Üç tas has hoşaf.
|
12.Soru
Mitlerin, yaşadıkları kültürlerde “gerçek hikâye” olduğuna inanınılır. Bu tür toplumlarda mitler ile aşağıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
I-Mit, tanrısal ve olağanüstü varlıkların eylemlerinin öyküsüdür.
II-Mitlerde anlatılan bu öykü, kesinlikle gerçek ve kutsal olarak kabul edilir.
III- Mit, her zaman için bir “yaratılış” ve “köken”le ilgilidir. Bir şeyin nasıl hayata geçtiği ya da bir davranışın, bir kurumun, bir çalışma biçiminin nasıl yaratılmış olduğunu anlatır.
IV- Hem gerçek hem de kutsal kabul edilen bir öykünün anlattıkları, onlara gerçek ve kutsal olarak inananlar taraf›ndan bir model olarak düşünülür.
I-II-III |
II-III-IV |
I-III-IV |
I-II-IV |
I-II-III-IV |
Mitlerin, yaşadıkları kültürlerde “gerçek hikâye” olduğuna inanılır. Bu tür toplumlarda mitler şu yapısal özellikleri gösterirler: 1) Mit, tanrısal ve olağanüstü varlıkların eylemlerinin öyküsüdür. 2) Mitlerde anlatılan bu öykü, kesinlikle gerçek ve kutsal olarak kabul edilir. 3) Mit, her zaman için bir “yaratılış” ve “köken”le ilgilidir. Bir şeyin nasıl hayata geçtiği ya da bir davranışın, bir kurumun, bir çalışma biçiminin nasıl yaratılmış olduğunu anlatır. Bu nedenle de mitler, insana özgü her anlamlı eylemin örnek tiplerini oluşturur. 4) Hem gerçek hem de kutsal kabul edilen bir öykünün anlattıkları, onlara gerçek ve kutsal olarak inananlar tarafından bir model olarak düşünülür. Dahası gerçek ve kutsal olan bu inanş ve davranış biçimleri “sosyal bir ferman” niteliğine bürünerek o sosyal ve toplumsal yapıdaki davranış ve düşünüş biçimlerini etkileyip yönlendirici bir konuma yükselir.
13.Soru
Aile, soy, boy gibi kültürel süreklilik veya benzerliklere sahip toplulukların üstünde onları ortak bir kader, tasa, sevinç, kıvanç, ülkü,ilke ve yasa etrafında birleştiren kahramanların başkalarının veya hayatlarının hikâyesi aşağıdakilerden hangisidir?
Mitoloji |
Mit |
Animizim |
Epik Destan |
Memorat |
Epik destanlar bir yönüyle aile, soy, boy gibi kültürel süreklilik veya benzerliklere sahip toplulukların üstünde onları ortak bir kader, tasa, sevinç, kıvanç, ülkü,ilke ve yasa etrafında birleştiren kahramanların başarılarının veya hayatlarının hikâyesidir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi halk edebiyatı sözlü kültür ortamı için söylenemez?
Kahramanlar veya kişiler olağanüstü tanrısal varlıklardır.
|
Anlatan ve dinleyenler olmak üzere yüz yüze ilişki söz konusudur.
|
İki tarafın geleneksel anlatılar yoluyla kurduğu bir iletişim söz konudur.
|
Teatral bir biçimde ortaya koyup sergilenir.
|
Eğer anlatıcı profesyonelse dinleyici para, bahşiş gibi yollarla beğenisini pekiştirebilir.
|
15.Soru
Herhangi bir türle ilişkili olmaksızın tek başlarına gelenekte yaşayan tekerlemelere ne ad verilir?
Bağımsız Söz Cambazlığı Tekerlemeleri |
Aşıkların Söyledikleri Tekerlemeli Şiirler |
Tören Tekerlemeleri |
Oyun Tekerlemeleri |
Karagöz-Hacivat Tekerlemeleri |
Bağımsız Söz Cambazlığı Tekerlemeleri
16.Soru
Canlıların sınıflandırılması ve bu sınıflandırılmada kullanılan kural ve prensipler aşağıdakilerden hangisidir?
Muhammes
|
Müseddes
|
Manzum
|
Taksonomi
|
Mensur
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir edebî tür olması ve "gerçek olduğuna inanılmaması gerekliliği" bakımından diğerlerinden ayrılır?
Folktale |
Memorat |
Efsane |
Epik Destan |
Mit |
İnsanlık tarihinin erken dönemlerinde mitler, memoratlar, efsaneler ve epik destanlar gerçek olduklarına inanılan türler olarak birbirinin ardı sıra ortaya çıkmışlardır. Bu sözlü edebiyat türlerinin tamamının ortak paydası “gerçek olduklarına inanılması”dır. Tamamen “inanç” faktörüne dayalı bu türlerden sonra, bir edebî tür belirleyici özellik olan “gerçek olduğuna inanılmaması” gereken anlatılar ortaya çıkmıştır. Edebî tür belirleyici özelliği “gerçek olduğuna inanılmaması” olan ve kalıplaşmış bir anlatım tekniğiyle anlatılan bu anlatılara “masal” (folktale) adı verilir.
Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.
18.Soru
"Olağanüstü varlıklarla görme, dokunma, hissetme ve konuşma yollarından biriyle kurulan iletişime dair kişisel hatıralardır." Verilen tanım aşağıdakilerden hangisine aittir?
Memorat |
Epik Destan |
Mit |
Mitoloji |
Efsane |
Memorat: Olağanüstü varlıklarla görme, dokunma, hissetme ve konuşma yollarından biriyle kurulan iletişime dair kişisel hatıralardır. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Canlıların sınıflandırılması ve bu sınıflandırılmada kullanılan kural ve prensibe ne ad verilir?
Maksonomi
|
Patsonomi
|
Diacronomi
|
Matanomi
|
Taksonomi
|
20.Soru
Düşündüklerimizin hiçbirini ne yazık ki gerçekleştiremedik, tasarladıklarımızı uygulama alanına bir türlü geçiremedik. Yukarıdaki cümlenin anlamını karşılayan deyim aşağıdakilerden hangisidir?
Yaş tongaya basmamak
|
Elde avuçta ne varsa tüketmek
|
Eşeği sağlam kazığa bağlamak
|
Evdeki hesap çarşıya uymaz
|
Yol yordam bilmemek
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ