Halk Masalları Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
‘‘Hikâye Anlatıcısı: Nikolay Leskov’un Eserleri Üzerine Düşünceler’’ adlı makalesinde hikâye anlatıcısının beslendiği kaynağın ağızdan ağıza aktarılan deneyim olduğunu vurgulayan yazar kimdir?
Pertev Naili Boratav |
Carl Wilhelm von Sydow |
Mark Azadovski |
Linda Dégh |
Walter Benjamin |
Walter Benjamin ‘‘Hikâye Anlatıcısı: Nikolay Leskov’un Eserleri Üzerine Düşünceler’’ adlı makalesinde hikâye anlatıcısının beslendiği kaynağın ağızdan ağıza aktarılan deneyim olduğunu vurgular ve hikâye anlatıcılarını iki farklı grupta ele alarak ya yerleşik bir çiftçiye ya da ticaret yapan bir denizciye benzetir (Benjamin, 2001: 78).
2.Soru
Günümüzde masal anlatıcıları ve anlatıcılığı ile olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
1970lerde Türkiye’de pek çok masal anlatma festivali düzenlenmiştir.
|
Masal anlatılır bir türden izlenir, okunur bir türe dönüşmüştür.
|
1980’lerde masal anlatıcılığı reklamcılığın önemli bir parçası olmuştur.
|
Masal anlatıcılığı günümüzde eski önemini sürdürmeye devam etmektedir.
|
1990’larda masal anlatıcılığı Türkiye’de profesyonel bir mesleğe dönüşmüştür. |
Masal anlatıcılığı insanlık tarihinde çok eski olmasına rağmen günümüzde kısmen önemini yitirmiş gibi durmaktadır. Masal anlatılır bir tür olmaktan çok artık dinlenir, izlenir, okunur bir türe dönüşmüştür. Ancak 1970’li yıllar ve sonrasında özellikle Avrupa ve ABD’de canlı performansa dayalı profesyonel bir meslek olarak karşımıza çıkmaya başlamıştır. Pek çok yerde masal anlatma festivalleri düzenlenmiş, çeşitli yerlerden masalcılar bu festivallere katılmışlardır. Ayrıca medyanın bu masalcılara olan ilgisi de işin popülaritesini arttırmıştır. Radyo ve televizyon aracılığıyla masal anlatma faaliyetleri ivme kazanmıştır. Dolayısıyla masalcılık o dönemde son derece popüler bir adlandırmaya dönüşmüştür. 2000’li yıllardan sonra ise masal ve hikâye anlatıcılığı dünyada reklam, liderlik, yöneticilik ve pazarlama sektörlerinin önemli bir parçasına dönüşmüştür. Ünlü¨ şirketler, reklam ajansları masallardan faydalanarak pazarlama ve büyüme stratejilerini geliştirmişlerdir. Türkiye’de ise masallar anlatıcılarıyla birlikte neredeyse kaybolmaya yüz tutmuş bir türe evrilmiştir.
3.Soru
1960’lı yıllarda sinemada ve plak sektöründe masala yönelen dikkat aynı şekilde radyo programlarında da başlamıştır. Bunun ilk örneklerinden biri “masalcı teyze” olarak da tanınan Günseli Güleç’in TRT radyosunda masal anlattığı program aşağıdakilerden hangisidir?
Masal zamanı
|
Masal saati
|
Masallarla uyuyalım
|
Masal gibi hayatlar
|
Masallardan seçmeler
|
1960’lı yıllarda sinemada ve plak sektöründe masala yönelen dikkat aynı şekilde radyo programlarında da başlamıştır. Bunun ilk örneklerinden biri “masalcı teyze” olarak da tanınan Günseli Güleç’in TRT radyosunda masal anlattığı Masal Saati adlı programdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Honko’nun bağlam olgularından değildir?
Ürünün anlam üzerinde kaynak kişinin yorumları
|
Sonuç üzerinde bağlamsal yorumları
|
Kaynak kişinin sosyo- kültürel yapısı ve ortaya koyduğu icraatların geçmişi
|
Seyirci ve icraların davranışlarının görsel ve işitsel dokümanları
|
Otantik icraalar hakkında uzman kişinin gözlemleri
|
Honko ise bağlam olgusuna biraz daha farklı bir açıdan yaklaşmış ve inceleme yaparken araştırmacıya daha fazla sorumluluk yüklemiştir. Onun anlattığı kapsam şöyledir: 1. Kaynak kişinin sosyo-kültürel yapısı ve ortaya koyduğu icraların geçmişi, 2. Ürünün anlamı üzerinde kaynak kişinin yorumları 3. Seyirci ve icracıların davranışlarının görsel ve işitsel dokümanları. Otantik icralar hakkında uzman kişinin gözlemleri.
5.Soru
Kim “Masalın ana teması ile onu süsleyerek genişleten, uzatan, dolgunlaştıran nakışlar (motifler) ile her biri kendi dilini konuşarak, kendi oyunlarını göstererek masalı seslendiren, kımıldatan canlı varlıklar (kişiler) bir bütün hâlindedir” diyerek masal anlatıcısının masal üzerindeki etkisine dikkat çeker?
Pertev Naili Boratav
|
Walter Benjamin
|
Mark Azadovski
|
Saim Sakaoğlu
|
Linda Dégh |
Pertev Naili Boratav da bir sanat yaratmasının salt konu olmadığını söyler ve adsız-soyut insan çizgilerinden meydana gelmiş bir masalın düşünülemeyeceğini anlatır. Boratav “Masalın ana teması ile onu süsleyerek genişleten, uzatan, dolgunlaştıran nakışlar (motifler) ile her biri kendi dilini konuşarak, kendi oyunlarını göstererek masalı seslendiren, kımıldatan canlı varlıklar (kişiler) bir bütün hâlindedir” diyerek masal anlatıcısının masal üzerindeki etkisine dikkat çeker.
6.Soru
I. Sözlü kültür alanı
II. Gösteri Sanatları
III. Toplumsal uygulamalar
IV. Somut olmayan kültürel mirası korumak
Somut olmayan kültürel mirası sözleşmesini nasıl belirlendiğini gösteren maddeler arasındadır ?
I, II
|
I, III
|
II, III
|
I, II, III
|
III, IV |
Sözleşme, somut olmayan kültürel mirasın alanlarını aşağıdaki gibi belirler: sözlü kültür alanı, gösteri sanatı, toplumsal uygulamalar, doğa ve evrenle ilgili uygulamalar , el sanatları geleneği şeklinde maddeler kültürel mirası somut olmayan maddeleridir.
7.Soru
Grimm Kardeşlerin Masallarını Takip Eden “Masal Yolu” İsimli Turizm Rotası hangi ülkede bulunmaktadır?
İngiltere |
Almanya |
Amerika |
Fransa |
Yunanistan |
Grimm Kardeşlerin Masallarını Takip Eden “Masal Yolu” İsimli Turizm Rotası Almanya’da Bulunmaktadır.
8.Soru
Dorson’a göre Halk Bilimciler, avını marketten alan şehirli balıkçıya benzerler. Araştırmacı bu ifade ile aşağıdakilerden hangisini eleştirmektedir?
Bağlam merkezciliğin artması
|
Halkın eserleri gibi görünen yapıtların bazılarının gerçekten halka ait olmaması
|
Toplumsal sınıf ayrımının eserlere yansıması
|
Küreselleşmenin yerel ögeleri yok etmesi
|
Ulus devletlerin Halk bilimine yeterince katkı yapamaması
|
Belirtilen durumda yazılan eserlerin, halktan kopuk, kütüphanelerde oluşturulması eleştirilmektedir.
9.Soru
I. Masalların hemen hemen bütünüyle sözlü olmasına rağmen, metinleri yazılı sabit metin gibi algılayarak tahlil sürecinde sözlü özellikleri, ses tonu, ruh hâli, karakter gibi masalları birbirinden farklı kılan her şeyi ortadan kaldırması
II. Masal çalışmalarının estetik ve üslupla ilgili özellikleri ve anlatıcının insan yönünün göz ardı edilerek istatistiksel soyutlamalara, özetlere, sembollere, tablolara ve haritalara indirgenmesi
III. Masalı formüle indirgeyen bir yaklaşım olması
Yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri Propp Yöntemi'ne getirilen eleştirilerdendir?
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
- Masalların hemen hemen bütünüyle sözlü olmasına rağmen, metinleri yazılı sabit metin gibi algılayarak tahlil sürecinde sözlü özellikleri, ses tonu, ruh hâli, karakter gibi masalları birbirinden farklı kılan her şeyi ortadan kaldırması
- Masalı formüle indirgeyen bir yaklaşım olması
Propp yöntemine gelen eleştirilerdendir.
- Masal çalışmalarının estetik ve üslupla ilgili özellikleri ve anlatıcının insan yönünün göz ardı edilerek istatistiksel soyutlamalara, özetlere, sembollere, tablolara ve haritalara indirgenmesi ise Tarihî-Coğrafi Fin Yöntemi'ne gelen bir eleştiridir.
Doğru cevap D'dir.
10.Soru
Stith Thompson’un bugün kabul edilen beşli sınıflandırmasından değildir?
La Fonten Masalları
|
Hayvan masalları
|
Asıl Halk masalları
|
Zincirlemeli masallar
|
Sınıflamaya girmeyen masallar
|
“Stith Thompson’ın bugün de kabul edilip uygulanan beşli sınıflandırması şöyledir: Hayvan masalları, asıl halk masalları, güldürücü hikâyeler, nükteli fıkralar, zincirlemeli masallar, sınıflamaya girmeyen masallar şeklindedir.
11.Soru
İlk masal plağı kaç yılında çıkmıştır?
1968 |
1970 |
1966 |
1950 |
1980 |
Masalların bu yeni icra ortamlarına örnek olabilecek konulardan biri 1966-67-68 yıllarında çıkmış olan masal plaklarıdır. Milliyet Gazetesi ve Türk Ticaret Bankasının çıkardığı iki plak Pedagog Dr. Nuran Şener tarafından hazırlanmıştır.
12.Soru
Mehmet Çevik Halk Hikayesi ile aşağıdaki modern yapımlardan hangisi arasında bir ilişki olabileceğini savunmaktadır?
Film
|
Radyo tiyatrosu
|
Belgesel
|
Dizi
|
Haber bültenleri
|
Belirtilen araştırmacı, halk hikayeleri ile televizyon dizileri arasındaki benzerliklere dikkat çekmektedir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Pertev Naili Boratav’ın Wolfram Eberhard ile birlikte hazırladığı Türk masal tipini içeren katalogda sınıflandırdığı motiflerin ana başlıklarından biridir?
Sihirbazlar |
Akıllılar |
Aptallar |
Tutsaklar |
Kaçaklar |
Pertev Naili Boratav’ın Wolfram Eberhard ile birlikte hazırladığı 378 Türk masal tipini içeren çalışma 1953’te yayımlanır. Bu katalog, 23 ayrı konu üzerine kurulmuştur. Bu konulardan biri ise sihirbazlardır.
Stith Thompson motiflerin ana başlıklarında ise Akıllılar ve Aptallar ile Tutsaklar (Esirler) ve Kaçaklar bulunmaktadır.
14.Soru
Kuzey ve Güneye göç eden halkların güneş ve şafağı belirten terimleri parlayan gök varlıkları inanışlarının sembolleri olarak yanlarında götürdüklerini kim ileri sürmüştür?
Max Müller |
Grimm Kardeşler |
Thedor Benfey |
Jung |
Franz Felix Adalbert Albert Kuhn |
Max Müller Kuzey ve Güneye göç eden halkların güneş ve şafağı belirten terimleri de parlayan gök varlıkları inanışlarının sembolleri olarak yanlarında götürdüklerini ileri sürmüştür. Doğru yanıt A'dır.
15.Soru
Bağlam merkezli kuramlarla masalların araştırılmasında aşağıdakilerden hangisine yönelme artmıştır?
Motiflerin analizi
|
Fonksiyonların açıklanması
|
Varyantların birleştirilmesi
|
Urformların keşfedilmesi
|
Yorumlamanın artması
|
Bağlam merkezli kuramla beraber, metin merkezli yaklaşımdan uzaklaşılarak, masalın anlatıldığı ortamdaki bütün unsurlara odaklanılmaya çalışılmıştır. Bu da yorumlamada bir artışa yol açmıştır.
16.Soru
Türkiyede bir gence, akla gelen beş eser sorulduğunda, alınan yanıtlar yabancı kültürlerin yapıtlarının isimleri olabilmektedir. Bu durumu aşağıdaki kavramlardan hangisi açıklamaktadır?
Kültür endüstrisi
|
Sanat rönesansı
|
Aydınlanmacı elitisim
|
Otoriter modernleşme
|
Sürdürülebilir kalkınma
|
Kültür Endüstrisi aracılığıyla kadim yapıtlar sentezlenerek küresel anlamda etkinlik oluşturan yeni yapıtlar ortaya konulmakta ve bunların pazarlama çalışmaları yapılmaktadır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Avrupa folklor tarihinde Mitolojik Kuramı karşılaştırmalı dilbilim çalışmalarıyla geliştirmiş, bu ülküyle masal araştırmalarını sistemleştirmiş olan araştırmacılardandır?
Jacob Grimm |
Sigmund Freud |
Wilhelm Wundt |
Carl G. Jung |
Erich Fromm |
Avrupa folklor tarihinde Hint Avrupa ile ilişki kurup Ari ırkın saf ve arı hikâyelerine ulaşma fikri tetikleyici olmuştur. Bu nedenle de masal ve mitlerin kaynağını, karşılaştırmalı yöntemlerle en eski olduğu düşünülen mitlerde arama yoluna gidilmiştir. Bu kuram, Grimm Kardeşler olarak bilinen Wilhelm ve Jacob Grimm tarafından karşılaştırmalı dilbilim çalışmalarıyla geliştirilmiş bir bakış açısıdır.
Folklor kuramları arasında en çok bilinen kuramlardan biri olan Psikanalitik Kuramın önemli temsilcileri arasında Sigmund Freud, Wilhelm Wundt ve Carl G. Jung yer alır. Psikolojik yöntemin en önemli temsilcisi olan Sigmund Freud, bilinçaltının nasıl çalıştığını açıklamak için mit, masal, tabu, fıkra ve batıl inançlara yönelmiş ve Rüyaların Yorumları (Interpratations of Dreams, 1900) adlı eserinde bilinçaltı ve işleyiş yöntemini açıklamıştır. Erich Fromm da peri masalları üzerine psikanalitik kuramı uygulayan isimlerden biridir. Erich Fromm peri masallarını, mitleri ve rüyaları psikanalitik açıdan yorumlayan The Forgotten Language (Unutulmuş Dil) adlı öncü kitabını yazmıştır.
18.Soru
I- Folklorik unsurları donuk ve geçmişte kalan yönleriyle değil dinamik biçimleriyle incelemeyi tercih etmiştir.
II- Anlatıcı, anlatılan ortam ve dinleyicilerin masalla ilişkisi göz önüne alınmaya başlanmıştır.
III- Masal çalışmaları uzun süre metin merkezli yaklaşımları benimsemiş ancak daha sonra bağlamın önemi üzerinde durulmuştur.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri bağlam merkezli kuramlar için söylenebilir.
Yalnız III |
I-II |
I-III |
II-III |
I-II-III |
Masal çalışmaları uzun süre metin merkezli yaklaşımları benimsemiş olsa bile bir süre sonra bağlamın önemi fark edilmiş ve kuramsal yaklaşımlar bu yöne doğru kaymıştır. Bağlamsal kuram, folklorik unsurları donuk ve geçmişte kalan yönleriyle değil dinamik biçimleriyle incelemeyi tercih etmiştir. O¨zellikle masallar söz konusu olduğunda anlatıcı, anlatılan ortam ve dinleyicilerin masalla ilişkisi göz önüne alınmaya başlanmıştır. Doğru cevap E’dir.
19.Soru
Kim Masal Filmleri başlıklı yazısında Türk sinemasındaki masal uyarlamalarının ilk önce çocuklara yönelik çekildiğini belirtir ve bu tarz filmlere örnek olarak Kül Kedisi (1961), Ayşecik Fakir Prenses (1963) ve Cilalı İbo Kırk Haramiler (1964) filmlerini örnek gösterir?
Laura Solanilla
|
Pedagog Dr. Nuran Şener
|
Agah Özgüç
|
Günseli Güleç
|
Ezgi Plak
|
Agah Özgüç, Masal Filmleri başlıklı yazısında Türk sinemasındaki masal uyarlamalarının ilk önce çocuklara yönelik çekildiğini belirtir ve bu tarz filmlere örnek olarak Kül Kedisi (1961), Ayşecik Fakir Prenses (1963) ve Cilalı İbo Kırk Haramiler (1964) filmlerini örnek gösterir. Özgüç’e göre Kül Kedisi ve Ayşecik Fakir Prenses isimli filmler Amerikalı çocuk yıldız Shirley Temple’ın filmlerinin kopyasıdır. Bu filmlerin edebi kaynağı ise Mark Twain’in çocuklar için kaleme aldığı Çalınan Taç adlı tarihsel öyküdür.
20.Soru
“Sibirya’dan Bir Masal Anası” başlıklı yazıyı Türkçeye çeviren ve aynı yazıya “Giriş” bölümü yazarak bir kitap hâlinde yayınlanmasını sağlayan halk bilimci kimdir?
Pertev Naili Boratav |
Saim Sakaoğlu |
Esma Şimşek |
İlhan Başgöz |
Ali Berat Alptekin |
İlhan Başgöz
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ