Halk Edebiyatına Giriş 2 Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ritüel oyunlardandır?
Cemalcık oyunu |
Keloğlan oyunu |
Göçebe oyunu |
İstiklal savaşı oyunu |
Ali ve Fatoş oyunu |
Cemalcik oyunu: ritüel oyunların bitki kültürüne bağlı oyunlarındandır. Keloğlan oyunu: masallara bağlı oyunlardandır. Göçebe oyunu: destanlara veya âşıkların hayatlarına bağlı oyunlar. İstiklal savaşı oyunu: tarihi olaylara bağlı oyunlardan dır. Ali ve Fatoş oyunu: samıt veya lal oyunu.
2.Soru
Türk sözlü edebiyatında yer almakta olan ve Türk sözlü edebiyatının doğrudan doğruya seyretmek amacıyla bir gösteri olarak hazırlanan seyirlik türleri aşağıdakilerden hangisidir?
Köy seyirlik oyunları |
Kukla |
Orta oyunu |
Meddah |
Hepsi |
Türk sözlü edebiyatının doğrudan doğruya seyretmek amacıyla bir gösteri olarak hazırlanan, geleneksel ürünlerinin oluşturulduğu sosyo-kültürel ve edebî geleneklere seyirlik türler adı verilmektedir. Seyirlik türler; halk hayatını hareketli hâle getirerek eğlenmek ve halkın kendi yaşantısı üzerinde düşünmesini sağlamak amacıyla ortaya çıkarılmış dram sanatı gelenekleridir. Seyirlik türlerin hepsi birer gösteridir. Biraz da bu nedenle, Türk Halk Edebiyatı çalışmalarında seyirlik türler yaygın olarak “Halk Tiyatrosu” adıyla bilinir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi köy seyirlik oyunlarının kökenleri ve taşıdıkları konusal özelliklerine bağlı olarak yapılmış sınırlandırmasında yer alır?
Sportif oyunlar
|
Gelecek kaygısı oyunları
|
Politik oyunlar
|
Hayvan kültüne bağlı oyunlar
|
Askerlik oyunları
|
4.Soru
Karagöz oyununda deriler üzerine kalıplar yardımıyla tasvirler çizilmesine yardımcı olan sivri uçlu bıçağa ne ad verilir?
Tablalı
|
Muslu
|
Nevrekân
|
Eğinli
|
Kalyon
|
5.Soru
Av ve ürün bolluğu sağlamaya yönelik amaçlarla yapılan büyüsel törenler, mevsim ve yıl dönümü ayinlerinde doğa ve doğa güçlerinin taklidi yoluyla mimetik öge doğmuştur.
Yukarıdaki öncülde bahsi geçen mimetik teriminin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Mimiklerle yapılan hareket, tavır. |
Duyguları, düşünceleri belirtecek biçimde, yüz kaslarının kasılmasıyla bakış ve yüz çizgilerinde oluşan değişikliklerden doğan yüz anlatımının bütünü. |
Sahnede oynanmak üzere yazılmış, konuşmalar ve devinimlerle gelişen, karşıt oluşların çatışmasıyla sonuçlanan oyun, yapıt |
Her yönden, belli bir örneğe benzemeye çalışma. |
Dramatik türleri seyirciler önünde, sahnede oynama eylemi ve sanatı. |
Mimetik mimiklerle yapılan hareket, tavırdır.
6.Soru
Yaygın bilimsel kabüllere göre ezgiler veya Eski Türkçedeki söylenilişiyle “..........,” milletlerin mitolojik döneminde sözlerden önce oluşturulmaya başlanılmış kültürel yaratmalarıdır. Çeşitli duyguları dışa vurmaya yönelik bir kültürel araç ve gereç olarak ezgiler, zamanla çeşitlenmiş ayinler ya da törenlerde bir örnek üzere kalıplaşarak geleneksel havaları, bunların icra bağlamlarını ve anlatım tutumlarını oluşturmuşlardır.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Küy |
Psişik |
Töz |
Nahşa |
Şar |
Yaygın bilimsel kabüllere göre ezgiler veya Eski Türkçedeki söylenilişiyle “küyler,” milletlerin mitolojik döneminde sözlerden önce oluşturulmaya başlanılmış
kültürel yaratmalarıdır. Çeşitli duyguları dışavurmaya yönelik bir kültürel araç ve
gereç olarak ezgiler, zamanla çeşitlenmiş ayinler ya da törenlerde bir örnek üzere
kalıplaşarak geleneksel havaları, bunların icra bağlamlarını ve anlatım tutumlarını oluşturmuşlardır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk meddah geleneğinin icralarında anlatım ve gösterilerinde kalıplaşmış bölümlerden birisi değildir?
Methiye |
Başlangıç |
Açıklama |
Senaryo |
Bitiş |
Türk meddah geleneğinin icralarında anlatım ve gösteriler “Başlangıç”, “Açıklama”, “Senaryo” ve “Bitiş” gibi kalıplaşmış bölümlerden meydana gelmektedir.
8.Soru
Yapımında en çok kullanılan malzemenin ahşap olduğu ve yapımında hem yumuşak, hafif hem de dayanıklı olan ıhlamur gibi ağaçların kullanıldığı kukla hangisidir?
Iskemle kuklası |
İpli kukla |
Araba kuklası |
Dev kuklası |
Canlı kukla |
Araba Kuklası: Araba kuklası çok yaygın olarak bilinen bir kukla türüdür. Araba kuklasında kuklayı oynatan kişi arabanın dibine gizlenip, arabanın üzerindeki büyük boy kuklaları sopa ile oynatır. ipli Kukla: ipli kuklanın yapımında en çok kullanılan malzeme ahşaptır. ipli kukla yapımında hem yumuşak ve hafif hem de dayanıklı olan ıhlamur gibi ağaçlar kullanılır. iskemle Kuklası: Göğüslerinden yatay biçiminde bir ip geçirilen bu kuklalar gayda ve benzeri çalgıların eşliğinde aşağıdan ipleri çekilmek suretiyle oynatılırlar. Canlı Kukla: Anadolu’da köylerde çeşitli adlar altında oynatılan bir kukla da “canlı kukla”dır. Bu oyunda aslında kukla yoktur. Dev Kuklası: Bu kukla türü hazırlanan kuklaların çok büyük olması nedeniyle “dev kuklası” olarak adlandırılır.
9.Soru
XIX. Yüzyılın sonunda İstanbul’daki bir etkileşimlere uğrayan “kukla”ya Anadolu’da verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Korçak |
Hemecik |
Bebek |
Çömçe gelin |
Hepsi |
Türk kukla geleneği XIX. yüzyılı yarısından itibaren İstanbul’a gelen İngiliz ve İtalyan kuklacılardan etkilenmeye başlamıştır İlk olarak 1882’de İstanbul’a gelen İngiliz kuklacı Thomas Holden’in farklı bir teknikle oynattığı “ipli kukla” daha sonraları “Holden kuklası” adıyla anılması bu tür etkilenmelerdendir. Bu bağlamda, kukla, XIX. yüzyılın sonunda batı tiyatrosu, yerli orta oyunu ve tulûat (doğaçlama) tiyatrosunun karışımından oluşmuş minyatür seyirlik bir oyun niteliğine dönüşmüştür. İstanbul’daki bu tür etkileşimlere karşılık Anadolu’da halk arasında değişik isimler verilip geleneksel tekniklerle oynatılmaya devam edilmiştir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hayvan kültürüne bağlı oyunlardandır?
Ali ve Fatoş oyunu |
Kartal oyunu |
Göçebe oyunu |
Keloğlan oyunu |
Saya gezme oyunu |
Keloğlan oyunu: masallara bağlı oyunlardandır. Göçebe oyunu: destanlara veya âşıkların hayatlarına bağlı oyunlar. Saya gezme oyunu: hayvan kültürüne bağlı oyunlardan dır. Ali ve Fatoş oyunu: samıt veya lal oyunu. Kartal oyunu: hayvanları taklid edici oyunlar.
11.Soru
Mânilerden birkaçı (2’den 5’e kadar mâni) arka arkaya getirilerek hangi nazım şekli oluşturulur?
Türkü.
|
Koşma.
|
Varsağı.
|
Semai.
|
Ninni.
|
12.Soru
Türk Halk Edebiyatında aşağıdakilerden hangisi bir söylemelik tür değildir?
Mani |
Ninni |
Mersiye |
Ağıt |
Türkü |
Tören ve tören dışı geleneksel icra ortamlarında, icracı tarafından dinleyicilere “söyleme” etkinliğine dayalı olarak meydana getirilen sözlü edebiyat yaratmalarına “söylemelik türler” adı verilmektedir. Türk Halk Edebiyatının söylemelik türleri ise türküler, ağıtlar, mâniler ve ninnilerdir. Mersiye ise bir divan edebiyatı türüdür.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi seyirlik köylü oyunlarının genel özelliklerinden biri değildir?
Belirli metinleri yoktur.
|
Belirli günlerde köy çevrelerinde yapılan gösteri ve eğlencelerdir.
|
Köylülerce uzun kış aylarında, özellikle düğünlerde, bayramlarda oynanır.
|
Köylüler tarafından geleneksel bir takım tiyatro kuralları takip edilerek yapılır.
|
Köylerde oynanan seyirlik oyunlarının oyuncuları (aktörleri) oyunculuğu meslek edinen kişilerdir.
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi köy seyirlik oyunlarının kökenlerine ve taşıdıkları konusal özelliklere bağlı olarak sınıflandırıldığı din dışı oyunlar arasında değildir?
Günlük hayattan alınan oyunlar |
Yörenin ileri gelenleri ile ilgili oyunlar |
Masallara bağlı oyunlar |
Destanlara veya aşıkların hayatlarına bağlı oyunlar |
Hayvanları taklit edici oyunlar |
Köy seyirlik oyunlarının kökenlerine ve taşıdıkları konusal özelliklere bağlı olarak sınıflandırıldığı din dışı oyunlar; Günlük hayattan alınan oyunlar, Masallara bağlı oyunlar, Destanlara veya aşıkların hayatlarına bağlı oyunlar, Hayvanları taklit edici oyunlar, Samıt veya lâl oyunu, Tarihi olaylara bağlı oyunlardır.
15.Soru
Türkiye Türkleri tarafından Anadolu ve Rumeli ağızlarında“mâna”, “me’ani”, “hoyrat”, diğer Türk topluluklarında da “bayatı”, “mahnı”, “hoyrat”, “aytipa”, “aytıspa”, “kayım öleñ”, “ülenek”, “çinig”, “çink”, “şın”, “aşule”, “tahpak” gibi adlar verilen anonim nazım türü hangidir?
Türkü |
Ninni |
Mersiye |
Ağıt |
Mani |
Mani, tıpkı destan ve hatta koşma gibi bir nazım biçimi olmasının yanı sıra anonim Türk halk şiirinde yer alan konu bakımından sınırsız ve geleneksel olarak kalıplaşmış ezgilerle söylenen ve kendine has özellikleri olan ve bağımsız bir edebî türdür. Türkiye Türkleri tarafından Anadolu ve Rumeli ağızlarında “mâni” ye, “mâna”, “me’ani”, “hoyrat”, “karşı-beri” denildiği görülürken diğer Türk topluluklarında da “bayatı”, “mahnı”, “hoyrat”, “aytipa”, “aytıspa”, “kayım öleñ”,
“ülenek”, “çinik”, “çinig”, “çink”, “ş›n”, “mane”, “koşuk”, “aşule”, “tört sap”, “tahpak” gibi adlar verilmektedir.
16.Soru
“Türküler, dörtlük, bent ve kavuştaklarının sıralanışı bakımından çok farklı özelliklerde olabilir” tanımı türkülerin hangi özelliklerine göre sınıflanmasını ifade eder?
Usullü ezgilere sahip olmalarına göre |
Usulsüz ezgilere sahip olmalarına göre |
Yapılarına göre |
Konularına göre |
Ezgilerine göre |
“Yapılarına göre türküler” kavramı soru kökünde verilen tanımın karşılığıdır.
17.Soru
Türküler konularına göre sınıflandığında aşağıdakilerden hangisi bu sınıflama içinde yer almaz?
Bozlak Türküleri |
Mizahi Türküler |
Eşkıya Türküleri |
Esnaf Türküleri |
Çoban Türküleri |
“Bozlak” türküleri ezgilerine göre sınıfladığımızda bir alt grup olarak sınıflanabilirler. Konularına göre sınıflama kapsamında sayılamazlar
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orta Oyununun bölümlerinden biridir?
Selamlama
|
Tartışma
|
Fasıl
|
Zuhuri
|
Uğurlama
|
19.Soru
Türkiye Türkçesindeki “.........” sözcüğüyle ifade edilen bu kavram ve olgu, Azerbaycan Türkçesinde “laylay”, “Çuvaş Türkçesinde “nenne”, Kazak Türkçesinde “eldiy”, “besik jırı”, Kerkük Türkçesinde “leyle” ve “hüvdi”, Kırım Türkçesinde “ayya”, Kırgız Türkçesinde “alday-alday”, Özbek Türkçesinde “allö”, Tatar Türkçesinde “bişik cırı”, “bölü cırı”, Uygur Türkçesinde “allay” sözleriyle ifade edilmektedir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Şarkı |
Ağıt |
Mani |
Ninni |
Türkü |
Türkiye Türkçesindeki “ninni” sözcüğüyle ifade edilen bu kavram ve olgu,
Azerbaycan Türkçesinde “laylay”, “Çuvaş Türkçesinde “nenne”, Kazak Türkçesinde “eldiy”, “besik jırı”, Kerkük Türkçesinde “leyle” ve “hüvdi”, Kırım Türkçesinde
“ayya”, Kırgız Türkçesinde “alday-alday”, Özbek Türkçesinde “allö”, Tatar Türkçesinde “bişik cırı”, “bölü cırı”, Uygur Türkçesinde “allay” sözleriyle ifade edilmektedir
20.Soru
Oyuncuların meydana girip çıktıkları bölüm?
Sandık odası |
Kapı |
Çalgıcıların yeri |
Dükkân |
Yenidünya |
Sandık Odası (Pusat Odası): Oyuncuların kostümlerinin bulunduğu ve giyinip soyundukları çadır ya da perdeyle kapatılmış bir yer. Kapı: Oyuncuların meydana girip çıktıkları kısım. Çalgıcıların Yeri: Orta oyununda genellikle zurna ve çifte-nara gibi müzik aletlerini çalan müzisyenlerin oturduğu yer. Dükkan: Neredeyse bütün oyunlarda “Pişekâr”ın yardımıyla bir işe başlayan “Kavuklu”nun dükkan olarak kullandığı 70 cm yüksekliğinde iki kanatlı bir paravana. Yenidünya: Oyuna göre ev, hamam gibi mekânlar olarak kullanılan yaklaşık 1,5 m yüksekliğinde tahtadan yapılmış 2-4 kanatlı kafes veya paravanadır. Yenidünya’nın içinde 2-3 tane iskemle vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ