Halk Edebiyatına Giriş 2 Final 6. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

“Âşıklık geleneğinde bazı âşıklar maddi aşktan manevi aşka geçerken, saz çalıp söylemeye başlarken ilahî aracılarla yani bir mürşidin, bir pirin veya Hızır’ın rüyasına girmesiyle, âşık olup saz çalmaya başladıklarını söylerler. Halk inançlarına göre bunlar ilahî ilhama sahiptirler bu nedenle de “badeli” veya “Hak âşığı” diye adlandırılırlar. Hızır, İlyas veya pirlerden birisi bazen uyanıkken çoğunlukla uyurken âşığın rüyasına girer ve “kudret gülü” denilen kollarıyla âşığa uzattığı “bade”yi âşığa içirir.”
Âşıklık geleneğindeki bu inanışın temelinde, aşağıdaki görüşlerin hangisi yatmaktadır?


Ulu kişilerin doğaüstü yetenekleri vardır.

Rüya görmek âşıklar için oldukça önemlidir.

Sanatsal yeteneğin ilahî bir temeli vardır.

Âşığın bade içmesi ilham gelmesine yardımcı olur.

Bir âşık sazını iyi icra etmek zorundadır


2.Soru

İnsanla hayvan ve bitkiler arasında bir akrabalık ilişkisi olduğuna dair inanç aşağıdakilerden hangisidir?


şamanizm

totemizm

animizm

Maniheizm

Budizm


3.Soru

I.Bireyleri ve toplumunu, kötü ruhların etki ve eylemlerinden koruyan, hastalıkları iyi edebilen, Gök Tanrı’yla ve Erlik adlı yeraltında yaşayan kötülük ruhuyla görüşüp anlaşabilen, ata ruhları ve Tanrı’nın verdiği yeteneklerle olağanüstü özelliklere sahip olduğuna inanılan kişi.
II. İnsanla hayvan ve bitkiler arasında bir akrabalık ilişkisi olduğuna dair inanç.
III. Büyü ve durugörüye dayalı ve tek tanrılı olabilen bir kabile dini.
Yukarıdaki öncüllerde verilen tanımlar sırasıyla aşağıdakilerden hangisine aittir?


I. Şaman II. Totemizm III. Şamanizm

I. Otacı II. Totemizm III. Şamanizm

I. Kam II. Şamanizm III. Totemizm

I. Şaman II. Şamanizm III. Totemizm

I. Baksı II. Totemizm III. Şamanizm


4.Soru

Özel bir törenle bir şeyhe ve onun öğretisini takibe söz vererek bağlanmaya ne denir?


Kıssa

Şükran

Tasavvuf

Zikir

El alma


5.Soru

I. Deyişme
II. Gönderme
III. Atışma
IV. Karşılama
V. Paylama
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri âşıklık geleneğinde iki ya da daha fazla âşığın dinleyici huzurunda herhangi bir yerde karşı karşıya gelerek birbirlerini sazda ve sözde belli kurallar içinde deneyerek yarışmaları anlamında kullanılmaktadır?


I, III ve IV

III ve V

III, IV ve V

II ve III

Sadece III


6.Soru

Bir şehrin ya da bir kalenin alınmasını anlatan eserlere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?


Gazavat-name

Fütüvvet-name

Fetih-name

Tevarih

Şerh


7.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının en eski yaratıcıları olan şamanların görevleri arasında değildir?


Dini ayinleri yönetmek

Bir topluluğun liderliğini yapmak

Hasta olanları iyileştirmek

Avın bereketli olması için büyü yapmak

Maddi gelir kaynakları bulmak


8.Soru

Âşıklık geleneği yetişme sürecinin ilk aşaması aşağıdakilerde hangisidir?


Çıraklık

Kalfalık

Ustalık

Bade içme ve rüya motifi

Mahlas tapşırma


9.Soru

Usta-çırak ilişkisi geleneğin oluşup devam etmesi bakımından büyük önem taşır. Geçmiş yüzyıllarda usta-çırak ilişkisine bağlı olarak oluşan ekoller “âşık kolu” olarak adlandırılmıştır.
I.Tokatlı Ali kolu
II.Erzurumlu Emrah kolu
III.Reyhani kolu
IV.Sümmani kolu
Yukarıdaki öncüllerden hangisi veya hangileri bahsi edilen âşık kollarından birisi değildir?


I. ve II

II. ve III

III. ve IV.

I. ve III.

I. III. ve IV.


10.Soru

Aşağıda verilen türkü türlerinden hangisi diğerlerinden farklı bir sınıflandırma içerisindedir?


Zeybek

Boran

Yalı Havası

Sümmani

Çukurova


11.Soru

I. Koşma
II. Devriye
III. Mâni
IV. Destan
V. İlahi
Yukarılardan hangisi ya da hangileri “kahvehane tarzı âşıklık geleneğinde” kullanılan nazım şekillerindendir?


I ve III

I, IV ve V

I, III ve IV

I, II ve III

Yalnız I


12.Soru

Evrensel olarak, “gölge oyunu” hatta “gölge tiyatrosu” (shadow theatre) olarak da adlandırılan bir tekniğin ve bu teknikle meydana getirilen sözlü edebiyat türlerinin genel adına ne ad verilir?


Lal Oyunu
Samit Oyunu
Karagöz Oyunu
Kartal Oyunu
Göçebe Oyunu

13.Soru

Eski Türkçede “türkü, ezgi” anlamında kullanılan kelime aşağıdakilerden hangisidir?


Töz

Küy

Psişik

Hoyrat

Türkmani


14.Soru

I. Tapuğ: Mevlevi tarikatının ilahileri
II. Tevhid: Allah’ın birliği, yüceliği ve sıfatlarını konu edinen
III. Nefes: Gülşeni tarikatının ilahileri
IV. Münacat: Allah’a yakarış, esirgenmeyi, bağışlanışı, dua konu edinen
Yukarıdaki öncüllerde Tekke ve Tasavvufî Halk Edebiyat geleneği şiir türlerinden olan Allah hakkında yazılan türler ve anlamlarından hangisi veya hangileri doğrudur?


I. ve II.

I. ve IV.

II. ve III.

II. ve IV.

III. ve IV.


15.Soru

I. Hem sözlü kültür hem de yazılı kültür ortamlarında üretilmiş eserlere sahiptir. Bu nedenle de bir yönüyle yazılı diğer yönüyle de sözlü edebiyat özellikleri gösterir.
II. Genel olarak bu edebiyat geleneğinin dili Halk Edebiyatı ürünlerinde kullanılan dile yakınsa da onda yüksek tahsili olmayan orta seviyedeki halkın kullandığı Arapça ve Farsça kelimelere de rastlanır.
II. Bu edebiyat geleneğinin kendine has bir nazım şekli, vezni ve kâfiye sistemi yoktur. Tekke ve Tasavvufi Halk Edebiyatında Divan Edebiyatının aruzlu nazım şekilleriyle ozan-baksı ve âşık tarzı geleneklerin heceli nazım şekilleri kullanılır
Yukarıda verilen öncüllerde Tekke ve Tasavvufî Halk Edebiyatı geleneği için söylenenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?


Yalnız I.

Yalnız II.

I. II. ve III.

I. ve III.

II. ve III.


16.Soru

En eski şekli “koşag”tan “koşan”a ve “kojong” dönüştüğü düşünülen ve bir edebiyat terimi olan hangisidir?


Takşut

Takmak

Küg

Kojan

Koşug


17.Soru

Âşık Kolu’na Azerbaycan’da ne ad verilmektedir?


Mahlas

Mektep

Huzuri

Fienlik

Dertli


18.Soru

Âşıkların yaptıkları karşılaşmalarda, âşıkların biri tarafından ilk dörtlüğün ikinci mısrasında şiire ayak olabilecek kafiyeli söz söylemeye verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?


Ayak direme

Ayaklanma

Ayak açma

Ayak kesme

Ayak verme


19.Soru

Yaratıcı veya icracının dinleyicide uyandırmak istediği duygu ve düşünceleri gerçekleştirme amacına yönelik olarak konuya karşı takındığı geleneksel tavırlar ve bunlara bağlı olarak konuyu işleyiş tarzları, bir “anlatım tutumları” vardır. Âşık tarzı şiirlerin bu gibi anlatım tutumlarına gelenek içerisinde ne ad verilmektedir?


Eda

Tavır

Tarz

Tutum

Hüner


20.Soru

Âşıklık geleneğinde en fazla bilinen âşık kolları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?


Erzurumlu Emrah

Tokatlı Nuri

Ruhsatî

Sümmanî

Mahsuni